Τέτοιες ενδιάμεσες
ρυθμίσεις γίνονται όλο
και πιο δημοφιλείς σε
ολόκληρη την οικονομία,
από την τεχνολογία και
την τεχνητή νοημοσύνη
(ΑΙ) μέχρι την
αυτοκινητοβιομηχανία και
την ενέργεια. Σύμφωνα με
τη συμβουλευτική
εταιρεία Ankura, ενώ οι
εταιρικές εξαγορές
σταμάτησαν το 2023, παρά
τις ελάχιστες
μεγα-συγχωνεύσεις, ο
αριθμός των κοινοπραξιών
και των συμπράξεων
αυξήθηκε κατά 40%. Είναι
ιδιαίτερα δημοφιλείς σε
τομείς ταχείας
τεχνολογικής αλλαγής ή
τομείς που
χαρακτηρίζονται από
προστατευτισμό, ο οποίος
στις μέρες μας πλήττει
τόσο τις πλούσιες όσο
και τις φτωχές χώρες. Με
τα εμπόδια στο εμπόριο
να αυξάνονται, τα υψηλά
επιτόκια να συνεχίζουν
να πιέζουν και τις
ρυθμιστικές αρχές να
καλούνται να
διαχειριστούν τις
εξαγορές, οι εν λόγω
δεσμοί, όπως δείχνουν οι
πρόσφατες ενέργειες
εταιρειών όπως η Disney,
η Ford και η Microsoft,
γίνονται ο εναλλακτικός
τρόπος διεύρυνσης μιας
επιχειρηματικής
αυτοκρατορίας. Καλώς
ήρθατε στην εποχή των
οιονεί συγχωνεύσεων.
Όταν το πεδίο
συνεργασίας είναι σαφές,
οι επιχειρήσεις συχνά
επιλέγουν να μοιράζονται
την ιδιοκτησία μιας
ξεχωριστής οντότητας
μέσω μιας κοινοπραξίας.
Τον Φεβρουάριο η Disney
ανακοίνωσε μια νέα
υπηρεσία streaming
αθλητικών προγραμμάτων
που θα συνδυάζει το
δίκτυο ESPN της με το
περιεχόμενο δύο
ανταγωνιστών, της Fox
και της Warner Bros
Discovery. Εβδομάδες
αργότερα έκανε μια
παρόμοια κίνηση στην
Ινδία, ενώνοντας τις
δυνάμεις της με την
Reliance, έναν
γιγαντιαίο ινδικό όμιλο,
σε μια συμφωνία ύψους
8,5 δισ. δολαρίων.
Πολλά οικοδομήματα είναι
πιο ασαφή. Η Microsoft
έχει συνάψει συνεργασίες
με μερικούς από τους πιο
«καυτούς» κατασκευαστές
μοντέλων τεχνητής
νοημοσύνης: την Open AI
του Σαν Φρανσίσκο, τη
Mistral του Παρισιού
και, αυτόν τον μήνα, την
G42 του Άμπου Ντάμπι. Οι
επενδύσεις δίνουν στην
πολυτιμότερη εταιρεία
του κόσμου μειοψηφικά
μερίδια στη Mistral και
την G42. Αφού υποστήριξε
την OpenAI με 13 δισ.
δολάρια, κατέχει μη
ελέγχουσα συμμετοχή στην
κερδοσκοπική θυγατρική
της κατασκευάστριας του
ChatGPT. Τον Φεβρουάριο
η Ford, αμερικανική
αυτοκινητοβιομηχανία,
ένωσε τις δυνάμεις της
με την CATL έναν
κινεζικό γίγαντα
μπαταριών, για την
κατασκευή ενός
εργοστασίου μπαταριών
στο Μίσιγκαν αξίας 3,5
δισ. δολαρίων. H CATL θα
έφερνε την τεχνογνωσία
μέσω μιας συμφωνίας
αδειοδότησης, αλλά δεν
θα κατείχε μερίδιο στο
έργο. Εάν η κινεζική
ιδιοκτήτρια του TikTok,
η ByteDance, πουλήσει
την εφαρμογή αντί να
κλείσει την εταιρεία
στην Αμερική, όπως
υπαγορεύει ένας νέος
νόμος, η υπηρεσία
ανάρτησης σύντομων
βίντεο μπορεί να
καταλήξει στα χέρια μιας
κοινοπραξίας δυτικών
εταιρειών.
Οι οιονεί συγχωνεύσεις
δεν είναι καινούργιες.
