"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 04/04/24

Ανισότητες

Έχοντας, με διάφορες αφορμές, όπως τελευταία με τα υπόλοιπα καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, ασχοληθεί με τις ολοένα αυξανόμενες εισοδηματικές ανισότητες, τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς. Ξεκινάμε με μια ενδιαφέρουσα έρευνα, με την ανισότητα πλούτου  σε όλο τον κόσμο να σπάει τα κοντέρ, με χαρακτηριστικό πως το πλουσιότερο 10% της Ευρώπης κατέχει το 67% του πλούτου, ενώ το λιγότερο από το μισό των ενηλίκων κατέχει μόνο το 1,2% του πλούτου!

Όσον αφορά τη χώρα μας, το πλουσιότερο 10% κατέχει το 55,1% του συνολικού πλούτου στη χώρα.

Ο βαθμός στον οποίο ο πλούτος κατανέμεται άνισα διαφέρει επίσης σημαντικά από χώρα σε χώρα, όπως φαίνεται από την Έκθεση Global Wealth Report 2023 της Credit Suisse και της UBS.

Στην Ελλάδα το 10% των πιο πλούσιων φαίνεται να κατέχουν το 55,1% του πλούτου, δηλαδή περισσότερο από το ήμισυ

O πλούτος ορίζεται ως η αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων συν τα πραγματικά περιουσιακά στοιχεία (κυρίως κατοικίες) που κατέχουν τα νοικοκυριά, μείον τα χρέη τους.

H ανισότητα πλούτου στην Ελλάδα

Μεταξύ των 36 ευρωπαϊκών χωρών που μελετήθηκαν, η ανισότητα πλούτου το 2022 κυμαινόταν από 50,8 στη Σλοβακία έως 87,4 στη Σουηδία.

Στην Ελλάδα η ανισότητα πλούτου κυμαίνεται στο 68,1%, με την Ισπανία και το Μαυροβούνιο να βρίσκονται πολύ κοντά στα ποσοστά της

Εξαιρουμένης της Ισλανδίας, η ανισότητα πλούτου ήταν αρκετά υψηλή στις σκανδιναβικές χώρες. Η Φινλανδία, η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία βρέθηκαν στην κορυφή του πίνακα, με τη Σουηδία να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας.

Η Γερμανία είχε την υψηλότερη βαθμολογία ανισότητας πλούτου (77,2) μεταξύ των οικονομικών δυνάμεων της «Big Four» της ΕΕ, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (70,3), την Ισπανία (68,3) και την Ιταλία (67,8). Το Ηνωμένο Βασίλειο, ένα πρώην μέλος της ΕΕ που εξακολουθεί να θεωρείται ένα από τις «Big Four» στην ευρωπαϊκή ήπειρο, είχε βαθμολογία 70,2.

Τεράστιες ανισότητες μεταξύ των πλουσιότερων

Σε 21 ευρωπαϊκές χώρες με διαθέσιμα δεδομένα, υπάρχουν σημαντικές διαφορές πλούτου μεταξύ των κορυφαίων, συμπεριλαμβανομένου του 10%, του κορυφαίου 5% και του κορυφαίου 1%.

Εξετάζοντας τις 10 πιο πλούσιες το 2022, η Σουηδία είχε την υψηλότερη ανισότητα πλούτου, όπου το κορυφαίο 10% κατείχε το 74,4% του πλούτου. Το Βέλγιο είχε τη χαμηλότερη τιμή ανισότητας στο 43,5%.

Στην πραγματικότητα, το πλουσιότερο 10% κατείχε πάνω από το ήμισυ του πλούτου σε κάθε χώρα εκτός από το Βέλγιο. 

Το 1% κατέχει το 1/4 του πλούτου της Ελλάδας

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, στην Ελλάδα το 10% των πιο πλούσιων φαίνεται να κατέχουν το 55,1% του πλούτου, δηλαδή περισσότερο από το ήμισυ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 5% κατέχει το 44,2% του πλούτου και το 1% το 25% του πλούτου, δηλαδή το 1/4 του συνολικού πλούτου της Ελλάδας.

Μεταξύ των «Big Four» της ΕΕ, η Γερμανία είχε την υψηλότερη ανισότητα πλούτου, όπου το πλουσιότερο 10% κατείχε το 63% του πλούτου, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (54,9%), την Ισπανία (53,8%) και την Ιταλία (53,5%). Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε χαμηλότερο ποσοστό από όλες αυτές τις τέσσερις χώρες στο 53,3%.

Εξαιρουμένης της Γερμανίας, το πλουσιότερο δεκατημόριο στις τέσσερις μεγάλες οικονομικές δυνάμεις της Ευρώπης είχε συγκριτικά χαμηλότερα ποσοστά ανισότητας μεταξύ των 21 χωρών.

Παράγοντες πίσω από την ανισότητα του πλούτου στην Ευρώπη

Εξετάζοντας την Ευρώπη ευρύτερα, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της ανισότητας του πλούτου είναι η σύνθεση των περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με την Eszter Sándor και τον Δρ Carlos Vacas-Soriano, διευθυντές ερευνών στο Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound).

