00:01 - 21/02/25

Ακίνητα

Η επένδυση σε ακίνητα εξακολουθεί να αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της ελληνικής οικονομικής κουλτούρας το 2024, με τη χώρα να κατατάσσεται υψηλά στην Ευρώπη όσον αφορά το ποσοστό ιδιοκατοίκησης και τη διατήρηση πολλαπλών ακινήτων. Σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή έρευνα "European Housing Trend Report 2024" του κτηματομεσιτικού δικτύου RE/MAX Europe, η Ελλάδα παρουσιάζει υψηλότερα ποσοστά ιδιοκτησίας σε σύγκριση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική προτίμηση των Ελλήνων στην ακίνητη περιουσία ως μέσο αποταμίευσης, επένδυσης και εισοδήματος.

Συγκεκριμένα, το 64% των Ελλήνων διαθέτει τουλάχιστον ένα ακίνητο, ξεπερνώντας κατά μία ποσοστιαία μονάδα τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο. Επιπλέον, το 39% κατέχει περισσότερα από ένα ακίνητα, ποσοστό υψηλότερο κατά 14% από την υπόλοιπη Ευρώπη, γεγονός που καταδεικνύει τη σταθερή τάση για επενδύσεις σε επιπλέον ακίνητα, είτε για ιδιωτική χρήση είτε για εκμετάλλευση. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το στοιχείο ότι μόνο το 3% αυτών των ακινήτων βρίσκεται εκτός Ελλάδας, επιβεβαιώνοντας την προτίμηση των Ελλήνων στην εγχώρια αγορά.

Χρήση και τοποθεσία δεύτερης κατοικίας

Η απόκτηση δεύτερου ακινήτου σχετίζεται κυρίως με την αναψυχή και τις οικονομικές ευκαιρίες που προσφέρει. Το 51% των ιδιοκτητών δεύτερης κατοικίας τη χρησιμοποιεί ως εξοχικό, επιλέγοντας κυρίως παραθαλάσσιες και ημιορεινές περιοχές ως χώρους χαλάρωσης. Παράλληλα, το 21% εκμισθώνει το ακίνητό του, συνδυάζοντας την προσωπική χρήση με την απόκτηση επιπλέον εισοδήματος.

Όσον αφορά τη γεωγραφική κατανομή, το 41% των δευτερευόντων κατοικιών βρίσκεται σε παραθαλάσσιες περιοχές, γεγονός που επιβεβαιώνει τη διαχρονική προτίμηση των Ελλήνων για κατοικίες κοντά στη θάλασσα. Οι αστικές περιοχές συγκεντρώνουν το 25% των δεύτερων κατοικιών, ενώ οι ορεινές και ημιορεινές περιοχές, αν και σε μικρότερα ποσοστά, γνωρίζουν αυξανόμενη δημοτικότητα, κυρίως λόγω της ζήτησης για χειμερινές εξοχικές κατοικίες.

Οικονομικές προκλήσεις και ενεργειακό κόστος

Η οικονομική κατάσταση διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ικανοποίηση των πολιτών από τις στεγαστικές τους συνθήκες. Το 68% των Ελλήνων δηλώνει ικανοποιημένο με την κατοικία του, ωστόσο, η οικονομική άνεση παραμένει ζητούμενο, καθώς μόλις το 24% θεωρεί ότι μπορεί να καλύπτει άνετα τα έξοδα στέγασης, ποσοστό 20% χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι μόνο το 17% των Ελλήνων αισθάνεται οικονομικά άνετο με το κόστος ενέργειας της κατοικίας του, αντικατοπτρίζοντας την πίεση που δημιουργεί η αύξηση των λογαριασμών. Παρά τις προκλήσεις αυτές, το 17% των πολιτών στρέφεται σε δανεισμό ή άλλες χρηματοδοτικές λύσεις για να καλύψει τα μηνιαία έξοδα στέγασης, ποσοστό ελαφρώς υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό δείκτη (15%).

