| Ειδήσεις | Ο Κυνηγός | Λεωφόρος Αθηνών | "Κουλου - Βάχατα" | +/- | "Μας ακούνε" | Fundamentalist | Marx - Soros | Start Trading |

 

 

Δευτέρα, 00:01 - 27/03/2023

 

Περίληψη: 

Ένα νέο όραμα ασφάλειας ίσως να βελτιώσει τις προοπτικές για ειρήνη δείχνοντας πώς τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία μετά τον Πούτιν μπορούν να δουν τα βασικά τους συμφέροντα να προστατεύονται και να υποστηρίζονται.

 

 

----------------

Όλοι οι πόλεμοι τελειώνουν. Κάποια στιγμή θα τελειώσει και ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Η ώρα για να αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε για την ειρήνη δεν είναι αφότου σιωπήσει το τελευταίο όπλο, αλλά τώρα, καθώς η σύγκρουση μαίνεται. Πολύ πριν θριαμβεύσουν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ηγέτες των Συμμάχων άρχισαν να μελετούν τη μορφή της μελλοντικής ειρήνης. Σε διασκέψεις στην Τεχεράνη, την Γιάλτα, το Πότσνταμ, και αλλού, συζήτησαν προτάσεις και έκαναν σχέδια για την δημιουργία διεθνών θεσμών που θα μπορούσαν να αποτρέψουν έναν νέο πόλεμο. Σήμερα, απαιτείται μια παρόμοια προσπάθεια. Οι Δυτικοί ηγέτες πρέπει να αναπτύξουν μηχανισμούς ασφαλείας και να εξετάσουν στρατηγικές για να βοηθήσουν την Ουκρανία και να διαχειριστούν τις μελλοντικές σχέσεις με την Ρωσία.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, συμμετέχει στην σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ μέσω βιντεοσύνδεσης, στο Κίεβο, τον Ιούνιο του 2022. Ukrainian Presidential Press Service / Handout / Reuters
 

--------------------------------------------------------------------

Η Ουκρανία πρέπει να ενταχθεί στον δημοκρατικό κόσμο και να ενισχυθεί ώστε να μπορέσει να αντισταθεί σε μελλοντική ρωσική επίθεση. Χρειάζεται επίσης κάποιου είδους Δυτική στρατιωτική προστασία. Αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει επιπλέον να σκεφτούν ευρύτερα για τον ρόλο της Ρωσίας στη μεταπολεμική τάξη. Το έθνος χρειάζεται ένα εποικοδομητικό όραμα, όχι μόνο ένα σχέδιο για να χαλιναγωγήσει τις χειρότερες παρορμήσεις του. Αν μετά το τέλος του πολέμου η Ρωσία εξοριστεί μόνιμα από την διεθνή κοινότητα, θα αναδυθεί, οργισμένη και ταπεινωμένη, ως μια νέα απειλή. Ο Πούτιν, η πολεμική του μηχανή, και η αυτοκρατορική του νοοτροπία πρέπει να ηττηθούν και η Ουκρανία πρέπει να σκληρύνει απέναντι σε κάθε πιθανή μελλοντική επίθεση. Ταυτόχρονα, όμως, η Δύση πρέπει επίσης να προσπαθήσει να εξασφαλίσει μια μακροπρόθεσμη ειρήνη με τη Μόσχα.

Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα απαιτήσει τόσο την ανάσχεση της Ρωσίας όσο και την ταυτόχρονη προσφορά ενός δρόμου προς την λύτρωση ή τουλάχιστον προς την ειρηνική συνύπαρξη. Ένας τρόπος για να γίνει αυτό θα ήταν να δημιουργηθεί μια νέα κοινότητα ασφαλείας -ας την αποκαλέσουμε την Ατλαντική-Ασιατική Κοινότητα Ασφαλείας (Atlantic-Asian Security Community -AASC)- αποτελούμενη από πολλά μέλη του ΝΑΤΟ, καθώς και από την Ουκρανία, τους συμμάχους της, και οποιαδήποτε ουδέτερα κράτη επιθυμούν να συμμετάσχουν. Μόλις το καθεστώς Πούτιν πέσει και αντικατασταθεί από μια κυβέρνηση που θα είναι προσηλωμένη στην ειρήνη, η Ρωσία θα πρέπει επίσης να είναι επιλέξιμη για να ενταχθεί.

