Βάσει των μέχρι σήμερα αποφάσεων και δηλώσεων Τραμπ διακρίνονται δύο άξονες πάνω στους οποίους πρόκειται να κινηθεί η ενεργειακή πολιτική της νέας κυβέρνησης κατά το επόμενο διάστημα. Ο πρώτος αφορά την περαιτέρω αύξηση της εγχώριας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου παρά το γεγονός ότι σήμερα, χάρη στην υπερπαραγωγή των τελευταίων τεσσάρων ετών, δηλαδή όση και η περίοδος προεδρίας του προκατόχου του, Τζο Μπάιντεν, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πλέον ενεργειακά αυτάρκεις αφού καλύπτουν σχεδόν πλήρως τις ανάγκες τους σε πετρέλαιο και υγρά καύσιμα γενικότερα. Ενώ ήδη από το 2016 εξάγουν ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου σε μορφή LNG έχοντας καταστεί ο μεγαλύτερος προμηθευτής παγκοσμίως.

Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι ΗΠΑ, βάσει στοιχείων του Statistical Review of World Energy για το 2023, είχαν συνολική ημερήσια πετρελαϊκή κατανάλωση 20,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα, με αντίστοιχη παραγωγή 19,4 εκατ. βαρελιών/ημέρα, συμπεριλαμβανομένων υγρών καταλοίπων (condensates) και NGL’s. Με τη συνολική εγχώρια πετρελαϊκή παραγωγή στις ΗΠΑ να έχει κυριολεκτικά διπλασιαστεί μέσα στα τελευταία 12 χρόνια χάρη στην εκμετάλλευση πετρωμάτων σχιστόλιθων που ως γνωστόν περιέχουν θυλάκους υδρογονανθράκων. Χάρη στη συστηματική αξιοποίησή τους από τις εταιρείες (κάτι που έγινε εφικτό μετά την ανακάλυψη της μεθόδου υδραυλικής ρωγμάτωσης το 1986 από τον Ελληνοαμερικανό γεωλόγο πετρελαίων Τζορτζ Φειδίας Μίτσελ), οι ΗΠΑ κατάφεραν να αναδειχθούν στον μεγαλύτερο παραγωγό αργού και προϊόντων παγκοσμίως.

Η λεγόμενη «σχιστολιθική» επανάσταση δεν ωφέλησε μόνο την παραγωγή πετρελαίου, αλλά ενίσχυσε σημαντικά την αντίστοιχη στο φυσικό αέριο, αφού αυτή έφθασε στα 1.035,3 δισ. κυβ. μέτρα (bcma) το 2023, έχοντας αυξηθεί κατά 45% την τελευταία δεκαετία. Με τη συνολική εγχώρια κατανάλωση αερίου το 2023 να είναι στα 886,5 bcma. Το μεγαλύτερο μέρος από αυτό το πλεόνασμα ήδη εξάγεται στις διεθνείς αγορές ως υγροποιημένο αέριο (LNG), με τις ΗΠΑ να έχουν αναδειχθεί σε μόλις οκτώ χρόνια ο Νο 1 εξαγωγέας διεθνώς με 114,4 bcma, σε μια παγκόσμια αγορά ύψους 549,2 bcma.

Με τις ΗΠΑ να κατέχουν ήδη τα πρωτεία στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι προφανές ότι με το να επιμένει ο Αμερικανός πρόεδρος στην περαιτέρω ενίσχυση της παραγωγής, ο στόχος είναι η αύξηση των εξαγωγών όχι μόνο στο φυσικό αέριο που ήδη έχει δρομολογηθεί μετά την κατάργηση των περιορισμών της κυβέρνησης Μπάιντεν, αλλά και στο πετρέλαιο. Με άλλα λόγια η νέα ενεργειακή πολιτική Τραμπ, που κινείται στο πλαίσιο του MAGA, αποβλέπει στο να καταστούν σύντομα οι ΗΠΑ ο απόλυτα κυρίαρχος ενεργειακός παίκτης παγκοσμίως (όπως ήταν πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο), παραμερίζοντας τους (ενοχλητικούς) παραγωγούς του Κόλπου και τον OPEC, με αυτούς να ευθυγραμμίζονται υποχρεωτικά με την πολιτική ατζέντα της Ουάσιγκτον.

