Παρά τη μεγάλη εισροή δημόσιων επενδυτικών κεφαλαίων στην ελληνική οικονομία, από το ΠΔΕ και το Ταμείο Ανάκαμψης, το 2024 η Ελλάδα δεν κατάφερε στην πραγματικότητα να κερδίσει το επενδυτικό στοίχημα, που δεν είναι μόνο ποσοτικό αλλά πρωτίστως ποιοτικό και συνδέεται με την ανάγκη αύξησης των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, οι οποίες ενισχύουν την παραγωγικότητα της οικονομίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ που περιλαμβάνονται στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή του, το 2024 η ελληνική οικονομία έφθασε σε ένα ρυθμό ανάπτυξης 2,3%, πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, λαμβάνοντας αρκετά ισχυρή ώθηση από τις επενδύσεις. Συνολικά, οι επενδύσεις ήταν αυξημένες κατά το εντυπωσιακό ποσοστό του 22%, όμως οι επενδύσεις σε πάγια αυξήθηκαν μόλις κατά 3% και η μεγέθυνση κατά 22% προήλθε κυρίως από την αύξηση των αποθεμάτων.

Εστιάζοντας στις πάγιες επενδύσεις του γ' τριμήνου 2024, το ΙΟΒΕ κάνει λόγο για οριακή διατήρηση της δυναμικής τους, σημειώνοντας ότι μεγεθύνθηκαν κατά 0,3% σε ετήσια βάση, ωστόσο υποχώρησαν κατά -1,1% σε σχέση με το β’ τρίμηνο του προηγούμενου έτους.

Όσον αφορά το μείγμα των πάγιων επενδύσεων, φαίνεται ότι αυτές που κατ' εξοχήν ενισχύουν την παραγωγικότητα, όπως οι επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό, έμειναν πίσω. Όπως τονίζει το ΙΟΒΕ, «μεταξύ των συνιστωσών των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, οι επενδύσεις σε Κατοικίες και κατασκευές σημείωσαν ετήσια αύξηση, ακολουθούμενες από τις επενδύσεις σε Λοιπά προϊόντα, ενώ, αντίθετα, οι επενδύσεις σε Μηχανολογικό και μεταφορικό εξοπλισμό παρουσίασαν πτώση».

Οι ελπίδες για το 2025

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΙΟΒΕ, το 2025 θα είναι η χρονιά όπου θα αλλάξει ουσιωδώς αυτή η εικόνα «καχεξίας» των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου. Η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί ελαφρώς (από 2,3% σε 2,4%), με τις επενδύσεις συνολικά αυξημένες κατά 6%. Όμως, αυτή η αύξηση δεν θα προέλθει από τα αποθέματα, που προβλέπεται να μειωθούν, αλλά από τη δυναμική αύξηση των επενδύσεων σε πάγια. «Ως προς τις συνιστώσες της ανάπτυξης το 2025, αναμένεται σημαντική ενίσχυση των πάγιων επενδύσεων (+9,5%)», τονίζει το ΙΟΒΕ.

Σκιαγραφώντας το θετικό επενδυτικό περιβάλλον για το 2025, το ΙΟΒΕ σημειώνει ότι «παράγοντες όπως η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, η βελτίωση του οικονομικού κλίματος και η επιτάχυνση της υλοποίησης του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένεται να συμβάλλουν θετικά στην μεγέθυνση των επενδύσεων τόσο μέχρι το τέλος του προηγούμενου έτους, όσο και το 2025».

Και προσθέτει ότι «η μεγιστοποίηση των οφελών από την αυξημένη επενδυτική δραστηριότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ενίσχυση του εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας, εστιάζοντας στρατηγικά σε τομείς με υψηλή προστιθέμενη αξία, όπως η τεχνολογία, η πράσινη ενέργεια και ο υψηλής ποιότητας τουρισμός».

Ατού το Ταμείο Ανάκαμψης

Αναμφίβολα, το μεγαλύτερο ατού της ελληνικής οικονομίας για το 2025 θα είναι οι δημόσιες επενδύσεις και, ειδικότερα, οι εισροές από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς το τρέχον έτος αναμένεται να φθάσουν στην κορύφωσή τους, οδηγώντας τα συνολικά κονδύλια που θα διατεθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το ΤΑΑ σε νέο ρεκόρ.

Το 2025 εκτιμάται ότι τα συνολικά κονδύλια του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και του Ταμείου Ανάκαμψης θα αυξηθούν κατά 7,2% και θα ανέλθουν σε 14,1 δισ.

Το ΠΔΕ και το Ταμείο Ανάκαμψης

Ειδικότερα, αναφερόμενο στις δημόσιες επενδύσεις του 2025, το ΙΟΒΕ σημειώνει ότι:

Αναμένεται αύξηση των εσόδων του ΠΔΕ+ΤΑΑ το 2025 κατά 25,2% σε σχέση με πέρυσι, κυρίως λόγω των αυξημένων εσόδων του ΤΑΑ (+€1.298 εκατ.).

Οι δαπάνες του ΠΔΕ+ΤΑΑ αναμένεται ότι θα ανέλθουν σε €14.100 εκατ. (+7,2% σε σχέση με πέρυσι) το 2025, εκ των οποίων €9.200 εκατ. αφορούν το ΠΔΕ, με κατανομή της συνολικής δαπάνης μεταξύ των έργων που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της ΕΕ, ύψους €6.450 εκατ. και εκείνων που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους, ύψους €2.750 εκατ.7

Το όριο των δαπανών για την υλοποίηση δράσεων που χρηματοδοτούνται από το σκέλος των επιχορηγήσεων του ΤΑΑ ανέρχεται σε €4.900 εκατ. για το 2025, πέραν του ορίου δαπανών που αφορά στο εθνικό και στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων.

Αργή η κάλυψη των απωλειών της κρίσης

Πάντως, το ΙΟΒΕ παραμένει συγκρατημένο στη συνολική αποτύπωση των τάσεων της οικονομίας, παρά τη σαφή βελτίωση που αναμένεται το 2025 στις επενδύσεις, καθώς καλύπτονται με αργούς ρυθμούς οι απώλειες της μεγάλης οικονομικής κρίσης, ενώ παρατηρείται αδυναμία στην προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων.

Όπως υπογραμμίζει, «ενώ η θετική τάση της οικονομίας καταγράφεται σαφώς, εξίσου σαφές είναι ότι η μεγέθυνση της οικονομίας μας την ανεβάζει μόνο σταδιακά από το χαμηλό επίπεδο στο οποίο βρέθηκε κατά την παρατεταμένη κρίση. Συνεπώς, σε ένα έτος από τώρα η ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι θα βρίσκεται σε μια παρόμοια με τη σημερινή κατάσταση, περαιτέρω μεγεθυμένη βέβαια κατά την αναμενόμενη, αν και όχι αυτονόητη, τάση, όμως με τα ερωτήματα του πώς θα εξελιχθεί στη συνέχεια και πώς θα αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις του περιβάλλοντος να παραμένουν ανοικτά.

Οι κύριες μετρήσεις που αντανακλούν πλευρές της οικονομίας μας που παραμένουν αδύναμες είναι στην προσέλκυση επενδύσεων, ιδίως αυτών που θα επιδράσουν περισσότερο ευνοϊκά στην παραγωγικότητα και στο έλλειμμα του εξωτερικού εμπορικού ισοζυγίου».

Πηγή: Business Daily