Η AASC θα μπορούσε να έχει έναν μακροπρόθεσμο σκοπό παρόμοιο με αυτόν του ΝΑΤΟ, αλλά βραχυπρόθεσμα το κύριο καθήκον της θα ήταν να επιβλέπει και να νομιμοποιεί την επ' αόριστον παρουσία Δυτικών στρατιωτικών στρατευμάτων στο ουκρανικό έδαφος. Αυτά τα στρατεύματα -από χώρες του ΝΑΤΟ και μη- θα παρακολουθούσαν την δραστηριότητα των ρωσικών στρατευμάτων, θα βοηθούσαν στην εκπαίδευση των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας, θα βοηθούσαν στην αποστράτευση, θα παρακολουθούσαν οποιαδήποτε μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία, και θα λειτουργούσαν ως ένας μηχανισμός προειδοποίησης για την αποτροπή νέας ρωσικής επίθεσης. Η αποστολή αυτή θα μπορούσε να ηγηθεί από έναν αξιωματικό εκτός ΝΑΤΟ, ίσως από την Ινδία ή μια άλλη χώρα που θεωρείται ουδέτερη, αλλά πρέπει να περιλαμβάνει αμερικανικά στρατεύματα. Τίποτα λιγότερο από αμερικανικές μπότες στο έδαφος δεν μπορεί να διασφαλίσει το δημοκρατικό μέλλον της Ουκρανίας.

TΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ

Ο τερματισμός του πολέμου είναι πιθανότατα πολύ μακρινός, σε μεγάλο βαθμό επειδή τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία είναι βέβαιες ότι η νίκη είναι ακόμη δυνατή. Η Ρωσία πιστεύει ότι η αποφασιστικότητα των Δυτικών υποστηρικτών της Ουκρανίας θα υποχωρήσει πριν από την δική της, γεγονός που θα στερήσει από το Κίεβο τα υλικά και τα χρήματα που χρειάζεται για να συνεχίσει την σύγκρουση. Η Ουκρανία διαφωνεί, πιστεύοντας ότι η σταθερότητα των πολιτών της και των εταίρων της στην Δύση -σε συνδυασμό με την δημοτικότητα και την πειστικότητα του προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι- θα της επιτρέψει να ανακτήσει τα εδάφη που κατέλαβε παράνομα η Ρωσία. Καθώς καμία από τις δύο πλευρές δεν είναι έτοιμη να συμβιβαστεί, οι μάχες είναι πιθανό να συνεχιστούν στο άμεσο μέλλον.

Αλλά τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν γρήγορα, και ο κόσμος πρέπει να είναι έτοιμος. Στο βαθμό που οι Δυτικοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συζητούν μια στρατηγική για τον τερματισμό του πολέμου, επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό στην επέκταση του ΝΑΤΟ, καθώς και στον περιορισμό της Ρωσίας μέσω της οικονομικής απομόνωσης. Η πρώτη [στρατηγική] είναι λανθασμένη και η δεύτερη είναι ανεπαρκής. Η περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ θα εγγυηθεί ουσιαστικά μια ανταγωνιστική σχέση όχι μόνο με τον Πούτιν αλλά και με όλους τους πιθανούς μελλοντικούς Ρώσους ηγέτες. Τόσο ο φιλο-ΝΑΤΟϊκός διπλωμάτης, Τζορτζ Κένναν, όσο και ο φιλο-Δυτικός Σοβιετικός πρωθυπουργός, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, προειδοποίησαν κατά της επέκτασης της συμμαχίας όταν άρχισαν να προσχωρούν νέες χώρες την δεκαετία του 1990. Ο διευθυντής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, απηύθυνε παρόμοια προειδοποίηση για την Ουκρανία ειδικότερα το 2008, όταν υπηρετούσε ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ρωσία, γράφοντας σε διπλωματικό τηλεγράφημα ότι «η είσοδος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ είναι η πιο φωτεινή από όλες τις κόκκινες γραμμές για την ρωσική ελίτ (όχι μόνο για τον Πούτιν). Δεν έχω βρει ακόμη κανέναν που να βλέπει την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ ως κάτι άλλο εκτός από μια άμεση πρόκληση για τα ρωσικά συμφέροντα». Μια σταθερή ειρήνη στην οποία η Μόσχα επενδύει πραγματικά δεν μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε αυτήν την επιλογή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι σύμμαχοι, και οι εταίροι τους πρέπει να σκεφτούν δημιουργικά για το πώς θα εγγυηθούν την ασφάλεια της Ουκρανίας πέρα από τις υποσχέσεις στα χαρτιά που δόθηκαν στο παρελθόν και καταρρίφθηκαν από τη Μόσχα, και πέρα από τις προτάσεις να μετατραπεί η Ουκρανία σε «σκαντζόχοιρο», οπλίζοντάς την σαν αστακό. Κάποιου είδους Δυτική και μη Δυτική στρατιωτική παρουσία στο ουκρανικό έδαφος είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η άμυνα του έθνους. Το ερώτημα είναι πώς θα δομηθεί, πώς θα ενσωματωθεί σε υφιστάμενους ή νέους οργανισμούς ασφαλείας, και πώς θα διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητά της.

