Με 40
περίπου χώρες που σπάνια
συμφωνούν απόλυτα, η
συνήθης απάντηση της
Ευρώπης είναι να στέλνει
πολλούς να εκπροσωπούν
τα συμφέροντά της. Αυτό
δεν παίζει ως επιλογή
αυτή τη φορά. Καλώς ή
κακώς (κυρίως κακώς), ο
κ.
Trump
είναι η καθοδηγητική
δύναμη των συνομιλιών,
οι πρώτες φάσεις των
οποίων ξεκίνησαν -χωρίς
καμία συμβολή ή
εκπροσώπηση από την
Ουκρανία και την Ευρώπη-
στη Σαουδική Αραβία. Αν
επιλέξει να συμπεριλάβει
την Ευρώπη, είναι
απίθανο να της δώσει
πάνω από μία θέση στο
τραπέζι. Η Ουκρανία έχει
ζητήσει από την Ευρώπη
να βρει ένα μόνο όνομα,
αλλά απέφυγε να πει
ποιος θα μπορούσε να
είναι.
Η
λιγότερο αμφιλεγόμενη
απάντηση θα μπορούσε να
προέρχεται από τα
ανώτατα κλιμάκια της
Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένας
από τους «προέδρους» της
(υπάρχουν πολλοί), αυτός
του Ευρωπαϊκού
Συμβουλίου, προορίζεται
να εκπροσωπεί την ΕΕ σε
επίπεδο αρχηγών κρατών.
Βέβαια, ο διορισμός του
António
Costa,
του νεόκοπου εν
ενεργεία, θα απομόνωνε
τη Βρετανία, μια
σημαντική πηγή
υποστήριξης της
Ουκρανίας, οι απόψεις
της οποίας δύσκολα θα
μπορούσαν να
εκπροσωπηθούν από έναν
μεγαλόσχημο της ΕΕ.
Πρώην πρωθυπουργός της
Πορτογαλίας, ο κ.
Costa,
είναι από τη φύση του
παρασκηνιακός χειριστής.
Η ανάληψη της θέσης του
απεσταλμένου θα εμπόδιζε
την πρωινή του εργασία,
την προεδρία των
συνεδριάσεων των ηγετών
της ΕΕ, μια έκτακτη από
τις οποίες έχει
προγραμματιστεί για τις
6 Μαρτίου. Επίσης, το
γεγονός ότι οι
Trumpιανοί
περιφρονούν τα θεσμικά
όργανα της ΕΕ, θεωρώντας
τα ένα υπερεθνικό βαθύ
κρατικό μόρφωμα ώριμο
για
DOGE,
δεν βοηθάει. Κάπως έτσι
αποκλείεται και η
Ursula
von
der
Leyen,
η πρόεδρος της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ένας
προφανής υποψήφιος για
τα σκήπτρα της ΕΕ θα
ήταν ένας από τους
εθνικούς ηγέτες της.
Κάποτε τη δουλειά θα
αναλάμβανε η
Angela
Merkel
καγκελάριος της
πλουσιότερης χώρας της
Ευρώπης και
διαμεσολαβήτρια των πιο
δύσκολων συμβιβασμών της
για πάνω από μια
δεκαετία. Αλλά θα
χρειαστούν μήνες για τον
πιθανό διάδοχό της, τον
Friedrich
Merz,
να συγκροτήσει έναν
συνασπισμό μετά τις
εκλογές της 23ης
Φεβρουαρίου, και έχει
πολλά στο πιάτο του.
Η
επόμενη μεγαλύτερη χώρα
της Ευρώπης είναι η
Γαλλία. Ο
Emmanuel
Macron
διεκδικεί με αξιώσεις τη
θέση του κ. Ευρώπης.
Ασχολήθηκε με τον κ.
Trump
κατά τη διάρκεια της
πρώτης θητείας του και,
σε μια συνάντηση μαζί
του στον Λευκό Οίκο στις
24 Φεβρουαρίου, έδειξε
ότι υπάρχει μια
αξιοπρεπής σχέση. Όπως η
Ρωσία και η Αμερική, η
Γαλλία είναι μια
πυρηνική δύναμη με
μόνιμη έδρα στο
Συμβούλιο Ασφαλείας του
ΟΗΕ. Το όραμα του κ.
Macron
ότι η Ευρώπη χρειάζεται
«στρατηγική αυτονομία»,
δηλαδή από την Αμερική,
μοιάζει προφητικό,
δεδομένων των πρόσφατων
γεγονότων. Το πολιτικό
χάος στο εσωτερικό
παραδόξως δίνει στον κ.
Macron
περισσότερο χρόνο να
επικεντρωθεί στις
εξωτερικές υποθέσεις. Το
μεγαλύτερο ελάττωμά του
είναι ότι τα γεράκια στη
βόρεια και κεντρική
Ευρώπη δεν τον
εμπιστεύονται ιδιαίτερα,
τουλάχιστον όσον αφορά
τη Ρωσία, με την οποία,
πριν από το 2022, ήθελε
να ανοίξει έναν
«στρατηγικό διάλογο» για
την ασφάλεια. Ο κ.
