Στην παγκόσμια
πρωτεύουσα της
τεχνολογίας θεωρείται
δεδομένο ότι η τεχνητή
νοημοσύνη θα
μεταμορφώσει την
παγκόσμια οικονομία.
Ωστόσο, για να μπορέσει
η τεχνητή νοημοσύνη να
αξιοποιήσει τις
δυνατότητές της, οι
επιχειρήσεις πρέπει να
αγοράσουν την ΤΝ της
μεγάλης τεχνολογίας, να
τη διαμορφώσουν σύμφωνα
με τις ανάγκες τους και,
ως αποτέλεσμα, να γίνουν
παραγωγικότερες. Τον
τελευταίο χρόνο, οι
επενδυτές έχουν
προσθέσει 2 τρισ.
δολάρια στην αγοραία
αξία των πέντε μεγάλων
εταιρειών τεχνολογίας
-στην πραγματικότητα
προβλέποντας επιπλέον
300-400 δισ. δολάρια σε
ετήσια έσοδα σύμφωνα με
τις πρόχειρες εκτιμήσεις
μας, περίπου όσο οι
ετήσιες πωλήσεις μιας
άλλης Apple. Προς το
παρόν, όμως, οι τιτάνες
της τεχνολογίας απέχουν
παρασάγγας από τέτοια
αποτελέσματα. Ακόμα και
οι αισιόδοξοι αναλυτές
πιστεύουν ότι η
Microsoft θα κερδίσει
φέτος περίπου μόνο 10
δισ. δολάρια από
πωλήσεις που σχετίζονται
με τη δημιουργική ΤΝ.
Πέρα από τη δυτική ακτή
της Αμερικής, δεν
υπάρχουν πολλά σημάδια
ότι η ΤΝ έχει μεγάλη
επίδραση σε οτιδήποτε.
Ένα πρόβλημα είναι ο
ρυθμός υιοθέτησης.
Αξιόπιστες εταιρείες
δημοσιεύουν εντυπωσιακές
εκτιμήσεις σχετικά με το
πόσοι άνθρωποι
χρησιμοποιούν τη
δημιουργική ΤΝ. Σχεδόν
τα δύο τρίτα των
ερωτηθέντων σε μια
πρόσφατη έρευνα της
McKinsey, δηλώνουν ότι η
εταιρεία τους
«χρησιμοποιεί τακτικά»
την τεχνολογία, σχεδόν
διπλάσιοι σε σχέση με το
προηγούμενο έτος. Μια
έκθεση της Microsoft και
του LinkedIn διαπιστώνει
ότι το 75% των
παγκόσμιων «εργαζομένων
της γνώσης» (άνθρωποι
που κάθονται μπροστά από
έναν υπολογιστή) τη
χρησιμοποιούν. Οι
άνθρωποι βρίσκονται, με
βάση τέτοιους
λογαριασμούς, ήδη σε
έναν κόσμο ΤΝ.
Και κατά μία έννοια,
βρίσκονται. Σχεδόν όλοι
χρησιμοποιούν την ΤΝ
όταν αναζητούν κάτι στο
Google ή επιλέγουν ένα
τραγούδι στο Spotify,
αλλά η ενσωμάτωση της
τεχνητής νοημοσύνης στις
επιχειρηματικές
διαδικασίες παραμένει
μια εξειδικευμένη
επιδίωξη. Οι επίσημες
στατιστικές υπηρεσίες
θέτουν ερωτήσεις
σχετικές με την ΤΝ σε
επιχειρήσεις όλων των
ειδών και σε μεγαλύτερο
εύρος κλάδων απ’ ό,τι η
Microsoft και το
LinkedIn. Το Γραφείο
Απογραφής της Αμερικής
παράγει τις καλύτερες
εκτιμήσεις. Διαπιστώνει
ότι, το τελευταίο
δεκαπενθήμερο, μόνο το
5% των επιχειρήσεων έχει
χρησιμοποιήσει την
τεχνητή νοημοσύνη (βλ.
γράφημα 1). Ακόμα και
στο Σαν Φρανσίσκο πολλοί
πληροφορικάριοι
παραδέχονται, όταν τους
πιέζουν, ότι δεν δίνουν
20 δολάρια τον μήνα για
την καλύτερη έκδοση του
ChatGPT.
H ιστορία είναι παρόμοια
και αλλού. Σύμφωνα με
τους επίσημους
καναδικούς αριθμούς,
τους τελευταίους 12
μήνες, οι επιχειρήσεις
της χώρας που
χρησιμοποίησαν ΤΝ για
την παραγωγή προϊόντων
και την παροχή υπηρεσιών
αντιστοιχούσαν στο 6%.
