00:01 - 10/04/25

Ασφαλιστικό – συντάξεις

Ας ξεκινήσουμε τώρα με μερικά νούμερα τα οποία δεν κρύβουμε πως βρήκαμε άκρως ανησυχητικά ειδικά όταν κανείς σταθμίζει το σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα της χώρας.

Το 2024, οι αιτήσεις για συνταξιοδότηση παραμένουν σε υψηλά επίπεδα κοντά στις 200.000, ενισχύοντας την τάση για μαζική έξοδο προς τη σύνταξη που επικρατεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ, οι αιτήσεις για συνταξιοδότηση το 2024 ανήλθαν στις 197.228, αποτελώντας την τρίτη υψηλότερη καταγραφή από το 2017 και μετά.

Η τάση αυτή της "φυγής" φαίνεται ξεκάθαρα από το γεγονός ότι οι αιτήσεις συνταξιοδότησης κυμαίνονται γύρω ή και άνω από τις 200.000 από το 2021 και έπειτα. Παρά το γεγονός ότι το 2024 οι αιτήσεις για σύνταξη έφτασαν τις 197.228, δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το «ψυχολογικό όριο» των 200.000. Συγκεκριμένα, το 2021 είχαν υποβληθεί 212.151 αιτήσεις, το 2022 οι αιτήσεις ανήλθαν στις 211.133, το 2023 είχαν φτάσει τις 190.368, και το 2024 ανήλθαν στις 197.228.

Οι εκτιμήσεις από ειδικούς στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης δείχνουν ότι η αύξηση των αιτήσεων για συνταξιοδότηση οφείλεται σε δύο κύριους παράγοντες. Ο πρώτος είναι η ολοκλήρωση των δικαιωμάτων πολλών ασφαλισμένων που γεννήθηκαν μεταξύ του 1955 και του 1965, οι οποίοι πλέον μπορούν να συνταξιοδοτηθούν. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η δυνατότητα που έχουν πλέον οι συνταξιούχοι να συνεχίσουν να εργάζονται χωρίς να χάνουν μέρος της σύνταξής τους. Παράλληλα, το αυξανόμενο δημογραφικό πρόβλημα και η πιθανότητα αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης μετά το 2027 είναι παράγοντες που οδηγούν τους εργαζόμενους να αποφασίσουν νωρίτερα την έξοδό τους από την αγορά εργασίας

Στοιχεία από το σύστημα «Άτλας»:

Οι αιτήσεις για σύνταξη το 2024 ανήλθαν στις 197.228, χωρίς να ξεπεράσουν τις 200.000.

Σε σχέση με το 2023, οι αιτήσεις αυξήθηκαν κατά 6.860 (190.368 αιτήσεις το 2023).

Ωστόσο, οι αιτήσεις του 2024 ήταν λιγότερες κατά 13.905 από το 2022 (211.133 αιτήσεις) και κατά 14.923 λιγότερες σε σχέση με το 2021 (212.151 αιτήσεις).

Παρά την υποχώρηση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, οι νέες αιτήσεις παραμένουν κοντά στα επίπεδα των 200.000, κάτι που καταγράφεται για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά. Αυτή η δυναμική δείχνει την αυξημένη τάση των εργαζομένων να αποχωρούν, καθώς συμπληρώνουν τα απαιτούμενα όρια ηλικίας και τον χρόνο ασφάλισης.

Η ανοδική πορεία στις αιτήσεις συνταξιοδότησης παρατηρείται από το 2017, όταν είχαν καταγραφεί 142.061 αιτήσεις. Το 2018 οι αιτήσεις ανήλθαν στις 155.649, το 2019 έφτασαν τις 170.111, και το 2020 ανήλθαν στις 175.705. Η πραγματική αύξηση σημειώθηκε το 2021, με 212.151 αιτήσεις, και από εκεί και πέρα παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα, φτάνοντας τις 211.133 αιτήσεις το 2022, μειώθηκαν σε 190.368 το 2023 και αυξήθηκαν ξανά στις 197.228 το 2024.

Επιπλέον Στοιχεία για τις Εκκρεμείς Αιτήσεις:

Στον Δεκέμβριο του 2024, υποβλήθηκαν 14.688 νέες αιτήσεις, εκ των οποίων οι 10.302 πραγματοποιήθηκαν τον ίδιο μήνα και οι 4.386 σε προγενέστερους μήνες.