Ωστόσο, οι οικονομικές πιέσεις λειτουργούν και ως κίνητρο για πιο βιώσιμες επιλογές. Το 33% των ερωτηθέντων εξετάζει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, ενώ το 24% σκέφτεται να επενδύσει σε αντλίες θερμότητας, με τα ποσοστά αυτά να υπερβαίνουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (27% και 19% αντίστοιχα).

Τάσεις στην αναζήτηση νέας κατοικίας

Για όσους επιδιώκουν να αλλάξουν κατοικία, το βασικό κριτήριο επιλογής είναι η οικονομική δυνατότητα. Το 59% των Ελλήνων θεωρεί το κόστος αγοράς πιο σημαντικό από την τοποθεσία, ποσοστό 8% υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Επιπλέον, η ενεργειακή απόδοση αποτελεί προτεραιότητα για το 43% των αγοραστών, λόγω του υψηλού κόστους ενέργειας. Οι αυξημένες θερμοκρασίες στην Ελλάδα καθιστούν τα νεόδμητα, ενεργειακά αποδοτικά ακίνητα πιο ελκυστικά, με το 22% των ερωτηθέντων να εκφράζει προτίμηση σε καινούργιες κατασκευές.

Εκτός από την ενεργειακή αποδοτικότητα και την τιμή, οι Έλληνες λαμβάνουν υπόψη και άλλους παράγοντες κατά την αναζήτηση κατοικίας:

Το 25% δίνει έμφαση στην εγγύτητα σε χώρους πρασίνου, αναγνωρίζοντας τη σημασία του φυσικού περιβάλλοντος για την ποιότητα ζωής.

Το 27% προτιμά ακίνητα κοντά σε βασικές υποδομές, όπως σχολεία, καταστήματα και υγειονομικές υπηρεσίες, δίνοντας έμφαση στην καθημερινή ευκολία.

Συμπέρασμα

Παρά τις οικονομικές προκλήσεις, η Ελλάδα παραμένει μια χώρα με ισχυρή κουλτούρα ιδιοκτησίας ακινήτων. Οι Έλληνες εξακολουθούν να επενδύουν σε ακίνητα, είτε για ιδιοκατοίκηση είτε για ενοικίαση, ενώ προσαρμόζονται στις νέες απαιτήσεις της εποχής, στρεφόμενοι προς ενεργειακά αποδοτικές και βιώσιμες λύσεις.

Τουρισμός – ΗΠΑ

Από την ειδησεογραφία τώρα. Οι μεγάλες αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες, αλλά και εταιρείες τρίτων χωρών, διαπιστώνοντας την ισχυρή ζήτηση στις Ηνωμένες Πολιτείες για ταξίδια στην Ελλάδα, αποφάσισαν να ενισχύσουν σημαντικά το πτητικό τους πρόγραμμα κατά τη διάρκεια του 2025. Ως αποτέλεσμα η Ελλάδα φέτος θα έχει τις περισσότερες απευθείας αεροπορικές συνδέσεις με τις ΗΠΑ που είχε ποτέ. Πρόκειται για υπερδιπλασιασμό σχεδόν του αριθμού των πτήσεων την τελευταία πενταετία, που αποτυπώνεται άλλωστε και στη μεγάλη αύξηση των αφίξεων αλλά και των εισπράξεων από την Αμερική.

Φέτος κατά την περίοδο αιχμής το καλοκαίρι οι απευθείας συνδέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες που έχουν προγραμματίσει οι αεροπορικές σε εβδομαδιαία βάση είναι 103 πτήσεις, από 82 πέρυσι και 46 το 2019. Επιπλέον, οι πτήσεις αυτές ξεκινούν από 9 διαφορετικά αεροδρόμια έναντι 7 πέρυσι και 4 το 2019. Παράλληλα όμως αυξάνεται και η περίοδος κατά την οποία είναι δρομολογημένες αυτές οι πτήσεις, οι οποίες πριν από πέντε χρόνια περιορίζονταν μόνο στην περίοδο αιχμής.

Η Delta Airlines επεκτάθηκε σε μεγάλο βαθμό στη χειμερινή σεζόν, λειτουργώντας μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου και ξεκινάει δρομολόγια από τις αρχές Μαρτίου, ενώ η American Airlines όπως και η United επέκτειναν τη σεζόν πετώντας πλέον μέχρι και τον Νοέμβριο.

