"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 01/11/23

ΑΕΠ & Φορολογικά έσοδα

Στη σκιά των τελευταίων συζητήσεων για τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών και την εκτεταμένη φοροδιαφυγή που όλοι γνωρίζουμε πως υπάρχει στη χώρα.  

Θα ξεκινήσουμε με ένα αρκετά ενδιαφέρον άρθρο … Μπορεί η ανάκτηση των προ κρίσης επιπέδων όσον αφορά το ΑΕΠ να είναι πλέον ορατή, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και για τα δηλωθέντα εισοδήματα στην εφορία, τα οποία απέχουν 16 δισ. ευρώ από το «ιστορικό υψηλό». Από μισθούς και συντάξεις προέρχεται το 78% των δηλωθέντων εισοδημάτων, ενώ μόλις το 7,8% δηλώνουν οι εισοδηματίες και 1,8% οι αγρότες. Περισσότερα είναι τα εισοδήματα από μερίσματα παρά από επαγγελματική δραστηριότητα.

Όπως αναφέρονταν σε σχετικό ρεπορτάζ της Καθημερινής, από το 2025, το ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας θα κινείται σε νέα ιστορικά υψηλά, κάτι που σημαίνει ότι ακόμη ένας βασικός δείκτης θα έχει επιστρέψει στα προ μνημονίων επίπεδα. Το ερώτημα είναι αν η επιστροφή στην κανονικότητα θα αφορά και τα δηλωθέντα εισοδήματα στην εφορία. Σε αυτό τον δείκτη μάς «χωρίζουν» ακόμη περισσότερα από 12-13 δισ. ευρώ, καθώς την τελευταία φορά που τα φυσικά πρόσωπα δηλώσαμε –αθροιστικά– πάνω από 100 δισ. ευρώ ήταν το 2008. Τι προέκυψε από τις περυσινές φορολογικές δηλώσεις; Οτι τα δηλωθέντα εισοδήματα ανήλθαν σε 84 δισ. ευρώ, λιγότερα από όσα είχαμε δηλώσει το μακρινό 2006. Αρα, για να ανακτηθεί το ιστορικό υψηλό (όπως και στο ΑΕΠ) θα πρέπει να καλυφθεί η διαφορά. Το ζητούμενο, βέβαια, δεν είναι να αυξηθούν μόνο τα δηλωθέντα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων, αλλά να σηκώσουν φορολογικά βάρη και όσοι εισπράττουν εισοδήματα από άλλες πηγές.

Η επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων βγάζει εντυπωσιακά ευρήματα: Πρώτον, τη «συσχέτιση» των φορολογικών δηλώσεων με το ύψος των φορολογικών συντελεστών. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες «εξαφάνισαν» πάνω από 1,3 δισ. ευρώ μέσα σε δύο χρονιές, όταν οι ασφαλιστικές εισφορές συνδέθηκαν με το εισόδημα και «επανέφεραν» ένα σημαντικό μέρος με τη θέσπιση του κατώτατου φορολογικού συντελεστή του 9%, αλλά και την αποσύνδεση των εισφορών. Οι μέτοχοι εταιρειών επίσης ψηφίζουν διανομές μετά την ενεργοποίηση του νέου νόμου που ρίχνει τον συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων στο 5%. Οσο για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, δεν φαίνεται να επηρεάζονται ούτε από τη μεταβολή των αξιών των ακινήτων ούτε από τις αυξήσεις στα ενοίκια. Τα ενοίκια που δηλώνουν είναι «κλειδωμένα» εδώ και μια 10ετία στην περιοχή των 6-7 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Το αυτό και για τους αγρότες, οι οποίες και στις καλές και στις κακές παραγωγικές χρονιές περιορίζονται σε ποσά της τάξεως του 1,2-1,5 δισ. ευρώ.