Οι αρχικοί σκοποί του ΝΑΤΟ συνοψίστηκαν από τον πρώτο γενικό γραμματέα του, τον λόρδο Hastings Ismay, κατά τις πρώτες ημέρες της συμμαχίας. Είχε σχεδιαστεί, είπε το 1949, «για να κρατήσει τους Ρώσους έξω, τους Αμερικανούς μέσα, και τους Γερμανούς κάτω». Ο κόσμος χρειάζεται τώρα έναν ευέλικτο οργανισμό που θα κρατάει τον Πούτιν έξω -αλλά που μπορεί τελικά να προσελκύσει μεταρρυθμιστικά σκεπτόμενους Ρώσους μέσα, μαζί με τους Αμερικανούς, για να κρατήσει την Ουκρανία και τους γείτονές της ασφαλείς. Για να διακρίνεται σαφώς από το ΝΑΤΟ, η AASC δεν θα πρέπει να αποκαλείται οργανισμός συνθήκης και δεν θα πρέπει να υποχρεώνει τα μέλη της να έρχονται να υπερασπιστούν το ένα το άλλο σε περίπτωση επίθεσης. Ωστόσο, θα πρέπει να εξακολουθεί να προσπαθεί να αποτρέψει την ρωσική επιθετικότητα, αναπτύσσοντας διεθνές στρατιωτικό προσωπικό στην Ουκρανία όσο η Μόσχα παραμένει εχθρική.

Η AASC θα πρέπει να πραγματοποιεί στρατηγικό σχεδιασμό, να διεξάγει τακτικές στρατιωτικές ασκήσεις, και να μοιράζεται διαβαθμισμένο υλικό μεταξύ των μελών της. Εκτός από την διαφύλαξη της Ουκρανίας σε περίπτωση νέου πολέμου, θα μπορούσε να αναλάβει και άλλες αποστολές, εφόσον το επιλέξουν τα μέλη της. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να βοηθήσει στην επιβολή μιας μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, να συνδράμει σε μεταναστευτικές κρίσεις, ή να αντιμετωπίσει τρομοκρατικές απειλές.

Όμως, βραχυπρόθεσμα, ο κύριος σκοπός της AASC θα πρέπει να είναι να επιβλέπει και να συντονίζει την ανάπτυξη τουλάχιστον αρκετών χιλιάδων διεθνών στρατευμάτων ως εκπαιδευτών και παρατηρητών στο ουκρανικό έδαφος. Τα στρατεύματα αυτά θα προέρχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα ευρωπαϊκά και ασιατικά μέλη της AASC. Η παρουσία Δυτικού στρατιωτικού προσωπικού στην Ουκρανία είναι απαραίτητη για την αποτροπή. Στρατεύματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αναπτυχθούν ως μέρος της διεθνούς δύναμης, και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να είναι έτοιμες να έρθουν στην άμυνά τους -και συνεπώς στην άμυνα της Ουκρανίας- σε περίπτωση επίθεσης.

