00:01 - 10/09/25

Γαλλία

Να ξεκινήσουμε με τα της Γαλλίας … Η Γαλλία αρχίζει να αντιμετωπίζεται πλέον από τις αγορές ως χώρα «υψηλότερου κινδύνου», αντίστοιχη με εκείνες που παλαιότερα θεωρούνταν τα αδύναμα μέλη της Ευρωζώνης. Η νέα πολιτική κρίση, με την απώλεια της ψήφου εμπιστοσύνης από τον πρωθυπουργό Φρανσουά Μπαϊρού και την κατάρρευση της κυβέρνησης, επιδεινώνει τις ανησυχίες για τη διαχείριση του διογκούμενου δημόσιου χρέους και αυξάνει την πίεση στο κόστος δανεισμού της χώρας.

Οι αποδόσεις των γαλλικών δεκαετών ομολόγων έχουν πλέον ξεπεράσει το 3,4%, τοποθετώντας τη χώρα σε επίπεδα αντίστοιχα ή και υψηλότερα από εκείνα της Ελλάδας και πολύ κοντά στην Ιταλία, δύο οικονομίες που εδώ και χρόνια θεωρούνται πιο ριψοκίνδυνες από τους επενδυτές. Η άνοδος αυτή των επιτοκίων αντανακλά την αυξανόμενη δυσπιστία απέναντι στις προοπτικές της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης.

Παράλληλα, το επιπλέον ασφάλιστρο κινδύνου που ζητούν οι επενδυτές για τη διακράτηση γαλλικών τίτλων έχει σταθεροποιηθεί πάνω από το 0,8%, ένδειξη ότι η αγορά θεωρεί την πίεση αυτή όχι προσωρινό φαινόμενο, αλλά νέα κανονικότητα. Στην πράξη, η Γαλλία φαίνεται να απομακρύνεται από τον «πυρήνα» και να πλησιάζει περισσότερο στα χαρακτηριστικά χωρών της «περιφέρειας».

Το δημόσιο χρέος έχει εκτιναχθεί στο 113% του ΑΕΠ, από 101% το 2017, ενώ οι προβλέψεις το ανεβάζουν στο 118% μέχρι το 2026. Η δυναμική αυτή δυσκολεύει σημαντικά τη συγκράτηση του κόστους εξυπηρέτησης και απαιτεί άμεσες πολιτικές παρεμβάσεις που προς το παρόν δεν φαίνεται να εξασφαλίζουν επαρκή κοινοβουλευτική στήριξη. Έτσι, η αβεβαιότητα ενδέχεται να παραταθεί τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2027.

Για τις αγορές ομολόγων, η Γαλλία αρχίζει να θεωρείται «προβληματικός παίκτης» τους επόμενους μήνες, με αυξημένες πιθανότητες διακυμάνσεων και αστάθειας. Πρόκειται για μια σημαντική στροφή, αν αναλογιστεί κανείς ότι για δεκαετίες η χώρα είχε τοποθετηθεί σχεδόν ισάξια με τη Γερμανία, αποτελώντας σύμβολο αξιοπιστίας και σταθερότητας.

Το μήνυμα που εκπέμπουν οι επενδυτές είναι σαφές: αν η δημοσιονομική πολιτική δεν προσαρμοστεί έγκαιρα, η Γαλλία κινδυνεύει να μετακινηθεί μόνιμα από τον «πυρήνα» στη «περιφέρεια» της Ευρωζώνης.

Tragic

Έχουμε πει πολλές φορές – και όσοι μας διαβάζετε το ξέρετε – πως εδώ και καιρό επιλέγουμε να αποφεύγουμε τέτοιου είδους πολιτικά σχόλια, επικεντρώνοντας την ανάλυσή μας στην οικονομία και σε επιμέρους κρίσιμα ζητήματα. Ωστόσο, δε μπορούμε να μην κάνουμε ένα σχόλιο με αφορμή την τελευταία εμφάνιση του κ. Αλέξη Τσίπρα και το διαφαινόμενο νέο κόμμα που ετοιμάζει.

Το να ακούμε τον κ. Τσίπρα να επαναλαμβάνει με τη γνώριμη ξύλινη γλώσσα εκφράσεις του τύπου «Η οικονομία και η κοινωνία εκπέμπουν SOS, όχι σε χρεοκοπημένες συνταγές, χρειάζεται νέο μοντέλο…» προκαλεί, το λιγότερο, ειρωνικό χαμόγελο. Για να το πούμε ωμά: η ζημιά που προκάλεσε ο κ. Τσίπρας στη χώρα τα χρόνια της κρίσης – τόσο ως αντιπολίτευση όσο και ως κυβέρνηση – και ιδίως με το καταστροφικό πρώτο εξάμηνο του 2015 και το κερασάκι των capital controls, είναι ιστορικά από τις μεγαλύτερες που έχουν καταγραφεί.