Η οφειλόμενη δαπάνη για την καταβολή ληξιπρόθεσμων αιτήσεων (κύριες συντάξεις) παραμένει αρνητική, με ποσό 15.055.126 ευρώ.

Στο τέλος Δεκεμβρίου 2024, οι εκκρεμείς αιτήσεις για κύριες συντάξεις ανέρχονταν στις 32.855, εκ των οποίων οι 15.000 ήταν ληξιπρόθεσμες και οι 17.855 μη ληξιπρόθεσμες.

Αυτά τα στοιχεία καταδεικνύουν την επιβάρυνση του συστήματος συνταξιοδότησης και την πίεση που προκαλούν οι συνεχώς αυξανόμενες αιτήσεις.

Επενδύσεις

Χωρίς να λέμε πως ξέρουμε όλες τις πλευρές της συγκεκριμένης ιστορίας, τα όσα είχανε γίνει τα προηγούμενα χρόνια. Αρκετά ενδιαφέροντα τα παρακάτω, ειδικά όταν κανείς σκέφτεται τον πόλεμο που είχε δεχθεί η συγκεκριμένη επένδυση σε μια χώρα που πολλές φορές έχει κυνηγήσει επενδύσεις μεγάλης σημασίας για την μικρή, μη παραγωγική, ελληνική οικονομία ….

Η επένδυση της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός στα Μεταλλεία Κασσάνδρας αναδεικνύεται σε καταλυτικό παράγοντα για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Η μελέτη παρουσιάζει ένα ευρύ κοινωνικοοικονομικό αποτύπωμα της επένδυσης, με σημαντικές και μακροχρόνιες θετικές επιδράσεις τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και στην τοπική κοινωνία του Δήμου Αριστοτέλη, όπου βρίσκονται τα Μεταλλεία Κασσάνδρας.

Κατά την περίοδο 2024-2044, η συμβολή της επένδυσης στο ΑΕΠ της χώρας εκτιμάται σε 550 εκατ. ευρώ ετησίως, υποδεικνύοντας τον καθοριστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο ορυκτός πλούτος στην ενίσχυση της εθνικής οικονομίας. Παράλληλα, η οικονομική δραστηριότητα της εταιρείας ενισχύει σημαντικά την περιφερειακή οικονομία της Κεντρικής Μακεδονίας, με ετήσιο όφελος 340 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων πάνω από 300 εκατ. ευρώ κατευθύνονται άμεσα στον Δήμο Αριστοτέλη.

Η μελέτη καταγράφει επίσης σημαντική δημοσιονομική συμβολή, με τα ετήσια δημόσια έσοδα να αγγίζουν τα 200 εκατ. ευρώ, συμβάλλοντας στη δημοσιονομική σταθερότητα και την παροχή σταθερών πόρων στο κράτος.

Επιπλέον, η δραστηριότητα της εταιρείας ενισχύει σημαντικά το εξαγωγικό αποτύπωμα της χώρας. Η προστιθέμενη αξία από τις εξαγωγές που σχετίζονται με την εταιρεία εκτιμάται σε 480 εκατ. ευρώ ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί στο 55% των εξαγωγών ορυκτών και το 2,1% των συνολικών βιομηχανικών εξαγωγών. Αυτή η συμβολή ενισχύει την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας και συμβάλλει στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου.

Η συμβολή στην απασχόληση είναι επίσης καθοριστικής σημασίας. Σύμφωνα με τη μελέτη, για την εικοσαετία 2024-2044 προβλέπεται η δημιουργία 8.600 θέσεων πλήρους απασχόλησης (άμεσες, έμμεσες και προκαλούμενες). Για κάθε μία άμεση θέση εργασίας στην Ελληνικός Χρυσός, δημιουργούνται 4,7 επιπλέον θέσεις στην ευρύτερη οικονομία – μια εντυπωσιακή πολλαπλασιαστική επίδραση που υποστηρίζει τη βιωσιμότητα της τοπικής κοινωνίας.

Πέρα από την ποσοτική διάσταση, η επένδυση έχει και ποιοτική αξία. Δημιουργεί σταθερές θέσεις εργασίας που προάγουν την ευημερία της περιοχής. Μόνο στον Δήμο Αριστοτέλη, η επένδυση στηρίζει άμεσα και έμμεσα περίπου 3.400 θέσεις εργασίας, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή και την τοπική οικονομική δραστηριότητα πέρα από τον εξορυκτικό τομέα, προσφέροντας νέες ευκαιρίες στους κατοίκους.