Επί του παρόντος η Emirates παραμένει η μόνη αεροπορική εταιρεία που λειτουργεί όλο τον χρόνο.

Μακράν η μεγαλύτερη απευθείας πτήση είναι αυτή που θα λειτουργήσει η Norse Atlantic από και προς το Λος Αντζελες. Το πτητικό της πρόγραμμα προβλέπει τέσσερις τέτοιες απευθείας πτήσεις κάθε εβδομάδα. Η Norse Atlantic θα προσφέρει επίσης 7 απευθείας πτήσεις προς το αεροδρόμιο JFK στη Νέα Υόρκη κάθε εβδομάδα.

Νέος προορισμός με τον οποίο θα συνδέεται απευθείας ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών από φέτος είναι και το Σάρλοτ στη Βόρεια Καρολίνα, δρομολόγιο που θα πραγματοποιεί καθημερινά η American Airlines. Επίσης, αύξησε κατά έξι τις απευθείας πτήσεις της από και προς την Ατλάντα η Delta Airlines με αποτέλεσμα πλέον να υπάρχουν 13 τέτοιες πτήσεις κάθε βδομάδα.

Σε 10 από 7 αυξάνονται και οι απευθείας πτήσεις της United Airlines από και προς τη Νέα Υόρκη και ειδικότερα στο αεροδρόμιο Νιούαρκ. Σημειώνεται ότι η United Airlines διεύρυνε το πρόγραμμά της και χρονικά για πτήσεις από το Νιούαρκ και το Σικάγο ξεκινώντας 3 εβδομάδες νωρίτερα.

Με αυτά τα δεδομένα ο αριθμός των εβδομαδιαίων πτήσεων που θα συνδέει τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών με εννέα διαφορετικά αεροδρόμια στις ΗΠΑ είναι αυξημένος κατά 25% σε σχέση με πέρυσι.

Πρόκειται για λίαν θετική εξέλιξη για τον ελληνικό τουρισμό καθώς οι Αμερικανοί ταξιδιώτες έχουν σχεδόν διπλάσια κατά κεφαλήν δαπάνη από τον μέσο όρο των τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, και κατατάσσονται μεταξύ των πλέον εύπορων που επισκέπτονται τη χώρα. Αγγίζει τα 1.050 ευρώ ανά ταξιδιώτη όταν ο μέσος όρος είναι στα 575 ευρώ με βάση τα στοιχεία έως και τον Νοέμβριο του 2024.

Πέρυσι εκτιμάται ότι ήρθαν στην Ελλάδα περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο Αμερικανοί (1,480 εκατ. έως και τον Νοέμβριο) ταξιδιώτες. Οι δε ταξιδιωτικές εισπράξεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου του 2024 κατά 13,3% σε 1,528 δισ. ευρώ. Φυσικά, πάρα πολλοί εξ αυτών ήρθαν από άλλες ευρωπαϊκές ή και τρίτες χώρες και όχι με απευθείας πτήσεις. Ωστόσο η βελτίωση της συνδεσιμότητας των δύο χωρών αποτελεί βασικό πρόκριμα για την περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού.

Πολύ πιο σοβαρό θέμα με μεγάλο παρασκήνιο 

Πάμε τώρα στο Λιμάνι του Βόλου που όπως ανακοινώθηκε την Τετάρτη το απόγευμα  ο διαγωνισμός που αφορούσε στην πώληση του 67% του Οργανισμού ακυρώνεται.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το Υπερταμείο σε συνεννόηση με την κυβέρνηση ακύρωσε τον διαγωνισμό, τον οποίο υπενθυμίζεται ότι είχε κερδίσει ο ΟΛΘ του Ιβάν Σαββίδη προσφέροντας 51 εκατ. Ευρώ, με πολύ μεγάλο μάλιστα premium σε σχέση με την επόμενη προσφορά.  

