Και ότι
«δεν είμαστε έτοιμοι για αυτό που έρχεται στον
δρόμο μας σε τέσσερα ή πέντε χρόνια».
Πόλεμος
λοιπόν : η εσχάτη κατάληξη των μακρόχρονων
αναπτυξιακών( αλλά και υφεσιακών) κύκλων.
Πόλεμος
: η μόνιμη (ιστορικά) «συνθήκη αναπαραγωγής» του
συστήματος.
Το
βέλτιστο μέσο αναδιάρθρωσης πόρων και δαπανών
στους κρατικούς και διεθνείς προϋπολογισμούς.
Ο
μεγάλος μοχλός αναδιάταξης και αναδιανομής της
κεφαλαιακής υπερσυσσώρευσης.
Η
χωροχρονική διέξοδος κυκλοφορίας, κερδοφορίας
και ανασύνθεσης του παραγωγικού, αλλά πλέον και
του πλασματικού κεφαλαίου.
«Ήρθε η
ώρα να στραφούμε προς μια νοοτροπία εν καιρώ
πολέμου και να αυξήσουμε την αμυντική μας
παραγωγή και τις αμυντικές μας δαπάνες» είπε ο
επικεφαλής του θεσμικού θεματοφύλακα της Δύσης.
Να
λοιπόν πως ξεμπερδεύουμε με την ύφεση και την
λιτότητα που έρχεται (βλ Γερμανία, Γαλλία κ.α) :
«Η Ρωσία είναι πιθανό στο άμεσο μέλλον να
εισβάλει στην Ευρώπη, οπότε πρέπει να την
περιμένουμε έτοιμοι για πόλεμο».
Ο
πόλεμος είναι η βολική «δομή των πραγμάτων» που
κρατάει το φιλοθεάμον κοινό αποσπασμένο από την
συστημική πραγματικότητα, από την ακρίβεια, τον
ραγδαίο πληθωρισμό, και από την πιθανότητα
επερχόμενης φτωχοποίησης ακόμη και μεσαίων
στρωμάτων ανά τον κόσμο.
Το
συλλογικό ασυνείδητο, με τον πολλαπλά
μεταβαλλόμενο πόλεμο, είναι σε αναμονή για πολλά
δυνητικά συμβάντα.
Στο
παγκόσμιο σκηνικό μόνιμης αναδιάρθρωσης ισχύος
οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων, η
σχιζοφρένεια της όποιας πιθανότητας ενός
πυρηνικού πολέμου δεν είναι τίποτα άλλο από την
«καθολική» σχιζοφρένεια του καπιταλιστικού
συστήματος.
Είναι η
κορύφωση της σχιζοειδούς διαπλοκής
κεφαλαίου-εξουσίας και
γεωοικονομίας-γεωπολιτικής.
Ο
πόλεμος – είτε είναι επανάληψη αρχέγονου
σκηνικού είτε σκηνοθετημένη παράσταση –
αντικατοπτρίζει την συστημική ώσμωση : ηγεμονικά
καπιταλιστικά κράτη, οι βιομηχανικές και
τραπεζικές ελίτ, προσπαθούν συνεχώς να
«συντονιστούν» με τις ιμπεριαλιστικές προθέσεις
των ισχυρών πόλων του συστήματος (μεγάλες
δυνάμεις) πάντα όμως μέσα στο βολικό φόντο μιας
δυνητικής ολικής καταστροφής.
Η βάση
και η υπερδομή του συστήματος «χάνονται» μέσα σε
ένα και μοναδικό φόντο : του πολέμου ως
κανονικότητα. Μια κανονικότητα όπου πίσω από το
πολεμικό σκηνικό το κεφάλαιο είναι εκείνο το
συνεκτικό στοιχείο που κυκλοφορεί και
προσδένεται σε εξουσία, ισχύ και όπλα.
«Το
κεφάλαιο είναι προσδεμένο στην πυρηνική εξουσία,
την εκμεταλλεύτηκε και θέλει να εξασφαλίσει την
αποδοχή του ως πάγιο κοινωνικό κεφάλαιο» (Negri,
1989).
Ο Ιταλός
φιλόσοφος είχε επισημάνει εύστοχα την κατάληξη
των απεδαφικοποιημένων ροών του καπιταλιστικού
κεφαλαίου, μόλις φάνηκε η διάλυση της
κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης και η
κατάρρευση του ολοκληρωτισμού.
Σήμερα,
τρεις δεκαετίες μετά, αντί ειρήνης, τάξης και
ασφάλειας που ενέπνεε ο δυτικός ορθολογισμός,
ζούμε ξανά τη μείζονα κορύφωση του κινδύνου και
του φόβου.
Πρόκειται για τις συγκολλητικές ουσίες που
ενώνουν το «πυρηνικό» κεφάλαιο με την
βιοπολιτική καθυπόταξη:
«Ο φόβος
πρέπει να είναι τόσο εξαπλωμένος και έντονος,
ώστε οι άνθρωποι να μένουν αποσβολωμένοι από
αυτόν. Η πυρηνική εξουσία βασανίζει τη ψυχή»,
συνεχίζει ο Negri.
Αυτή η
ιστορία, του φόβου και της απειλής, δηλαδή ο
θάνατος πίσω από την συστημική υπερδομή, είναι η
ιστορία της κούρσας των εξοπλισμών για πυρηνικά
όπλα. Μια ατέρμονη σχιζοφρενική κούρσα που
απομυζεί πόρους από τις κοινωνίες.
Ο
οποιοσδήποτε πόλεμος, ως Συμβάν, συμβάλλει στην
διαρκή εσωτερίκευση του φόβου από τις μάζες,
ώστε το υποκείμενο της Ιστορίας να μεταφέρει από
γενιά σε γενιά την απειλή του παγκόσμιου
ολέθρου.
«Ο
πόλεμος έχει γίνει, για ακόμη μια φορά, το άμεσο
υπόβαθρο και ο υπερκαθορισμός της ύπαρξης μας. Η
πυρηνική δύναμη έχει εδραιώσει αυτό τον
υπερκαθορισμό και τον έχει καταστήσει
ανεπίστρεπτο.
Ο πόλεμος είναι επομένως μια παρουσία, ένας
μόνιμος ορίζοντας και μια συνεχής πίεση. Η
κοινωνία αποτελεί απλά το φόντο», συνεχίζει στο
προφητικό κείμενο του ο Negri.
Η
κορύφωση της πυρηνικής απειλής είναι η κορύφωση
του δαρβινικού καπιταλισμού και της πλήρους
απεδαφικοποίησης των ροών του κεφαλαίου.
Ο
πλανήτης, ως η φυσική-εδαφική επικράτεια
διοχέτευσης του κεφαλαίου, είναι ταυτόχρονα η εν
δυνάμει επικράτεια της αυτοδιάλυσης του
συστήματος.
Τα
πυρηνικά όπλα όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι
είναι προϊόντα της πολεμικής βιομηχανίας και του
κεφαλαίου: δηλαδή αυτο-γένεση του κακού από την
ίδια τη μήτρα του συστήματος.
Ο
Μποντριγιάρ θα το ονόμαζε «προσομοίωση» της
ζοφερής πραγματικότητας. Δυστυχώς γι αυτόν και
για εμάς, πρόκειται για την ίδια τη ζοφερή
πραγματικότητα. Πρόκειται για κάτι άλλο που
έλεγε ο Μποντριγιάρ: για την «κόλαση του
ταυτού»…
Πρώτη
δημοσίευση στο New Ideas
|