Το πραγματικά θλιβερό είναι ότι η χώρα και μεγάλο μέρος της κοινωνίας δείχνει να έχει κοντή μνήμη. Και το ακόμη πιο τραγικό, να βλέπουμε τον κ. Τσίπρα να επανέρχεται στο προσκήνιο, ενώ πρόκειται για πολιτικό πρόσημο που ήδη έχει αφήσει πίσω του βαριά αρνητική κληρονομιά. Δεν έχει τίποτε να προσφέρει – το μόνο που μπορεί να συμβεί, αργά ή γρήγορα, είναι νέα ζημιά.

Το ακόμη πιο τραγικό

Ξέρετε ποιο είναι το πραγματικά τραγικό; Το ότι βλέπουμε ένα τμήμα της επιχειρηματικής ελίτ της χώρας να στηρίζει και να προβάλλει τον κ. Α. Τσίπρα, αξιοποιώντας για παράδειγμα τα μέσα ενημέρωσης που ελέγχουν. Ας μιλήσουμε ανοιχτά: είναι φυσικά δικαίωμα ορισμένων επιχειρηματιών να μη στηρίζουν την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ή προσωπικά τον κ. Κ. Μητσοτάκη. Όμως δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την προσπάθεια να επανέλθει στο προσκήνιο ένας πολιτικός που έχει προκαλέσει τόσο μεγάλη ζημία στη χώρα και που είναι σαφές ότι δεν έχει τίποτα ουσιαστικό να προσφέρει. Αν κάποιοι επιθυμούν μια διαφορετική κυβέρνηση, ας το κάνουν στηρίζοντας ένα σοβαρό κόμμα και πρόσωπα με υπευθυνότητα. Μακάρι να υπήρχαν τέτοιες επιλογές – θα τις στηρίζαμε κι εμείς. Αλλά το να ονειρεύεσαι και να προωθείς τον κ. Τσίπρα… αυτό ….

Μην τα ισοπεδώνουμε έτσι ..

Να σταθούμε και σε ένα ακόμη ζήτημα. Προφανώς, δεν ισχυριζόμαστε ότι λύθηκαν τα προβλήματα της κοινωνίας, πολλά από τα οποία ακουμπάνε και εμάς. Ωστόσο, δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με την άποψη ότι οι τελευταίες παρεμβάσεις της κυβέρνησης στους φορολογικούς συντελεστές είναι αμελητέες. Σίγουρα δεν επιλύουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά, ιδιαίτερα σε μια περίοδο έντονου πληθωρισμού. Παρ’ όλα αυτά, πρόκειται για αποφάσεις με ουσιαστική σημασία, οι οποίες δίνουν μια τόνωση στην ελληνική οικονομία, κυρίως μέσω της κατανάλωσης. Είναι μέτρα που κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση – και το λέμε αυτό χωρίς καμία διάθεση να κάνουμε «αβάντα» στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, της οποίες έτσι και αλλιώς δεν είμαστε ψηφοφόροι. Απλώς αυτή είναι η άποψη μας …

Σύναξη καραμανλικών και σαμαρικών

Όπως τουλάχιστον τώρα σχολίαζε ο Βηματοδότης … Εντάξει οι υποστηρικτές του Κυριάκου Μητσοτάκη συγκεντρώθηκαν στο Βελλίδειο, αλλά, ακούω ότι ήταν στην πλειονότητά τους κομματικοί, οι οποίοι μετά την ομιλία του Πρωθυπουργού πέταξαν τις σημαίες που τους μοίρασαν όπου να ΄ναι και έφυγαν για φαγητό και ποτό. Απεναντίας πολλοί καραμανλικοί και σαμαρικοί βρήκαν «αποκούμπι» και σημείο συνάντησης το περίπτερο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Μπορεί ο υπουργός Νίκος Δένδιας να μην ήταν εκεί παρών όλες τις ώρες, αλλά καραμανλικοί και σαμαρικοί το είχαν κάνει στέκι για να συναντιούνται και να μοιράζονται τους προβληματισμούς τους για τα μελλούμενα.