Επίσημα τα ρεπορτάζ λένε πώς για το λιμάνι του Βόλου έχει διαμορφωθεί μία ιδιάζουσα κατάσταση μετά τις καταστροφές του Daniel και του Elias. Οι ίδιες πληροφορίες θέλουν την κυβέρνηση και το Υπερταμείο να αναμένουν την αποκατάσταση των ζημιών που έχει υποστεί το λιμάνι του Βόλου. Και μετά εκ νέου να γίνει η πώληση, διεκδικώντας υψηλότερο τίμημα.

Όλα αυτά επίσημα. Ανεπίσημα υπάρχει πραγματικά τεράστιο παρασκήνιο, με παρέμβαση ευρωπαίων αξιωματούχων και ειδικά των Γάλλων για να μπλοκαριστεί η πώληση του Λιμανιού στον Ιβάν Σαββίδη. Όλα αυτά την ώρα που από το παρασκήνιο είναι γνωστό πως εδώ και αρκετό καιρό, Ευρωπαίοι αλλά και Αμερικάνοι θέλουν την απεμπλοκή του Ιβάν Σαββίδη από τα ελληνικά λιμάνια. Και η ιστορία γίνεται ακόμη πιο πικάντικη, όταν κανείς σκέφτεται πως όλα αυτά συμβαίνουνε μετά τη λήξη χθες της γνωστής δημόσιας πρότασης στον ΟΛΘ, την οποία μπλόκαρε ο Ιβάν Σαββίδης αν και σε αυτές τιμές δεν ξέρουμε πόσες πιθανότητες είχε να επιτύχει. Είναι τόσο πικάντική αυτή η ιστορία, που φτάνουμε στο σημείο να ακούμε για άμεση εμπλοκή του ίδιου του Γάλλου προέδρου που φέρεται να διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με την Οικογένεια Dreyfus. Θα επανέρθουμε ξανά στο ζήτημα …

Τρόφιμα – Κλιματική αλλαγή

Έχοντας αναφέρει αρκετές φορές πως οι υψηλές τιμές των τροφίμων ήρθαν για να μείνουν και πιθανόν τα πράγματα τα επόμενα χρόνια να γίνουνε ακόμη δυσκολότερα λόγω και κλιματική αλλαγής. Πάμε να δούμε το παρακάτω θέμα με βάση και τα όσα έγραψε ο Guardian …

Η κλιματική αστάθεια συνεχίζει να επηρεάζει τις αγορές τροφίμων, με τις τιμές να παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025, σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών. Η απότομη άνοδος των τιμών σε βασικά προϊόντα, όπως το κακάο και ο καφές, που υπερδιπλασιάστηκαν το 2024, αποδίδεται κυρίως στις ακραίες καιρικές συνθήκες.

Έρευνα της συμβουλευτικής εταιρείας Inverto κατέγραψε απότομες αυξήσεις στις τιμές τροφίμων τον Ιανουάριο, οι οποίες συνδέονται με απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η τάση προς πιο ακραία φαινόμενα αναμένεται να συνεχιστεί, επηρεάζοντας αρνητικά τις γεωργικές αποδόσεις και προκαλώντας αυξήσεις στις τιμές.

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στο κακάο (163%) και στον καφέ (103%), λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων και υψηλών θερμοκρασιών στις κύριες περιοχές παραγωγής. Αντίστοιχα, οι τιμές του ηλιελαίου αυξήθηκαν κατά 56%, εξαιτίας της ξηρασίας που έπληξε τις σοδειές στη Βουλγαρία και την Ουκρανία – μια χώρα ήδη επηρεασμένη από τον πόλεμο. Σημαντικές αυξήσεις σημειώθηκαν επίσης στον χυμό πορτοκαλιού, το βούτυρο και το βόειο κρέας, με ανατιμήσεις άνω του 30% και 25% αντίστοιχα.

Η Καταρίνα Έρφορτ της Inverto τόνισε ότι οι επιχειρήσεις τροφίμων και οι έμποροι λιανικής πρέπει να διαφοροποιήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους ώστε να περιορίσουν την εξάρτηση από συγκεκριμένες περιοχές που πλήττονται από αποτυχίες στις σοδειές.

