|
Νέο δόγμα
Τα
τελευταία χρόνια μια θεωρία της «ενιαίας
εκτελεστικής εξουσίας» (unitary executive)
κερδίζει έδαφος μεταξύ των συντηρητικών
Ρεπουμπλικανών διανοουμένων. Η θεωρία αυτή
φτάνει να απορρίπτει τις δημοκρατικές μορφές
διακυβέρνησης υπέρ της συγκέντρωσης της
ομοσπονδιακής εξουσίας στο αξίωμα του προέδρου,
του οποίου τα εκτελεστικά διατάγματα πρέπει να
ίστανται υπεράνω των νόμων τους οποίους θεσπίζει
το Κογκρέσο και ορίζονται από το Σύνταγμα του
έθνους. Η θεωρία, που ονομάζεται επίσης
«κατάληψη του κράτους», αντιπροσωπεύει ένα
σχέδιο – με το πρόσχημα της εξάλειψης της
διαφθοράς, της αναποτελεσματικότητας και της
σπατάλης – για την απενεργοποίηση του τρέχοντος
συστήματος των τριών διακριτών ομοσπονδιακών
εξουσιών και την αντικατάστασή του με ένα
συγκεντρωτικό δίκτυο κυβερνητικών υπηρεσιών το
οποίο ελέγχεται από την «ενιαία εκτελεστική
εξουσία» του προέδρου και διευθύνεται από τους
πιστούς του. Αυτό το σχέδιο δημοσιεύτηκε ως
«Project 2025» και έγινε best-seller. Όταν το
δημοσίευμα επικρίθηκε ευρέως ως υπόδειγμα για
ένα αυταρχικό καθεστώς, ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι
δεν γνώριζε τίποτα γι' αυτό, αν και πολλοί από
τους συντελεστές του έγιναν βοηθοί και σύμβουλοί
του στη συνέχεια. Οι τρέχουσες ενέργειες των
Τραμπ/Μασκ αποτελούν πιστή εκτέλεση του «Project
2025».
Στην
εναρκτήρια ομιλία του, ο Τραμπ ανακοίνωσε
δεκάδες πολιτικές, που είχε ήδη αποφασίσει και
θα άρχιζε να υπογράφει το επόμενο πρωί ως
εκτελεστικά διατάγματα
Στις
προεκλογικές του ομιλίες το 2024, ο Τραμπ
βομβάρδισε το κοινό του με περιγραφές των ΗΠΑ ως
αποτυχημένου κράτους με οικονομία σε πτώση και
μια διογκωμένη, ανίκανη και διεφθαρμένη
κυβέρνηση που κυριαρχείται από κακόβουλα
ελιτίστικα μέσα προσκολλημένα στο «βαθύ κράτος»
και εχθρικά προς τον ίδιο. Απορρίπτοντας την
ασυνάρτητη και γεμάτη κλισέ ρητορεία του ως
εγωιστικό νταηλίκι, σχεδόν οι μισοί ψηφοφόροι
τον εξέλεξαν πρόεδρο. Στην εναρκτήρια ομιλία
του, ο Τραμπ ανακοίνωσε δεκάδες πολιτικές, που
είχε ήδη αποφασίσει και θα άρχιζε να υπογράφει
το επόμενο πρωί ως εκτελεστικά διατάγματα.
Μεταξύ των προσκεκλημένων του ήταν τέσσερις
πολυδισεκατομμυριούχοι, που είχαν συνεισφέρει
αφειδώς στην εκστρατεία του. Μεταξύ αυτών ήταν ο
Έλον Μασκ, Νοτιοαφρικανός και πολιτογραφημένος
Καναδός και Αμερικανός, ιδιοφυΐα της
ηλεκτρονικής μηχανικής, που πιστεύεται ότι είναι
ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου. Τα 250
εκατομμύρια δολάρια που συνεισέφερε στην
εκστρατεία του Τραμπ, μπορεί και να εξασφάλισαν
την εκλογή του.