Οι βρετανικές έρευνες
δείχνουν ότι η χρήση
εκεί είναι υψηλότερη
-στο 20% του συνόλου των
επιχειρήσεων τον Μάρτιο-
αν και οι ερωτήσεις
γίνονται με διαφορετικό
τρόπο. Ωστόσο, ακόμα και
στη Βρετανία η χρήση
αυξάνεται με αργούς
ρυθμούς. Το ποσοστό που
χρησιμοποίησε τεχνητή
νοημοσύνη από τον
περασμένο Σεπτέμβριο
παραμένει το ίδιο.
Οι ανησυχίες σχετικά με
την ασφάλεια των
δεδομένων, τους
προκατειλημμένους
αλγόριθμους και τις
ψευδαισθήσεις
επιβραδύνουν την
εξάπλωση. Η McDonald’s
πρόσφατα ακύρωσε ένα
δοκιμαστικό πρόγραμμα
που χρησιμοποιούσε ΤΝ
για να παίρνει τις
παραγγελίες των πελατών
στο drive-through, αφού
το σύστημα άρχισε να
κάνει λάθη, όπως η
προσθήκη nuggets
κοτόπουλου αξίας 222
δολαρίων στον λογαριασμό
ενός πελάτη. Ένας
σύμβουλος λέει ότι
ορισμένοι από τους
πελάτες του έχουν
προσβληθεί από
«πιλοτίτιδα», μια
ασθένεια κατά την οποία
πάρα πολλά μικρά έργα
τεχνητής νοημοσύνης
δυσκολεύουν τον
προσδιορισμό του πού να
επενδύσουν. Άλλες
επιχειρήσεις αναβάλλουν
τα μεγάλα έργα επειδή η
τεχνητή νοημοσύνη
αναπτύσσεται τόσο
γρήγορα, που σημαίνει
ότι είναι εύκολο να
ξοδευτεί κανείς σε
τεχνολογία που σύντομα
θα είναι ξεπερασμένη.
Οι εταιρείες που
προχωρούν πέρα από τον
πειραματισμό,
χρησιμοποιούν τη
δημιουργική τεχνητή
νοημοσύνη για ένα στενό
φάσμα εργασιών. Η ADP,
μια εταιρεία
μισθοδοσίας, μπορεί να
υπερηφανεύεται για «μια
νέα λειτουργία που
επιτρέπει στους πελάτες
μας στις μικρές
επιχειρήσεις να…
αξιοποιήσουν τη
δημιουργική ΤΝ για να
απαντήσουν σε ερωτήσεις
και να κατανοήσουν
καλύτερα πώς να
ξεκινήσουν μια ενέργεια
του HR». Άλλες
επιχειρήσεις
χρησιμοποιούν την
τεχνολογία για το
μάρκετινγκ. Η Verizon,
μια εταιρεία
τηλεπικοινωνιών, λέει
ότι χρησιμοποιεί την ΤΝ
για να δημιουργήσει μια
καλύτερη «εξατομικευμένη
σύσταση προγράμματος»
για τους πελάτες της. Η
Starbucks τη
χρησιμοποιεί για να
κάνει «πιο
εξατομικευμένες
προσφορές στους
πελάτες».
Αν νομίζετε ότι τέτοιες
προσπάθειες φαίνονται
όχι και τόσο
εντυπωσιακές, δεν είστε
οι μόνοι. Η Goldman
Sachs κατασκεύασε έναν
χρηματιστηριακό δείκτη
που παρακολουθεί τις
επιχειρήσεις που, κατά
την άποψη της τράπεζας,
έχουν «τη μεγαλύτερη
εκτιμώμενη δυνητική
αλλαγή στα βασικά κέρδη
από την υιοθέτηση της ΤΝ
μέσω της αύξησης της
παραγωγικότητας». Ο
δείκτης περιλαμβάνει
επιχειρήσεις όπως η
Walmart, και η H&R
Block, μια εταιρεία
φορολογικής
προετοιμασίας. Από τα
τέλη του 2022 οι τιμές
των μετοχών αυτών των
εταιρειών δεν έχουν
καταφέρει να
υπεραποδώσουν έναντι του
ευρύτερου χρηματιστηρίου
(βλ. διάγραμμα 2). Με
άλλα λόγια, οι επενδυτές
δεν βλέπουν καμία
προοπτική για επιπλέον
κέρδη. Η τεχνολογία θα
μπορούσε ακόμα και να
αποσπάσει την προσοχή
των στελεχών από πιο
επείγοντα ζητήματα.