Κοινωνικές επενδύσεις και βιώσιμη ανάπτυξη

Η συμβολή της Ελληνικός Χρυσός στην οικονομία και την κοινωνία δεν περιορίζεται μόνο στην επιχειρηματική της δραστηριότητα, αλλά περιλαμβάνει και σημαντικές κοινωνικές επενδύσεις. Την περίοδο 2014-2024, η εταιρεία επένδυσε 26 εκατ. ευρώ σε κοινωνικές δράσεις. Μόνο για το 2024, το ποσό ανήλθε στα 2,47 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,2 εκατ. ευρώ διατέθηκαν στον Δήμο Αριστοτέλη.

Η εταιρεία έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να υλοποιήσει Πρόγραμμα Κοινωνικών Επενδύσεων ύψους 80 εκατ. δολαρίων, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας μέσω ανοιχτής διαβούλευσης με τους κατοίκους και τους τοπικούς φορείς.

Παράλληλα, σημαντικές είναι και οι περιβαλλοντικές επιδόσεις της εταιρείας. Έως το 2023, έχει αποκαταστήσει το 44% της χρησιμοποιηθείσας γης, ενώ έχει επιτύχει μείωση 75% στην κατανάλωση νερού από το 2014, ενισχύοντας τη χρήση ανακυκλωμένου νερού.

Ο ρόλος του μεταλλευτικού τομέα στην οικονομία

Η μελέτη του ΙΟΒΕ επισημαίνει τη στρατηγική σημασία του μεταλλευτικού τομέα για την ελληνική οικονομία, με συνολική συνεισφορά 2,9 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ και 53.200 θέσεις εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, η δραστηριότητα της Ελληνικός Χρυσός αποτελεί σημείο αναφοράς για τον κλάδο, ενσωματώνοντας επενδύσεις που συνδυάζουν παραγωγική, κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση.

Παγκόσμια οικονομία

Λίγες μόνο ώρες προτού τεθούν σε εφαρμογή οι «ανταποδοτικοί» δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ και με τον εμπορικό πόλεμο, ειδικά μεταξύ Κίνας – ΗΠΑ να φουντώνει για τα καλά. ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται να έχει παγιδευτεί σε ένα επικίνδυνο γεωοικονομικό «παιχνίδι του δειλού» (chicken game), με αντίπαλο… την παγκόσμια οικονομία.

Την ώρα που οι αγορές κλυδωνίζονται και οι σύμμαχοι διαπραγματεύονται για ευνοϊκότερους όρους (με εξαίρεση την Κίνα, η οποία δηλώνει έτοιμη για μετωπική αντιπαράθεση), ο Τραμπ επιμένει: «Έχουμε μόνο μία ευκαιρία να το κάνουμε σωστά».

Καθώς η αντίστροφη μέτρηση συνεχίζεται, οι χώρες που ο Τραμπ χαρακτήρισε «τους χειρότερους παραβάτες» σπεύδουν να προσεγγίσουν την Ουάσινγκτον, σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τον οικονομικό αντίκτυπο.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου – ο πρώτος ηγέτης που επισκέφθηκε τον Τραμπ μετά τις ανακοινώσεις περί δασμών – δήλωσε τη Δευτέρα πως το Ισραήλ θα άρει εμπόδια στο εμπόριο και θα εξαλείψει το εμπορικό του πλεόνασμα με τις ΗΠΑ.

«Το θεωρούμε το σωστό», σημείωσε, προσθέτοντας πως «το Ισραήλ μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για άλλες χώρες».

Αντίστοιχη στάση υιοθέτησε και η Ιαπωνία, με τον πρωθυπουργό Σιγκέρου Ισίμπα να έρχεται σε επαφή με τον Τραμπ και τον υπουργό Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, να ανακοινώνει την έναρξη διαπραγματεύσεων «για την υλοποίηση του οράματος του προέδρου για μια νέα Χρυσή Εποχή στο Παγκόσμιο Εμπόριο».

Ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ένωση άνοιξε τα χαρτιά της: η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε αμοιβαία κατάργηση δασμών στα βιομηχανικά προϊόντα – μια πρόταση που ο Τραμπ χαιρέτισε, χαρακτηρίζοντάς την όμως «ανεπαρκή».