Προς το
παρόν, η συμμαχία Τραμπ-Μασκ φαίνεται να είναι
ένας τέλειος γάμος ευκαιρίας, καθώς εξυπηρετεί
καλά τα παγκόσμια και ακόρεστα προσωπικά
συμφέροντα και την απληστία αμφοτέρων. Ο Τραμπ
και ο Μασκ βλέπουν την κυβέρνηση όχι ως
προστάτη, υπηρέτη και ευεργέτη των πολιτών της,
αλλά ως μια γιγάντια εταιρεία, εξαιρετικά
συγκεντρωτική και αποτελεσματική, σχεδιασμένη να
παράγει κέρδη προς όφελος των ιδιοκτητών και των
επενδυτών της μέσω επιθετικών ανταγωνιστικών
τακτικών, αύξησης της παραγωγικότητας και
περικοπών του κόστους. Ενώ απολαμβάνει το κύρος
και τις ευκαιρίες της προεδρίας, ο Τραμπ
χρειάζεται τον μεγαλομανή και φρενήρη εταίρο του
για να κάνει τη «βρώμικη δουλειά» της
κατεδάφισης των υφιστάμενων θεσμών και πρακτικών
και της αντικατάστασής τους με πιο παραγωγική,
φτηνότερη, πειθαρχημένη και αναλώσιμη εργασία.
Και ο δραστήριος Μασκ, ουδέποτε εκλεγμένος σε
δημόσιο αξίωμα, αδέξιος δημόσιος ομιλητής με
έναν αυθόρμητο νεοφασιστικό χαιρετισμό, διοικεί
ένα κατά παραγγελία Υπουργείο Κυβερνητικής
Αποτελεσματικότητας (Department of Government
Efficiency: DOGE), απασχολώντας κυρίως νέους
ιδιώτες «μηχανικούς», που εμφανίζονται
απροειδοποίητα σε στοχευμένα υπουργεία και
υπηρεσίες του κράτους, εκφοβίζουν τους δημοσίους
υπαλλήλους και ελέγχουν την επικοινωνία τους.
Επαναστάτες
επί το έργον
Τα όργανα
της «ενιαίας εκτελεστικής εξουσίας» επιλέγουν
μεθοδικά τους στόχους τους. Πρώτον, ανώτεροι
αξιωματούχοι του Υπουργείου Δικαιοσύνης
αντικαταστάθηκαν από τραμπικούς, ενώ δικηγόροι
καριέρας και περίπου 1.600 πράκτορες και
αναλυτές του FBI, που είχαν ερευνήσει τον Τραμπ
και τους βανδάλους που συμμετείχαν στην εισβολή
στο Καπιτώλιο, προειδοποιήθηκαν για ενδεχόμενες
κατηγορίες, δίωξη και απόλυση. Αντιθέτως, όσοι
δικάστηκαν και καταδικάστηκαν για βία στο
Καπιτώλιο έλαβαν χάρη και αφέθηκαν ελεύθεροι,
(ορισμένοι μάλιστα προσκλήθηκαν στον Λευκό
Οίκο), όπως και δεκάδες πιστοί του Τραμπ, που
είχαν κριθεί ένοχοι για διάφορα εγκλήματα.
Περίπου δύο εκατομμύρια δημόσιοι υπάλληλοι σε
διάφορες ομοσπονδιακές υπηρεσίες είχαν την
επιλογή να συνταξιοδοτηθούν αμέσως με μισθούς
επτά μηνών (η καταβολή των οποίων δεν είναι
εγγυημένη) ή να δεσμευτούν ότι θα εφαρμόσουν τις
πολιτικές του Τραμπ. Δεκάδες χιλιάδες επέλεξαν
να συνταξιοδοτηθούν.
Το
Υπουργείο Οικονομικών, του οποίου οι λειτουργίες
περιλαμβάνουν την πληρωμή ομοσπονδιακών
κονδυλίων σε όλα τα τμήματα, υπηρεσίες,
οργανισμούς ξένης βοήθειας και αρωγής και
ιδιώτες, αλώθηκε. Αφού αρνήθηκε να δώσει στους
«ειδικούς» του Μασκ πρόσβαση σε μυστικούς
κωδικούς για μεταφορές κονδυλίων, ο βετεράνος
διευθυντής του απολύθηκε και οι άνθρωποι του
Μασκ ανέλαβαν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Μεταξύ των υπηρεσιών των οποίων διεκόπη η
χρηματοδότηση και το προσωπικό εκλήθη να
επιστρέψει στις ΗΠΑ ήταν η Διεθνής Υπηρεσία
Βοήθειας και Ανάπτυξης (USAID), η οποία παρέχει
ετησίως ανθρωπιστική βοήθεια και αναπτυξιακούς
πόρους ύψους 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε
περισσότερες από 60 χώρες. Ομοίως, στην επί
χρόνια υποστελεχωμένη Υπηρεσία Εσωτερικών Εσόδων
(Internal Revenue Service), χιλιάδες δημόσιοι
υπάλληλοι απολύθηκαν τη στιγμή που άρχιζε η
περίοδος είσπραξης φόρων.
