"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 02/02/24

Πληθωρισμός

Ας ξεκινήσουμε με τον πληθωρισμό και μια τελευταία έρευνα, όπως έχουμε γράψει, για το υπ΄ αριθμόν ένα πρόβλημα της κοινωνίας, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και διεθνώς.  

Την επίδραση λοιπόν των ανατιμήσεων στις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα καταγράφει έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).

Η τελευταία έρευνα, με δείγμα 1.000 καταναλωτές, πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο 2023. Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, ξεκάθαρη είναι η τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων για τις αγορές βασικών αγαθών και υπηρεσιών και δευτερευόντως διαχείρισης χρημάτων.

Αναλυτικότερα, μεγαλύτερη είναι η πίεση στη μείωση των δαπανών για βασικές υπηρεσίες και λιγότερο για βασικά αγαθά. Συγκεκριμένα, το 75% (έναντι 71% τον Ιανουάριο 2023) του κοινού δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.α. Το 52% (έναντι 50% τον Ιανουάριο) του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής, π.χ. στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο. Το 55% (έναντι 55% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου. Το 48% (έναντι 40% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει αλλάξει μάρκα-επωνυμία προϊόντος. Το 28% (έναντι 24% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του προκειμένου να καλύψει τις αγορές του. Το 28% (έναντι 29% τον Ιανουάριο) έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεων του. Το 15% (έναντι 11% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα του. Μόλις 4% του κοινού δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.

Όσον αφορά τα μέτρα της πολιτείας για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του, το καλάθι του νοικοκυριού παρουσιάζει θετική εικόνα. Έχει αυξηθεί η χρήση του από το καταναλωτικό κοινό, από 28% σε 61%, ενώ το κοινό που θεωρεί ότι δεν προσφέρει τίποτα έχει μειωθεί από 44% σε 29%.

Σύμφωνα με την έρευνα, το καλάθι του νοικοκυριού καταλαμβάνει την τελευταία θέση, σε σχέση με τα μέτρα που θεωρούν οι ίδιοι οι καταναλωτές ότι θα τους βοηθούσαν στην αντιμετώπιση της ακρίβειας με μόλις 3%. Το κύριο μέτρο που επιθυμούν οι καταναλωτές, είναι με διαφορά η μείωση του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα σε ποσοστό 81%, ακολουθούν τα προϊόντα με μόνιμη δέσμευση τιμής με 10% και το market pass με 6%

Σημειώνεται ότι ποσοστό 49% των στελεχών της αγοράς (κυλιόμενη έρευνα στελεχών ΙΕΛΚΑ) θεωρούν ότι το καλάθι του νοικοκυριού δεν είναι ένα επιτυχημένο μέτρο, ενώ το 24% θεωρεί ότι είναι ένα επιτυχημένο μέτρο. Σε ένα μεγάλο βαθμό, αυτό το αποτέλεσμα οφείλεται στο υψηλό διαχειριστικό κόστος που έχει το συγκεκριμένο μέτρο από την πλευρά των επιχειρήσεων, σε σχέση με την ικανοποίηση του αυστηρού νομοθετικού πλαισίου, την αποτελεσματική διαπραγμάτευση με τις προμηθευτικές εταιρείες, την πολυπλοκότητας στη διαχείριση των αποθεμάτων, του ραφιού, τη σήμανση στα ράφια κ.α..

Ελληνική Οικονομία

Πάμε σε μια αρκετά ενδιαφέρουσα έρευνα για την ελληνική οικονομία, για όποιον τουλάχιστον δεν την διάβασε …. Ρυθμό ανάπτυξης λοιπόν 2,2% αναμένει φέτος για την ελληνική οικονομία το ΚΕΠΕ, ενώ σε ό,τι αφορά το 2023, εκτιμάται ότι το ΑΕΠ αναπτύχθηκε με ρυθμό επίσης 2,2%, ελαφρώς βραδύτερα από την προηγούμενη εκτίμηση για 2,4%, λόγω της αναθεώρησης των στοιχείων του πρώτου εξαμήνου. 

