Αυτή η πολιτισμική και γεωπολιτική υπεροχή κυριάρχησε στον πλανήτη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιαίτερα μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Αν και υπήρξαν αποκλίσεις από τις θεμελιώδεις αρχές της, η Δύση εξασφάλισε συνθήκες ειρήνης και οικονομικής ανάπτυξης σε μεγάλο μέρος του κόσμου. Ωστόσο, σύμφωνα με το BreakingViews, η φθορά της κυριαρχίας αυτής επιταχύνθηκε με την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2004 και την οικονομική κρίση του 2008.

Η επιστροφή του Trump στην εξουσία αποτέλεσε έναν ισχυρό αποσταθεροποιητικό παράγοντα, διαταράσσοντας τη διεθνή τάξη με απροσδόκητη ένταση. Ο ίδιος είχε δηλώσει πρόθεση να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, η οποία ανήκει στο ΝΑΤΟ, και τη Διώρυγα του Παναμά. Παράλληλα, απείλησε την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Καναδά με δασμούς και άσκησε πίεση στον τελευταίο για ενσωμάτωσή του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέον, ανακοίνωσε πως οι ΗΠΑ θα αναλάβουν τον έλεγχο της Γάζας, με σχέδιο μετατροπής της σε τουριστικό κέντρο, παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο.

Παράλληλα, ο Trump απέσυρε τις ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, διεθνείς φορολογικές συμφωνίες και για δεύτερη φορά από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Επέβαλε κυρώσεις σε στελέχη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, προχώρησε στην κατάργηση της ανθρωπιστικής υπηρεσίας USAID και αμφισβήτησε τη στήριξη σε διεθνείς οργανισμούς.

Η Ευρώπη, λόγω της ανάγκης για στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία, είναι αδύναμη να αντιδράσει, ενώ το ίδιο ισχύει για την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, που βασίζονται στις ΗΠΑ για την άμυνά τους έναντι της Κίνας και της Βόρειας Κορέας.

Η πιθανή διέξοδος

Η Δύση θα μπορούσε να επιβιώσει εάν ο Trump περιοριστεί στις απειλές του. Πρόσφατα, ανέβαλε προσωρινά δασμούς στον Καναδά και το Μεξικό, δείχνοντας διάθεση διαπραγμάτευσης. Αν χρησιμοποιεί την επιθετική ρητορική του ως διαπραγματευτικό εργαλείο, ίσως αποφύγει ακραίες ενέργειες. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη υποτίμηση των συμμάχων και η περιφρόνηση των διεθνών κανόνων αποδυναμώνουν τη Δύση.

Ο Trump ενδέχεται να συνεχίσει τη στήριξη προς την Ουκρανία, προτείνοντας ως αντάλλαγμα την προμήθεια σπάνιων γαιών στις ΗΠΑ. Οι εξελίξεις στο ουκρανικό ζήτημα είναι κρίσιμες. Αν η Ουάσινγκτον εγκαταλείψει το Κίεβο και η Ρωσία επιβάλει δυσμενή ειρηνευτική συμφωνία, αυτό μπορεί να αποτελέσει το τελειωτικό χτύπημα για τη Δύση. Αντιθέτως, μια σταθερή υποστήριξη της Ουκρανίας μπορεί να διατηρήσει την ενότητα της Δύσης, αν και οι κινήσεις του Trump για τη Γάζα υποβαθμίζουν περαιτέρω την ηθική της υπόσταση.

Εναλλακτικές στρατηγικές για την υπόλοιπη Δύση

Αν οι ΗΠΑ αποστασιοποιηθούν από τις αξίες της Δύσης, οι υπόλοιπες χώρες ίσως αναζητήσουν νέες ισορροπίες. Η Ε.Ε. θα μπορούσε να ενισχύσει την άμυνά της, η Βρετανία να συνάψει στενότερη αμυντική συμφωνία με την Ε.Ε. και οι ευρωπαϊκές χώρες να επιδιώξουν συμμαχίες με κράτη όπως η Ιαπωνία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νότια Κορέα.

Επιπλέον, η Δύση μπορεί να προσεγγίσει ενδιάμεσες δυνάμεις, όπως η Ινδία και η Ινδονησία, ή να δημιουργήσει νέες συνεργασίες, όπως έκανε η Ε.Ε. με τη Mercosur. Ωστόσο, υπάρχουν προκλήσεις: η Ευρώπη δεν μπορεί να έρθει πολύ κοντά στην Κίνα, η οποία στηρίζει τη Ρωσία στον πόλεμο.

Ακόμα κι αν ο πόλεμος τελειώσει με λογικούς όρους, η επανένωση των θραυσμάτων της Δύσης χωρίς τις ΗΠΑ θα είναι δύσκολη. Ρεαλιστικά, η μόνη ισχυρή εναλλακτική δύναμη είναι η Ε.Ε., αν και η άνοδος της ακροδεξιάς σε πολλά κράτη-μέλη και στη Βρετανία μπορεί να δυσκολέψει τη σύσφιξη των ευρωπαϊκών σχέσεων.

Σύμφωνα με το BreakingViews, η υπόλοιπη Δύση οφείλει να διασώσει ό,τι είναι δυνατόν από την καταστροφική πολιτική του Trump. Ωστόσο, οι πιθανότητες επιτυχίας είναι περιορισμένες.