Υπό τον νέο
υπουργό, οι ένοπλες δυνάμεις αναγνωρίζουν πλέον
μόνο δύο φύλα (Α, Θ) και οι γυναίκες δεν θα
υπηρετούν σε εμπόλεμες ζώνες
Το τρίτο
υπουργείο που θα ερευνηθεί για κατηγορίες
διαφθοράς, αναποτελεσματικότητας και σπατάλης
είναι το Άμυνας. Υπό τον νέο υπουργό –ενθουσιώδη
οπαδό του Τραμπ, που κατηγορείται για
βαρβαρότητα και σεξουαλική κακοποίηση–, οι
ένοπλες δυνάμεις (και όλες οι άλλες κυβερνητικές
υπηρεσίες) αναγνωρίζουν πλέον μόνο δύο φύλα (Α,
Θ) και οι γυναίκες δεν θα υπηρετούν σε εμπόλεμες
ζώνες. Το πορτρέτο του τελευταίου αρχηγού του
Γενικού Επιτελείου, που κάποτε αποκάλεσε τον
Τραμπ φασίστα, αποκαθηλώθηκε και ο πρώην
αξιωματούχος ίσως αντιμετωπίσει κατηγορίες.
Περίπου δώδεκα στρατηγοί, που κατείχαν
θέσεις-κλειδιά, έχουν αντικατασταθεί από άλλους
που πιστεύεται ότι είναι πιστοί στον Τραμπ. Ένας
πτέραρχος της Πολεμικής Αεροπορίας μετατέθηκε,
επειδή επέκρινε αποτυχίες της επιχείρησης
δορυφόρων του κυβερνοχώρου του Μασκ. Από εδώ και
πέρα, οι προαγωγές και οι βασικές τοποθετήσεις
που πρέπει να εγκρίνουν ο πρόεδρος και το
Κογκρέσο είναι αναμενόμενο να πάνε σε
ευνοούμενους των Τραμπ και Μασκ. Αν και πολλοί
στρατιωτικοί, άντρες και γυναίκες, όλων των
βαθμών είναι πιθανώς δυσαρεστημένοι με την
επιθετική τακτική των Τραμπ/Μασκ, είναι σχεδόν
βέβαιο ότι το στράτευμα δεν θα υποκινούσε ή δεν
θα υποστήριζε ποτέ ενεργό αντίσταση στον
πρόεδρο. Ωστόσο, στελέχη μπορεί να αρνηθούν να
υπακούσουν σε μια εντολή που θεωρούν παράνομη.
Το
Υπουργείο Παιδείας έχει διαταχθεί να κλείσει.
Κατηγορείται για διαφθορά, αναποτελεσματικότητα
και σπατάλη· επίσης, ότι προωθεί στις κοινωνικές
και ανθρωπιστικές επιστήμες
αριστερές-λαϊκιστικές ιδέες για τα πολιτικά
δικαιώματα στο πλαίσιο μιας ομοσπονδιακής
πολιτικής προσλήψεων, που ονομάζεται
Διαφορετικότητα, Ισότητα και Ένταξη (Diversity,
Equity and Inclusion: DEI). Η κατηγορία περί
σπατάλης βασίζεται στις επιχορηγήσεις
εκατομμυρίων δολαρίων από το Υπουργείο σε
εκατοντάδες διακεκριμένα πανεπιστήμια,
επιστημονικά ιδρύματα και ινστιτούτα για
επιστημονική και ιατρική έρευνα, εργαστηριακό
εξοπλισμό και υποτροφίες, καθώς και για γεύματα
και άλλη υποστήριξη της πρωτοβάθμιας και
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Μια άλλη υπηρεσία
που προορίζεται για εξάλειψη είναι η
Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Διαχείρισης Έκτακτης
Ανάγκης (Federal Emergency Management Agency:
FEMA), η οποία παρέχει χρηματοδότηση έκτακτης
ανάγκης και αποκατάστασης και υπηρεσίες
υποστήριξης σε περιοχές που έχουν υποστεί
καταστροφές σε ολόκληρη τη χώρα. Αναμενόταν να
απασχοληθεί ιδιαίτερα στη Νότια Καλιφόρνια μετά
τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές και τις
πλημμύρες της πολιτείας. Για άλλη μια φορά, οι
κατηγορίες, που δεν τεκμηριώθηκαν ποτέ, είναι
σπατάλη, διαφθορά και ανικανότητα.
