Σύμφωνα με στοιχεία από το Χρηματιστήριο Ενέργειας, η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα για σήμερα (20 Ιουλίου) ανήλθε στο 9,7%. Πριν από λίγες ημέρες, δηλαδή στις 18 Ιουλίου, ανήλθε στο 12% εκεί που είχε σχεδόν σβηστεί από την παραγωγή ρεύματος της χώρας.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο ο λιγνίτης απείχε από το ενεργειακό μείγμα για 18 συνεχόμενες ημέρες, σημειώνοντας νέο ρεκόρ αποκλεισμού από την παραγωγή.

«Το μερίδιο του λιγνίτη στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής αυξάνεται αυτές τις μέρες, καθώς εξαιρέθηκε από τα μέτρα της κυβέρνησης για περιορισμό των ουρανοκατέβατων κερδών των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα», τονίζει o Νίκος Μάντζαρης, αναλυτής πολιτικής του Green Tank σε δηλώσεις του στο Businessdaily.

«Έτσι, και καθώς οι τιμές στη χονδρεμπορική αγορά αυτές τις μέρες διατηρούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα, οι λιγνιτικές μονάδες απέκτησαν την ευκαιρία να μπαίνουν πιο ανταγωνιστικά στην αγορά, ενισχύοντας παράλληλα τα έσοδα της ΔΕΗ», συμπληρώνει ο ίδιος.

Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους. Ο λιγνίτης είχε παραγκωνιστεί όταν η χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας βρισκόταν περίπου στα 60-70 ευρώ/MWh, τον Απρίλιο και τον Μάιο. Τώρα, όμως, που κυμαίνεται ανάμεσα στα 150 με 220 ευρώ/ MWh, με ωριαίες διακυμάνσεις που συχνά φτάνουν ακόμα και τα 650 ευρώ/MWh, ο λιγνίτης απέκτησε μια νέα δυναμική.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το καύσιμο αποκτά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όταν οι τιμές της χονδρικής ξεπερνούν τα 100 ευρώ/MWh, με βάση τις τωρινές τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων.

Συγκεκριμένα, η τιμή ρύπων στο σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ (EU ETS), το λεγόμενο «Χρηματιστήριο Ρύπων», το οποίο προβλέπει την εκχώρηση και εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ, διαμορφώθηκε στις 19 Ιουλίου στα 67 ευρώ ανά τόνο διοξειδίου του άνθρακα (tCO2), μειωμένη κατά 18% από την αρχή της χρονιάς.

Τα μέτρα της κυβέρνησης

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αποσύρεται σταδιακά ο λιγνίτης και ότι η δέσμευση τόσο της κυβέρνησης όσο και της ΔΕΗ για τη κατάργησή του εξακολουθεί να ισχύει.

Αν και έχει αυξηθεί τον τελευταίο καιρό η χρήση του, παραμένει σε πτωτική τροχιά. Στοιχεία της αγοράς δείχνουν ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον λιγνίτη το πρώτο εξάμηνο του 2024 αγγίζει τις 1,5 τεραβατώρες, δηλαδή 30% χαμηλότερα από ό,τι την ίδια περίοδο του 2023.

Όμως, οι συνθήκες επιτρέπουν την επαναφορά του, ειδικά στις δύσκολες στιγμές όπως τώρα, που έχουμε παρατεταμένο καύσωνα και οι ΑΠΕ δεν αρκούν για να καλυφθεί ζήτηση.

Εκεί που στις άλλες χώρες προσφέρονται τα υδροηλεκτρικά έργα και η πυρηνική ενέργεια για την εξισορρόπηση του συστήματος, στην Ελλάδα ο λιγνίτης παίζει αυτόν τον ρόλο (μαζί με το φυσικό αέριο).

Αν εξακολουθήσουν να υφίστανται οι τωρινές συνθήκες, το επόμενο διάστημα, δεν αποκλείεται να δούμε ποσοστό συμμετοχής στο ενεργειακό μείγμα που θα ξεπερνάει το 15% τις επόμενες μέρες.

Δεν υπάρχει κάποιος λόγος ώστε να μην δούμε αυτή την εξέλιξη. Η αυξημένη χρήση του λιγνίτη δεν απαγορεύεται από κάποιο νόμο και δεν ελέγχεται από κάποιο φορέα κρατικό ή μη.

Άτυπα φαίνεται ότι και η κυβέρνηση - έστω και προσωρινά - ανοίγει τον δρόμο για την επαναφορά του λιγνίτη.

Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν πριν από λίγες ημέρες από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ με στόχο την προστασία του καταναλωτή από το ράλι τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, δεν αγγίζουν τον λιγνίτη.

Τα έσοδα από τον έκτακτο φόρο θα μπορούσαν να είχαν ενισχυθεί αν περιείχαν κι άλλα ορυκτά καύσιμα και όχι μόνο το φυσικό αέριο. Ωστόσο, αποφεύχθηκε μια τέτοια απόφαση.

Όμως, παρά την όποια χρησιμότητα της επαναφοράς του λιγνίτη, δεν αναμένεται να συνεχιστεί για πολύ ακόμα καθώς η αγορά παρακολουθεί και οι θεσμικοί επενδυτές έχουν πολλές απαιτήσεις από τη ΔΕΗ.

«Δεν είναι κάτι που η ΔΕΗ θα ήθελε να συνεχίσει για πολύ ακόμα» αναφέρει ο κ. Μάντζαρης.

«Έχει δεσμευτεί απέναντι στους επενδυτές για την απόσυρση του λιγνίτη μέχρι το 2026, καθώς και για πολύ σημαντική μείωση των εκπομπών από τις θερμικές της μονάδες κατά 75% το 2026 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019. Προφανώς μια τέτοια δέσμευση που κινείται στο πλαίσιο της εξαιρετικά θετικής στροφής που έκανε η εταιρεία προς τη βιωσιμότητα τα τελευταία χρόνια, δεν συμβαδίζει με παρατεταμένη χρήση του λιγνίτη», υπογραμμίζει ο ίδιος.

Πηγή: Business Daily