00:01 - 23/10/25

Να τα λάβουμε υπόψη …

Τα πρόσφατα γεγονότα στην αμερικανική αγορά ιδιωτικής πίστης αναζωπυρώνουν ανησυχίες για μια νέα κρίση τύπου subprime, όπως αυτή που οδήγησε στην παγκόσμια ύφεση του 2008. Ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Andrew Bailey, προειδοποίησε ενώπιον της Άνω Βουλής ότι οι πρόσφατες χρεοκοπίες των εταιρειών First Brands και Tricolor δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά, αλλά ενδέχεται να υποδηλώνουν βαθύτερες συστημικές αδυναμίες.

Ο Bailey έθεσε το ερώτημα αν οι εξελίξεις αυτές αντανακλούν ευρύτερα προβλήματα στον ιδιωτικό χρηματοπιστωτικό τομέα —στις αγορές ιδιωτικών δανείων και κεφαλαίων— ή αν πρόκειται απλώς για «εξαιρέσεις». «Δεν θέλω να ακουστώ υπερβολικά απαισιόδοξος», σημείωσε, «αλλά πριν από την κρίση του 2008 μάς έλεγαν ότι τα subprime δάνεια ήταν πολύ μικρά για να έχουν συστημικό αντίκτυπο. Ήταν μια λανθασμένη εκτίμηση».

Ο επικεφαλής της Τράπεζας της Αγγλίας υποστήριξε ότι οι σημερινές πρακτικές στις αγορές ιδιωτικής πίστης θυμίζουν επικίνδυνα τις χρηματοπιστωτικές μεθόδους της περιόδου πριν από το 2008. Εξέφρασε επίσης ανησυχία για τη χαλαρή στάση που επιδεικνύουν οι φορείς του κλάδου και οι οίκοι αξιολόγησης, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Πρόσφατα, όταν συνάντησα επαγγελματίες του χώρου, μου είπαν ότι όλα είναι εντάξει — εκτός από το θέμα των οίκων αξιολόγησης. Και τους απάντησα: “Δεν ξαναπαίζουμε την ίδια ταινία, έτσι;”».

Η αναπληρώτρια διοικητής της Τράπεζας, Sarah Breeden, ανακοίνωσε ότι η BoE θα πραγματοποιήσει άσκηση προσομοίωσης κρίσης στις αγορές ιδιωτικών πιστώσεων, ώστε να αξιολογήσει τις διασυνδέσεις τους με άλλους τομείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Όπως επισήμανε, «οι κύριες ανησυχίες σχετίζονται με υψηλή μόχλευση, αδιαφάνεια, πολυπλοκότητα και χαμηλές προδιαγραφές ασφάλισης» — παράγοντες που φαίνεται να συνέβαλαν στις πρόσφατες χρεοκοπίες.

Η κατάρρευση των First Brands (εταιρεία ανταλλακτικών αυτοκινήτων) και Tricolor (εταιρεία δανείων αυτοκινήτων) προκάλεσε ανησυχία στη Wall Street, με τον διευθύνοντα σύμβουλο της JP Morgan, Jamie Dimon, να προειδοποιεί ότι ενδέχεται να ακολουθήσουν και άλλες αποτυχίες. «Όταν βλέπεις μια κατσαρίδα, συνήθως υπάρχουν κι άλλες», είπε χαρακτηριστικά, καλώντας σε αυξημένη επαγρύπνηση.

Την ίδια στιγμή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην πρόσφατη Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, επανέφερε τις προειδοποιήσεις του για τον αυξανόμενο κίνδυνο μετάδοσης μεταξύ των αγορών ιδιωτικής πίστης και του παραδοσιακού τραπεζικού συστήματος, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης της διαφάνειας και των μηχανισμών εποπτείας.