Το
Υπουργείο Παιδείας έχει διαταχθεί να κλείσει.
Κατηγορείται για διαφθορά, αναποτελεσματικότητα
και σπατάλη.
Πιο
σημαντικό και αμφιλεγόμενο είναι το Υπουργείο
Υγείας και Ανθρώπινου Δυναμικού, μια γιγάντια
υπηρεσία που χρηματοδοτεί, επιθεωρεί και
εποπτεύει τις υπηρεσίες υγείας, τα κέντρα
ιατρικής έρευνας και θεραπείας, τα νοσοκομεία
και τις νοσηλευτικές εγκαταστάσεις της χώρας.
Για να ηγηθεί αυτού του ζωτικής σημασίας
κυβερνητικού τμήματος, σε μια εποχή που οι ιοί
και οι επιδημίες στην Αμερική και σε όλο τον
κόσμο επιστρέφουν, ο Τραμπ επέλεξε τον Ρόμπερτ
Φ. Κένεντι τον νεότερο (RFK Jr.), ανιψιό του
προέδρου Κένεντι και επί χρόνια Δημοκρατικό, με
ασυνήθιστα προβληματική παιδική ηλικία και
πτυχίο Νομικής. Ένας πρώην τοξικομανής που
ανέρρωσε μεν, όχι όμως χωρίς εγκεφαλικές βλάβες,
ο RFK Jr. συνήθιζε να προωθεί αντιεμβολιαστική,
αντιιατρική επιστημονική προπαγάνδα και
παράλογες θεωρίες συνωμοσίας. Η οικογένειά του,
συμπεριλαμβανομένης της κόρης του προέδρου
Κένεντι, Καρολάιν, τον κατήγγειλε δημοσίως ως το
άτομο με τα λιγότερο προσόντα για να ηγηθεί των
υπηρεσιών υγείας της χώρας. Όμως ο διψασμένος
για δημόσιες σχέσεις Τραμπ τον θέλει για την
αύρα τού ονόματος Κένεντι και για την αναίσχυντη
κολακεία με την οποία τον περιβάλλει ο RFK Jr.
Η επιλογή
του για διορισμό σε κορυφαίο κυβερνητικό πόστο
είναι χαρακτηριστική της εξαιρετικά
προσωποπαγούς και εγωκεντρικής στάσης του Τραμπ
για τα πάντα και όλους όσους θέλει γύρω του. Ο
πεθερός της κόρης του, ένας ατιμασμένος
μεγιστάνας της αγοράς ακινήτων που καταδικάστηκε
και έμεινε στη φυλακή προτού ο Τραμπ του δώσει
χάρη, διορίστηκε πρεσβευτής στη Γαλλία, ενώ μία
πρώην αρραβωνιαστικιά του γιου του έγινε
πρεσβευτής στην Ελλάδα. Στον κόσμο του Μασκ και
του Τραμπ, οι πλούσιοι, οι ισχυροί και οι
νάρκισσοι υπηρετούν ο ένας τον εγωισμό και την
απληστία του άλλου: Το State Department έδωσε
πρόσφατα μια παραγγελία 400 εκατομμυρίων
δολαρίων ηλεκτρικά αυτοκίνητα TESLA του Μασκ.
Καθόλου κακή αντιπαροχή για τα 250 εκατομμύρια
δολάρια που πλήρωσε ο Μασκ για την εκλογική νίκη
του Τραμπ.
Ένας πρώην
τοξικομανής που ανέρρωσε μεν, όχι όμως χωρίς
εγκεφαλικές βλάβες, ο RFK Jr. συνήθιζε να
προωθεί αντιεμβολιαστική, αντιιατρική
επιστημονική προπαγάνδα και παράλογες θεωρίες
συνωμοσίας, είναι ο νέος υπουργός Υγείας
Αντίσταση
Ενώ η ομάδα
κατεδάφισης των Τραμπ/Μασκ διαλύει συστηματικά
τους υπάρχοντες κυβερνητικούς θεσμούς των ΗΠΑ,
δεν είναι πολύ νωρίς για να κάνουμε εικασίες για
πιθανή αντίσταση σε αυτή την επίθεση που δέχεται
η μακροβιότερη δημοκρατική συνταγματική τάξη του
σύγχρονου κόσμου. Είναι σημαντικό ότι εξέχοντες
δημοσιογράφοι και τμήματα των εθνικών υπηρεσιών
ειδήσεων στην Αμερική και τη Δύση εκθέτουν και
τεκμηριώνουν τακτικά την αυταρχική και συχνά
παράνομη ατζέντα του Τραμπ, και ο Μασκ γίνεται
γρήγορα αντιπαθής και θέμα των γελοιογράφων.