Οι επιχειρήσεις ανέκαθεν
συνεργαζόταν για να
διαχειριστούν το κόστος
των έργων, τις νέες
τεχνολογίες και τις
κυβερνήσεις με εμμονή
στη μεταποίηση. Φέτος η
γαλλική Renault και η
ιαπωνική Nissan
γιορτάζουν ένα τέταρτο
του αιώνα της
μεγαλύτερης συμμαχίας
της
αυτοκινητοβιομηχανίας,
στην οποία η Mitsubishi,
μια άλλη ιαπωνική
εταιρεία, προσχώρησε το
2016. Η CFM
International,
συνιδιοκτησία της GE
Aerospace, ενός
αμερικανικού
βιομηχανικού κολοσσού,
και της γαλλικής Safran,
κατασκευάζει κινητήρες
αεροσκαφών από τη
δεκαετία του 1970. Τη
δεκαετία του 1990,
σημειώνει η Melissa
Schilling του
Πανεπιστημίου της Νέας
Υόρκης, οι εταιρείες
έσπευσαν να σχηματίσουν
συνεργασίες για να
επωφεληθούν από τη νέα
τεχνολογία της εποχής
-το Διαδίκτυο. Οι
αναπτυσσόμενες χώρες,
συμπεριλαμβανομένης της
Κίνας, υποχρέωναν συχνά
τους ξένους που ήθελαν
να επωφεληθούν από το
φθηνό εργατικό δυναμικό
και τις τεράστιες αγορές
να παραδώσουν την
τεχνολογία μέσω
κοινοπραξιών με τοπικούς
εταίρους.
Ο σημερινός πιο
περίπλοκος κόσμος οδηγεί
σε πιο περίπλοκες
ρυθμίσεις. Ένα σημείο
εστίασης είναι, και
πάλι, η
αυτοκινητοβιομηχανία. Η
βιομηχανία
αναδιαμορφώνεται από τη
στροφή από τους
κινητήρες εσωτερικής
καύσης στα ηλεκτρικά
οχήματα -και τους φόβους
αποβιομηχάνισης καθώς οι
κινεζικές εταιρείες
κυριαρχούν στην αγορά.
Τον Οκτώβριο η
Stellantis, η οποία
σχηματίστηκε από τη
συγχώνευση το 2021 της
Fiat Chrysler και του
ομίλου PSA, ιδιοκτήτη
της Peugeot και της
Citroën, ανακοίνωσε την
αγορά του 20% της
Leapmotor και τη
δημιουργία μιας
κοινοπραξίας για την
κατασκευή και πώληση των
ηλεκτρικών οχημάτων της
κινεζικής εταιρείας στο
εξωτερικό (ο μεγαλύτερος
μέτοχος της Stellantis
είναι συνιδιοκτήτης της
μητρικής εταιρείας του
Economist). Τον επόμενο
μήνα η Renault και η
Nissan επικύρωσαν ένα
νέο, πιο χαλαρό σύμφωνο
με πιο ισότιμες
σταυροειδείς συμμετοχές
(cross-shareholdings).
Τον Μάρτιο η Nissan και
η Honda, ένας άλλος
ιαπωνικός αντίπαλος,
δήλωσαν ότι διερευνούσαν
μια στρατηγική
συνεργασία για την
ανάπτυξη ηλεκτρικών
οχημάτων.
Πολλές από τις νέες
συμπράξεις της
αυτοκινητοβιομηχανίας
δεν αφορούν την
κατασκευή αυτοκινήτων
-τουλάχιστον όχι άμεσα.
Πέρυσι η Stellantis
αγόρασε σχεδόν το 20%
της McEwen Copper, μιας
μικρής μεταλλευτικής
εταιρείας, στο πλαίσιο
μιας συμφωνίας (στην
οποία συμμετέχει επίσης
η Rio Tinto, ένας
γίγαντας) για την
εξόρυξη του κόκκινου
μετάλλου στην Αργεντινή.
Αυτός ο χαλκός μπορεί
τελικά να φτάσει στο
Κοκόμο της Ιντιάνα, όπου
η Stellantis κατέχει το
49% δύο εργοστασίων
μπαταριών που
κατασκευάζονται με τη
Samsung SDI, μια
νοτιοκορεατική εταιρεία
μπαταριών που ανήκει εν
μέρει στον ομώνυμο
γίγαντα ηλεκτρονικών
ειδών. Η Stellantis
συμμετέχει επίσης στην
IONNA, μια κοινοπραξία
μεταξύ επτά
αυτοκινητοβιομηχανιών
που σχεδιάζει να
κατασκευάσει 30.000
σταθμούς φόρτισης στην
Αμερική.
