Η Κίνα χρησιμοποιεί εδώ και καιρό πολιτοφυλακές, γνωστές ως Τμήματα των Λαϊκών Ενόπλων Δυνάμεων, για να συμπληρώνουν τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Mao Zedong, οι τοπικές κυβερνήσεις στρατολόγησαν πολιτοφύλακες σε όλη την Κίνα, παρέχοντάς τους βασική εκπαίδευση και όπλα. Ανέμεναν από αυτούς να συνδράμουν τη χώρα σε περίπτωση εισβολής. Μετά τον θάνατο του Mao το 1976, η Κίνα άρχισε να ανησυχεί λιγότερο για τέτοιες απειλές. Το μέγεθος των δυνάμεων πολιτοφυλακής της συρρικνώθηκε από πάνω από 30 εκατομμύρια μέλη σε 8 εκατομμύρια το 2011, το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν επίσημα στοιχεία.

Πέρυσι, όμως, η Κίνα άρχισε να προωθεί και πάλι τις πολιτοφυλακές. Αξιωματικοί του στρατού διεξάγουν αιφνιδιαστικές επιθεωρήσεις σε παλιές πολιτοφυλακές που διατηρούνται από τις τοπικές κυβερνήσεις, για να ελέγξουν αν είναι λειτουργικές. Οι αξιωματούχοι ενθάρρυναν επίσης τις εταιρείες να στρατολογήσουν νέες πολιτοφυλακές. Δεκάδες επιχειρήσεις σε όλη την Κίνα, κρατικές και ιδιωτικές, το έχουν ήδη πράξει. Εκτός από τις τράπεζες, συμμετέχουν κατασκευαστικές εταιρείες, παραγωγοί γαλακτοκομικών προϊόντων και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.

Αρχικά, «οι εταιρείες δεν έδειξαν ιδιαίτερο ενθουσιασμό για το σχηματισμό πολιτοφυλακών», δήλωσε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης αξιωματούχος της επαρχίαςΤσιανγσί. «Φοβόντουσαν ότι κάτι τέτοιο θα καθυστερούσε την παραγωγή και θα έβλαπτε τα έσοδα». Όμως, η τοπική κυβέρνηση, όπως εξήγησε, γλύκανε τη συμφωνία προσφέροντας στις εταιρείες φθηνότερα δάνεια ή καλύτερη πρόσβαση σε κρατικά επενδυτικά κεφάλαια. Τώρα, όπως είπε, οι εταιρείες βλέπουν τις πολιτοφυλακές ως «win-win» τόσο για τις ίδιες όσο και για την κυβέρνηση.

Οι πολιτοφύλακες έχουν μια σειρά από επίσημα καθήκοντα. Σύμφωνα με τους κανονισμούς, θα πρέπει να «υπηρετούν σε καιρό ειρήνης» βοηθώντας στη στρατολόγηση για τον τακτικό στρατό, βοηθώντας τις προσπάθειες αρωγής μετά από φυσικές καταστροφές και ευαισθητοποιώντας το κοινό σε θέματα εθνικής ασφάλειας. Σύμφωνα με αναφορές τοπικών μέσων ενημέρωσης, κάποιοι βοήθησαν στην επιβολή των ελέγχων της Κίνας κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Άλλοι επισκέπτονται πανεπιστημιουπόλεις και δίνουν στους φοιτητές μια γεύση στρατιωτικής εκπαίδευσης. Οι πολιτοφύλακες υποτίθεται ότι είναι επίσης σε θέση να «πολεμήσουν σε καιρό πολέμου». Βέβαια, με περιορισμένη μόνο εκπαίδευση δεν θα ήταν μεγάλη βοήθεια σε μια μάχη, λέει ο Neil Thomas του κέντρου μελετών Asia Society, στην Αμερική.

Οι εσωτερικές απειλές, και όχι οι εξωτερικές, είναι αυτές που στην πραγματικότητα άγουν την προσθήκη πολιτοφυλακών, υποστηρίζει ο κ. Thomas. Περισσότεροι εκπαιδευμένοι άνδρες δίνουν στις αρχές «μεγαλύτερη ικανότητα διαχείρισης της κοινωνικής αστάθειας σε μια εποχή επιβράδυνσης της ανάπτυξης», δηλώνει. Η οικονομία της Κίνας περνάει μια δύσκολη περίοδο. Η κρίση των ακινήτων έχει εξαντλήσει τις αποταμιεύσεις εκατομμυρίων Κινέζων. Πολλοί νέοι είναι άνεργοι και απογοητευμένοι. Το China Labour Bulletin, μια ΜΚΟ στο Χονγκ Κονγκ, μέτρησε σχεδόν 1.800 διαμαρτυρίες εργαζομένων πέρυσι, υπερδιπλάσιες από αυτές του 2022.

Οι πολιτοφυλακές μπορούν επίσης να βοηθήσουν την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τους δυσαρεστημένους βετεράνους, δίνοντάς τους κάτι να κάνουν, λέει ο James Char, της Σχολής Διεθνών Σπουδών S. Rajaratnam στη Σιγκαπούρη. Οι αποστρατευμένοι στρατιώτες στην Κίνα συχνά αισθάνονται ότι η κυβέρνηση τους έχει απογοητεύσει. Οι διαμαρτυρίες τους τείνουν να είναι καλά οργανωμένες και να προσελκύουν τη συμπάθεια του κοινού. Έτσι, οι εταιρείες καλούνται να «απορροφήσουν» τους άνεργους βετεράνους πληρώνοντάς τους για να εκπαιδεύσουν τους πολιτοφύλακές τους.

Για πολλούς απλούς Κινέζους, η νέα εστίαση της κυβέρνησης στις πολιτοφυλακές προκαλεί αμηχανία. «Περίεργο, είναι η Ζινίνγκ ασταθής;» αναρωτήθηκε ένας διαδικτυακός σχολιαστής, αναφερόμενος στη νέα πολιτοφυλακή της ICBC και την πόλη στην οποία εδρεύει. «Οι αστυνομικές δυνάμεις και οι ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας δεν είναι αρκετές;» ρώτησε ένας άλλος. Προφανώς όχι για το Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο εδώ και καιρό πιστεύει ότι «η σταθερότητα είναι υψίστης σημασίας».

Πηγή: The Economist