Όμως, η μεγάλη εξάρτηση του αμερικανικού κοινού
από ανεύθυνες και προκατειλημμένες πλατφόρμες
μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που εξυπηρετούν τα
συμφέροντα πλουτοκρατών συμμάχων του Τραμπ,
κρύβει τις καταστροφικές συνέπειες της «ενιαίας
εκτελεστικής εξουσίας», ενώ σκληροί νόμοι για τη
συκοφαντική δυσφήμιση, με βαριές χρηματικές
κυρώσεις, απειλούν να περιορίσουν την ελευθερία
του Τύπου να ασκεί κριτική σε κυβερνητικούς
αξιωματούχους για τα έργα τους.
Όσο για μια
πιο οργανωμένη και επίμονη αντίσταση στο χάος,
υπάρχουν τέσσερις πιθανότητες: το Κογκρέσο, τα
ομοσπονδιακά δικαστήρια, οι πολιτείες των ΗΠΑ
και το κοινό που ψηφίζει, ενεργώντας είτε
ανεξάρτητα είτε συνδυασμένα. Σε αυτό το σημείο
επιβάλλεται μια προειδοποίηση: Αυτή η εικασία
δεν λαμβάνει υπόψη της τον παροιμιώδη «ελέφαντα
στο δωμάτιο», που μπορεί γρήγορα να ανατρέψει τη
δυναμική των αμερικανικών εγχώριων εξελίξεων:
μια μεγάλη διεθνής κρίση. Όταν ο Τραμπ και ο
Μασκ κουβεντιάζουν –για να το ακούσει όλος ο
κόσμος– να διώξουν τους επιζώντες Παλαιστίνιους
της Γάζας στην Ιορδανία και την Αίγυπτο, ώστε να
μετατρέψουν αυτή την τραγική γη σε αποκλειστική
διεθνή παιδική χαρά πλουσίων για το δικό τους
κέρδος, έχουμε υποχρέωση να είμαστε προσεκτικοί
όταν κάνουμε προβλέψεις για το μέλλον στην
αμερικανική πολιτική ή στον κόσμο.
Το Κογκρέσο
Σε
κανονικούς καιρούς και σύμφωνα με το
ομοσπονδιακό Σύνταγμα, το Κογκρέσο –με δική του
πρωτοβουλία ή κατόπιν αιτήματος του προέδρου–
συντάσσει, συζητά, εγκρίνει και θεσπίζει
ομοσπονδιακούς νόμους, που στη συνέχεια
εφαρμόζονται από την εκτελεστική εξουσία και τις
πολλές υπηρεσίες της. Το Κογκρέσο εξουσιοδοτεί
τη συλλογή όλων των ομοσπονδιακών πόρων και
καθορίζει την κατανομή τους σε κυβερνητικές
υπηρεσίες, μη κυβερνητικές οντότητες και
ιδιώτες· αναμένεται επίσης να παρέχει στον
πρόεδρο συμβουλές και συναίνεση για όλα τα
θέματα και τις αποφάσεις που είναι σημαντικά για
τη χώρα. Αλλά οι στιγμές που βιώνουμε κάθε άλλο
παρά φυσιολογικές είναι. Σήμερα, και τα δύο
σώματα του Κογκρέσου έχουν παγώσει σε δύο
ασυμφιλίωτα στρατόπεδα που ανταλλάσσουν
κοινοτοπίες και ύβρεις, αλλά δεν έχουν τις
απαιτούμενες ψήφους για να θεσπίσουν σημαντικά
νομοθετήματα.
Οι
Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί γνωρίζουν ότι η
αντιπαράθεση με τον Τραμπ θα τους κόστιζε την
καριέρα τους και θα μπορούσε να εκθέσει αυτούς
και τις οικογένειές τους σε παρενόχληση και
σωματική βλάβη. Από την πλευρά τους, οι
Δημοκρατικοί εξακολουθούν να αναρωτιούνται γιατί
έχασαν τις τελευταίες εκλογές και συζητούν πώς
να ανταποκριθούν καλύτερα στον οδοστρωτήρα των
Τραμπ/Μασκ. Υπάρχουν τώρα αυξανόμενες ενδείξεις
ότι πολλοί Δημοκρατικοί και στα δύο σώματα,
απογοητευμένοι Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές,
εμβριθείς νομικοί και άλλοι επαγγελματίες
αναλαμβάνουν δράση μέσω των δικαστηρίων και
οργανωμένης δημόσιας αντίστασης στο καταστροφικό
σχέδιο των Τραμπ/Μασκ. Όμως, η εξουσία του
Κογκρέσου ως πρώτης ομοσπονδιακής εξουσίας έχει
υποστεί σοβαρά πλήγματα, από τα οποία η ανάκαμψη
είναι βέβαιο ότι θα είναι αργή και δύσκολη.