Σε περιβάλλον πληθωρισμού, η αύξηση των δηλωθέντων εισοδημάτων είναι σχεδόν «αυτόματη» διαδικασία. Για να προστατευθεί το πραγματικό εισόδημα, δίδονται αυξήσεις και αυτές, ειδικά όταν μιλάμε για μισθούς και συντάξεις, «φουσκώνουν» και το δηλωθέν εισόδημα. Αυτό αναμένεται να συμβεί και τώρα. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δήλωναν το 2010 περί τα 77 δισ. ευρώ σε σύνολο 100 δισ. ευρώ, ήτοι περίπου το 77% των συνολικών εισοδημάτων της χώρας. Γι’ αυτό και κέρδιζαν επάξια τον τίτλο των «φορολογικών υποζυγίων». Το 2020 και το 2021, το ποσοστό αυτό ανέβηκε για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια στο 82%. Ο λόγος; Τα αναδρομικά των συνταξιούχων, η μείωση της ανεργίας και οι πρώτες αυξήσεις μισθών. Αυτό το ποσοστό υποχώρησε το 2022 στο 78%, αλλά έγινε για καθαρά συγκυριακούς λόγους: την εκτόξευση των εισοδημάτων από μερίσματα που διανεμήθηκαν μαζικά καθώς εφαρμόστηκε για πρώτη φορά ο συντελεστής του 5% στα μερίσματα οδηγώντας τα διανεμόμενα κέρδη στα 5,7 δισ. ευρώ, υπερδιπλάσια σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Γιατί στις φετινές στατιστικές αναμένεται οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι να εμφανιστούν και πάλι ως οι ελέγχοντες πάνω από το 80% των εισοδημάτων της χώρας; Διότι αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός, διότι αυξήθηκαν οι συντάξεις για πρώτη φορά ύστερα από το 2010 και διότι μειώθηκε η ανεργία, άρα απέκτησαν περισσότεροι εισόδημα. Το ζητούμενο όμως για το υπουργείο Οικονομικών δεν είναι να μεγαλώνει η πίτα της φορολογητέας ύλης μόνο με τη συγκεκριμένη ομάδα. Το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να δώσει απαντήσεις στα ακόλουθα στατιστικά ευρήματα:

1. Από το 2013 μέχρι και σήμερα, το εισόδημα από ενοίκια κινείται σταθερά στην περιοχή των 6,3 με 6,6 δισ. ευρώ. Εχουν χαθεί επομένως πάνω από 2,2 δισ. ευρώ σε σχέση με το υψηλό του 2010. Ομως, οι τιμές των ακινήτων δεν διαφέρουν πλέον σε σχέση με το 2010. Γιατί να υπάρχει τέτοια διαφορά στα εισοδήματα; Προφανώς υπάρχει το φαινόμενο των συμφωνιών κάτω από το τραπέζι και ο λόγος είναι η κλίμακα φορολογίας. Οι ιδιοκτήτες κάνουν ό,τι μπορούν για να μην ξεφύγει το ατομικό εισόδημα από τις 12.000 ευρώ, περιοχή στην οποία εφαρμόζεται ο συντελεστής του 15%

2. Από το 2015 και μέχρι το 2017, το εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων μειώθηκε από τα 5 δισ. ευρώ στα 3,3 δισ. ευρώ. Εξαφανίστηκαν τα κέρδη και ο λόγος ήταν το άθροισμα των εισφορών και των φόρων που έφτανε μέχρι και το 70%. Το 2022, καταγράφηκε μια αύξηση στα 4,3 δισ. ευρώ λόγω της εφαρμογής του συντελεστή 9%, τώρα όμως είναι το ζητούμενο να δουλέψουν τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών και να επανέλθουμε και πάλι πάνω από τα 5 δισ. ευρώ.

Ελλάδα – Ισπανία – Παραγωγικότητα ….

Ενδιαφέροντα βρήκαμε τα όσα έγραψε σε πρόσφατο άρθρο του στο in.gr ο Γιώργος Μαζιάς …..