Οι ψηφιακοί τιτάνες
δημιουργούν παρόμοια
περίπλοκους ιστούς
συνεργασίας. Σε αντίθεση
με τις συμφωνίες μεταξύ
των τεράστιων
αυτοκινητοβιομηχανιών, η
λογική των οποίων είναι
η κατανομή του κόστους,
οι συμφωνίες της ΤΝ
έχουν να κάνουν
περισσότερο με την
πεποίθηση των
αντιμονοπωλιακών αρχών
ότι η μεγάλη τεχνολογία
είναι ήδη πολύ μεγάλη.
Τον Μάρτιο η Amazon
δήλωσε ότι επένδυσε 4
δισ. δολάρια στην
Anthropic,
εξασφαλίζοντας πρόσβαση
στο μοντέλο Claude 3 της
εταιρείας τεχνητής
νοημοσύνης για τους
πελάτες της, και
στέφθηκε «πρωταρχικός
πάροχος υπηρεσιών cloud
για κρίσιμους όγκους
εργασίας». Η Alphabet
έχει υποσχεθεί στην
Anthropic έως και 2 δισ.
δολάρια και επίσης
πανηγυρίζει το γεγονός
ότι η νεοσύστατη
επιχείρηση χρησιμοποιεί
την υποδομή cloud της.
Οι συμμαχίες της
Microsoft
Η Microsoft, η πιο
φιλόδοξη εταιρεία της
AI, γνωρίζει πολύ καλά
τους κινδύνους που
εγκυμονεί η
γραφειοκρατία. Η
ολοκληρωμένη εξαγορά της
Activision Blizzard,
μιας εταιρείας ανάπτυξης
βιντεοπαιχνιδιών,
χρειάστηκε σχεδόν δύο
χρόνια για να
ολοκληρωθεί και παραλίγο
να εκτροχιαστεί από τους
αντιμονοπωλιακούς
ελεγκτικούς οργανισμούς.
Ο κολοσσός του
λογισμικού άρχισε για
πρώτη φορά να
συνεργάζεται με την
OpenΑΙ το 2016. Έχοντας
δαπανήσει 13 δισ.
δολάρια, ενσωματώνει
πλέον τα μοντέλα της
OpenΑΙ στα καταναλωτικά
και επιχειρηματικά
προϊόντα της. Στη σκιά
των αναταράξεων στην
startup, οι οποίες τον
Νοέμβριο οδήγησαν στην
ταχεία απόλυση και
επαναπρόσληψη του
επικεφαλής της, Sam
Altman, η Microsoft έχει
αρχίσει να ποντάρει και
αλλού.
Η επένδυση ύψους 16
εκατομμυρίων δολαρίων
στη Mistral, που
ανακοινώθηκε τον
Φεβρουάριο, μπορεί να
είναι μικρή, αλλά βοηθά
την καλύτερη ευκαιρία
που έχει η Γαλλία να
γίνει υπερδύναμη στην ΤΝ
σε τροχιά γύρω από τη
Microsoft. Τον Μάρτιο ο
κόσμος της τεχνολογίας
έμεινε άναυδος από μια
ακόμα πιο δημιουργική
συμφωνία «μη συμφωνία»,
με την οποία ανώτεροι
υπάλληλοι της Inflection
ΑΙ, μιας άλλης
κατασκευάστριας
μοντέλων, μετακόμισαν
στη Microsoft. Οι
υπόλοιποι επενδυτές της
startup φέρονται να
έχουν αποζημιωθεί με μια
ασυνήθιστη συμφωνία
αδειοδότησης (ένας από
τους ιδρυτές της
Inflection, ο οποίος
επίσης μετακόμισε στη
Microsoft, συμμετέχει
στο διοικητικό συμβούλιο
της εταιρικής μητρικής
εταιρείας του
Economist). Η συναλλαγή
της Microsoft με την G42
ύψους 1,5 δισ. δολαρίων
είναι κατά το ήμισυ
σύμπραξη και κατά το
ήμισυ διπλωματία υψηλού
κινδύνου -η συμφωνία
ήρθε με την ελπίδα
στενότερης συνεργασίας
σε θέματα ΤΝ μεταξύ της
αμερικανικής κυβέρνησης
και της κυβέρνησης των
Εμιράτων.
Η επιτυχία του κύματος
οιονεί συγχωνεύσεων
είναι δύσκολο να
προβλεφθεί. Αν και οι
συμμαχίες περνούν από τα
γραφεία των ρυθμιστικών
αρχών πιο εύκολα από
ό,τι οι εξαγορές, μπορεί
να αποτύχουν. Πέρυσι η
American Airlines και η
JetBlue τερμάτισαν τη
δική τους στην ανατολική
ακτή της Αμερικής, αφού
δέχθηκαν μήνυση από το
υπουργείο Δικαιοσύνης.
