|
Με βάση τις
φθινοπωρινές εκτιμήσεις της Κομισιόν, η ανάπτυξη
της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της ευρωζώνης το 2025
θα ανέλθει στο 1,5% και 1,3% αντίστοιχα. Οι
κλάδοι που θα επηρεαστούν περισσότερο θα είναι η
αυτοκινητοβιομηχανία, τα χημικά προϊόντα και ο
μηχανολογικός εξοπλισμός.
Σε επίπεδο
χωρών, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία αναμένεται να
υποστούν τις μεγαλύτερες συνέπειες, τη στιγμή
που ειδικά η πρώτη αντιμετωπίζει το φάσμα της
ύφεσης για τρίτη συνεχή χρονιά. Αποδεκτή
παραδοχή είναι η αρνητική επίδραση στο σύνολο
των χωρών της Ευρώπης, με ό,τι σημαίνει αυτό σε
πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.
Παράλληλα
θεωρείται δεδομένο ότι η επιβολή δασμών από τις
ΗΠΑ θα συναντήσει την ανταπάντηση της ευρωπαϊκής
πλευράς. Ως συνεπακόλουθο, η άνοδος των τιμών
και η εμφάνιση εκ νέου πληθωριστικών πιέσεων. Οι
προβλέψεις της Κομισιόν για τον πληθωρισμό του
2025 κάνουν λόγο για 2,4% και 2,1% σε ΕΕ και
ευρωζώνη αντίστοιχα, χωρίς την τυχόν επίδραση
δασμολογικής πολιτικής.
Τούτων
δοθέντων, οι αρνητικές επιπτώσεις θα είναι
σημαντικές σε πολλαπλά επίπεδα. Η δυναμική
μείωσης των επιτοκίων θα μειωθεί, η οικονομική
δραστηριότητα θα επιβραδυνθεί, όπως αντίστοιχα ο
ρυθμός μείωσης του δημόσιου χρέους, ενώ η
ανεργία αναμένεται να αυξηθεί.
Η
αντανάκλαση στο κοινωνικό επίπεδο θα σημάνει νέα
όξυνση των ανισοτήτων λόγω της μείωσης του
πραγματικού εισοδήματος, με μεγαλύτερο ποσοστό
του πληθυσμού να φτωχοποιείται και να
περιθωριοποιείται. Σε πολιτικό επίπεδο η πίεση
για λήψη μέτρων θα αυξηθεί, με το ισχύον
δημοσιονομικό πλαίσιο ωστόσο να περιορίζει τις
επιλογές και την περίμετρο αποτελεσματικής
παρέμβασης, δίνοντας το περιθώριο στις ακραίες
και λαϊκίστικες δυνάμεις να συνεχίσουν την
πολιτική τους επέλαση.
Το ερώτημα
που τίθεται αφορά τις δυνατότητες αντίδρασης της
Ευρώπης απέναντι στις νέες προκλήσεις που
έρχονται να προστεθοΑφαίρεση χαρακτηριστικής
εικόνας ύν στα ήδη υπάρχοντα και σημαντικά
προβλήματα. Η απάντηση εμπεριέχεται στις
δημοσιευμένες εκθέσεις των Λέτα και Ντράγκι,
μέσω των οποίων προτείνουν την ενοποίηση της
ευρωπαϊκής αγοράς, δίνοντας προτεραιοποίηση σε
συγκεκριμένους κλάδους (τηλεπικοινωνίες,
ενέργεια, μεταφορές, χρηματοπιστωτικές αγορές,
αμυντική και φαρμακευτική βιομηχανία) και την
υιοθέτηση της ιδέας της κοινής χρηματοδότησης.
Παράλληλα,
επισημαίνουν τη σπουδαιότητα και την
αναγκαιότητα της κοινωνικής συνοχής και ενός
αποτελεσματικού κοινωνικού κράτους. Για να
δώσουμε μια τάξη μεγέθους, η ανυπαρξία της
ενιαίας αγοράς ισοδυναμεί με την υιοθέτηση
δασμών του ύψους του 48%, ενώ αν επικεντρωθούμε
στις υπηρεσίες τα οφέλη θα ήταν δεκαπλάσια σε
σχέση με τους ενδεχόμενους δασμούς.
Γίνεται
αντιληπτό ότι ο πυρήνας των προβλημάτων της
Ευρώπης δεν είναι οικονομικός αλλά πολιτικός. Η
πολιτική ενοποίηση ουσιαστικά έχει ακυρωθεί, ενώ
οι διαδικασίες θέσπισης κοινών κανόνων επί των
οικονομικών ζητημάτων καθυστερούν σημαντικά.
Η Ευρώπη
έχει αποδείξει ότι μέσα από τις κρίσεις
κατορθώνει τελικώς να βρίσκει κοινό βηματισμό.
Το παράδειγμα της πανδημίας είναι πρόσφατο. Εάν
θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές και να δούμε το
πολιτικό τοπίο σε όλη την ήπειρο, αλλά κυρίως σε
Γερμανία και Γαλλία, η αισιοδοξία δεν θα ήταν το
κύριο συναίσθημα.
Ο κ.
Δημήτρης Λιάκος είναι οικονομολόγος.
Πρώτη
δημοσίευση στο Βήμα
|