Η κόντρα είναι δεδομένη. Οι Ισπανοί σπάνια μας έβλεπαν με καλό μάτι. Σε όλα τα επίπεδα. Τελευταίο μέτωπο το εργασιακό. Το economista είχε για ώρα πρώτο θέμα ότι η Ισπανία μπορεί να φτάσει στα επίπεδα τα πολύ χαμηλά της Ελλάδας στον τομέα της παραγωγικότητας αν εφαρμοστεί το τελευταίο εργασιακό νομοσχέδιο στη χώρα της ιβηρικής.

Το δημοσίευμα αναφέρει χαρακτηριστικά: «Οι 37 εργάσιμες ώρες την εβδομάδα θα μειώσουν την παραγωγικότητα στο επίπεδο της Ελλάδας Η ελληνική χώρα αποτελεί για δεκαετίες το παράδειγμα χαμηλής αποδοτικότητας στην αγορά εργασίας. Οι επιδόσεις της Ισπανίας είναι ήδη σχεδόν έξι μονάδες χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ των 27.

Η έλλειψη παραγωγικότητας της ισπανικής αγοράς εργασίας σε σχέση με τις αντίστοιχες στην ευρωζώνη είναι ένα πρόβλημα που μετρά περισσότερο από δύο δεκαετίες, καταδικασμένο να επιδεινωθεί εάν γενικευθεί η εβδομαδιαία εργασία των 37,5 ωρών, όπως συμφωνήθηκε αυτή την εβδομάδα, από PSOE και Sumar.

Επιπλέον, στην περίπτωση μιας οικονομίας τόσο εξαρτημένης από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τον τομέα των υπηρεσιών, υπάρχει ο κίνδυνος, μεσομακροπρόθεσμα, η μέση απόδοση των εργαζομένων της να μειωθεί στα επίπεδα της Ελλάδας, του ήδη παροιμιώδους «Ευρωπαίου αρρώστου».

Εκ πρώτης όψεως μπορεί να φαίνεται σαν μια μικρή απειλή, αν σκεφτεί κανείς ότι η Ισπανία έχει περιοριστεί στην ευρωπαϊκή καμπύλη παραγωγικότητας εδώ και χρόνια. Το πιο πρόσφατο ρεκόρ της που συγκέντρωσε η Eurostat, σε σχέση με το 2022, μας δίνει 94,6 βαθμούς σε μια ταξινόμηση στην οποία ο 100 χαρακτηρίζεται από τον μέσο όρο της ΕΕ 27 χωρών και στην οποία η Νομισματική Ένωση συνολικά βαθμολογείται με 104,1.

Είναι μόνο χειρότερα, εξαιρουμένων των ιδιόμορφων οικονομιών της Βαλτικής, της Πορτογαλίας και, ακριβώς, της Ελλάδας. Το πρόβλημα σε αυτή την τελευταία οικονομία είναι τόσο βαθιά ριζωμένο που η τελευταία εργασιακή μεταρρύθμιση που προωθείται από την Αθήνα ανοίγει την πόρτα στην εργασία δεκατριών ωρών, έξι ημέρες την εβδομάδα

Τώρα κάτω μπορεί να φτάσει η Ισπανία και «η οπισθοδρόμηση στο επίπεδο της ελληνικής χώρας είναι πλέον εφικτή, μετά την «απώλεια δύο ακόμη θέσεων στην κοινοτική κατάταξη» εάν επιβληθούν οι 37,5 ώρες την εβδομάδα, σύμφωνα με τον οικονομολόγο, Μιγκέλ Ανχελ Μπερνάλ.

Κατά τη γνώμη του, στην αγορά εργασίας όλοι οι παράγοντες συσσωρεύονται αυτή τη στιγμή, έτσι ώστε η μικρότερη εργάσιμη ημέρα να είναι μια αντίδραση που καταλήγει να αποδυναμώνει σε μεγάλο βαθμό την ταλαιπωρημένη ισπανική παραγωγικότητα.

Ο Μπερνάλ απαριθμεί: «Το μεγάλο βάρος των ΜΜΕ, η μεγάλη σημασία του τομέα των υπηρεσιών, το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης, η εκτεταμένη παραοικονομία…»

Στο τέλος, εάν η παραγωγή είναι η ίδια κατανεμημένη σε πιο υποτιθέμενες ισοδύναμες θέσεις, η απόδοση μειώνεται και το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος αυξάνεται.