Τα
δικαστήρια
Παραδοσιακά, το ομοσπονδιακό νομικό σύστημα
παραμένει εκτός πολιτικής και τυγχάνει μεγάλου
σεβασμού για την ανεξαρτησία και την ακεραιότητά
του. Ως εκ τούτου, τα ομοσπονδιακά δικαστήρια
προσφέρουν ένα δυνητικά αποτελεσματικό μέσο για
τον αποκλεισμό των ριζοσπαστικών και πιθανώς
παράνομων μεταρρυθμίσεων Τραμπ/Μασκ. Ένας
αυξανόμενος αριθμός ομάδων πολιτών,
επαγγελματικών ενώσεων και δημόσιων λειτουργών
έχουν καταθέσει αγωγές σε ομοσπονδιακά
δικαστήρια αμφισβητώντας συγκεκριμένες εντολές
Τραμπ ως αντισυνταγματικές, έκνομες, κατά
παράβαση των καθιερωμένων πολιτικών δικαιωμάτων
και αρχών. Οι δικαστές έχουν ήδη διατάξει την
προσωρινή αναστολή επιθετικών εκτελεστικών
διαταγμάτων εν αναμονή τελεσίδικων δικαστικών
αποφάσεων. Συγκεκριμένα, έχουν αποφανθεί ότι οι
ομοσπονδιακές υπηρεσίες που δημιουργούνται από
το Κογκρέσο μπορούν να διαλυθούν μόνο από το
Κογκρέσο και όχι απλώς με προεδρικό διάταγαμα.
Απαίτησαν να αποκατασταθούν αμέσως η USAID και η
Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτών, η
οποία προασπίζει τους αγοραστές από απάτες. Η
ομάδα Τραμπ/Μασκ δεν έχει ανακοινώσει εάν θα
συμμορφωθεί ή αν θα προσφύγει σε ανώτερο
δικαστήριο. Όμως τα δικαστήρια κινούνται αργά,
αντιμετωπίζουν μία υπόθεση κάθε φορά και
συντηρητικοί ομοσπονδιακοί δικαστές μπορεί να
αποφανθούν υπέρ του Τραμπ.
Είναι
αμφίβολο το αν τα δικαστήρια από μόνα τους θα
μπορούσαν να καταφέρουν να σώσουν ή να
αποκαταστήσουν αυτό που ο Τραμπ/Μασκ είναι
αποφασισμένοι να καταστρέψουν
Επίσης, οι
περισσότερες δικαστικές αποφάσεις εφεσιβάλλονται
σε ανώτερο δικαστήριο, καταλήγοντας τελικά στο
Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, του οποίου η
σημερινή πλειοψηφία (6 προς 3) είναι έντονα
συντηρητική και τείνει να συντάσσεται με τον
Τραμπ. Εν ολίγοις, ενώ είναι πιθανό σε πολλές
περιπτώσεις τα δικαστήρια να επιβραδύνουν ή να
απαγορεύσουν τις επιθέσεις Τραμπ/Μασκ σε
ομοσπονδιακές υπηρεσίες, ορισμένα εκτελεστικά
διατάγματα του προέδρου είναι πιθανό να
επιβιώσουν από τον αργό και αβέβαιο έλεγχο των
δικαστηρίων. Είναι αμφίβολο το αν τα δικαστήρια
από μόνα τους θα μπορούσαν να καταφέρουν να
σώσουν ή να αποκαταστήσουν αυτό που ο Τραμπ/Μασκ
είναι αποφασισμένοι να καταστρέψουν. Ακόμα κι αν
το Ανώτατο Δικαστήριο αποφασίσει ότι οι
πολιτικές του προέδρου είναι αντισυνταγματικές,
οι Τραμπ και Μασκ μπορεί να αγνοήσουν το
Δικαστήριο, το οποίο δεν έχει δική του εξουσία
επιβολής. Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου συνήθως
εκτελούνται από υπηρεσίες του Υπουργείου
Δικαιοσύνης: ομοσπονδιακούς σερίφηδες, το FBI ή
τις Μυστικές Υπηρεσίες. Αλλά και όλες αυτές οι
υπηρεσίες βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία του
Υπουργείου Δικαιοσύνης, που τώρα βρίσκεται υπό
τον έλεγχο του Τραμπ.