Ακίνητα

Η στεγαστική κρίση αφορά τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση, με σημαντικές στρεβλώσεις και στις δύο πλευρές τόνισε ο Αντώνης Μαρκόπουλος, CEO & Founder της Prosperty, που παρουσίασε την ειδική μελέτη με τίτλο «Στεγαστική κρίση στην Ελλάδα, Ζήτηση και Προσφορά»

Όπως ανέδειξε η μελέτη, σήμερα υπάρχουν περίπου 131.000 ακίνητα προς πώληση και 45.000 προς ενοικίαση — ωστόσο, πολλά παραμένουν αδιάθετα για μήνες ή και χρόνια, εξαιτίας της αναντιστοιχίας τιμής και ποιότητας. 

Το πιο εντυπωσιακό εύρημα της μελέτης είναι το χάσμα ανάμεσα στις ζητούμενες και τις τελικές τιμές πώλησης (όπως αυτές προκύπτουν από τα στοιχεία που κατατίθενται στην ΑΑΔΕ): η μέση ζητούμενη τιμή φτάνει τις 300 χιλιάδες ευρώ, ή 2.500 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ η μέση μεταβίβαση γίνεται τελικά στις 105 χιλιάδες ευρώ, περίπου 1.300 ευρώ το τετραγωνικό. 

«Η ανορθολογική τιμολόγηση κρατά την αγορά στάσιμη — ο καθένας ζητά ό,τι νομίζει ότι αξίζει το ακίνητό του», σημείωσε ο Μαρκόπουλος.

Τα περισσότερα διαθέσιμα ακίνητα είναι παλαιά, χτισμένα τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, ενώ μόνο ένα στα δέκα έχει ανακαινιστεί. Νεόδμητα υπάρχουν, αλλά απευθύνονται κυρίως σε υψηλά εισοδήματα, με τιμές που συχνά ξεπερνούν τα 6.000 ευρώ το τετραγωνικό. Η έλλειψη θεσμικών επενδυτών και οικοπέδων για ανάπτυξη επιτείνει το πρόβλημα.

Στη ζήτηση, η ιδιοκατοίκηση έχει μειωθεί κατά 12%, ενώ οι νέοι και οι οικογένειες δυσκολεύονται να αποκτήσουν δικό τους σπίτι λόγω του κόστους και των απαιτήσεων των τραπεζών. «Η αύξηση της ιδιοκατοίκησης πρέπει να γίνει εθνικός στόχος», τόνισε ο Μαρκόπουλος, προτείνοντας μέτρα όπως rent-to-buy με στήριξη από το κράτος για το απαραίτητο πρώτο κεφάλαιο αγοράς, ένα πρόγραμμα Σπίτι μου ΙΙΙ με νέα όρια αξίας και παλαιότητας αλλά και επιδότηση της ίδιας συμμετοχής, shared equity και κρατικές εγγυήσεις.

Τόνισε, επίσης, ιδιαίτερα, την ανάγκη βελτίωσης των δεδομένων που ανεβαίνουν στις πλατφόρμες, με ρεαλιστική απεικόνιση των χαρακτηριστικών του ακινήτου.

Αυτό θα βοηθήσει στην ανάπτυξη εργαλείων όπως το  MLS (multiple listing service), όπου «θα είναι υπόλογοι όσοι ανεβάζουν δεδομένα και κανείς δεν θα μπορεί να πει ψέματα, θα  μπει τέλος στην αυθαιρεσία των λίγων που παραπλανούν τον κόσμο και θα γίνεται καλύτερη εκτίμηση του ακινήτου μέσω αλγορίθμων και άλλων εργαλείων.»