Οι εξελίξεις σε αυτούς τους τομείς απαιτούν πολύ χρόνο. Πιο αποτελεσματική βραχυπρόθεσμα θα ήταν «η μείωση των άλλων δαπανών, ιδιαίτερα του ενεργειακού και δημοσιονομικού κόστους των εταιρειών, αλλά το γεγονός είναι ότι η συμφωνία PSOE-Sumar κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Πάνω απ ‘όλα, όταν πρόκειται για τροποποίηση εταιρειών και άσκηση μεγαλύτερης πίεσης στις εταιρείες.

Οπως επιβεβαιώθηκε από την Τράπεζα της Ισπανίας, υπάρχει σημαντικό έλλειμμα στο επίπεδο κατάρτισης των Ισπανών εργαζομένων και επιχειρηματιών σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης.

Επίσης, «το βάρος των μεσαίων ή μεγάλων επιχειρήσεων είναι μικρότερο από ό,τι σε άλλες χώρες». Συγκεκριμένα, «περίπου το 35% της απασχόλησης είναι σε επιχειρήσεις με περισσότερους από 50 εργαζόμενους, ποσοστό που ανέρχεται στο 66% στη Γερμανία».

Οι οικονομολόγοι θεωρούν δεδομένη την πτώση της εργασιακής απόδοσης σε περίπτωση που ευδοκιμήσει η πρόταση PSOE-Sumar. Επιπλέον, παρέχει έναν πρώτο υπολογισμό της ποσοστιαίας μείωσης που είναι πιο προβλέψιμος.

«Η μείωση της εβδομαδιαίας εργάσιμης ημέρας από 40 σε 37,5 ώρες αντιπροσωπεύει μείωση 6,25%. Για κάθε 1% που μειώνονται οι πραγματικές ώρες εργασίας, υπάρχει παράλληλη πτώση της παραγωγικότητας ανά ώρα κατά 0,87%», όπως ποσοτικοποιήθηκε από τους ειδικούς.

Ακολουθώντας αυτή τη λογική, η απόδοση της αγοράς εργασίας είναι σε θέση να συρρικνωθεί σχεδόν κατά 5,5%. Αυτά είναι τα συμπεράσματα μετά την ενδελεχή εξέταση των στατιστικών εργασίας των τελευταίων 15 ετών, ακριβώς εκείνων στα οποία το πρόβλημα της ισπανικής παραγωγικότητας έχει γίνει πιο πιεστικό.

Η ουσία του ζητήματος είναι ότι η συζήτηση δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπιστεί με τόσο απλούς όρους. Η ισπανική εργασιακή πραγματικότητα είναι πολύ περίπλοκη, καθώς χαρακτηρίζεται από παράγοντες όπως η προσωρινότητα και το υψηλό επίπεδο ανεργίας των νέων.

Υπό αυτές τις συνθήκες, προβλέπονται επίσης ζημίες που προκύπτουν από τη μείωση της εργάσιμης ημέρας εάν δεν ληφθεί υπόψη ένας βασικός παράγοντας όπως «η βελτίωση της ποιότητας του ανθρώπινου κεφαλαίου που διαθέτει η οικονομία», καταλήγει στο άρθρο του ο Economista.

Μισθοί – πληθωρισμός

Σε μερικά ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία … Η ανεξέλεγκτη κούρσα του πληθωρισμού κατά την περυσινή χρονιά οδήγησε μείωση των πραγματικών εισοδημάτων των νοικοκυριών. Μάλιστα, αν και φέτος υπάρχει μια πτώση του πληθωρισμού, οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται, ιδίως σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα.

Όπως έγραψε ο Ο.Τ., είναι χαρακτηριστικό ότι μείωση 2% υπέστησαν τα πραγματικά εισοδήματα των ελληνικών νοικοκυριών το 2022. Ειδικότερα, κατά 7,6% αυξήθηκε το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών το 2022, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ σε σύγκριση με το 2021, από 126,3 δισ. ευρώ σε 135,9 δισ. ευρώ.

