00:01 - 20/05/25

Ακίνητα

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, η τάση σταθεροποίησης στις τιμές πώλησης κατοικιών φαίνεται να ενισχύεται, καθώς το 49% των επαγγελματιών του κλάδου προβλέπει διατήρηση των τιμών στα σημερινά επίπεδα, ενώ το 46% εκτιμά ότι θα υπάρξει περαιτέρω άνοδος. Από αυτούς, η πλειοψηφία (42%) θεωρεί πως η αύξηση δεν θα υπερβεί το 5%. Μόλις ένα ποσοστό κάτω του 5% αναμένει μείωση. Αντίστοιχη εικόνα παρατηρείται και στις τιμές ενοικίασης: το 47% προβλέπει άνοδο, με τους περισσότερους να εκτιμούν αύξηση έως 5%, ενώ οι υπόλοιποι αναμένουν σταθερότητα ή οριακή κάμψη.

Αυξημένη ζήτηση – Σταθερός ρυθμός συναλλαγών

Σε ερώτηση για τη σχέση προσφοράς και ζήτησης στην αγορά κατοικιών μέχρι τα τέλη του 2025, το 57% των συμμετεχόντων διαπιστώνει υπεροχή της ζήτησης, έναντι 30% που βλέπει ισορροπία και 12,8% που θεωρεί πως υπερισχύει η προσφορά. Παράλληλα, σχεδόν οι μισοί (47,4%) εκτιμούν ότι οι όγκοι των αγοραπωλησιών θα παραμείνουν αμετάβλητοι, ενώ το 41% προβλέπει αύξηση και μόλις το 11,6% αναμένει μείωση.

Διαμερίσματα σε πρώτο πλάνο – Η ιδιοκατοίκηση ως βασικό κίνητρο

Τα διαμερίσματα συνεχίζουν να προσελκύουν τη μεγαλύτερη ζήτηση, με ποσοστό 64%, ενώ ακολουθούν μονοκατοικίες και μεζονέτες (19,4%), οικόπεδα (9,3%) και εξοχικές κατοικίες (7,6%). Η ιδιοκατοίκηση αποτελεί το βασικό σκοπό αγοράς, σύμφωνα με το 61,5% των ειδικών, ενώ το 38,5% βλέπει επενδυτικά κίνητρα πίσω από τις αγοραπωλησίες.

Σημαντική η παρουσία αλλοδαπών επενδυτών

Η συμμετοχή αλλοδαπών στην εγχώρια αγορά κατοικίας είναι αξιοσημείωτη. Το 46,4% των ειδικών εκτιμά ότι οι ξένοι αγοραστές αποτελούν κάτω από το 20% του συνόλου, ενώ το 35,6% θεωρεί ότι υπερβαίνουν το 30%. Σε πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη αλλά και σε τουριστικά hotspots όπως οι Κυκλάδες, τα Επτάνησα, η Χαλκιδική και η Ερμιονίδα, το ποσοστό ξένων επενδυτών φτάνει ή και ξεπερνά το 70%, σύμφωνα με το 90% των συμμετεχόντων που δραστηριοποιούνται στις περιοχές αυτές.

Συμπεράσματα: Ανθεκτικότητα και ήπια επιβράδυνση

Η έρευνα αποτυπώνει μια εικόνα αγοράς που παρουσιάζει ανθεκτικότητα και μετριοπαθή αισιοδοξία. Η ζήτηση για κατοικίες παραμένει υψηλή, με τις συναλλαγές να διατηρούνται σταθερές ή να ενισχύονται ήπια. Η ιδιοκατοίκηση αναδεικνύεται σε κύριο σκοπό απόκτησης κατοικίας, ενώ η συμμετοχή αλλοδαπών αγοραστών συμβάλλει δυναμικά στη δραστηριότητα της αγοράς σε συγκεκριμένες περιοχές. Οι αυξήσεις στις τιμές πώλησης και ενοικίασης δείχνουν σημάδια επιβράδυνσης, οδηγώντας σε μια φάση σχετικής εξισορρόπησης μετά από χρόνια έντονης ανόδου.

