Τούτο συνεπάγεται σημαντικές απώλειες για τα δημόσια ταμεία, δεδομένου ότι η ευρεία χρήση καρτών ενισχύει την είσπραξη ΦΠΑ και κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να παρουσιάζει το τρίτο μεγαλύτερο «κενό» μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε. στα έσοδα από ΦΠΑ. Σύμφωνα με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) με τίτλο «Ηλεκτρονικές πληρωμές στην Ελλάδα μετά την εποχή της πανδημίας», η ετήσια θετική επίδραση της επέκτασης των πληρωμών με κάρτες στα έσοδα από ΦΠΑ εκτιμάται σε περίπου 600 εκατ. ευρώ για το 2022. Επιπλέον, 10 ευρώ νέων δαπανών με κάρτες το 2022 συνδέονται κατά μέσον όρο με 0,67 ευρώ προηγουμένως ανείσπρακτων εσόδων ΦΠΑ λόγω μη δηλωμένων συναλλαγών.

Τα έσοδα από ΦΠΑ αυξήθηκαν το 2022 στο 11,7% της συνολικής κατανάλωσης, από 8,7% το 2015, με το «κενό» ΦΠΑ (ποσοστό των ετήσιων εισπραχθέντων εσόδων ΦΠΑ) να μειώνεται σε 17,8% το 2021 από 26% το 2015. Εξακολουθεί, ωστόσο, να αποτελεί το τρίτο μεγαλύτερο «κενό» μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε., μετά τη Ρουμανία και τη Μάλτα, με το μέσο ποσοστό στην Ε.Ε. να είναι πολύ κάτω από το 5%.

Ορισμένες κατηγορίες ηλεκτρονικών πληρωμών έχουν υψηλότερη συσχέτιση με τη φορολογική συμμόρφωση. Εκτιμάται ότι οι ψηφιακές πληρωμές για επαγγελματικές υπηρεσίες, εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη, εστιατόρια-μπαρ κ.ά. συνδέονται στενά με τα συνολικά έσοδα από τον ΦΠΑ, καθώς εκεί παραδοσιακά καταγράφεται μεγάλο ποσοστό φοροαποφυγής λόγω μη έκδοσης αποδείξεων ή έκδοσης αποδείξεων όπου αναγράφεται χαμηλότερο ποσό από αυτό που έχει εισπράξει στην πραγματικότητα ο επαγγελματίας ή η επιχείρηση.

Το παραπάνω τεκμαίρεται και από τα στοιχεία για τις συναλλαγές με κάρτες στον τομέα των υπηρεσιών. Ετσι, το 2023 σχεδόν 4 στις 10 συναλλαγές με κάρτες αφορούσαν υπηρεσίες, ενώ το 2015 η αντίστοιχη αναλογία ήταν μικρότερη από 2 στις 10. Παρ’ όλα αυτά, το σημερινό μερίδιο εξακολουθεί να είναι χαμηλό σε σύγκριση με το πραγματικό μερίδιο των υπηρεσιών στην κατανάλωση, το οποίο εκτιμάται σε περίπου 45% το 2023.

Τα σούπερ μάρκετ εξακολουθούν να αποτελούν τον κλάδο όπου πραγματοποιούνται οι περισσότερες συναλλαγές με κάρτα, τόσο ως προς τον αριθμό των συναλλαγών (35,2% το 2023) όσο και ως προς την αξία (25,7%). Ως προς την αξία των συναλλαγών ακολουθούν οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (8,8%) και τα πρατήρια καυσίμων (8%). Ως προς τον αριθμό των συναλλαγών με κάρτα, το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο έχει ο κλάδος της εστίασης (14,6%) και ακολουθούν οι άλλες λιανικές αγορές (8,8%).

Πηγή: Καθημερινή