Συρρίκνωση του πραγματικού εισοδήματος

Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή αύξηση είναι ονομαστική και όχι πραγματική, καθώς θα πρέπει να προσμετρηθεί ο πληθωρισμός, ο οποίος άγγιξε το 9,6% για το σύνολο της περυσινής χρονιάς, σύμφωνα με τα όσα καταγράφονται στο προσχέδιο προϋπολογισμού που κατατέθηκε στις αρχές Οκτώβρη στη Βουλή. Συνεπώς, το πραγματικό εισόδημα των πολιτών συρρικνώθηκε κατά 9,6%-7,6%=2%.

Παράλληλα, τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία,  η εξέλιξη του ποσοστού αποταμίευσης των νοικοκυριών και των  κατά την περίοδο 2010-2022, που ορίζεται ως η ακαθάριστη αποταμίευση προς το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα, ήταν -4,0% (2,1% το 2021). Ουσιαστικά, προκύπτει πως οι πολίτες αναγκάζονται να βάλουν «χέρι» στα έτοιμα, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες των συνεχόμενων και συνεχιζόμενων ανατιμήσεων που «αδειάζουν» το πορτοφόλι τους.

Η άνοδος του πληθωρισμού προκάλεσε την πτώση του πληθωρισμού

Δύσκολη συνθήκη

Ως εκ τούτου, συνθήκες ασφυξίας δημιουργούνται για τα νοικοκυριά στην Ελλάδα. Από τη μία πλευρά η συνεχιζόμενη ακρίβεια και από την άλλη τα ανεπαρκή εισοδήματα δείχνουν ότι αναμένεται να διογκωθούν οι δυσκολίες μέσα στους επόμενους μήνες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 17,4% του πληθυσμού της χώρας απειλεί ο κίνδυνος φτώχειας, σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, όταν στον υπολογισμό του δείκτη λαμβάνεται υπόψη μόνο η ισοδύναμη δαπάνη με τρόπο κτήσης την αγορά (17,1% το 2021), ενώ ο δείκτης μειώνεται στο 13,4% του πληθυσμού (12,2% το 2021), όταν λαμβάνονται υπόψη όλες οι καταναλωτικές δαπάνες, ανεξάρτητα από τον τρόπο κτήσης (τεκμαρτό ενοίκιο από ιδιοκατοίκηση, ιδιοπαραγόμενα αγαθά, αγαθά και υπηρεσίες παρεχόμενες δωρεάν από τον εργοδότη, άλλα νοικοκυριά, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, κράτος κ.λπ.). Ενώ, οι ανατιμήσεις στα είδη διατροφής, οδηγούν τα νοικοκυριά να δαπανούν όλο και περισσότερα στις συγκεκριμένες ανάγκες, αγοράζοντας ωστόσο λιγότερα αγαθά.

Συνέπειες στην κατανάλωση

Άλλωστε, για τους παραπάνω λόγους, έχει υπάρξει και αλλαγή στις συνήθειες των Ελλήνων. Είναι χαρακτηριστικό σχεδόν δύο δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερα δαπάνησαν τα νοικοκυριά στην Ελλάδα το 2022 σε σύγκριση με το 2009 για είδη παντοπωλείου – διατροφής, καθώς υπολογίζεται ότι ενώ η συνολική δαπάνη το 2009 ήταν 22,10 δισ. ευρώ, το 2022 διαμορφώθηκε σε 20,28 δισ. ευρώ και μάλιστα σε ένα έντονα πληθωριστικό περιβάλλον.