Η μελέτη, που διενεργήθηκε από την Cerved Υπηρεσίες Ακινήτων, βασίστηκε σε δείγμα 508 επαγγελματιών του χώρου – 300 πιστοποιημένους εκτιμητές και 208 συμβούλους ακινήτων – οι οποίοι εκπροσωπούν γραφεία από όλη την Ελλάδα.

Είναι όμως έτσι?

Προσωπικά έχουμε κάποιες ενστάσεις. Αναρωτιόμαστε αν είναι τελικά αυτή η κατάσταση στην αγορά ακινήτων, ειδικά όσον αφορά τις τιμές πώλησης. Δεν αμφισβητούμε πως οι τιμές έχουνε εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια και πως η ζήτηση έχει αυξηθεί κατακόρυφα, σε μεγάλο βαθμό λόγω των ξένων αγοραστών. Επειδή όμως ασχολούμαστε με την αγορά ακινήτων σχεδόν καθημερινά. Θεωρούμε πως στις αγγελίες υπάρχει μια τελείως στρεβλή εικόνα. Είναι αυτό που λέει ο λαός “ότι να ναι” … Με αρκετούς πωλητές να βάζουνε τα ακίνητα τους σε τιμές εκτός πραγματικής αγοράς. Τιμές στις οποίες δεν πρόκειται να πουληθούνε ποτέ … Τιμές όμως που στρεβλώνουνε την αγορά, επηρεάζοντας, σε ένα σημαντικό βαθμό και άλλους πωλητές που πιστεύουνε πως πουλάνε φτηνά τα ακίνητα τους. Και δυστυχώς δε μιλάμε για μεμονωμένα φαινόμενα, σε μια κατάσταση που στρεβλώνει την αγορά..

Βλέπουμε εδώ και 1-2 χρόνια κάποιες συγκεκριμένες αγγελίες ακινήτων που ξεκίνησαν για παράδειγμα από τις 300.000 ευρώ. Δεν πουλήθηκαν σε αυτήν την τιμή. Πήγαν 350.000 ευρώ …. Επίσης δεν πουλήθηκαν. Και πλέον έχουνε πάει περίπου 400.000 ευρώ. Και φυσικά συνεχίζουν να παραμένουνε απούλητα. Μιλάμε για μια παγκόσμια πρωτοτυπία ένα ακίνητο που δεν πωλείται …. Όχι μόνο να μην πέφτει η τιμή, αλλά και ανεβαίνει. Δε λέμε πως όλη η αγορά είναι έτσι. Ωστόσο το παραπάνω φαινόμενο δεν είναι το μοναδικό, επαναλαμβάνουμε έχοντας διαπιστώσει σε όλες τις κατηγορίες ακινήτων μια κατάσταση χωρίς αρχή και τέλος … Μια στρεβλή κατάσταση μιας αγοράς που φυσικά έχει πάρει φωτιά, αλλά πιστεύουμε με αρκετές στρεβλώσεις όπως τα περισσότερα πράγματα σε αυτή τη χώρα.

Στεγαστική Κρίση – Επιδόματα

Μια που πιάσαμε την αγορά ακινήτων. Η πρόσφατη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα σχετικά με το επίδομα ενοικίου που εξήγγειλε πριν λίγο καιρό η κυβέρνηση είναι μέρος ενός ευρύτερου ευρωπαϊκού διαλόγου για το πώς μπορούν τα κράτη να αντιμετωπίσουν το ολοένα και εντονότερο στεγαστικό πρόβλημα. Σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αύξηση των τιμών των ακινήτων και των ενοικίων, η μειωμένη προσφορά προσιτής κατοικίας, καθώς και η αστική πίεση που προκαλούν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, έχουν οδηγήσει τις κυβερνήσεις να αναζητούν πιο δομικές λύσεις αντί της αποκλειστικής παροχής επιδομάτων.

