Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1990, η παγκόσμια οικονομία βίωσε μια περίοδο ευημερίας, με αύξηση της παραγωγικότητας, ενίσχυση των εισοδημάτων και πτώση του πληθωρισμού. Μέσα σε μια γενιά, περίπου μία στις τέσσερις αναπτυσσόμενες οικονομίες είδαν τα επίπεδα των εισοδημάτων να φτάνει σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Σήμερα βρισκόμαστε, δυστυχώς, σε μια αρνητική πορεία όπου όλοι οι βασικοί οικονομικοί μοχλοί που ωθούν την οικονομική πρόοδο βρίσκονται σε ανάσχεση.

Όλοι οι δείκτες υποχωρούν 

Οι ρυθμοί ανάπτυξης στις επενδύσεις και στα επίπεδα παραγωγής υποχωρούν. Το εργατικό δυναμικό παγκοσμίως γερνά και διευρύνεται με ακόμη πιο αργό ρυθμό. Ο ρυθμός ανάπτυξης του διεθνούς εμπορίου έχει μειωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα από ότι κινείτο στις αρχές του 2000. Επιπρόσθετα το παγκόσμιο σύστημα βίωσε μια σειρά από σημαντικά σοκ μέσα στα τελευταία τρία χρόνια, με κυριότερη την πανδημία και τον πόλεμο.

Η επίμονη και ευρεία υποχώρηση στις αναπτυξιακές προοπτικές λειτουργεί σαν τροχοπέδη στην ικανότητα των αναπτυσσόμενων οικονομιών να καταπολεμήσουν την φτώχεια, να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και να «πιάσουν» τους αναπτυξιακούς τους στόχους.

Αποτέλεσμα αυτού θα είναι κυριολεκτικά μια χαμένη δεκαετία, όχι μόνο για ορισμένες χώρες ή περιοχές, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά για την παγκόσμια κοινότητα.

Δίχως δυναμικά μέτρα ώθησης του, ο προβλεπόμενος παγκόσμιος μέσος όρος ανάπτυξης του ΑΕΠ αναμένεται να υποχωρήσει στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων τριών δεκαετιών, στο 2,2% ετησίως από τώρα μέχρι το 2030, από το 2,6% την περίοδο 2011-21.

Πρόκειται για μια δραστική υποχώρηση περίπου στο ένα τρίτο από το ποσοστό του 3,5% που επικρατούσε την πρώτη δεκαετία του αιώνα.

Η πτώση δε, θα είναι σαφώς πιο απότομη για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, λόγω κυρίως των χαμηλών επενδύσεων.

Αχτίδα ελπίδας αν... 

Πάντως, η Παγκόσμια Τράπεζα επισημαίνει πως υπάρχει η δυνατότητα η πτωτική αυτή πορεία να περιοριστεί και οι προβλεπόμενοι ρυθμοί ανάπτυξης να ενισχυθούν μέσα από πολιτικές στήριξης που θα αυξήσουν την προσφορά εργατικού δυναμικού, θα ενισχύσουν την παραγωγικότητα και θα τονώσουν τις επενδύσεις.

Προϋπόθεση είναι όλες οι χώρες να επαναλάβουν τις προσπάθειες των προηγούμενων δεκαετιών, μεταξύ των οποίων μια σημαντική ώθηση των επενδύσεων και να υιοθετήσουν τολμηρές δράσεις που θα υποστηριχθούν με αυξημένη διασυνοριακή συνεργασία και αθρόα χρηματοδότηση από το παγκόσμιο σύστημα. 

Σύμφωνα με εκτιμώμενα σενάρια, αν όλες οι χώρες υιοθετήσουν αναπτυξιακές πολιτικές, οι προοπτικές για τους ρυθμούς ανάπτυξης μπορεί να αυξηθούν κατά 0,7 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας στο 2,9% ετησίως.