Το παραπάνω δείχνει την καθίζηση που έχουν υποστεί τα πραγματικά εισοδήματα. Ως εκ τούτου, οι πολίτες δαπανούν λιγότερα χρήματα για ελαιόλαδο, κρέας και φρέσκο γάλα, αλλά περισσότερο για είδη αρτοποιίας και γενικώς υδατάνθρακες και προτιμούν το αρκετά φθηνότερο κοτόπουλο, από το μοσχαρίσιο και αιγοπρόβειο κρέας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η δαπάνη κατά κεφαλήν σε είδη παντοπωλείου διαμορφώθηκε το 2022 στο 1,825 ευρώ μειωμένη κατά 5,8% σε σχέση με το 2009. Σε σχέση με το 2021, η συνολική δαπάνη σε είδη παντοπωλείου αυξήθηκε κατά 3,1%, κάτι που αποδίδεται στον συνδυασμό των ανατιμήσεων και της μείωσης στον όγκο αγορών των νοικοκυριών.

O αγώνας θέλει καλοπέραση …

Σε ένα διαφορετικό θέμα, με φανερά ειρωνική διάθεση θα σχολιάσουμε πως ο αγώνας θέλει καλοπέραση και πλούτο. Δε το λέμε αυτό, σχολιάζοντας το παρακάτω άρθρο, για να πάρουμε θέση υπέρ των Ισραηλινών. Το λέμε γενικά, γιατί είτε αφορά τη Χαμάς, είτε τους κατά καιρούς επαναστάτες όλων των ιδεολογιών. Την ώρα που ο απλός κόσμος που τους αναδεικνύει και τους στηρίζει, υποφέρουνε. Αυτοί “τρώνε με χρυσά κουτάλια”, θησαυρίζοντας εις βάρος των λαών ….. Μην πάμε και πολύ μακριά. Ξέρουμε και στη χώρα μας πάρα πολλά παραδείγματα, ειδικά από τη δύσκολη περίοδο της ελληνικής κρίσης, αλλά και συνολικά στο βάθος της ιστορίας. Φυσικά άλλο μια οικονομική κρίση και άλλο ένας άλλος πόλεμος, αν και νομίζουμε πως όλοι καταλάβατε τι θέλουμε να πούμε…

Όλα αυτά τα γράφουμε με αφορμή το παρακάτω άρθρο που διαβάσαμε …-

Μετά την απρόσμενη νίκη της Χαμάς στις παλαιστινιακές εκλογές του 2006 -με υποσχέσεις για καταπολέμηση της φτώχειας και διαρκή ένοπλο αγώνα- ο πολιτικός ηγέτης της ισλαμιστικής οργάνωσης, Ισμαήλ Χανίγια, δεσμεύτηκε να υπηρετήσει τον λαό του πιστά, ζώντας με «ελαιόλαδο και αποξηραμένα βότανα».

Αφότου όμως η Χαμάς κατέλαβε, ένα χρόνο μετά, τον πλήρη έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας -έπειτα από έναν σύντομο, πλην αιματηρό εμφύλιο με την κοσμική οργάνωση Φατάχ του Γιάσερ Αραφάτ- η εικόνα της στον εσωτερικό του μαστιζόμενου παλαιστινιακού θύλακα άρχισε γρήγορα να «ξεφτίζει».

Παρά τη μονομερή αποχώρηση των Ισραηλινών από την περιοχή το 2005, η Λωρίδα της Γάζας είχε μετατραπεί για τα πάνω από 2 εκατομμύρια κατοίκους της στη «μεγαλύτερη ανοιχτή φυλακή του κόσμου», εξαιτίας του ισραηλινο-αιγυπτιακού αποκλεισμού ένεκα της ηγεμονίας της Χαμάς.

«Τα χέρια μας είναι καθαρά. Δεν κλέβουμε κεφάλαια, δεν κατέχουμε ακίνητα, ούτε χτίζουμε βίλες», είχε διακηρύξει το 2009 ο Χανίγια σε ομιλία του για την 22η επέτειο από την ίδρυση της οργάνωσής του, ως παρακλάδι της εξ Αιγύπτου ορμώμενης Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Όμως μόλις ένα χρόνο αργότερα, γράφουν οι Times of Israel επικαλούμενοι το αιγυπτιακό περιοδικό Rose al-Yūsuf, «ο Χανίγια ξόδεψε 4 εκατομμύρια δολάρια σε ένα οικόπεδο στην παραλία της Γάζας, κοντά στον προσφυγικό καταυλισμό Αλ Σάτι όπου μεγάλωσε, το οποίο έγραψε στο όνομα του γαμπρού του».