Πράγματι, επιδόματα ενοικίου θεσπίζονται και σε άλλες χώρες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, με στόχο την ενίσχυση των χαμηλών εισοδημάτων. Ωστόσο, έρευνες δείχνουν ότι αυτά τα μέτρα έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα όταν δεν συνοδεύονται από πολιτικές αύξησης της προσφοράς στέγης. Η Ισπανίδα ακαδημαϊκός Κλάρα Μαρτίνεζ-Τολεδάνο σημειώνει ότι τα επιδόματα ενοικίου μπορούν να οδηγήσουν τελικά σε αύξηση των ενοικίων, καθώς οι ιδιοκτήτες γνωρίζοντας την ύπαρξή τους, ενσωματώνουν τη χρηματοδοτική ενίσχυση στην τιμή του μισθώματος. Έτσι, το βάρος μεταφέρεται ξανά στον ενοικιαστή, αποδυναμώνοντας τον κοινωνικό σκοπό του μέτρου.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι πιο επιτυχημένες στρατηγικές στην Ευρώπη εστιάζουν στην ενίσχυση της προσφοράς μέσω επενδύσεων σε κοινωνική στέγαση, καθώς και μέσω της ανακαίνισης κενών ή παλαιών κατοικιών. Η Αυστρία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα: το 24% των κατοικιών στη Βιέννη ανήκει στο δημόσιο ή σε συνεταιρισμούς και διατίθεται με ελεγχόμενο ενοίκιο. Το μοντέλο αυτό, γνωστό ως "Vienna Model", θεωρείται διεθνώς πρότυπο, συνδυάζοντας μακροχρόνιο πολεοδομικό σχεδιασμό με διαφανή κανάλια επιδότησης και οικοδομικής δραστηριότητας.

Η Γαλλία, από την άλλη, επιβάλλει φόρους στους ιδιοκτήτες που διατηρούν κενά ακίνητα, ειδικά σε περιοχές με υψηλή ζήτηση, ενώ θέτει πλαφόν στα ενοίκια σε πόλεις όπως το Παρίσι και η Λυών. Παράλληλα, επιδοτεί μηδενικά επιτόκια για την αγορά πρώτης κατοικίας και δίνει κίνητρα σε κατασκευαστές για τη δημιουργία κατοικιών μεσαίας προσιτότητας. Παρόμοιες πρακτικές ακολουθούνται και στη Φινλανδία, όπου η πολιτική «Housing First» για την εξάλειψη της αστεγίας περιλαμβάνει τη διάθεση μόνιμης κατοικίας σε αστέγους πριν την παροχή οποιασδήποτε άλλης βοήθειας.

Η Ισπανία, που αντιμετωπίζει έλλειμμα στέγης ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές όπως η Βαρκελώνη και η Μάλαγα, αναμένεται να επενδύσει πάνω από 12 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για την ενεργειακή αναβάθμιση και κατασκευή νέων κοινωνικών κατοικιών. Ωστόσο, η στεγαστική της πολιτική ιστορικά ευνοούσε την ιδιοκτησία έναντι της ενοικίασης, κάτι που αλλάζει τα τελευταία χρόνια με την παροχή κρατικών εγγυήσεων για στεγαστικά δάνεια σε νέους. Αντίστοιχες εγγυήσεις προσφέρει και η Ιταλία.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) υποστηρίζει οικονομικά πολεοδομικές πρωτοβουλίες για την κατασκευή προσιτών κατοικιών σε πόλεις όπως το Αννόβερο, το Δουβλίνο και το Στσέτσιν. Αυτή η πρακτική ενισχύει την αποκέντρωση και δίνει ώθηση σε μικρότερες αγορές ακινήτων, αντιμετωπίζοντας τη συγκέντρωση ζήτησης στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Στην Πορτογαλία, η κυβέρνηση έχει παρουσιάσει πακέτο 30 μέτρων κατά της στεγαστικής κρίσης, τα οποία περιλαμβάνουν την ανάπτυξη κατοικιών με ελεγχόμενο κόστος για επαγγελματικές ομάδες όπως οι δάσκαλοι, οι στρατιωτικοί και οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και τη γεωργία. Επιπλέον, περιορίζονται οι δυνατότητες βραχυχρόνιας μίσθωσης, εκτός συγκεκριμένων περιοχών, για να επιστρέψουν περισσότερα ακίνητα στην αγορά μακροχρόνιας ενοικίασης.