Με βάση τις ευμετάβλητες συνθήκες που επικρατούν στην παρούσα συγκυρία, οι προβλέψεις για την εξέλιξη του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας υπόκεινται σε σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας, σημειώνει το ΚΕΠΕ. Όπως το έτος 2023, έτσι και το έτος 2024 οι οικονομίες της ΕΕ βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντικές προκλήσεις σε σχέση με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια, ενώ παράλληλα σοβαροί εμφανίζονται και οι κίνδυνοι που απορρέουν από τις γεωπολιτικές εντάσεις και την κλιματική κρίση.

Από την άλλη πλευρά, αξιόλογες εμφανίζονται στην παρούσα φάση και οι δυνατότητες της χώρας να επιτύχει μία περισσότερο ευνοϊκή εξέλιξη του ΑΕΠ, μέσα από τις ευκαιρίες που προσφέρονται από την σταδιακή βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στην ΕΕ, τη συνεχόμενα θετική προοπτική βασικών κλάδων της ελληνικής οικονομίας, την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων με αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του νέου ΕΣΠΑ.

Ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ: 2023 και 2024

Τι ξεχώρισε το 2023

Βέβαια, επισημαίνει το ΚΕΠΕ, οι επιδόσεις του 2023 εξακολουθούν να είναι μεταξύ των υψηλότερων στην Ε.Ε., όπου οι χώρες στην πλειονότητά τους κατέγραψαν ασθενείς ή και αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, επηρεαζόμενες σημαντικά από το αυξημένο κόστος διαβίωσης, τις πιέσεις στις τιμές βασικών αγαθών, τη σταδιακή απόσυρση των μέτρων δημοσιονομικής στήριξης, την ασθενή διεθνή ζήτηση, τα υψηλά επιτόκια και το επιβαρυμένο κόστος παραγωγής. Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι παράγοντες αυτοί επηρέασαν την πορεία αρκετών σημαντικών οικονομικών μεγεθών, με τον συνολικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας να παρουσιάζει, ωστόσο, αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, βρίσκοντας στήριξη στην άνοδο των επενδύσεων, την αύξηση της απασχόλησης και την ανοδική πορεία της ζήτησης σε βασικούς τομείς όπως ο τουρισμός και οι κατασκευές, τονίζει το ΚΕΠΕ.

Πιο αναλυτικά, για το τρίτο τρίμηνο του 2023 τα τριμηνιαία δεδομένα των Εθνικών Λογαριασμών, σε σταθερές τιμές, έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2022 απεικονίζουν άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης και ενίσχυση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, με επιβράδυνση των ρυθμών μεταβολής των μεγεθών αυτών σε σύγκριση με τα προηγούμενα τρίμηνα. Παράλληλα, τα δεδομένα αντανακλούν αφενός μία υποχώρηση της κατανάλωσης της γενικής κυβέρνησης, η οποία συμβαδίζει με τη σταδιακή επαναφορά της δημοσιονομικής πολιτικής στην κανονικότητα, και, αφετέρου, μεικτές τάσεις σε ό,τι αφορά την πορεία της εξωτερικής ζήτησης. Συγκεκριμένα, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών σημείωσαν άνοδο, λόγω της σημαντικής ενίσχυσης των εισπράξεων από τον τουρισμό, οι εξαγωγές αγαθών βρέθηκαν υπό πίεση, εξαιτίας της εξασθένησης του οικονομικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη.