Οι
πολιτείες
Οι
αντιδράσεις των 50 πολιτειών στην επανάσταση
Τραμπ/Μασκ εξαρτώνται από την τοπική πολιτική
πραγματικότητα και τις στάσεις του κοινού.
Σήμερα, οι Ρεπουμπλικανοί ελέγχουν μια μικρή
πλειοψηφία πολιτειών και παραμένουν μάλλον
παθητικοί στις ριζοσπαστικές εξελίξεις στην
Ουάσιγκτον. Σε πολιτείες που ελέγχουν οι
Δημοκρατικοί ορισμένα μέτρα της διοίκησης Τραμπ,
όπως η απαγόρευση στέγασης παράτυπων μεταναστών,
η εξουσιοδότηση για διενέργεια συλλήψεων μέσα σε
σχολεία και χώρους λατρείας, η αποθάρρυνση των
παιδικών εμβολιασμών ή η επιστροφή στο πλαστικό
καλαμάκι, δεν λαμβάνονται υπόψη από τις τοπικές
επιχειρήσεις, ομάδες και αρχές.
Αγωγές
κατατίθενται σε ομοσπονδιακά δικαστήρια, συχνά
από κοινού με άλλες πολιτείες, απαιτώντας την
ακύρωση συγκεκριμένων προεδρικών μέτρων. Οι
δικαστές θα εξετάσουν κάθε αγωγή ξεχωριστά και
οι αποφάσεις τους, λόγω του αμερικανικού
ομοσπονδιακού συστήματος, θα ισχύουν μόνο για
την πολιτεία που υπέβαλε την αγωγή. Το
αποτέλεσμα, το οποίο έχει ήδη συμβεί αφότου η
άμβλωση κατέστη παράνομη από την ομοσπονδιακή
νομοθεσία, θα είναι ένα συγκεχυμένο και
αντιφατικό συνονθύλευμα πολιτειακών νόμων σε όλη
τη χώρα. Τελικά, η κυβέρνηση Τραμπ ενδέχεται να
προσπαθήσει να θεσπίσει και να επιβάλει νέους
ομοσπονδιακούς νόμους, που θα ισχύουν ομοιόμορφα
σε ολόκληρη τη χώρα. Δεν είναι πιθανό να πετύχει
την απαγόρευση των αμβλώσεων: η πλειοψηφία των
Αμερικανών θέλει η άμβλωση να είναι νόμιμη.
Οι πολίτες
Θεωρητικά,
σε μια δημοκρατία, η πολιτική εξουσία ανήκει εν
τέλει σε αυτούς που έχουν τα προσόντα και είναι
πρόθυμοι να τη διατηρήσουν με τις πράξεις και
την ψήφο τους. Μέσα σε λίγες μέρες από την
ορκωμοσία του Τραμπ, εκατομμύρια Αμερικανοί
κατάλαβαν ότι πίσω από τις υποσχέσεις να
ξαναβρεί η χώρα τους το μεγαλείο της υπάρχει ένα
σχέδιο διάλυσης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης
όπως την ήξεραν και αντικατάστασής της με ένα
αυταρχικό καθεστώς, που ωφελεί τους πλούσιους
και ισχυρούς και αφαιρεί ή χαλαρώνει τους
κυβερνητικούς ελέγχους στην προνομιακή θέση που
απολαμβάνουν σε βάρος των συμπατριωτών τους. Σε
μια κατάσταση σύγχυσης και χάους, εκατοντάδες
χιλιάδες άνθρωποι, των οποίων η ζωή εξαρτάται
από την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση, βρέθηκαν
χωρίς τα μέσα να συντηρήσουν τους εαυτούς τους
και τις οικογένειές τους. Απελπισμένοι και
θυμωμένοι, κατέκλυσαν τις τηλεφωνικές γραμμές με
κλήσεις σε δημόσιους λειτουργούς, πολιτικούς,
εκπροσώπους συνδικάτων και άλλους, εκφράζοντας
την αυξανόμενη απογοήτευσή τους και απαιτώντας
δράση.