Έκτοτε, αναφέρεται ότι έχει αγοράσει πολλά διαμερίσματα, βίλες και κτίρια στη Λωρίδα της Γάζας, γράφοντάς τα σε ορισμένα από τα συνολικά 13 παιδιά του.

Ωστόσο εδώ και καιρό ο ίδιος, μέλη της οικογένειάς του και αρκετά ηγετικά στελέχη της Χαμάς δεν ζουν καν στην πολύπαθη Λωρίδα της Γάζας.

Διαμένουν και περιφέρονται μεταξύ Τουρκίας και Κατάρ, αφήνοντας πίσω αξιωματούχους της οργάνωσης και τους άμαχους Παλαιστίνιους να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των πολιτικών τους έναντι του Ισραήλ -που παραμένει κατοχική δύναμη στη Δυτική Όχθη και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ- αλλά και ως μέλος του «Άξονα της Αντίστασης».

Ένα διευρυνόμενο δίκτυο των ένοπλων «πληρεξούσιων» του Ιράν στη Μέση Ανατολή.

«Άσε τους άλλους να πεθάνουν»…

Ανήμερα της επίθεσης-σοκ της Χαμάς στο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφόρησε βίντεο με τον Χανίγια και συνεργάτες του να παρακολουθούν από τηλεοράσεως τις εξελίξεις, πανηγυρίζοντας μετά προσευχής.

Οι περισσότεροι τότε υπέθεσαν ότι ήταν στο γραφείο του στην Ντόχα του Κατάρ.

Έχει μετεγκατασταθεί εκεί μαζί με τη σύζυγό του και ορισμένα από τα παιδιά τους από το 2019, δύο χρόνια αφότου ανέλαβε επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.

Σύμφωνα ωστόσο με τον ιστότοπο Al Monitor, βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη, όπου η παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση διατηρεί επίσημα γραφείο.

Η Διεύθυνση Επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας διέψευσε ως «αβάσιμες» τις πληροφορίες του δημοσιεύματος ότι «η Άγκυρα ζήτησε ευγενικά από τον Χανίγια και τη συνοδεία του να εγκαταλείψουν την Τουρκία», χωρίς όμως να αναφέρει εάν ο ηγέτης της Χαμάς ήταν πράγματι εκεί.

Αρκετά πάντως στελέχη της Χαμάς -την οποία η Άγκυρα δεν χαρακτηρίζει τρομοκρατική οργάνωση- καθώς και μέλη των οικογενειών τους διαμένουν στην Κωνσταντινούπολη. Κάποιοι είναι κάτοχοι διαβατηρίων και διατηρούν προσοδοφόρες επιχειρήσεις.

Πρόσφατα το πρακτορείο AP ανέφερε ότι εκεί έχουν μετεγκατασταθεί από πέρυσι οι Χαλίλ αλ-Χάγια και Φατίχ Χαμάντ, αμφότεροι ανώτεροι αξιωματούχοι της οργάνωσης, καθώς και μέλη της οικογένειας του ίδιου του Χανίγια.

Δεκάδες άλλα στελέχη της Χαμάς φέρονται επίσης να έχουν εγκατασταθεί στη Ντόχα ή στη Βηρυτό.

Φέτος, γράφει το το φιλοϊσραηλινό ινστιτούτο MEMRI, η Χαμάς οργάνωσε ένα εορταστικό Ιφτάρ (βραδινό γεύμα στο τέλος της καθημερινής νηστείας του Ραμαζανιού) στο Κατάρ για περίπου 30 διπλωμάτες από αραβικά και μουσουλμανικά κράτη, αρκετές «φίλες μη αραβικές χώρες», καθώς και υπουργούς και βουλευτές του εμιράτου.

Η εκδήλωση έγινε τον Απρίλιο στη Διπλωματική Λέσχη της Ντόχα.