Σε ό,τι αφορά την πορεία των δεικτών που αντανακλούν τη δραστηριότητα βασικών τομέων της οικονομίας, οι εξελίξεις διαφοροποιήθηκαν σημαντικά ανά περίπτωση. Στον τομέα της βιομηχανίας, ο γενικός δείκτης βιομηχανικής παραγωγής κατέγραψε οριακή κάμψη έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2022, ενώ ο δείκτης κύκλου εργασιών στη βιομηχανία σημείωσε σημαντική υποχώρηση, με την εξέλιξη αυτή να οφείλεται, όμως, εν μέρει στην αποκλιμάκωση των τιμών των ενεργειακών προϊόντων. Στον τομέα του λιανικού εμπορίου, ο δείκτης όγκου παρουσίασε κάμψη σε έξι από τις οκτώ σχετικές υποκατηγορίες, με άνοδο να σημειώνεται μόνο στα πολυκαταστήματα και τα τρόφιμα-ποτά-καπνός, ενώ πτωτική εξέλιξη καταγράφηκε και στον δείκτη κύκλου εργασιών στο χονδρικό εμπόριο. Από την άλλη πλευρά, σημαντική άνοδος παρατηρήθηκε για ένα ακόμα τρίμηνο στις ταξιδιωτικές εισπράξεις, ενώ ευνοϊκές ήταν οι εξελίξεις και σε ό,τι αφορά τον δείκτη παραγωγής στις κατασκευές και τους δύο σχετικούς υποδείκτες που αφορούν την παραγωγή οικοδομικών έργων (κτιρίων) και την παραγωγή έργων πολιτικού μηχανικού. Αναφορικά με την εγχώρια αγορά εργασίας, παρατηρήθηκε περαιτέρω βελτίωση των συνθηκών, με αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων και αντίστοιχη μείωση του αριθμού των ανέργων.]

Ως προς τα δεδομένα για τις τιμές, οι εξελίξεις στο τρίτο τριμήνο του 2023 ήταν ενδεικτικές μίας σχετικής σταθερότητας στο ενεργειακό κόστος, με τον ευρωπαϊκά εναρμονισμένο δείκτη τιμών ενέργειας για την Ελλάδα να παραμένει περίπου στο ίδιο επίπεδο σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Παράλληλα, μικρή περαιτέρω βελτίωση καταγράφηκε σε σχέση με τον μέσο πληθωρισμό, με τις πληθωριστικές πιέσεις να παραμένουν, ωστόσο, υψηλές σε βασικές κατηγορίες καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών, όπως τα τρόφιμα και ποτά, τα ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια και οι υπηρεσίες υγείας. Σε ό,τι αφορά την απόδοση του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου, η οποία συναρτάται με τα επίπεδα αβεβαιότητας στην οικονομία, δεν παρατηρήθηκε αξιοσημείωτη μεταβολή σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του 2022, ενώ το σχετικό περιθώριο (spread) έναντι του αντίστοιχου γερμανικού ομολόγου παρουσίασε ορατή βελτίωση. Αναφορικά με τους δείκτες που αντανακλούν τις προσδοκίες και εκτιμήσεις των συμμετεχόντων στην οικονομική δραστηριότητα για την πορεία της οικονομίας, οι εξελίξεις κατά το τρίτο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του έτους, ήταν ενδεικτικές βελτίωσης του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, περαιτέρω εξασθένησης του οικονομικού κλίματος στην Ευρώπη, και ενίσχυσης των επιχειρηματικών προσδοκιών στην Ελλάδα στον τομέα του λιανικού εμπορίου. 

Οι προοπτικές και οι κίνδυνοι του 2024

Εισερχόμενη στο έτος 2024, η ευρωπαϊκή οικονομία συνεχίζει να βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις σε σχέση με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια, ενώ παράλληλα σοβαροί εμφανίζονται και οι κίνδυνοι που απορρέουν από τις γεωπολιτικές εντάσεις και την κλιματική κρίση. Ωστόσο, ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης στην ΕΕ αναμένεται να ενισχυθεί σταδιακά, προοπτική η οποία ευνοεί την ελληνική οικονομία, και μπορεί να συμβάλει, μεταξύ άλλων, στην ανάκαμψη των ελληνικών εξαγωγών αγαθών. Επιπλέον, στην παρούσα συγκυρία η Ελλάδα ναι μεν επηρεάζεται σημαντικά από τις αβεβαιότητες και την αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον, αλλά παρουσιάζει συνεχόμενα θετικές προοπτικές σε βασικούς κλάδους δραστηριότητας (π.χ. κατασκευές, τουρισμός), ενώ έχει επίσης στη διάθεσή της σημαντικά εργαλεία για την διατήρηση μίας σταθερά θετικής πορείας.