Τι γίνεται με τα
ανέκδοτα που λένε ότι
ορισμένες επιχειρήσεις
χρησιμοποιούν την ΤΝ για
να μετασχηματίσουν τις
δραστηριότητές τους; Η
Klarna είναι ένα
παράδειγμα που
αναφέρεται συχνά. Η
διαδικτυακή εταιρεία
παροχής
χρηματοοικονομικών
υπηρεσιών ισχυρίστηκε
πρόσφατα ότι ο βοηθός
της ΤΝ κάνει τη δουλειά
700 υπαλλήλων
εξυπηρέτησης πελατών
πλήρους απασχόλησης. Το
αφεντικό της λέει ότι,
ως αποτέλεσμα της
τεχνολογίας, η
απασχόληση στην εταιρεία
μειώνεται κατά ένα
πέμπτο κάθε χρόνο.
Ωστόσο, αυτή είναι, στην
καλύτερη περίπτωση, μια
ελλιπής εικόνα. Η Klarna
επιθυμεί να βγει στο
χρηματιστήριο σύντομα:
μιλώντας για τη χρήση
της τεχνητής νοημοσύνης
από την εταιρεία,
προβάλλεται στον Τύπο
όλο και περισσότερο.
Σύμφωνα με στοιχεία της
εταιρείας συμβούλων CB
Insights, ο αριθμός των
εργαζομένων της Klarna
άρχισε να μειώνεται πολύ
πριν εμφανιστεί η
τεχνητή νοημοσύνη. Η
αξία της εταιρείας είναι
ίσως η μισή σε σχέση με
το 2021. Αν τώρα μειώνει
τους υπαλλήλους της, η
υπεραπασχόληση κατά τη
διάρκεια της πανδημίας
της Covid-19 είναι
υπεύθυνη τόσο για τις
κατηγορίες όσο και για
τα εύσημα που παίρνει η
ΤΝ.
Πράγματι, τα
μακροοικονομικά στοιχεία
δεν δείχνουν αύξηση των
απολύσεων. Η Kristalina
Georgieva, επικεφαλής
του ΔΝΤ, προειδοποίησε
πρόσφατα ότι η ΤΝ θα
πλήξει την αγορά
εργασίας σαν «τσουνάμι».
Προς το παρόν, ωστόσο, η
ανεργία σε όλο τον
πλούσιο κόσμο είναι κάτω
από 5%, κοντά σε
ιστορικά χαμηλά. Το
ποσοστό των εργαζομένων
του πλούσιου κόσμου που
εργάζονται, είναι κοντά
στο υψηλό όλων των
εποχών. Η αύξηση των
μισθών παραμένει επίσης
ισχυρή, γεγονός που
είναι δύσκολο να
συνδυαστεί με ένα
περιβάλλον όπου η
διαπραγματευτική δύναμη
των εργαζομένων
υποτίθεται ότι
εξασθενεί.
Παράλληλα, αν ψάξετε
βαθύτερα στους αριθμούς,
δεν προκύπτει κάποιος
αντίκτυπος εξαιτίας της
ΤΝ. Οι εργαζόμενοι δεν
μετακινούνται από
εταιρεία σε εταιρεία
ταχύτερα απ’ ό,τι
συνήθως, όπως θα
συνέβαινε πιθανώς αν
καταστρέφονταν πολλές
θέσεις εργασίας.
Χρησιμοποιώντας
αμερικανικά στοιχεία για
την απασχόληση ανά
επάγγελμα, εστιάζουμε
στους εργαζόμενους
γραφείου, οι οποίοι
κυμαίνονται από την
υποστήριξη του
back-office μέχρι τους
κειμενογράφους. Αυτοί οι
ρόλοι θεωρείται ότι
είναι ευάλωτοι στην ΤΝ,
η οποία γίνεται όλο και
καλύτερη σε καθήκοντα
που περιλαμβάνουν λογική
σκέψη και
δημιουργικότητα. Παρ’
όλα αυτά, το μερίδιο της
απασχόλησης στα
επαγγέλματα αυτά είναι
κατά μια ποσοστιαία
μονάδα υψηλότερο από
ό,τι πριν από την
πανδημία (βλ. διάγραμμα
3).
Ορισμένοι οικονομολόγοι
πιστεύουν ότι η τεχνητή
νοημοσύνη θα
μεταμορφώσει την
παγκόσμια οικονομία
χωρίς να διώξει τους
ανθρώπους από τις
δουλειές τους. Η
συνεργασία με έναν
εικονικό βοηθό μπορεί να
βελτιώσει την απόδοση.