Macron
έχει καταβάλει
προσπάθειες να δεσμεύσει
αυτές τις χώρες και κατά
καιρούς έχει ακουστεί
εξίσου επιθετικός με
αυτές – για παράδειγμα,
όντας από τους πρώτους
που πρότειναν να σταλούν
ευρωπαϊκά στρατεύματα
στην Ουκρανία
.Όσοι
αντιτίθενται στον κ.
Macron
μπορεί να προτιμήσουν
τον
Donald
Τ
Tusk,
πρωθυπουργό της Πολωνίας
και πρώην πρόεδρο του
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η
χώρα του αντιλαμβάνεται
έντονα τη ρωσική απειλή.
Ξοδεύει τα περισσότερα
(ως ποσοστό του ΑΕΠ) για
την άμυνα από κάθε άλλη
χώρα του ΝΑΤΟ, γεγονός
που ταιριάζει πολύ στη
κυβέρνηση
Trump.
Όμως η Πολωνία έχει
αποκλείσει την αποστολή
στρατευμάτων στην
Ουκρανία και ενίοτε έχει
τεταμένη σχέση με την
ηγεσία της. Ο κ.
Tusk
αστόχαστα υποτίμησε τον
κ.
Trump
όσο ήταν εκτός
αξιώματος. Μοιράζεται
την εποπτεία της
εξωτερικής πολιτικής με
τον Πολωνό πρόεδρο, ο
οποίος θα αντικατασταθεί
τον Ιούνιο και ενδέχεται
να μην συμμερίζεται τις
απόψεις του κ.
Tusk.
Ο Πολωνός αντιμετωπίζει
το αντίθετο πρόβλημα από
αυτό του κ.
Macron:
οι δυτικοευρωπαίοι δεν
θέλουν να δώσουν στο πιο
επιθετικό μέλος τους το
ελεύθερο να ενεργεί για
λογαριασμό τους.
Και οι
άλλοι ηγέτες μεγάλων
χωρών; Η Ισπανία απέχει
πολύ από την Ουκρανία
και ο πρωθυπουργός της,
Pedro
Sánchez,
δεν συγκαταλέγεται στους
πιο ένθερμους
υποστηρικτές της. Ο
Sir
Keir
Starmer
πιστεύει ότι η Βρετανία
μπορεί να αποτελέσει
«γέφυρα» με την Αμερική,
αλλά το
Brexit
την έχει αφήσει
απομονωμένη σε σχέση με
την Ευρώπη. Η
Giorgia
Meloni
είναι ιδεολογική
σύμμαχος του Αμερικανού
προέδρου, αλλά δεν έχει
ακόμη αποφασίσει πώς να
είναι ταυτόχρονα υπέρ
της Ουκρανίας και υπέρ
του
Trump.
Η αποστολή ενός σεβαστού
ηγέτη από μια μικρότερη
χώρα, όπως ο
Petr
Pavel,
ο στρατηγός εν
αποστρατεία που έγινε
πρόεδρος της Τσεχίας, θα
ήταν κάποτε ένας τυπικός
ευρω-συμβιβασμός. Ο κ.
Trump
αναμφίβολα θα ξεκινούσε
τις διαδικασίες
υποτιμώντας την επιλογή
που έγινε με συναίνεση.
(«Ποιος είναι αυτός ο
τύπος τέλος πάντων;»)
Ο κ.
Macron
φαίνεται να είναι η
λογική επιλογή. Θέλει τη
δουλειά και έχει ήδη
συγκαλέσει ομάδες
Ευρωπαίων ηγετών στο
Παρίσι. Συμβουλεύτηκε
ευρέως τους
μεγαλόσχημους
συναδέλφους του πριν από
την τρίωρη συνομιλία του
με τον κ.
Trump
αυτή την εβδομάδα. Όσοι
δεν είναι σίγουροι για
τα γεωπολιτικά του
ένστικτα θα μπορούσαν να
προτείνουν υφισταμένους
για να τα
εξισορροπήσουν. Λέγεται
ότι η
Kaja
Kallas,
η «σιδηρά» Εσθονή που
ηγείται του βραχίονα
εξωτερικής πολιτικής της
ΕΕ, θα ήταν μία καλή
εκπρόσωπος που θα
διαχειριζόταν τον
Αμερικανό υπουργό
Εξωτερικών στις
προπαρασκευαστικές
συνομιλίες. Το ότι η
Ευρώπη δεν μπορεί εύκολα
να προτείνει ένα πρόσωπο
για να ενεργήσει για
όλους είναι μέρος της
ιστορίας και της
γοητείας της. Ωστόσο,
αυτή η πολυτέλεια
προέρχεται από το να
είσαι πρωτίστως μια ήπια
δύναμη, και αυτές είναι
εποχές σκληρών δυνάμεων.
Οι Ευρωπαίοι πρέπει να
καταλάβουν ότι το να
έχεις έναν και μόνο
απεσταλμένο στο τραπέζι
των διαπραγματεύσεων, ο
οποίος θα εκνευρίζει
κάποιους, είναι καλύτερο
από το να τσακώνεσαι
μακριά από αυτό.
Πηγή:
The Economist
|