Η προσδοκώμενη εισροή χρηματοδοτικών πόρων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, και η πρόσφατη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, αποτελούν κρίσιμες ευκαιρίες για την ενδυνάμωση των επενδύσεων και τη βελτίωση των προοπτικών σε καίριους κλάδους της οικονομίας, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ.

Μάλιστα …. Μόνο 500 ευρώ…

Έχουμε πει εδώ και καιρό πως πια θέλουμε να αποφεύγουμε τέτοια σχόλια …. Αλλά ειλικρινά δε μπορούμε να μην γκρινιάξουμε με την είδηση που πως με πρόστιμο (μέσω εφορίας) 500 ευρώ θα τιμωρήσει το δημόσιο τους οδηγούς για τα ασφαλιστικά αυτοκίνητα ….Καλά είναι δυνατόν το ζήτημα του ανασφάλιστου αυτοκινήτου, σε μια χώρα με ρεκόρ ατυχημάτων, να αντιμετωπίζεται με μόνο 500 ευρώ. Επί της ουσίας να νομιμοποιείται με ένα μόνο τέτοιο πρόστιμο. Βγαίνει ο άλλος στο δρόμο μα ανασφάλιστο αυτοκίνητο, με πιθανότητα ανά πάσα στιγμή να προκαλέσει θανατηφόρο ατύχημα και λες ως πολιτεία πρόστιμο 500 ευρώ. Μάλλον είμαστε εμείς υπερβολικοί, ωστόσο το ζήτημα της ύπαρξης ανασφάλιστων αυτοκινήτων θα το τιμωρούσαμε με πραγματικά εξοντωτικά πρόστιμα και σίγουρα όχι μόνο 500 ευρώ…

Το στρατηγείο της Λάρισας, η φρεγάτα «Υδρα» και οι ΟΥΚάδες

Όπως τέλος έγραφε ο Βηματοδότης, θιετικό ήταν, μαθαίνω από τις Βρυξέλλες, το κλίμα προς την χώρα μας στο άτυπο συμβούλιο των υπουργών Άμυνας της ΕΕ  μετά την προσφορά της Αθήνας για στρατηγείο της ευρωπαϊκής επιχείρησης κατά των Χούθι στην Ελλάδα. Πρόκειται για διοίκηση της επιχείρησης από το στρατηγείο της Λάρισας και όχι εν πλω. Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ άλλων χωρών, θετικές ήταν η Γαλλία, η Ιταλία και βεβαίως η Κύπρος. Ήταν μια καλά σχεδιασμένη ενέργεια του υπουργού Άμυνας Νίκου Δένδια, που άφησε καλές εντυπώσεις στους ομολόγους του στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως είπε μάλιστα ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ , η επιχείρηση κατά των Χούθι θα ονομάζεται με την ελληνική λέξη «Ασπίδες» και εξήγησε ότι θα έχει καθαρά αμυντικό χαρακτήρα και η δράση της θα είναι ανάλογη με την απειλή. Δηλαδή οι δυνάμεις θα επέμβουν μόλις αντιληφθούν απειλή. Τέλος, ο κ. Μπορέλ σημείωσε ότι ο στόχος είναι να τεθεί σε εφαρμογή μέχρι το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών στις 19 Φεβρουαρίου.

Υπήρξε αντίδραση από το ΚΚΕ και την Νέα Αριστερά που έκαναν λόγο για ευθεία εμπλοκή της Ελλάδας στην πολεμική σύρραξη.

Επί του πεδίου τώρα, πέραν του στρατηγείου στη Λάρισα που πρόσφερε η χώρα μας στην ευρωπαϊκή δύναμη, βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα για να αποπλεύσει, ώστε να βρίσκεται στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας, στις 19 Φεβρουαρίου, η φρεγάτα «Υδρα». Έχει εφοδιαστεί με αντί- drones συστήματα και βεβαίως με άνδρες των υποβρυχίων καταστροφών (ΟΥΚ) με τον υπερσύγχρονο οπλισμό τους.