Η υπεραπόδοση στα μισά της χρονιάς αναμένεται να ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ. Με την τιμή του φυσικού αερίου να «καλπάζει» πάνω από τα 175 ευρώ, το κόστος μόνο για την επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος θα προσεγγίσει ακόμη και το 1 δισ. ευρώ ανά μήνα.

Τα στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο πρώτο εξάμηνο αναμένεται να ανακοινωθούν την επόμενη εβδομάδα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει καταγραφεί σημαντική υπεραπόδοση έναντι των προβλέψεων για ακόμη έναν μήνα για λόγους που χαρακτηρίζονται συγκυριακοί, αλλά και για άλλους που έχουν πιο «μόνιμα» χαρακτηριστικά.

Όπως γράφει ο Θάνος Τσίρος στην Ναυτεμπορική, μέρος της υπεραπόδοσης που αποδίδεται σε συγκυριακούς λόγους είναι αυτή που θα προέλθει από τον ΕΝΦΙΑ. Οι στόχοι του φετινού προϋπολογισμού τέθηκαν με την προϋπόθεση ότι ο ΕΝΦΙΑ θα αρχίσει να εισπράττεται από τον Σεπτέμβριο του 2022. Άλλαξε το χρονοδιάγραμμα και πλέον όλο το ποσό που έχει εισπραχθεί ήδη για τον ΕΝΦΙΑ (εκτιμάται ότι έχει ήδη καταβληθεί πάνω από το 50% του βεβαιωθέντος ποσού) εμφανίζεται αυτή τη στιγμή ως υπεραπόδοση. Βεβαίως, τον Σεπτέμβριο η εικόνα θα αλλάξει. Γι’ αυτό και το ενδιαφέρον του οικονομικού επιτελείου επικεντρώνεται περισσότερο αυτή τη στιγμή σε άλλες κατηγορίες φορολογικών εσόδων με πιο «μόνιμα» χαρακτηριστικά. Αυτά είναι:

1. Ο φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων. Η υπεραπόδοση συνεχίστηκε και τον Ιούνιο, απόρροια της αυξημένης απασχόλησης, αλλά και της αύξησης των ονομαστικών αποδοχών. Ο Ιούνιος είναι και ο πρώτος μήνας που καταβάλλεται η αυξημένη παρακράτηση φόρου που επιβλήθηκε και στους 650.000 δικαιούχους του κατώτατου μισθού. Είναι πολλές δεκάδες χιλιάδες οι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό οι οποίοι πριν από τον Μάιο δεν κατέβαλλαν καθόλου φόρο εισοδήματος και τώρα πληρώνουν έστω και μερικά ευρώ τον μήνα. H αύξηση του φόρου εισοδήματος θεωρείται πλέον μόνιμη πηγή παραγωγής πλεονάσματος, καθώς η όποια ονομαστική αύξηση σε αποδοχές οδηγεί και σε εφαρμογή υψηλότερου συντελεστή λόγω της μη τιμαριθμικής αναπροσαρμογής της φορολογικής κλίμακας.

2. Ο ΦΠΑ. Όσο η κατανάλωση «αντέχει», τα έσοδα από τον ΦΠΑ κινούνται σε ολοένα και υψηλότερα επίπεδα λόγω και της μεγάλης αύξησης των τιμών λόγω πληθωρισμού. Η πολύ καλή πορεία του τουρισμού αποτυπώθηκε ήδη στα στοιχεία του Μαΐου και του Ιουνίου, ενώ αναμένεται πολύ μεγάλη βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων μέσα στον Ιούλιο και τον Αύγουστο, λόγω της αυξημένης προσέλευσης των τουριστών, αλλά και των αυξημένων πληρωμών με πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες.

Ο τουρισμός θα είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο από μόνος του στα φετινά έσοδα. Ο «κανόνας» δείχνει ότι περίπου το 35%-40% μιας αύξησης στο ΑΕΠ επιστρέφει στο κράτος υπό μορφή άμεσων και έμμεσων φόρων. Για τον τουρισμό, έχουν προϋπολογιστεί φέτος έσοδα της τάξεως των 15-16 δισ. ευρώ. Αν επιτευχθεί ο αναθεωρημένος στόχος για εισπράξεις αντίστοιχες ή και λίγο μεγαλύτερες από αυτές του 2019, τότε θα μιλάμε για έσοδα ύψους περίπου 19-20 δισ. ευρώ. Αυτό μπορεί να σηματοδοτήσει και πρόσθετη αύξηση των εσόδων κατά 1-1,5 δισ. ευρώ σε σχέση με τα προϋπολογισθέντα.

Μέτρα στήριξης

Το υπουργείο Οικονομικών χρειάζεται τον πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο, καθώς το δεύτερο εξάμηνο της χρονιάς είναι γεμάτο αβεβαιότητες. Μόνο για τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης της ηλεκτρικής ενέργειας είναι πιθανό να χρειαστούν ακόμη και 700 εκατ. ευρώ επιπλέον (μόνο από τον προϋπολογισμό) αν οι τιμές του φυσικού αερίου παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα. Από την άλλη, διατήρηση της υψηλής τιμής του πετρελαίου θα υποχρεώσει την κυβέρνηση να προχωρήσει και σε τρίτο fuel pass, αλλά και να ανεβάσει το διαθέσιμο ποσό για το επίδομα θέρμανσης προκειμένου να ξεπεραστεί ο πολύ δύσκολος φετινός χειμώνας. Για ένα ακόμη fuel pass χρειάζονται επιπλέον 200 εκατ. ευρώ, ενώ και ο προϋπολογισμός του επιδόματος θέρμανσης θα πρέπει να ανέβει πάνω από 200 εκατ. ευρώ.