Η Ždanoka, η οποία εκπροσωπούσε τη Λετονία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από το 2004, φέρεται να είναι πράκτορας της Ρωσίας τουλάχιστον από το 2015. Σε μια από κοινού έρευνα, το the Insider, μαζί με το εσθονικό μέσο ενημέρωσης Delfi, το λετονικό κέντρο ερευνητικής δημοσιογραφίας Re:Baltica και τη σουηδική εφημερίδα Expressen αποκάλυψε τη συνεργασία της Ευρωβουλευτή με τις Ρωσικές αρχές. Το the Insider, μάλιστα επικαλέστηκε διαρρεύσαντα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μεταξύ της Ždanoka και των υποτιθέμενων Ρώσων χειριστών της.

Όπως αναφέρει η EurActive, η Ždanoka αρνείται φυσικά τις κατηγορίες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναφέρει ότι οι ισχυρισμοί λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και ότι έχει ξεκινήσει έρευνα.

Επικαλούμενο συνεντεύξεις και επικοινωνίες που ήρθαν στην κατοχή του, το The Insider ισχυρίστηκε ότι η Ždanoka είχε ως κύριο κίνητρο την ιδεολογία και όχι το υλικό κέρδος.

«Παρά το γεγονός ότι κατέχει λετονικό διαβατήριο, η Ždanoka έχει ωστόσο χτίσει μια καριέρα αντιτιθέμενη στην κυριαρχία της χώρας της», δήλωσε το The Insider.

«Πράγματι, η Ždanoka έχει υποστηρίξει ευθέως τον ανατολικό γείτονα της Λετονίας, τη Ρωσία, μαζί με τις καλά τεκμηριωμένες, συνεχιζόμενες προσπάθειες του πρώην αποικιοκράτη αυτού να παρέμβει στη Βαλτική».

Η δημόσια δραστηριότητα της Ždanoka, τόσο όσον αφορά το επίσημο έργο της ως νομοθέτης όσο και τις δηλώσεις στην ιδιωτική της ζωή, εμφανίζει ένα μακροχρόνιο μοτίβο υποστήριξης της Ρωσίας και προώθησης της ρωσικής προπαγάνδας.

Ενώ ήταν εν ενεργεία μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Ždanoka συμμετείχε ως διεθνής παρατηρητής σε ένα εικονικό δημοψήφισμα για την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, το οποίο θεωρήθηκε ευρέως ως παράνομο. Ήταν επίσης μία από τους λίγους ευρωβουλευτές που ψήφισε κατά της καταδίκης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Μάρτιο του 2022.

Η Ždanoka είναι ανεξάρτητη, που σημαίνει ότι δεν ανήκει σε καμία ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Το The Insider υποστήριξε ότι το έργο της Ždanoka για την προώθηση της Ρωσίας επεκτάθηκε πέρα από τη ρητορική και τα όσα ήταν προηγουμένως γνωστά δημοσίως.

Επικαλούμενο emails που διέρρευσαν και σχόλια από πηγές των μυστικών υπηρεσιών στη Βαλτική και άλλες δυτικές χώρες, το The Insider ισχυρίστηκε ότι η Ždanoka συναντιόταν τακτικά με γνωστά μέλη της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB), τα οποία χαρακτηρίζονται ως «αξιωματικοί της υπόθεσης».

Δεν είναι σαφές ποιες ακριβώς μπορεί να ήταν οι μυστικές δραστηριότητες της Ždanoka για την υποστήριξη της Ρωσίας, αλλά πηγές δήλωσαν στο The Insider ότι το να είναι Ρωσίδα κατάσκοπος δεν θα αποτελούσε έκπληξη, δεδομένων των δημόσιων θέσεων της.

«Το γεγονός ότι η FSB δεν έκρυψε την συναναστροφή της μαζί της, ότι ήταν ανοιχτό να αποκαλυφθεί, όπως κάνατε εσείς τώρα – υποθέτω ότι δεν τους ένοιαζε επειδή οι άνθρωποι που προσπαθούν να επηρεάσουν είναι ούτως ή άλλως ευνοϊκά διακείμενοι προς τη Ρωσία», δήλωσε στο The Insider ένας πρώην αξιωματικός της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ (CIA).

Η Ždanoka απάντησε στα αιτήματα του The Insider για σχολιασμό, λέγοντας ότι δεν μπορεί να θυμηθεί συγκεκριμένα τα εν λόγω άτομα, συμπεριλαμβανομένων των υποτιθέμενων Ρώσων χειριστών της.

«Δεν μπορώ να θεωρήσω ότι αυτό το κείμενο είναι ερωτήσεις που μου τέθηκαν, επειδή βασίζεται σε πληροφορίες που υποτίθεται ότι έχετε, τις οποίες εξ ορισμού δεν θα έπρεπε να έχετε», έγραψε η ίδια σε μήνυμά της προς το The Insider.

Η Ždanoka είναι επίσης συμπρόεδρος της Λετονικής Ρωσικής Ένωσης και των προγενέστερων κομμάτων της από το 1993. Στις αρχές του 2022, οι εθνοτικοί Ρώσοι αποτελούσαν το 24,2% του πληθυσμού της Λετονίας.

Λόγω των αλλαγών που ψηφίστηκαν από το κοινοβούλιο της Λετονίας το 2022 και οι οποίες απαγορεύουν σε «πρόσωπα και πολιτικές οργανώσεις με φιλο-Κρεμλινικό προσανατολισμό» να θέτουν υποψηφιότητα, και στόχευαν ξεκάθαρα τη Ždanoka, δεν μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή.

Το The Insider απέστειλε την έρευνά του στις υπηρεσίες πληροφοριών της Λετονίας.