Η Κίνα, από την άλλη, ακολουθεί διαφορετική στρατηγική: αντιπαράθεση και κλιμάκωση. Το πρωί της Δευτέρας, το Πεκίνο απάντησε στους δασμούς 34% του Τραμπ με αντίστοιχη επιβολή δασμών 34%, γεγονός που οδήγησε τον Αμερικανό πρόεδρο να απειλήσει με πρόσθετους δασμούς έως και 50%, εφόσον δεν υπάρξει μεταστροφή.

Παιχνίδι υψηλού ρίσκου χωρίς παραχωρήσεις

«Η Κίνα επέλεξε την απομόνωση», ανέφερε ο Σκοτ Μπέσεντ μέσω της πλατφόρμας Χ, τονίζοντας πως «πάνω από 50 χώρες έχουν ήδη ανταποκριθεί θετικά στην πρωτοβουλία του Τραμπ για ένα δικαιότερο, ευημερούν παγκόσμιο εμπορικό σύστημα».

Η απάντηση του Πεκίνου ήταν ευθύβολη: «Έχουμε ξεκαθαρίσει επανειλημμένως ότι οι πιέσεις και οι απειλές δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος διαλόγου», δήλωσε ο εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας, Λιου Πενγκγιού.

Την ίδια στιγμή, οι χρηματαγορές κατέρρεαν: την προηγούμενη εβδομάδα, οι βασικοί δείκτες των ΗΠΑ υπέστησαν διψήφια πτώση, ενώ η Δευτέρα σημαδεύτηκε από σύγχυση και φήμες. Μια λανθασμένη ερμηνεία ανάρτησης περί αναβολής 90 ημερών στην εφαρμογή των δασμών προκάλεσε άνοδο 2,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στον δείκτη S&P 500 μέσα σε 10 λεπτά – κέρδη που εξανεμίστηκαν όταν ο Λευκός Οίκος διέψευσε το ενδεχόμενο καθυστέρησης.

Ο ίδιος ο Τραμπ ήταν κατηγορηματικός: «Δεν υπάρχει σκέψη για αναβολή. Προχωράμε κανονικά. Έχουμε μόνο μία ευκαιρία», τόνισε τη Δευτέρα.

Χάος ή στρατηγική;

Καθώς ο Τραμπ κλιμακώνει την ένταση, η πολιτική και οικονομική κοινότητα διερωτάται: πρόκειται για διαπραγματευτικό τέχνασμα ή για μια μακροπρόθεσμη στρατηγική αναδιάρθρωσης του διεθνούς εμπορίου;

Ο σύμβουλός του, Πίτερ Ναβάρο, το ξεκαθάρισε μέσω άρθρου στους Financial Times: «Δεν πρόκειται για διαπραγμάτευση. Οι ηγέτες που τώρα εμφανίζονται πρόθυμοι να μειώσουν δασμούς, ύστερα από δεκαετίες εξαπάτησης, ας γνωρίζουν: είμαστε μόλις στην αρχή».

Το μυστικό σχέδιο του Τραμπ;

Μία θεωρία που κυκλοφορεί κάνει λόγο για μια ανεπίσημη συμφωνία του Τραμπ με στενούς του συμβούλους – το λεγόμενο «Mar-a-Lago accord» – με σκοπό την άσκηση πίεσης στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ ώστε να οδηγηθούν σε αποδυνάμωση του δολαρίου. Ένα φθηνότερο δολάριο θα ενίσχυε τις εξαγωγές των ΗΠΑ και θα περιόριζε την αξία των κινεζικών αποθεμάτων σε δολάρια.

Ο σύμβουλος Στίβεν Μίραν, στον οποίο αποδίδεται το σχέδιο, αρνείται επισήμως ότι αυτό αποτελεί κυβερνητική πολιτική – ωστόσο η θεωρία παραμένει ζωντανή.

Και δεν είναι η μοναδική εξήγηση για το κλίμα αναταραχής στις αγορές. Οι δηλώσεις από τον Λευκό Οίκο παραμένουν αντιφατικές: άλλοτε παρουσιάζουν τους δασμούς ως μόνιμο εργαλείο προστασίας της αμερικανικής βιομηχανίας, και άλλοτε ως προσωρινό μοχλό πίεσης για επίτευξη νέων διμερών συμφωνιών.

Καθώς οι ΗΠΑ πλησιάζουν το «σημείο μηδέν» την Τετάρτη, ένα ερώτημα αιωρείται: Πρόκειται για μπλόφα ή για την απαρχή μιας νέας εποχής στο παγκόσμιο εμπόριο;