Ειδικότερα, τα ποσοστά ιδιοκατοίκησης μεταξύ των χωρών είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν στις διαφορές στην κατανομή του πλούτου.

«Οι χώρες με υψηλότερα επίπεδα ιδιοκτησίας κατοικίας τείνουν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα ανισότητας του πλούτου, ενώ οι χώρες όπου η πρόσβαση σε άλλα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία είναι πιο διαδεδομένη, τείνουν να έχουν υψηλότερη ανισότητα του πλούτου», δήλωσαν οι ερευνητές στο Euronews Business.

Οι Sándor και Vacas-Soriano δήλωσαν επίσης ότι οι εθελοντικές συντάξεις και οι ασφάλειες ζωής παίζουν σημαντικό ρόλο στις ανισότητες του πλούτου.

«Στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες, οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να είναι σε θέση να αποταμιεύσουν για τη συνταξιοδότησή τους, τόσο επειδή έχουν υψηλότερο εισόδημα, όσο και επειδή έχουν καλύτερη πρόσβαση σε εθελοντικά μέσα για εισόδημα μετά τη συνταξιοδότηση από ό,τι οι πολίτες της ανατολικής και νότιας Ευρώπης», δήλωσαν.

Το 2022, η Γερμανία είχε τα χαμηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης, όπου μόνο το 46,5% του πληθυσμού ζούσε σε νοικοκυριό που είχε στην κατοχή του το σπίτι του, σύμφωνα με τη Eurostat. Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 69,1%. Το ποσοστό αυτό ήταν επίσης χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ στη Σουηδία (64,2%) και την Τουρκία (57,5%)

Ας ετοιμαζόμαστε

Ξέρουμε πως πέρασε στα ψιλά …. Ξέρουμε πως κάτι το οποίο θεωρητικά δε μας αγγίζει άμεσα, τις περισσότερες φορές μας αφήνει αδιάφορους ….. Ωστόσο μετά από έναν ανύπαρκτο χειμώνα και με τις θερμοκρασίες αφύσικα υψηλές, να μην παραβλέπουμε πως οι πυρκαγιές ξεκίνησαν νωρίτερα από άλλες χρονιές. Είναι χαρακτηριστικό πως για 3η-4η ημέρα καίει η φωτιά στα Πιέρια Όρη, παρά τις προσπάθειες κατάσβεσης και την ενίσχυση των δυνάμεων. Αρχές Απριλίου και μιλάμε για πυρκαγιά που κρατάει 3 και 4ημερές και ακόμη δεν έχει σβήσει. Σκεφτείτε τι θα γίνει το καλοκαίρι. Εδώ και τώρα όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εγρήγορση των αρχών … Γιατί μετά θα τρέχουμε και για ακόμη μια φορά θα μιλάμε για αυτά που έπρεπε να γίνουνε και για ακόμη μια φορά δε θα έχει γίνει τίποτα ….

Πολύ ενδιαφέρον

Πάμε τώρα σε ένα διαφορετικό θέμα, στη βάση των όσων ανέφερε σε δημοσίευμα της η Wall Street Journal αναφορικά με την Generation Z. … Επισημάνσεις αρκετά ενδιαφέρουσες, σε μια εποχή που φέρνει ιστορικές αλλαγές σε πολλά ζητήματα.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε το δημοσίευμα:

Ο κόσμος χρειάζεται περισσότερους υδραυλικούς. Και η Generation Z είναι έτοιμη να απαντήσει στην ανάγκη αυτή.

Η αύξηση των αμοιβών στα τεχνικά επαγγέλματα, σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες που αλλάζουν μια σειρά από δουλειές, από αυτή του ηλεκτροσυγκολλητή έως του χειριστή μηχανημάτων, βοηθούν ώστε οι καριέρες αυτές να απαλλαγούν από το κοινωνικό στίγμα που είχαν έως πρότινος. Στις ΗΠΑ, όπου το κόστος της ανώτατης εκπαίδευσης έχει εκτιναχθεί τις τελευταίες δεκαετίες, όλο και περισσότεροι νεαροί Αμερικανοί γυρίζουν την πλάτη στην πανεπιστημιακή μόρφωση και τα φοιτητικά δάνεια που μπορεί αυτή να συνεπάγεται.

Οι εγγραφές στα προγράμματα τεχνικής εκπαίδευσης αυξάνονται αλματωδώς, διαπιστώνει η Wall Street Journal, την ώρα που οι υπόλοιπες εγγραφές στα κολλέγια και τα πανεπιστήμια 4ετούς φοίτησης μειώνονται.

Συγκεκριμένα, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο αριθμός των σπουδαστών που εγγράφηκαν στα τεχνικά κολλέγια αυξήθηκε κατά 16% τον περασμένο χρόνο. Οι φοιτητές που σπουδάζουν επαγγέλματα που έχουν να κάνουν με την οικοδομή αυξήθηκαν κατά 23% και εκείνοι σε προγράμματα που σχετίζονται με την ψύξη/θέρμανση καθώς και με την συντήρηση/επισκευή οχημάτων αυξήθηκαν κατά 7%.

