"Οι ΗΠΑ είναι μια χώρα με χαμηλούς φόρους σε σύγκριση με άλλες μεγάλες και σχετικά πλούσιες οικονομίες", εξηγεί ο Alan Cole, ανώτερος οικονομολόγος στο Tax Foundation. "Υπάρχουν ελάχιστες χώρες που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση με εμάς".

Ο ρόλος του ΦΠΑ

Ένας από τους βασικούς λόγους αυτής της διαφοράς είναι η απουσία Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) στις ΗΠΑ. Πάνω από 170 χώρες παγκοσμίως εφαρμόζουν ΦΠΑ σε ομοσπονδιακό επίπεδο, ωστόσο στις ΗΠΑ η ομοσπονδιακή κυβέρνηση βασίζεται κυρίως στη φορολόγηση του εισοδήματος.

Ο ΦΠΑ είναι ένας φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται στην αξία των αγαθών και των υπηρεσιών. Στην Ευρώπη, σχεδόν όλες οι αγορές – από προϊόντα σε καταστήματα μέχρι υπηρεσίες, όπως οι οικιακές επισκευές – υπόκεινται σε ΦΠΑ, ο οποίος μπορεί να φτάσει από 20% έως 25%. Αντίθετα, οι περισσότερες αμερικανικές πολιτείες εφαρμόζουν μόνο έναν χαμηλότερο φόρο πωλήσεων.

"Το αποτέλεσμα είναι ότι οι ευρωπαϊκές χώρες συγκεντρώνουν πολύ περισσότερα φορολογικά έσοδα", τονίζει ο Cole.

Φόρος εισοδήματος

Στις ΗΠΑ, η κύρια πηγή φορολογικών εσόδων είναι ο φόρος εισοδήματος, ο οποίος αντιστοιχεί σχεδόν στο 50% των συνολικών εσόδων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Ο φόρος εισοδήματος στις ΗΠΑ είναι προοδευτικός, με τους χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές να ανέρχονται σε 10% και 12%, ενώ ακόμα και οι υψηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες μπορούν να μειώσουν τη φορολογική τους επιβάρυνση μέσω εκπτώσεων και φορολογικών πιστώσεων.

Για παράδειγμα, το 2018, το μέσο πραγματικό φορολογικό ποσοστό για όσους κέρδιζαν 200.000 έως 500.000 δολάρια ετησίως ήταν 16,6%, σύμφωνα με το Pew Research Center. Επιπλέον, οι πιο φτωχοί Αμερικανοί συχνά δεν πληρώνουν καθόλου φόρο εισοδήματος και μπορεί μάλιστα να λαμβάνουν επιστροφή χρημάτων μέσω επιστρεπτέων φορολογικών πιστώσεων.

Ένας από τους λόγους που αυτό είναι εφικτό είναι το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν μεγάλο αριθμό εύπορων πολιτών. "Έχουμε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους που κερδίζουν περισσότερα από 500.000 δολάρια ετησίως, κάτι που είναι σχεδόν ανήκουστο σε άλλες χώρες", εξηγεί ο Cole. "Αυτοί οι λίγοι πληρώνουν μεγάλο μέρος των φόρων, επιτρέποντας σε πολλούς άλλους να πληρώνουν λιγότερα".

Φόροι σε επίπεδο πολιτειών και τοπικών κυβερνήσεων

Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό του αμερικανικού φορολογικού συστήματος είναι η αποκεντρωμένη φύση του.

Οι ομοσπονδιακοί φόροι αποτελούν περίπου τα δύο τρίτα της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης, ενώ το υπόλοιπο προέρχεται από πολιτειακούς και τοπικούς φόρους, οι οποίοι περιλαμβάνουν:

Φόρους εισοδήματος

Φόρους επί των πωλήσεων (π.χ. στις περισσότερες πολιτείες)

Φόρους ακίνητης περιουσίας

Ειδικά οι φόροι ακίνητης περιουσίας στις ΗΠΑ είναι υψηλότεροι από τον μέσο όρο των χωρών του OECD. Στις ΗΠΑ ανέρχονται περίπου στο 10% της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στις χώρες του OECD είναι μόλις 5%.

Οι επιπτώσεις των χαμηλών φόρων

Ένα βασικό αποτέλεσμα του χαμηλότερου φορολογικού βάρους στις ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη εξάρτηση από τις πολιτείες για τη χρηματοδότηση βασικών δημόσιων υπηρεσιών.

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και της αστυνομίας είναι κυρίως ομοσπονδιακή υπόθεση. Στις ΗΠΑ, όμως, η ευθύνη πέφτει σε μεγάλο βαθμό στις πολιτειακές και τοπικές κυβερνήσεις, κάτι που δημιουργεί μεγάλες διαφορές στην ποιότητα της εκπαίδευσης από πολιτεία σε πολιτεία.

Επιπλέον, οι χώρες με υψηλότερα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ προσφέρουν συνήθως πιο διευρυμένα κοινωνικά προγράμματα. Για παράδειγμα, οι Σκανδιναβικές χώρες χρηματοδοτούν μέσω των φόρων υπηρεσίες όπως:

Καθολική υγειονομική περίθαλψη

Δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση

Άδειες γονικής φροντίδας

Προγράμματα υποστήριξης παιδιών και ηλικιωμένων

Αντίθετα, παρόλο που οι ΗΠΑ συγκεντρώνουν φόρους ειδικά για το Κοινωνικό Σύστημα Ασφάλισης, τα συνολικά έσοδα που προέρχονται από αυτόν είναι ελαφρώς κάτω από τον μέσο όρο των χωρών του OECD.

Συμπέρασμα

Οι Αμερικανοί απολαμβάνουν χαμηλότερους φόρους σε σχέση με τους Ευρωπαίους, κυρίως λόγω της απουσίας ΦΠΑ και της μεγαλύτερης φορολογικής επιβάρυνσης στους υψηλά εισοδηματίες. Ωστόσο, αυτό έχει και σημαντικές συνέπειες, όπως η λιγότερη κρατική στήριξη σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η κοινωνική πρόνοια.