Τότε οι ΗΠΑ θα μπορούν, εάν χρειαστεί, να διαμορφώσουν κοινή πολιτική με τη Ρωσία του Πούτιν για τον παγκόσμιο έλεγχο των ενεργειακών ροών. Βέβαια για να πετύχει η ανωτέρω πολιτική προϋποθέτει σχετικά υψηλές διεθνείς τιμές αργού και πάντως όχι χαμηλότερες από τα σημερινά επίπεδα. Με το Brent να κινείται μεταξύ 70 δολ. και 80 δολ. το βαρέλι, και το αντίστοιχο WTI μεταξύ 65 δολ. και 75 δολ. Αρα τα κελεύσματα του Ντόναλντ Τραμπ προς τον OPEC για μείωση των τιμών του αργού απευθύνονται αποκλειστικά για εσωτερική κατανάλωση και δεν πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη.

Ο δεύτερος άξονας της ενεργειακής πολιτικής Τραμπ έχει να κάνει με το κλίμα και την απόφασή του να αποχωρήσει (για δεύτερη φορά) από τη Συμφωνία των Παρισίων του 2015 και τη δέσμευση για συγκράτηση της ανόδου της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5 βαθμό Κελσίου. Με το παράδειγμα των ΗΠΑ να ακολουθείται από αρκετά άλλα κράτη. Ετσι η αποχώρηση των ΗΠΑ από την εν λόγω συμφωνία έρχεται να βάλει ταφόπλακα στη δήθεν παγκόσμια δέσμευση για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αφού η εμπειρία των τελευταίων δέκα ετών έδειξε ότι στην πράξη δεν υπάρχει στο ελάχιστο συμμόρφωση από τους μεγάλους ρυπαντές (Κίνα, Ινδία, Ρωσία).

Ο Τραμπ, πέραν του ότι θεωρεί το αφήγημα της κλιματικής αλλαγής τελείως έωλο και χωρίς επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση, εκτιμά ότι αποτελεί τροχοπέδη στην οικονομική ανάπτυξη (λ.χ. από πουθενά δεν προκύπτει βάσει μετρήσεων ότι μειώνοντας τις εκπομπές ακολουθεί αυτόματα μείωση της θερμοκρασίας, ενώ απεναντίας βάσει πρόσφατων μελετών η αύξηση των εκπομπών έπεται χρονικά της ανόδου της θερμοκρασίας).

Η πολιτική Τραμπ υπέρ των υδρογονανθράκων δεν σημαίνει αυτόματα εγκατάλειψη της μετάβασης σε καθαρά καύσιμα, αφού αυτή δεν φαίνεται να επηρεάζει την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας ή την ηλεκτροκίνηση. Απλούστατα, βάσει της ενεργειακής πολιτικής Τραμπ, η επιπλέον ηλεκτρική ενέργεια που θα χρειαστεί η ηλεκτροκίνηση θα προέλθει από μονάδες φυσικού αερίου, πυρηνικά και άνθρακα.

Με τις ΑΠΕ να συμπληρώνουν το ενεργειακό ισοζύγιο στο μέτρο που τους αναλογεί –χωρίς να μονοπωλούν το ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα– ώστε να μην κινδυνεύει με κατάρρευση το σύστημα λόγω της διαλειπτόμενης παραγωγής τους και της υποχρεωτικής χρήσης αποθήκευσης. Ενας άλλος ανασχετικός παράγοντας για την ευρεία χρήση ΑΠΕ είναι ότι αυτές αυξάνουν υπέρμετρα την εξάρτηση (λόγω σπάνιων γαιών και CRM’s) από την Κίνα. Με την κυβέρνηση Τραμπ να έχει θέσει στόχο τη μείωση εξάρτησης από την Κίνα σε στρατηγικούς τομείς όπως η ενέργεια.

*Ο κ. Κωστής Σταμπολής είναι πρόεδρος του ΙΕΝΕ. Το βιβλίο του «Η Ελλάδα στη Νέα Ενεργειακή Εποχή» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αίολος.

** Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην Καθημερινή της Κυριακής.