«Είναι ένα πραγματικά έξυπνο μονοπάτι για τα παιδιά που ψάχνουν κάτι και δεν είναι κολλημένοι με το να πάνε στο πανεπιστήμιο», λέει στη Wall Street Journal ο 20χρονος Tanner Burgess, που αποφοίτησε από ένα 9μηνο πρόγραμμα για ηλεκτροσυγκολλητές το περασμένο φθινόπωρο. Αρχικά σκόπευε και ο ίδιος να πάει στο κολλέγιο, αλλά η επιλογή αυτή άρχισε να μην του φαίνεται και τόσο ελκυστική όταν κατά τη διάρκεια της πανδημίας είδε τους γονείς του –δύο εργαζόμενους του τεχνολογικού κλάδου- να κοιτάζουν την οθόνη του υπολογιστή όλη μέρα. Ξαφνικά, συνειδητοποίησε ότι δεν ήθελε να περάσει τη ζωή του καθισμένος μπροστά από μία οθόνη. Όπως λέει, του φάνηκε ενδιαφέρουσα μια δουλειά που έχει να κάνει με τη φωτιά, ενώ το γεγονός ότι είναι ένα επάγγελμα με εργασιακή ασφάλεια και καλές προοπτικές αμοιβών σίγουρα βοήθησε. Όπως υπολογίζει, σε πέντε χρόνια θα βγάζει ένα εξαψήφιο ποσό τον χρόνο.

Η έλλειψη τεχνιτών, καθώς η μεγαλύτερη γενιά ηλεκτρολόγων, υδραυλικών και ηλεκτροσυγκολλητών συνταξιοδοτείται, οδηγεί σε αύξηση του εργατικού κόστους στα επαγγέλματα αυτά, όπως έχει διαπιστώσει όποιος χτίζει ή ανακαινίζει ένα σπίτι τα τελευταία χρόνια.

Στις ΗΠΑ, η μέση αμοιβή για έναν νεοπροσλαμβανόμενο στον τομέα της οικοδομής αυξήθηκε πέρυσι κατά 5,1%, στα 48.089 δολάρια ετησίως. Αντίθετα, ένας πτυχιούχος υπάλληλος που μόλις προσελήφθη πήρε πέρυσι ετήσιο μισθό 39.520 δολαρίων, αυξημένο κατά 2,7% σε σχέση με το 2022. Είναι η τέταρτη κατά σειρά χρονιά που η μέση αμοιβή των εργαζόμενων στην οικοδομή ξεπέρασε εκείνη στους κλάδους των επαγγελματικών υπηρεσιών και της πληροφορικής, για τις νέες προσλήψεις.

Η ζήτηση για μαθητείες σε τεχνικά επαγγέλματα, όπου οι σπουδαστές συνδυάζουν την επαγγελματική εμπειρία με τις σπουδές, που συχνά πληρώνονται από τον εργοδότη τους, έχει εκτιναχθεί στις ΗΠΑ.

Η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης αλλάζει τις απόψεις των νέων για την καριέρα τους. Σε μία δημοσκόπηση της Jobber, οι ερωτηθέντες εκτίμησαν ότι οι θέσεις μπλε κολάρου (τεχνικά επαγγέλματα) προσφέρουν καλύτερη εργασιακή ασφάλεια από εκείνες του λευκού κολάρου (θέσεις γραφείου), λόγω της ανάπτυξης του AI.

Βέβαια, τα στερεότυπα δεν έχουν εκλείψει εντελώς. Οι 8 στους 10 ερωτηθέντες στην δημοσκόπηση της Jobber απάντησαν ότι οι γονείς τους θέλουν να πάνε στο κολλέγιο. Τα επαγγέλματα που κυριαρχούνται από πτυχιούχους γενικά πληρώνουν καλύτερα σε βάθος χρόνου, καθώς όσοι δουλεύουν σε επαγγελματικές υπηρεσίες λαμβάνουν μέσο μισθό 78.500 δολαρίων τον χρόνο, έναντι 69.200 δολαρίων των εργαζόμενων στην οικοδομή. Και την ίδια στιγμή, είναι γνωστό ότι τα τεχνικά επαγγέλματα είναι σκληρά, συχνά απαιτούν πολύ πρωινό ξύπνημα και καταπόνηση του σώματος.

Όμως, ο αριθμός των ξυλουργών στις ΗΠΑ αυξήθηκε την τελευταία δεκαετία, με τη μέση ηλικία τους να μειώνεται από τα 42,2 στα 40,9 χρόνια. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ηλεκτρολόγους, το πλήθος των οποίων αυξήθηκε κατά 229.000 άτομα, την ώρα που η μέση ηλικία τους μειώθηκε κατά 2,9 χρόνια. Άλλα τεχνικά επαγγέλματα, όπως των υδραυλικών και των ψυκτικών, εμφανίζουν μείωση της μέσης ηλικίας.