Εκατοντάδες
χιλιάδες άνθρωποι, των οποίων η ζωή εξαρτάται
από την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση, βρέθηκαν
χωρίς τα μέσα να συντηρήσουν τους εαυτούς τους
και τις οικογένειές τους
Οι
αυθόρμητες τοπικές διαμαρτυρίες σε αστικά κέντρα
και αγροτικές περιοχές αποτελούν τον πυρήνα ενός
εθνικού κινήματος, που απαιτεί τον άμεσο
τερματισμό του αγώνα κατεδάφισης των Τραμπ/Μασκ.
Πολιτικοί ακτιβιστές μεταξύ των Δημοκρατικών,
συντηρητικοί προσβεβλημένοι από τη βάναυση
περιφρόνηση του Συντάγματος και του δικαστικού
συστήματος εκ μέρους του Ντόναλντ Τραμπ,
μπαίνουν στον χορό καταγγέλλοντας την επίθεση
στη δημοκρατία. Στο Κογκρέσο, η συνειδητοποίηση
ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα κλείσει σύντομα
(shutdown), εκτός εάν το όριο του εθνικού χρέους
αυξηθεί μέχρι τα μέσα Μαρτίου, προσθέτει στην
ένταση και στην εικόνα της ανικανότητας και της
παράλυσης στην Ουάσιγκτον. Η εξωφρενικά
αστόχαστη αναφορά του Τραμπ στην προοπτική να
αδειάσει η Γάζα από τους κατοίκους της και να
μετατραπεί σε Ριβιέρα της Μεσογείου, δεν θα
μπορούσε παρά να πυροδοτήσει περαιτέρω την οργή
και την αγανάκτηση του κόσμου.
Το μέλλον;
Καθώς τα
μεγαλύτερα εμπόδια που αντιμετωπίζει η
επαναστατική ατζέντα του Τραμπ γίνονται πιο
εμφανή, οι σκέψεις των πολιτικών αρχίζουν να
επικεντρώνονται στις ενδιάμεσες εκλογές του
Κογκρέσου τον Νοέμβριο του 2026.
Εκμεταλλευόμενοι την αυξανόμενη αντίσταση στην
εξάρθρωση της συνταγματικά καθορισμένης
διάκρισης των εξουσιών, οι Δημοκρατικοί φαίνεται
να συσπειρώνονται γύρω από μια συνεκτική
στρατηγική αντεπίθεσης, η οποία, τον επόμενο
χρόνο, θα μπορούσε να τους αποφέρει τον έλεγχο
της Γερουσίας και ίσως και της Βουλής των
Αντιπροσώπων το επόμενο έτος. Και αφού συνέδεσαν
τη μοίρα τους με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος
σκέφτεται να θέσει υποψηφιότητα για μια τρίτη
θητεία που δεν προβλέπεται από το Σύντγαμα, οι
Ρεπουμπλικανοί μπορεί να άδουν το κύκνειο άσμα
του κόμματός τους.
Μια
εκλογική νίκη των Δημοκρατικών το 2026 θα
μπορούσε να δημιουργήσει στην Ουάσιγκτον μια
άσχημη και αντιπαραγωγική αντιπαράθεση μεταξύ
ενός εξαγριωμένου ταύρου και ενός χορού από
ταυρομάχους, που προκαλούν το θήραμά τους με
ζητωκραυγές και με τα πολύχρωμα λάβαρά
τους. Αλλά δεν πρέπει να εμπλακούμε σε εικασίες
και ευσεβείς πόθους: Το δράμα των ΗΠΑ βρίσκεται
ακόμα στην πρώτη του πράξη, η ιστορία είναι
πραγματικά χωρίς προηγούμενο και το τέλος της
απρόβλεπτο. Κάτω από τέτοιες αβέβαιες συνθήκες,
για τον ενδιαφερόμενο παρατηρητή, αξίζει να
παραφραστεί η ρήση που αποδίδεται στον Ουίνστον
Τσόρτσιλ, τον ιμπεριαλιστή πολεμικό ίππο που
εφάρμοσε τις ευγενικές προσωπικές του
πεποιθήσεις και αξίες, τουλάχιστον στη δική του
πατρίδα: Από τα όλα συστήματα διακυβέρνησης που
έχει δημιουργήσει η ανθρωπότητα, και παρά τις
πολλές αδυναμίες και αποτυχίες της, η δημοκρατία
είναι το καλύτερο.
* Τη
μετάφραση έκανε ο καθηγητής Διπλωματικής
Ιστορίας στο ΑΠΘ, Γιάννης Στεφανίδης
John O.
Iatrides (Athens Voice)
|