Ένα νέο έγγραφο του
Anders Humlum του
Πανεπιστημίου του Σικάγο
και της Emilie
Vestergaard του
Πανεπιστημίου της
Κοπεγχάγης διεξάγει
έρευνα σε 100.000 Δανούς
εργαζόμενους. Ο μέσος
ερωτώμενος εκτιμά ότι το
ChatGPT μπορεί να
μειώσει στο μισό τον
χρόνο που δαπανάται για
το ένα τρίτο περίπου των
εργασιακών καθηκόντων,
το οποίο, θεωρητικά,
δίνει μια μεγάλη ώθηση
στην αποδοτικότητα.
Ωστόσο, τα
μακροοικονομικά στοιχεία
παρέχουν επίσης
ελάχιστες ενδείξεις για
αύξηση της
παραγωγικότητας. Οι πιο
πρόσφατες εκτιμήσεις,
χρησιμοποιώντας επίσημα
στοιχεία, δείχνουν ότι η
πραγματική παραγωγή ανά
εργαζόμενο στη μέση
πλούσια χώρα δεν
αυξάνεται καθόλου. Στην
Αμερική, το παγκόσμιο
κέντρο της ΤΝ, η
παραγωγή ανά ώρα
παραμένει κάτω από την
τάση που επικρατούσε
πριν από το 2020. Ακόμα
και στα παγκόσμια
στοιχεία που προέρχονται
από έρευνες διευθυντών
αγορών, τα οποία
παράγονται με μικρότερη
χρονική διάρκεια, δεν
υπάρχει καμία ένδειξη
για αύξηση της
παραγωγικότητας (βλ.
διάγραμμα 4).
Για να υπάρξει, λένε, οι
επιχειρήσεις πρέπει να
επενδύσουν στην ΤΝ.
Εκτός από τις μεγάλες
εταιρείες τεχνολογίας
-οι οποίες ούτως ή άλλως
δαπανούν κυρίως για να
αναπτύξουν προϊόντα
τεχνητής νοημοσύνης για
άλλους, παρά για να
ενισχύσουν τη δική τους
παραγωγικότητα- οι
περισσότερες εταιρείες
δεν το κάνουν. Το Capex
μεταξύ των υπόλοιπων S&P
500, που αποτελούνται
από τις μεγαλύτερες
επιχειρήσεις της
Αμερικής, είναι πιθανό
να μειωθεί φέτος σε
πραγματικούς όρους. Στο
σύνολο της αμερικανικής
οικονομίας, μόλις και
μετά βίας αυξάνεται. Οι
συνολικές
επιχειρηματικές
επενδύσεις σε εξοπλισμό
και λογισμικό
επεξεργασίας πληροφοριών
αυξάνονται κατά 5% σε
ετήσια βάση σε
πραγματικούς όρους, πολύ
κάτω από τον μακροχρόνιο
μέσο όρο. Σε ολόκληρο
τον πλούσιο κόσμο, οι
επενδύσεις αυξάνονται
πιο αργά από ό,τι κατά
τη διάρκεια της
δεκαετίας του 2010.
Με τον καιρό, οι
επιχειρήσεις μπορεί να
συνειδητοποιήσουν τις
πραγματικές δυνατότητες
της TN. Τα περισσότερα
τεχνολογικά κύματα, από
το τρακτέρ και τον
ηλεκτρισμό μέχρι τον
προσωπικό υπολογιστή,
χρειάστηκαν κάμποσο
χρόνο για να εξαπλωθούν
στην οικονομία.
Πράγματι, με την υπόθεση
ότι τα έσοδα της big
tech από την τεχνητή
νοημοσύνη αυξάνονται
κατά μέσο όρο 20%
ετησίως, οι επενδυτές
αναμένουν, σύμφωνα με
την ανάλυσή μας, ότι
σχεδόν όλα τα κέρδη της
big tech από την τεχνητή
νοημοσύνη θα έρθουν μετά
το 2032. Εάν τελικά
υπάρξει πλούτος εξαιτίας
της τεχνητής νοημοσύνης,
θα δείτε τις τιμές των
μετοχών των χρηστών της
τεχνητής νοημοσύνης, όχι
μόνο των παρόχων, να
εκτοξεύονται. Ωστόσο, αν
οι ανησυχίες για την
τεχνητή νοημοσύνη
αυξηθούν, τα σχέδια
επενδύσεων της μεγάλης
τεχνολογίας θα αρχίσουν
να φαίνονται τόσο
υπερβολικά όσο και οι
αποτιμήσεις της.
Πηγή: The Economist
|