Η στρατηγική του Τόκιο

Τη δεκαετία του 1980, η Ιαπωνία υιοθέτησε τους λεγόμενους εθελοντικούς περιορισμούς στις εξαγωγές (VERs) προκειμένου να περιορίσει τις εξαγωγές αυτοκινήτων στις ΗΠΑ. Αυτή η στρατηγική συνέβαλε στην αποτροπή υψηλότερων εισαγωγικών δασμών από την Ουάσιγκτον.

Μια παρόμοια κίνηση από το Πεκίνο, ιδίως σε τομείς που ανησυχούν ιδιαίτερα τις ΗΠΑ, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και οι μπαταρίες, θα μπορούσε να μετριάσει την κριτική σχετικά με τις «οικονομικές ανισορροπίες» της Κίνας. Οι κινεζικές εταιρείες, οι οποίες επιδοτούνται μαζικά, παράγουν προϊόντα με ελάχιστα κέρδη αλλά κατακλύζουν τις παγκόσμιες αγορές, προκαλώντας αντιδράσεις από άλλες χώρες.

Ο πρόεδρος Τραμπ έχει ήδη επιβάλει νέους δασμούς 20% στις κινεζικές εισαγωγές, επιπρόσθετα σε όσους είχαν επιβληθεί κατά την πρώτη του θητεία και διατηρήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τον Τζο Μπάιντεν. Δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη επίσημες διαπραγματεύσεις μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον. Ωστόσο, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, εξέφρασε πρόσφατα ανησυχίες σχετικά με τις κινεζικές εμπορικές πρακτικές, κατά την πρώτη του επικοινωνία με τον Κινέζο αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Χε Λιφένγκ, ο οποίος αναμένεται να είναι ο κύριος διαπραγματευτής της Κίνας με την κυβέρνηση Τραμπ.

Σύμφωνα με συμβούλους της κινεζικής κυβέρνησης, η πιθανότητα αυξημένης πίεσης από τις ΗΠΑ είναι ένας από τους λόγους που οι Κινέζοι οικονομικοί αξιωματούχοι εξετάζουν την υιοθέτηση μιας τακτικής αντίστοιχης με εκείνης της Ιαπωνίας.

Πώς εφαρμόστηκαν οι περιορισμοί στις εξαγωγές αυτοκινήτων

Η Ιαπωνία συμφώνησε το 1981 να περιορίσει τις εξαγωγές αυτοκινήτων της προς τις ΗΠΑ. Ως αποτέλεσμα, οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά περίπου 8% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ο Νταγκ Έρβιν, καθηγητής οικονομικών στο Dartmouth College, σημειώνει ότι οι περιορισμοί ήταν ιδιαίτερα αυστηροί στα μέσα της δεκαετίας του 1980, αλλά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 είχαν καταστεί περιττοί, καθώς οι ιαπωνικές εταιρείες είχαν δημιουργήσει μονάδες παραγωγής στις ΗΠΑ.

Ένας βασικός λόγος που η Ιαπωνία δέχτηκε αυτούς τους περιορισμούς ήταν ότι οι κατασκευαστές της μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές των αυτοκινήτων τους, διατηρώντας έτσι την κερδοφορία τους παρά τη μείωση του όγκου εξαγωγών. Η μέση τιμή ενός ιαπωνικού αυτοκινήτου αυξήθηκε κατά περίπου 1.000 δολάρια τότε, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 3.500 δολάρια σήμερα, ενώ η Ιαπωνία άρχισε να εξάγει μεγαλύτερα και υψηλότερης ποιότητας αυτοκίνητα.

Τι εξετάζει το Πεκίνο

Με παρόμοιο τρόπο, σύμφωνα με συμβούλους της κινεζικής κυβέρνησης, το Πεκίνο ενδέχεται να εξετάσει το ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης περιορισμών στις εξαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων και μπαταριών, με αντάλλαγμα επενδυτικές ευκαιρίες στους συγκεκριμένους τομείς στις ΗΠΑ. Ορισμένοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι αυτό θα μπορούσε να είναι μια δελεαστική πρόταση για τον Τραμπ, ο οποίος έχει δείξει προθυμία να δεχτεί περισσότερες κινεζικές επενδύσεις στις ΗΠΑ, παρά τις αντιδράσεις ορισμένων μελών της κυβέρνησής του.

Ωστόσο, οι συζητήσεις περί περιορισμών στις εξαγωγές δεν σημαίνουν ότι η Κίνα προτίθεται να αλλάξει τη βασική στρατηγική της, η οποία βασίζεται στη μεταποίηση και τις μαζικές εξαγωγές. Αντίθετα, οι Κινέζοι αξιωματούχοι βλέπουν αυτή την κίνηση ως ένα διαπραγματευτικό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις συνομιλίες με την κυβέρνηση Τραμπ και πιθανώς να συμβάλει στην αναβάθμιση της κινεζικής οικονομίας σε τομείς υψηλής τεχνολογίας.