Συνταξιούχοι

Η «εικόνα» των Ελλήνων συνταξιούχων: Πλειοψηφία με κύρια σύνταξη έως 1.000 ευρώ και συγκέντρωση σε Αττική και Κεντρική Μακεδονία

Άνδρες κυρίως, ηλικίας μεταξύ 66 και 80 ετών, που λαμβάνουν κύρια σύνταξη από 500 έως 1.000 ευρώ και κατοικούν κατά κύριο λόγο στην Αττική ή την Κεντρική Μακεδονία — αυτό είναι το προφίλ του μέσου Έλληνα συνταξιούχου, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης «Ήλιος» για τον μήνα Αύγουστο 2025

Η πλειονότητα των κυρίων συντάξεων εξακολουθεί να κινείται στα χαμηλότερα επίπεδα, καθώς μόλις το 41,2% υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ, ενώ η μέση κύρια σύνταξη ανέρχεται σε 844 ευρώ και η μέση επικουρική στα 196 ευρώ. Για τον υπολογισμό του μέσου εισοδήματος λαμβάνονται υπόψη όλες οι συντάξεις (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου) που μπορεί να λαμβάνει ένας δικαιούχος

Ηλικιακή κατανομή: Οι περισσότεροι μεταξύ 71 και 80 ετών

Η έκθεση δείχνει ότι το 25,96% των συνταξιούχων είναι άνω των 81 ετών, το 36,01% ανήκει στην ομάδα 71–80 ετών, ενώ το 35,04% βρίσκεται μεταξύ 51 και 70 ετών. Μόλις 1,4% είναι κάτω των 25 ετών, κατηγορία που περιλαμβάνει κυρίως συντάξεις λόγω αναπηρίας ή θανάτου.

Οι ηλικίες 61–70 ετών εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσά σύνταξης, με τους περισσότερους άνδρες συνταξιούχους να εντοπίζονται στην ομάδα 71–75 ετών (20,33%) και τις γυναίκες στο ίδιο ηλικιακό φάσμα (17,65%).

Η γεωγραφική εικόνα: Η Αττική και η Κεντρική Μακεδονία στην κορυφή

Ο μεγαλύτερος αριθμός συντάξεων καταβάλλεται στην Αττική, όπου χορηγούνται 1.731.025 συντάξεις, και ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία με 754.010. Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Θεσσαλία με 307.789 συντάξεις και στην τέταρτη η Δυτική Ελλάδα με 263.666.

Συνολικά, ο αριθμός των συνταξιούχων τον Αύγουστο ανήλθε σε 2.514.288 άτομα, αυξημένος κατά 3.583 σε σχέση με τον Ιούλιο και κατά 14.263 σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2024.

Εισόδημα και νέες συντάξεις

Το υψηλότερο μέσο εισόδημα από συντάξεις εντοπίζεται στους συνταξιούχους 61–65 ετών, οι οποίοι λαμβάνουν 1.132,57 ευρώ μικτά κατά μέσο όρο. Ακολουθούν όσοι είναι 66–70 ετών, με 1.103,66 ευρώ. Το μέσο συνολικό εισόδημα από συντάξεις για όλους τους δικαιούχους υπολογίζεται στα 1.014,80 ευρώ.

Κατά τον ίδιο μήνα, εκδόθηκαν 27.215 νέες συντάξεις, με δαπάνη 15,42 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, καταβλήθηκαν αναδρομικά ύψους 89,89 εκατ. ευρώ για εκκρεμείς συντάξεις.

Οι έξι στις δέκα συντάξεις κάτω από 1.000 ευρώ

Παρά τη μικρή βελτίωση του αριθμού των δικαιούχων, η εικόνα των ποσών παραμένει ασφυκτική: το 58,8% των κυρίων συντάξεων γήρατος —περίπου 1,14 εκατομμύρια— δεν ξεπερνά τα 1.000 ευρώ.

Με απλά λόγια, σχεδόν έξι στις δέκα κύριες συντάξεις εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από το κρίσιμο όριο των μηνιαίων αποδοχών, επιβεβαιώνοντας ότι η πλειονότητα των Ελλήνων συνταξιούχων εξακολουθεί να ζει με εισόδημα περιορισμένης αγοραστικής δύναμης.