Οι νέοι υπέρμαχοι της λιτότητας

Η Rachel Reeves, υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου, αυστηροποιεί τους δημοσιονομικούς κανόνες, παρά το γεγονός ότι η ίδια πολιτική έχει συμβάλει στα οικονομικά προβλήματα της χώρας τα τελευταία 15 χρόνια. Ο Milei παρουσιάζει τη λιτότητα ως αναγκαία θυσία για την Αργεντινή, παρά το υψηλό κοινωνικό κόστος. Ο Musk, από την πλευρά του, υποστηρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να μειώσουν τις δημόσιες δαπάνες για να αποφύγουν τη χρεοκοπία – ένα επιχείρημα αβάσιμο, καθώς κράτη με κυρίαρχα νομίσματα δεν χρεοκοπούν.

Ο Musk φαίνεται να επιδιώκει τη μείωση των δημοσίων δαπανών για να ανοίξει τον δρόμο σε φορολογικές ελαφρύνσεις και απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων που δεν εξυπηρετούν την ατζέντα του.

Η λιτότητα ως εργαλείο ελέγχου

Την τελευταία φορά που η λιτότητα εφαρμόστηκε μαζικά, κατά τη χρηματοπιστωτική κρίση, οι συνέπειες ήταν καταστροφικές. Στις ΗΠΑ, η εφαρμογή της ήταν περιορισμένη, ενώ στην Ευρώπη προκάλεσε δεκαετή στασιμότητα, μείωση των δημοσίων επενδύσεων και επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών.

Η κρίση του ιδιωτικού τομέα παρουσιάστηκε ως κρίση ανεξέλεγκτων κρατικών δαπανών. Οι δημοσιονομικοί περιορισμοί επιβλήθηκαν στα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας ως προϋπόθεση για δάνεια, τα οποία στην πραγματικότητα ήταν συγκαλυμμένες διασώσεις τραπεζών των πλουσιότερων κρατών.

Όταν ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας προσπαθούν ταυτόχρονα να μειώσουν τις δαπάνες, η οικονομία αναπόφευκτα συρρικνώνεται, οδηγώντας σε αύξηση του χρέους. Αυτή ήταν η ουσία του αποτυχημένου πειράματος της Ευρώπης τη δεκαετία του 2010. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε το λάθος μέχρι το 2016. Ωστόσο, με την πανδημία του COVID-19, η λιτότητα επανήλθε ως απειλή, μετατρέποντας τη σωστή πολιτική στήριξης της οικονομίας σε μια νέα αφήγηση περί «κρίσης ανεξέλεγκτου χρέους».