Το νέο αθλητικό
εγχείρημα της Disney
εξετάζεται προσεκτικά
από τους
αντιμονοπωλιακούς
διαιτητές. Νωρίτερα
φέτος, η Ομοσπονδιακή
Επιτροπή Εμπορίου, ένας
άλλος αμερικανικός
αντιμονοπωλιακός
οργανισμός, ξεκίνησε
έρευνα για τις συμφωνίες
AI. Οι ευρωπαϊκές και οι
βρετανικές ρυθμιστικές
αρχές κινούνται σε ίδιο
μήκος κύματος.
Οι διασυνοριακές
συμφωνίες, ειδικότερα,
κινούνται στην κόψη του
ξυραφιού. Η ομαδική
συνεργασία στις
αναδυόμενες οικονομίες
χρειαζόταν πάντοτε
προσεκτική διαχείριση,
ώστε να μη στραφούν οι
πολιτικά συνδεδεμένοι
ντόπιοι κατά των ξένων
εταίρων ή μια ολόκληρη
δικαιοδοσία καταστεί μη
επενδύσιμη. Η
απομάκρυνση από τις
ελεύθερες αγορές στη
Δύση έχει, σε κάποιο
βαθμό, παγκοσμιοποιήσει
αυτήν την πολιτική
αβεβαιότητα. Η ευελιξία
που εμπεριέχεται σε μια
σύμπραξη ή σε μια
κοινοπραξία, αλλά
απουσιάζει από μια πλήρη
εξαγορά, θα μπορούσε να
καταστήσει τέτοιες δομές
πιο αποδεκτές από
πολιτική άποψη. Ωστόσο,
ακόμα και οι συναλλαγές
που έχουν σχεδιαστεί για
να αποφεύγονται τα
εμπόδια μπορούν να
τεθούν υπό έλεγχο. Αν
και η συνεργασία της
CATL με τη Ford δεν
περιλαμβάνει επένδυση
μετοχικού κεφαλαίου από
την κινεζική εταιρεία,
αυτό δεν εμπόδισε τους
Αμερικανούς νομοθέτες να
ζητήσουν εξονυχιστικό
έλεγχο της συμφωνίας.
Ίσως η μεγαλύτερη απειλή
για τις νεόκοπες
συμπράξεις να είναι οι
εταίροι. Η ευθυγράμμιση
των κινήτρων των
επιχειρήσεων είναι
γνωστό ότι είναι
δύσκολη. Τα κρίσιμα ψιλά
γράμματα των οιονεί
συγχωνεύσεων κρατούνται
μυστικά, δίνοντας στους
μετόχους ελάχιστη εικόνα
για το τι πραγματικά
έχουν συμφωνήσει τα
αφεντικά. Οι διαφωνίες
είναι ασήμαντες. Τον
Μάρτιο ένας Αμερικανός
δικαστής αποφάσισε ότι η
Walmart μπορεί να
τερματίσει τη συνεργασία
της με την Capital One,
αφού το σούπερ μάρκετ
και ο πάροχος πιστωτικών
καρτών διαφώνησαν για
τους όρους της συμφωνίας
τους. Μια δύσκολη
παρτίδα γλωσσικού
σκακιού έχει οδηγήσει
την πετρελαϊκή
βιομηχανία σε αναμμένα
κάρβουνα. Η ExxonMobil
βρίσκεται σε πόλεμο με
τη Hess, έναν μικρότερο
αντίπαλο, για το τι
πρέπει να συμβεί στην
κοινοπραξία τους στη
Γουιάνα σε περίπτωση που
η Hess πουληθεί στη
Chevron, την αμερικανική
πολυεθνική εταιρεία
ενέργειας και
ανταγωνίστρια της Exxon.
Η παγκόσμια επιβράδυνση
των πωλήσεων ηλεκτρικών
οχημάτων θα ασκήσει
πίεση στις νέες
κατασκευές των
αυτοκινητοβιομηχανιών (η
Ford έχει ήδη μειώσει τα
σχέδια για το εργοστάσιο
μπαταριών της στο
Μίσιγκαν). Καθώς
πρόκειται για νέα
τεχνολογία, η τεχνητή
νοημοσύνη εγείρει νέα
ερωτήματα σχετικά με
θέματα όπως η ασφάλεια ή
τα πνευματικά
δικαιώματα, τα οποία
μπορεί να μην
προσφέρονται για τη λήψη
κοινών αποφάσεων. Οι
οιονεί συγχωνεύσεις
είναι εδώ για να
μείνουν. Πολλές μπορεί
να αποδειχθούν μόνο
οιονεί επιτυχείς.
Πηγή: The Economist
|