Με την κυβέρνηση να έχει αναδείξει ως μείζον το θέμα της διάθεσης των 21.000 ακινήτων που λιμνάζουν στους ισολογισμούς των τραπεζών και των servicers, προκειμένου να καλυφθεί το έλλειμμα προσφοράς κατοικιών και παράλληλα να πιεστούν πτωτικά οι τιμές των ακινήτων, τράπεζες και servicers επιδιώκουν ακριβώς το ίδιο, αλλά έχουν βρει τοίχο στις προτάσεις για τις ταχύτερες μεταβιβάσεις ακινήτων που είχαν υποβάλει από το 2023 στα υπουργεία Οικονομικών και Δικαιοσύνης.

Όπως αναφέρουν στην «Απογευματινή της Κυριακής», πηγές από τον χώρο των τραπεζών και των servicers, από το ανωτέρω απόθεμα των ακινήτων σε τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης, 15.000 είναι οικιστικά ακίνητα, με το 60% αυτών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, το 20% σε μεγάλες πόλεις και το υπόλοιπο 20% σε μικρότερες.

Τα ακίνητα αυτά θα μπορούσαν να πέσουν στην αγορά, επηρεάζοντας πτωτικά και τις τιμές, εφόσον δεν υπήρχαν προσκόμματα από το ίδιο το Δημόσιο για τις μεταβιβάσεις τους. Το μείζον θέμα είναι οι καθυστερήσεις σε Κτηματολόγια και Υποθηκοφυλακεία, αλλά και το δικαστικό σύστημα που επιτρέπει μεγάλες περιόδους για την εκδίκαση ανακοπών κατά των πλειστηριασμών από πλευράς δανειοληπτών.

Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, τα 15.000 οικιστικά ακίνητα των τραπεζών και των servicers θα μπορούσαν να βγουν αύριο κιόλας στην αγορά, εφόσον μπορούσαν να μεταβιβαστούν ατακτοποίητα και η τακτοποίησή τους να γινόταν σε δεύτερο χρόνο, από τον αγοραστή, με χαμηλότερο κόστος. Οι διαδικασίες τακτοποίησης είναι τόσο χρονοβόρες και σε αρκετές περιπτώσεις ακινήτων ατελέσφορες που από τα προαναφερόμενα 15.000 ακίνητα, μόλις 200 έως 500 το πολύ είναι τακτοποιημένα. Οι διαδικασίες στα Κτηματολόγια για να πάρουν οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης πιστοποιητικά μεταγραφής και να μεταβιβάσουν τα ακίνητα πάνε με τον αραμπά. Στην Αθήνα, για παράδειγμα, ο μέσος χρόνος αναμονής είναι 15 μήνες, με τον συντομότερο χρόνο να είναι οι τρεις μήνες, ενώ υπάρχει και κτηματολόγιο με χρόνο ανταπόκρισης τρία χρόνια.

Επιπλέον, υπάρχουν και τεχνικά θέματα που εμποδίζουν την ταχύτητα της διάθεσης των ακινήτων. Π.χ. για να πάρει ηλεκτρονική ταυτότητα ένα ακίνητο μπορεί να χρειαστεί ένας με ενάμισης χρόνος.

Οι μεγάλες καθυστερήσεις στις μεταβιβάσεις ακινήτων καταλήγουν να ματαιώνουν στο παρά πέντε ή και να ακυρώνουν αγοραπωλησίες από τρίτους, οι οποίοι δε, αν είναι ξένοι, αδυνατούν να πιστέψουν ότι ο τόσο μακρύς χρόνος για να έρθει το ακίνητο στα χέρια τους, δεν κρύβει παγίδα εξαπάτησής τους. Σύμφωνα με αναφορές μεσιτών, στην Ελλάδα χρειάζονται περίπου 250 ημέρες ή περίπου οκτώ μήνες για να ολοκληρωθεί μια αγοραπωλησία κατοικίας. Την ίδια στιγμή, οι μεταβιβάσεις ακινήτων στην Ιταλία γίνονται σε 120 ημέρες, στην Ισπανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία δεν απαιτούνται πάνω από 2-3 μήνες, ενώ στην Κύπρο, λόγω του σύγχρονου Κτηματολογίου που διευκολύνει τις διαδικασίες, μια πράξη μεταβίβασης μπορεί να ολοκληρωθεί και εντός 3-4 ημερών μόλις.

Οι τράπεζες και οι servicers έχουν ζητήσει από τα αρμόδια υπουργεία τρεις καίριες παρεμβάσεις για να επιταχυνθούν οι μεταβιβάσεις ακινήτων:

Να επεκταθεί η δυνατότητα μονομερούς τροποποίησης, που προβλέπει ο νόμος 5142/2024, και στις καταπατήσεις κοινόχρηστων χώρων, με την προϋπόθεση ότι αυτές έχουν συντελεστεί κατά τη δόμηση της πολυκατοικίας και βρίσκονται εντός του νόμιμου όγκου.

Να επιταχυνθούν οι καταχωρήσεις στο Κτηματολόγιο.

Για τις παραβάσεις της κατηγορίας «Ε», όπως ορίζονται από τον νόμο 4495 του 2017, να προβλεφθεί η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα πώλησης για όσα ακίνητα έχουν αποκτηθεί μέσω πλειστηριασμών. Λόγω της βαρύτητας των παραβάσεων, οι τράπεζες δεν μπορούν να πωλήσουν τα παραπάνω ακίνητα, αλλά μόνο να τα νοικιάζουν.

Πέραν των παραπάνω, το φαινόμενο των ανακοπών που ασκούνται από δανειολήπτες κατά των πλειστηριασμών που έχουν διενεργηθεί, καθυστερεί σημαντικά τις μεταβιβάσεις και σε πολλές περιπτώσεις αποτρέπει τις αγορές ακινήτων. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, ποσοστό 15% – 20% των δανειοληπτών ασκεί ανακοπές κατά των πλειστηριασμών και αυτή τη στιγμή υπάρχουν δικάσιμοι που έχουν οριστεί για το 2032. Σημειωτέον ότι μόλις το 2% των δανειοληπτών δικαιώνεται από τα δικαστήρια για τις ασκηθείσες ανακοπές.

Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι στον ενάμιση χρόνο που απαιτείται στην πράξη για να μεταβιβαστεί ένα ακίνητο στην αγορά, το κόστος με το οποίο επιβαρύνονται οι τράπεζες ή οι servicers υπολογίζεται από 9% έως 28%, με το μεγαλύτερο κόστος να προέρχεται από τα μικρότερα ακίνητα.