Μεταξύ άλλων, το παρών έδωσαν οι πρέσβεις του Ιράν, της Ρωσίας, της Τουρκίας και του καθεστώτος των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, αλλά και «ένας σύμβουλος ασφαλείας από μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα», προσθέτει το ινστιτούτο, επικαλούμενο την εφημερίδα Al-Arabi Al-Jadid.

Λεφτά με το… «τσουβάλι»

Στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου εν τω μεταξύ ο σαουδαραβικός ειδησεογραφικός ιστότοπος Elaph -γράφει το MEMRI– ανέφερε ότι ο γιος του Χανίγια, Μάαζ, γνωστός στη Γάζα ως «Ο Πατέρας του Real Estate», απέκτησε τουρκικό διαβατήριο, ταξιδεύοντας έτσι με άνεση στο εξωτερικό και επεκτείνοντας τις business του στην Τουρκία.

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, παιδιά του Χανίγια διατηρούν γεννήτριες και πουλούν ηλεκτρική ενέργεια στη Γάζα, εν μέσω τραγικών ελλείψεων στην ρευματοδότηση πολύ πριν ξεσπάσει ο νέος πόλεμος με το Ισραήλ.Στο μεσοδιάστημα, σε συνεννόηση με το Τελ Αβίβ, το εμιράτο του Κατάρ έχει στείλει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στον θύλακα ως βοήθεια.

Εκτιμάται ότι έχει διαθέσει πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιχορηγήσεις, που επέτρεψαν στη Χαμάς να πληρώνει τους δημοσίους υπαλλήλους και να στηρίζει άπορες οικογένειες σε ένα από τα φτωχότερα μέρη του πλανήτη.

Γράφεται, δε, ότι πολλά στελέχη της Χαμάς έχουν θησαυρίσει, επιβάλλοντας φόρους σε εισαγόμενα αγαθά από τα σύνορα με την Αίγυπτο.

«Αν και δεν υπάρχουν επίσημα διαθέσιμα στοιχεία», ανέφερε το 2021 ρεπορτάζ στο Al-Monitor από τη Λωρίδα της Γάζας, υπάρχουν αναφορές ότι η Χαμάς είχε φορολογικά έσοδα «περίπου 40 με 50 εκατομμύρια σέκελ το μήνα».

Με τη σημερινή ισοτιμία φτάνουν τα 12 εκατομμύρια δολάρια…

Αυτά ενώ «η διακυβέρνηση υπό τον έλεγχο της Χαμάς δεν διαθέτει αποτελεσματικούς ή ανεξάρτητους μηχανισμούς για τη διασφάλιση της διαφάνειας στη χρηματοδότηση, τις προμήθειες ή τις λειτουργίες της», όπως επεσήμανε τότε σε έκθεση η αμερικανική μη κυβερνητική οργάνωση Freedom House.

Επί τάπητος η άρση ασυλίας των Σπαρτιατών

Τέλος, όπως σχολίαζε ο Βηματοδότης, την προσεχή Πέμπτη ξεκινά στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας του Κοινοβουλίου η συζήτηση για την άρση της ασυλίας των 11 Βουλευτών του κόμματος Σπαρτιάτες, ενώ η ψηφοφορία αναμένεται να ολοκληρωθεί την ερχόμενη εβδομάδα. Η άρση αυτή είναι απαραίτητη για να προωθηθεί η απολογία των συγκεκριμένων Βουλευτών στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Επίσης, η διαδικασία αυτή θα ανοίξει τον δρόμο και στο Εκλογοδικείο για να αποφανθεί σε ότι αφορά την νομιμότητα της συμμετοχής στις εκλογές του Ιουνίου του κόμματος Σπαρτιάτες που φέρεται ότι είναι παρένθετο σχήμα του καταδικασμένου για εγκληματική οργάνωση, Ηλία Κασιδιάρη. Το Εκλογοδικείο θα αποφασίσει για το μέλλον των εδρών των 11 Βουλευτών αλλά και για την γενικότερη συμμετοχή σε επόμενες εκλογές του κόμματος αυτού κάτι που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ενόψει των Ευρωεκλογών του επόμενου έτους.