Συνολικά, το πρόβλημα της στέγης στην Ευρώπη δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μονοδιάστατα. Οι επιδοματικές πολιτικές προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση, αλλά δεν απαντούν στις βασικές αιτίες: τη χαμηλή οικοδομική δραστηριότητα, την αδυναμία των μεσαίων στρωμάτων να αγοράσουν ή να νοικιάσουν κατοικία, και την έλλειψη εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για βιώσιμη, προσιτή και ενεργειακά αποδοτική στέγαση. Όπως δείχνουν τα παραδείγματα από Αυστρία, Γαλλία, Φινλανδία και Πορτογαλία, μόνο με μακροχρόνιες και πολυεπίπεδες πολιτικές μπορεί να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή κατοικία για όλους.

Ευτυχία & Χρήματα

Πάμε σε μια διαφορετική και αρκετά ενδιαφέρουσα έρευνα. Η αντίληψη ότι τα χρήματα δεν φέρνουν την ευτυχία ενδέχεται να ισχύει από ένα επίπεδο και πάνω. Ωστόσο, η απουσία χρημάτων μπορεί πράγματι να προκαλέσει δυστυχία, όπως αναδεικνύει η νέα παγκόσμια έρευνα της εταιρείας Ipsos.

Σύμφωνα με τον «Δείκτη Ευτυχίας 2025», που βασίστηκε σε έρευνες κοινής γνώμης σε 30 χώρες διεθνώς, ο σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά την ευημερία των ανθρώπων είναι η προσωπική τους οικονομική κατάσταση. Το εύρημα αυτό είναι ανεξάρτητο από παράγοντες όπως η ηλικία, το επίπεδο εισοδήματος ή η χώρα διαμονής.

Ωστόσο, όταν πρόκειται για το τι μας κάνει ευτυχισμένους, εκεί οι διαφορές είναι πιο εμφανείς: ηλικία, εισόδημα και γεωγραφική τοποθεσία επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε την ευτυχία.

Η ευτυχία αυξάνεται μετά τα 60

Αντίθετα με την κοινή νοσταλγία για τα νιάτα, τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η ευτυχία τείνει να αυξάνεται με την ηλικία, ιδιαίτερα μετά την είσοδο στην τρίτη ηλικία. Οι δεκαετίες των 60 και 70 ετών αποτελούν, κατά μέσο όρο, τις πιο ευτυχισμένες περιόδους της ενήλικης ζωής.

Η πορεία προς αυτή την ευτυχία διαφοροποιείται μεταξύ ανδρών και γυναικών: Στις γυναίκες, τα επίπεδα ευτυχίας παραμένουν σχετικά σταθερά από τα 18 έως τα 59 έτη, και αυξάνονται σημαντικά μετά τα 60. Αντίθετα, οι άνδρες εμφανίζουν υψηλότερη ευτυχία στα νεανικά τους χρόνια, η οποία μειώνεται έως τη μέση ηλικία και στη συνέχεια αυξάνεται εκ νέου, φτάνοντας σε επίπεδα παρόμοια με αυτά των γυναικών.

Το παρελθόν φαίνεται πιο ευτυχισμένο

Ένα μάλλον απογοητευτικό – αν και προβλέψιμο – συμπέρασμα είναι ότι η παγκόσμια ευτυχία έχει μειωθεί από το 2011, οπότε και ξεκίνησε η συλλογή δεδομένων από την Ipsos. Από τις 20 χώρες που συμμετείχαν στην πρώτη έρευνα, οι 15 εμφανίζουν σήμερα χαμηλότερα επίπεδα ευτυχίας.

Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφεται στην Τουρκία, με πτώση 40 ποσοστιαίων μονάδων. Ακολουθούν η Νότια Κορέα (-21), ο Καναδάς (-18) και οι ΗΠΑ (-16).