Θα μπορούσαν να εξεταστούν δύο προσεγγίσεις για την συγκρότηση μιας τέτοιας δύναμης. Η μια θα ήταν να δημιουργηθεί μια δύναμη εφαρμογής της ειρήνης, εγκεκριμένη από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και όχι από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στην οποία η Μόσχα δεν θα μπορούσε ούτε να ασκήσει βέτο ούτε να την εμποδίσει. Στην δύναμη αυτή θα μπορούσε να δοθεί πολυετής εντολή για να βοηθήσει στην αποστράτευση, να περιπολεί στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα, και ίσως να παρακολουθεί την δίκαιη μεταχείριση των μειονοτήτων στο ουκρανικό έδαφος για να καθησυχάσει τη Μόσχα και να αποτρέψει την σύγκρουση.

Μια εναλλακτική προσέγγιση θα ήταν να τεθεί η διεθνής δύναμη απευθείας υπό την AASC. Η δύναμη θα αναπτύσσεται μόνο με την έγκριση της ουκρανικής κυβέρνησης, και τα καθημερινά της καθήκοντα θα είναι η εκπαίδευση του στρατού και της αστυνομίας της Ουκρανίας. Θα πρέπει να αναπτυχθεί σε μεγάλο μέρος της χώρας, έτσι ώστε να αποτρέψει την Ρωσία από το να εισβάλει στο ουκρανικό έδαφος. Οι δυνάμεις εκπαίδευσης θα πρέπει επίσης να βρίσκονται σε τακτική επαφή με τις μαχητικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ που εδρεύουν στις ανατολικές περιοχές της επικράτειας των κρατών-μελών. Αυτό θα εξασφάλιζε ότι οι δυνάμεις ταχείας αντίδρασης θα μπορούσαν να σταλούν για την προστασία των εκπαιδευτών, αν χρειαστεί. Οποιεσδήποτε δοκιμαστικές επιθέσεις κατά του εκπαιδευτικού προσωπικού θα διερευνώνται και, εάν η Μόσχα ήταν συνένοχη, θα τιμωρούνται είτε με οικονομικά μέτρα είτε ενδεχομένως με την εγκατάσταση Δυτικών μαχητικών δυνάμεων στην Ουκρανία μέχρι να υποχωρήσουν οι εντάσεις. Αυτή η δύναμη θα μπορούσε ιδανικά να διοικείται από έναν στρατηγό από ένα έθνος όπως η Ινδία που έχει καταφέρει να διατηρήσει βατές σχέσεις τόσο με τις Δυτικές χώρες όσο και με την Ρωσία.

Μόλις ο Πούτιν φύγει από το Κρεμλίνο και αντικατασταθεί από έναν μη απειλητικό ηγέτη, η Ρωσία θα καταστεί επιλέξιμη για να ενταχθεί στην AASC. Τα Ανατολικά μέλη του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να είναι επιφυλακτικά απέναντι στην Ρωσία και να προσπαθήσουν να εμποδίσουν μια πρόσκληση. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειάστηκε συχνά να πείσουν τους επιφυλακτικούς συμμάχους να δεχτούν περισσότερα μέλη -για παράδειγμα, κατά την διάρκεια των γύρων επέκτασης στην ανατολική Ευρώπη υπό τους προέδρους των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον και Τζορτζ Μπους. Αξιοσημείωτες εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα είναι η αντίθεση της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου στην αποδοχή της Ουκρανίας και της Γεωργίας το 2008, και η τρέχουσα αντίρρηση της Τουρκίας στην ένταξη της Σουηδίας. Όμως οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας και ενδιαφέρονται για καλές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι απίθανο να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ειδικά από την στιγμή που θα τους ζητηθεί η γνώμη τους για τον σκοπό της AASC κατά την δημιουργία της.

Σε περίπτωση που η Μόσχα υποβάλει αίτηση για ένταξη, οι χώρες της AASC θα πρέπει να εξετάσουν την στρατιωτική στάση της Ρωσίας κοντά στα σύνορα της Ουκρανίας, την προθυμία της να αναγνωρίσει άνευ όρων την [εδαφική] κυριαρχία της Ουκρανίας, και τις εδαφικές διαφορές της με άλλες χώρες κατά την λήψη μιας απόφασης. Η AASC δεν θα αντικαταστήσει ούτε θα αποδυναμώσει το ΝΑΤΟ, ακόμη και αν η Ρωσία τελικά ενταχθεί. Η Μόσχα θα πρέπει να κατανοήσει αυτήν την πραγματικότητα. Η επιθετικότητά της κατά της Ουκρανίας και το πρόσφατο ιστορικό βίαιης συμπεριφοράς της καθιστούν την συνέχιση της ύπαρξης του ΝΑΤΟ με την σημερινή του μορφή αδιαπραγμάτευτη. Τούτου λεχθέντος, εάν η Ρωσία βρίσκεται στο δρόμο προς την μετα-ιμπεριαλιστική διακυβέρνηση, η AASC θα φροντίσει να μην αποκλείσει τη νέα ηγεσία της χώρας ή να μην ανοίξει ξανά παλιές πληγές. Με την πάροδο του χρόνου, η AASC θα μπορούσε ίσως ακόμη και να ξεπεράσει την σημασία του ΝΑΤΟ για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Αλλά αυτή η μέρα θα πρέπει να θεωρηθεί ως δεκαετίες μακριά.

ΠΟΛΕΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΡΩΣΙΑ

Μια διεθνής δύναμη υπό την ηγεσία της AASC θα ενίσχυε την άμυνα της Ουκρανίας και θα προσπαθούσε να αποτρέψει οποιαδήποτε αναζωπύρωση της ρωσικής αυτοκρατορικής επιθετικότητας. Η αποστολή της εν λόγω δύναμης δεν θα ήταν να νικήσει στρατιωτικά την Ρωσία, αλλά να διατηρήσει την ιερότητα των διεθνών συνόρων. Αν είναι απαραίτητο, ενισχύσεις από μέλη του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην υπεράσπιση της Ουκρανίας. Λόγω της σύνθεσής της -αποτελούμενη από αμερικανικά και άλλα Δυτικά στρατεύματα- η εκπαιδευτική δύναμη θα εγγυόταν ουσιαστικά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και το υπόλοιπο ΝΑΤΟ θα έμπαιναν σε οποιονδήποτε μελλοντικό πόλεμο, αν η Ρωσία ανανέωνε τις επιθέσεις της στην Ουκρανία ή σε άλλους γείτονές της. Θα αποτελούσε έτσι έναν εξαιρετικά αξιόπιστο μηχανισμό προειδοποίησης.

Κάποια στιγμή αργότερα, το 2023 ή ίσως το 2024, ο πόλεμος ίσως αρχίσει να φαίνεται μάταιος στη Μόσχα και το Κίεβο, καθώς θα παγιώνεται κάποια παραλλαγή ενός αδιεξόδου. Ή, η Ουκρανία ίσως καταφέρει να απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις από το έδαφός της. Σε κάθε περίπτωση, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Δύσης πρέπει να είναι έτοιμοι με ένα νέο όραμα ασφάλειας για την περιοχή. Τα ζητήματα είναι πολύ περίπλοκα για να αυτοσχεδιάσουν επί τόπου, αν και όταν αρχίσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες. Επιπλέον, ένα νέο όραμα ασφάλειας ίσως να βελτιώσει τις προοπτικές για ειρήνη δείχνοντας πώς τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία μετά τον Πούτιν μπορούν να δουν τα βασικά τους συμφέροντα να προστατεύονται και να υποστηρίζονται. Οι συζητήσεις πρέπει να ξεκινήσουν τώρα, ώστε οι έννοιες να συζητηθούν και να αναπτυχθούν πριν από την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Διαφορετικά, θα έχουν ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας. Ο τερματισμός αυτού του πολέμου θα απαιτήσει ένα σαφές και πειστικό όραμα για μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας για την περιοχή. Πρέπει να είναι έτοιμο για όταν θα παρουσιαστεί η ευκαιρία να τερματιστούν τα πυρά.

Η LISE MORJÉ HOWARD είναι καθηγήτρια Διακυβέρνησης και Εξωτερικών Υπηρεσιών στο Πανεπιστήμιο Georgetown, μόνιμη υπότροφος στο Ινστιτούτο Ειρήνης των ΗΠΑ και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο: Power in Peacekeeping [1].
 

Ο MICHAEL Ε. O'HANLON κατέχει την έδρα Phil Knight για την Άμυνα και την Στρατηγική στο Brookings Institution και είναι συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο: Military History for the Modern Strategist: America's Major Wars Since 1861 [2].

Foreign Affairs

 

Greek Finance Forum Team

 

 

Σχόλια Αναγνωστών

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 
   

   

Αποποίηση Ευθύνης.... 

© 2016-2023 Greek Finance Forum