Με τις όποιες νέες εκταμιεύσεις λάβουν χώρα το επόμενο 20ήμερο, η οικονομική χρήση του 2024 αναμένεται να «γράψει» νέα πιστωτική επέκταση στα στεγαστικά, της τάξεως του 1,8 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας και με το παραπάνω τις αρχικές προβλέψεις των τραπεζιτών, από τους πρώτους μήνες του έτους, καθώς η αίσθηση αυτή άρχισε να διαμορφώνεται φέτος την άνοιξη.

Εκταμιεύσεις νέων στεγαστικών δανείων στο 1,840 δισ. ευρώ -εννοείται με τη συμβολή του προγράμματος «Σπίτι μου»- σημαίνει κατ’ αρχάς βελτίωση σε σχέση με το 2023, όπως έγραψε σχετικά το powergame.gr. Έναν χρόνο νωρίτερα, το σύνολο των στεγαστικών δανείων που δόθηκαν (συμπεριλαμβανομένου του επιδοτούμενου προγράμματος) έφτασαν με τη βία το 1,250 δισ. ευρώ και αυτό διότι ένα μεγάλο μέρος από το πρόγραμμα «Σπίτι μου» (το πρόγραμμα 1) πέρασε σαν υλοποίηση στη χρήση του 2024.

Σε μια πιο αναλυτική ματιά, το απότοκο του προγράμματος Σπίτι μου, το ακριβές ύψος δανείων που χορηγήθηκαν φέτος στο 100% της επιδότησης, ήταν 550 εκατ. ευρώ, όταν το 2023 ήταν ακριβώς τα μισά, 250 εκατ. ευρώ.

Παρά την καθηλωμένη ζήτηση, η οποία είναι σε απόλυτη συνάρτηση με τις εξαιρετικά υψηλές τιμές των προς πώληση ακινήτων, συν το γεγονός των εκατοντάδων χιλιάδων κλειστών ακινήτων, οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι το 2025 τα νούμερα θα είναι καλύτερα. Αυτό το αισιόδοξο σενάριο μπορεί να υποστηριχθεί τόσο από τα μέτρα τα οποία ήδη συζητούνται σε επίπεδο κυβέρνησης, αλλά και στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών των ίδιων των τραπεζών, που θέλουν να «σπρώξουν» την άπλετη παρουσία ρευστότητας και να συμβάλουν έτσι στην τόνωση της πραγματικής οικονομίας, όσο και από τη ζήτηση εκ μέρους του κοινού, που θεωρητικά θα αναθερμανθεί και από το ευνοϊκότερο περιβάλλον επιτοκίων (θα επιταχυνθούν οι μειώσεις επιτοκίων).

Ένα από τα μέτρα που θα άλλαζε άρδην τη σημερινή εικόνα είναι αν με κάποιον «μαγικό» ή συντονισμένο και αποτελεσματικό τρόπο τα 700.000 σήμερα κλειστά ακίνητα μπορούσαν να ξεκλειδώσουν. Τα νοικοκυριά, οι ιδιώτες, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, δεν σημαίνει ότι δεν θέλουν να λάβουν ένα στεγαστικό, ειδικά όταν η δόση του δανείου τους μπορεί να είναι πάνω-κάτω στο επίπεδο των ενοικίων που πληρώνουν. Η απροθυμία ή η εγκατάλειψη του αρχικού πλάνου για δανειοδότηση οφείλεται στο γεγονός ότι δεν βρίσκουν κατάλληλη στέγη να αγοράσουν (θα πρέπει να πληροί το ακίνητο κάποιες στοιχειώδεις απαιτήσεις… ή να βρίσκεται στην οικιστική ζώνη που θέλει ο δανειολήπτης) ή στο ότι όταν βρουν το ακίνητο «της καρδιάς τους», οι τιμές πώλησης είναι εξαιρετικά απαγορευτικές.

Και αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα και μια σοβαρή στρέβλωση, καθώς οι συνθήκες δανεισμού είναι αρκετά ευνοϊκές. Οι μεν τράπεζες έχουν διαθέσιμη ρευστότητα να αποδεσμεύσουν, τα δε επιτόκια είναι αν μη τι άλλο εκλογικευμένα. Υπάρχουν πολλές επιλογές επιτοκίων σταθερούς διάρκειας -εδώ ο ανταγωνισμός λειτουργεί πάραυτα- και για όσους επιθυμούν κυμαινόμενο, η τάση είναι καθοδική. Θεωρητικά, οι οικονομικές συνθήκες θα ήταν ενθαρρυντικές για την ανάληψη ρίσκου, σε μια οικονομία που τρέχει με ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερη της ευρωζώνης, που πλέον έχει μπει στο ραντάρ των ξένων επενδυτών, έχοντας ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα και την εμπιστοσύνη που αυτή επιφέρει.

Από την άλλη πλευρά, η τάση με τις αποπληρωμές, που «καπελώνουν» τις νέες εκταμιεύσεις, παραμένει ισχυρή και δημιουργεί περιορισμούς στην άνοδο της πιστωτικής επέκτασης, στα συνολικά υπόλοιπα δανείων. Όμως αυτό δεν είναι κάτι που παρεμποδίζει το συναλλασσόμενο κοινό στην πορεία της λήψης στεγαστικού δανείου, άρα στη συζήτηση γενικά για τα μέτρα τόνωσης της αγοράς περιλαμβάνεται μόνο ως παράμετρος που αφορά τις ίδιες τις τράπεζες. Πώς θα αντιστρέψουν την τάση αυτήν προς όφελος της συνολικής πιστωτικής επέκτασης στα στεγαστικά και φυσικά πώς θα ενισχύσουν την πηγή εσόδων από τόκους, στην οποία προφανώς και βασίζονται για να διατηρούν και να αυξάνουν την κερδοφορία τους.

Όλος αυτός ο προβληματισμός στο τραπεζικό σύστημα, παράλληλα με τα σαφή μηνύματα της κυβέρνησης, που δεν κρύβει την ανησυχία της για τα ποσοστά λήψης στεγαστικών δανείων του μέσου ελληνικού νοικοκυριού, δημιουργούν σαφέστατα την αίσθηση ότι είναι θέμα χρόνου να δουν το φως της επικαιρότητας κάποιες νέες πρωτοβουλίες. Μένει να αποδειχθεί.

Πηγή: The Power Game