Αναμενόμενες εξελίξεις

Κλιματικοί επιστήμονες επιβεβαιώνουν πως τα ευρήματα της Inverto συνάδουν με τις προβλέψεις τους. Ο Πιτ Φαλούν, ειδικός σε θέματα επισιτιστικής ασφάλειας από το βρετανικό Met Office, υποστηρίζει ότι η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας θα οδηγήσει σε συχνότερα και εντονότερα καιρικά φαινόμενα, επηρεάζοντας τη γεωργική παραγωγή και δημιουργώντας νέους κινδύνους για την επισιτιστική ασφάλεια.

Ο Μαξ Κοτζ, ερευνητής του Ινστιτούτου Πότσνταμ, επισημαίνει πως η άνοδος της θερμοκρασίας έχει ήδη άμεσο αντίκτυπο στις τιμές των τροφίμων. Για παράδειγμα, το 2024, οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες στην Ανατολική Ασία αύξησαν τις τιμές του ρυζιού στην Ιαπωνία και των λαχανικών στην Κίνα. Παρόμοια, οι συνθήκες καύσωνα και ξηρασίας στη Δυτική Αφρική, τη Βραζιλία και το Βιετνάμ συνέβαλαν σε ραγδαία άνοδο στις τιμές του κακάο και του καφέ.

«Εάν δεν επιτευχθεί μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα ενταθούν περαιτέρω, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερες διαταραχές στη γεωργία και τις τιμές των τροφίμων», προειδοποιεί ο Κοτζ.

Πρωινός καφές με πολλά… νεύρα

Όπως έγραψε ο Βηματοδότης … «Πολλά νεύρα» μαθαίνω πως είχε ο χθεσινός πρωινός καφές στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο Πρωθυπουργός, όπως μου μεταφέρουν συνεργάτες του, ήταν πολύ εκνευρισμένος από τη θεωρία ότι ενέχεται ο ίδιος στο θάνατο – ή τη δολοφονία σύμφωνα με τη συνωμοσιολογία – του γιου της εισαγγελέως Εφετών Λάρισας, η οποία δεν διακινούνταν μόνο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και από κοινοβουλευτικά κόμματα. «Όποιο κόμμα τολμήσει να πει κάτι παραπάνω για αυτό το θέμα θα λάβει σκληρή απάντηση», μου μετέφεραν ότι ήταν το πνεύμα του. Το βράδυ τα είπε και δημόσια στο Thessaloniki Summit με την ίδια οργή, μίλησε για «χυδαία τοξικότητα», που ξεπερνά κάθε όριο, και που οι φορείς της δεν ενδιαφέρονται για την απόδοση δικαιοσύνης αλλά μόνο να πέσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη. «Αυτό δεν θα το επιτρέψουμε», είπε.

***

Επειδή η θερμοκρασία στο Μέγαρο Μαξίμου είναι το πρώτο νέο της ημέρας με το οποίο ασχολούνται οι υπουργοί, η πρωθυπουργική οργή έκανε με υπερηχητική ταχύτητα το γύρο της κυβέρνησης. Τα αποτελέσματα θα τα είδατε στη Βουλή. Ο Αδωνις Γεωργιάδης συγκρούστηκε με τη βουλευτή της Πλεύσης Ελευθερίας Ελένη Καραγεωργοπούλου, η οποία αναφερόμενη σε παλαιότερη δήλωση του Γιώργου Φλωρίδη υπονόησε ότι η κυβέρνηση βρίσκεται πίσω από τον θάνατο του Βασίλη Καλογήρου.

«Στα σοβαρά, κόμματα του Κοινοβουλίου έρχονται και υπονοούν ότι ο πρωθυπουργός της χώρας ενέχεται σε δολοφονία; Πάτε με τα καλά σας;», ρώτησε σε πολύ υψηλούς τόνους ο υπουργός Υγείας. Νωρίτερα η αντιπαράθεση ξέφυγε μεταξύ της Ειρήνης Αγαπηδάκη, η οποία μίλησε για «ακράτεια εργαλειοποίησης» του θανάτου του Καλογήρου από κόμματα της αντιπολίτευσης, και του Κυριάκου Βελόπουλου και του Παύλου Πολάκη με τους οποίους αντάλλαξε οξύτατους χαρακτηρισμούς.