Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες, οι παγκόσμιες δυνάμεις υιοθέτησαν, σε γενικές γραμμές, την κοσμοθεωρία που εκφράζεται στο Νταβός, όπου η οικονομική αλληλεξάρτηση θεωρήθηκε μέσο περιορισμού των γεωπολιτικών ανταγωνισμών. Στο παρελθόν, ηγέτες όπως ο Σι Τζινπίνγκ της Κίνας, ο Βλαντίμιρ Πούτιν της Ρωσίας, και ο ίδιος ο Τραμπ έχουν απευθυνθεί στο WEF, αν και οι πολιτικές τους έχουν καταλήξει να το αμφισβητούν. Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Ρωσία λειτουργούν ως αναθεωρητικές δυνάμεις, επιδιώκοντας ριζικές αλλαγές στη διεθνή τάξη πραγμάτων. Ο Πούτιν, με την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, προτίμησε να θυσιάσει τους οικονομικούς δεσμούς της Ρωσίας με τη Δύση, στο όνομα της εθνικής του στρατηγικής. Η Κίνα, υπό την ηγεσία του Σι, υιοθετεί ολοένα και πιο εθνικιστική στάση, ειδικά απέναντι στην Ταϊβάν, ενώ ο Τραμπ έχει ταράξει τη βάση της διεθνούς συνεργασίας, απαιτώντας θεμελιώδεις αλλαγές στις εμπορικές σχέσεις και τις δεσμεύσεις της Αμερικής προς τους συμμάχους της.

Η αντίθεση των ΗΠΑ στην παγκοσμιοποίηση προκαλεί ανησυχία στις παραδοσιακές δημοκρατικές χώρες-συμμάχους, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και τα κράτη της ΕΕ, οι οποίες βασίζονται στις αμερικανικές εγγυήσεις ασφάλειας και στη σταθερότητα του διεθνούς εμπορικού συστήματος. Η ρητορική του Τραμπ για την επιβολή δασμών στους συμμάχους και η αμφισβήτηση της αμερικανικής δέσμευσης στο ΝΑΤΟ, όπως μέσω της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας (Άρθρο 5), έχουν προκαλέσει ανησυχία για τις προθέσεις του. Ορισμένοι από τους στενότερους συμμάχους, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ελπίζουν να εξαιρεθούν από τέτοιες πολιτικές, επικαλούμενοι τη στρατηγική σημασία των σχέσεών τους με τις ΗΠΑ. Άλλοι, όπως η Ιαπωνία, πιθανώς να αποφύγουν να αντιδράσουν έντονα, προκειμένου να μην τεθεί υπό αμφισβήτηση η αμερικανική προστασία τους.

Στον τομέα της ασφάλειας, η Ρωσία και η Κίνα εμφανίζονται πιο επικίνδυνες ως αναθεωρητικές δυνάμεις, με αιτήματα για αλλαγές στα διεθνή σύνορα και την παγκόσμια τάξη. Ο Πούτιν και ο Σι βλέπουν την τρέχουσα παγκόσμια κατάσταση ως ευκαιρία για να προωθήσουν τις φιλοδοξίες τους. Ο Πούτιν, σε ομιλία του στο Σότσι μετά την εκλογή του Τραμπ, αναφέρθηκε σε μια «νέα παγκόσμια τάξη» που αναδύεται, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Δύσης. Ο Σι, από την πλευρά του, θεωρεί τη μείωση της δυτικής ισχύος αναπόφευκτη, υποστηρίζοντας ότι «η Ανατολή ανεβαίνει, ενώ η Δύση παρακμάζει».

Παρότι ο Τραμπ, ο Πούτιν και ο Σι φαίνεται να μοιράζονται κοινές αντιλήψεις κατά της «φιλελεύθερης και παγκοσμιοποιητικής ιδεολογίας», οι στόχοι τους είναι διαφορετικοί. Ο Τραμπ επιδιώκει να ενισχύσει την οικονομική και στρατηγική ισχύ των ΗΠΑ, ενώ ο Πούτιν και ο Σι προσπαθούν να περιορίσουν την αμερικανική επιρροή. Το μέλλον της διεθνούς τάξης παραμένει αβέβαιο, με τις πολιτικές του Τραμπ να φέρνουν ριζικές αλλαγές που θα απαιτήσουν παγκόσμια προσαρμογή.

Πηγή: Financial Times