Αντιθέτως, η Ισπανία παρουσιάζει αύξηση 11 μονάδων στον δείκτη ευτυχίας σε σύγκριση με το 2011 – η μοναδική χώρα με διψήφια θετική μεταβολή.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Η θετική μεταστροφή στην Ισπανία είναι εν μέρει αναμενόμενη, καθώς το 2011 ήταν η αρχή της κρίσης για πολλές χώρες του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Ελλάδα, οι οποίες χαρακτηρίζονταν τότε ως PIGS.

Ωστόσο, η πορεία της Ελλάδας από τότε δεν υπήρξε γραμμικά ανοδική. Παρά την ανάκαμψη του ΑΕΠ, το κατά κεφαλήν εισόδημα και η αγοραστική δύναμη παραμένουν υπολειπόμενα των προ κρίσης επιπέδων. Το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής εκτιμά ότι θα χρειαστούν ακόμη επτά έως δέκα χρόνια για την πλήρη αποκατάσταση.

Αναμενόμενα, η Ελλάδα καταγράφει υποχώρηση στους διεθνείς δείκτες ευτυχίας. Αν και δεν συμμετέχει στην έρευνα της Ipsos, στην έκθεση World Happiness Report του ΟΗΕ και της Gallup, η Ελλάδα το 2024 έπεσε κατά 17 θέσεις, καταλαμβάνοντας την 81η σε σύνολο 147 χωρών. Η κατάταξη αυτή τη φέρνει κάτω από χώρες όπως η Μογγολία, η Λιβύη και η Μολδαβία, και αρκετά μακριά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Τι μας κάνει πραγματικά ευτυχισμένους;

Η βασική διαπίστωση της Ipsos είναι ότι όσο λιγότερα χρήματα έχει κάποιος, τόσο πιο πιθανό είναι να δηλώνει δυστυχισμένος. Παγκοσμίως, το 38% των ανθρώπων με χαμηλό εισόδημα δηλώνουν δυστυχισμένοι, έναντι 29% στη μεσαία τάξη και 25% στους υψηλόμισθους.

Όταν ρωτήθηκαν τι τους κάνει περισσότερο ευτυχισμένους, οι περισσότεροι απάντησαν ότι σημαντικό ρόλο παίζουν οι οικογενειακές σχέσεις και το αίσθημα ότι είναι αγαπητοί και εκτιμημένοι. Παρόλα αυτά, σε κάποιες χώρες υπάρχουν διαφοροποιήσεις: Στη Σουηδία και την Ταϊλάνδη, μεγαλύτερη βαρύτητα δίνεται στην οικονομική κατάσταση, ενώ στη Βραζιλία η ψυχική υγεία αποτελεί καθοριστικό παράγοντα.

Σε επίπεδο γενεών, η Generation Z εμφανίζεται να βρίσκεται στη δυσμενέστερη θέση, σύμφωνα και με άρθρο του Economist, που τη χαρακτηρίζει ως μια «χαμένη γενιά».

Οι πιο ευτυχισμένοι στον κόσμο

Η Ινδία εμφανίζεται ως η χώρα με τους πιο ευτυχισμένους πολίτες στην έρευνα της Ipsos: το 88% δηλώνει ότι είναι είτε «πολύ» (51%) είτε «αρκετά» (37%) ευτυχισμένοι. Ακολουθούν η Ολλανδία (86%) και το Μεξικό (83%).

Αξιοσημείωτο είναι ότι τα αποτελέσματα της Ipsos έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την κατάταξη της Ινδίας στην Έκθεση Ευτυχίας του ΟΗΕ και της Gallup, όπου η χώρα κατατάσσεται στην 118η θέση. Η απόκλιση αυτή οφείλεται στη διαφορετική μεθοδολογία: η Gallup λαμβάνει υπόψη αντικειμενικούς δείκτες (όπως ΑΕΠ, ανισότητες και ελευθερίες), ενώ η Ipsos βασίζεται αποκλειστικά στις υποκειμενικές αντιλήψεις των πολιτών.