"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 04/10/23

Θετικό

Όπως χαρακτηριστικά γράφουμε παρακάτω και γράφουμε γενικά, για να μη λέμε μόνο τις αρνητικές ειδήσεις, πάμε να ξεκινήσουμε με θετικές ειδήσεις για την ελληνική οικονομία. Ειδήσεις με ουσία, που σίγουρα δείχνουνε μια αλλαγή της εικόνας της ελληνικής οικονομίας προς το καλύτερο.  

Την καλύτερη λοιπόν ιστορικά επίδοση ως προς τον αριθμό των άμεσων ξένων επενδύσεων πέτυχε η Ελλάδα, ενώ βελτιώνεται η ποιοτική σύνθεσή τους, σύμφωνα με τη μεγάλη έρευνα EY Attractiveness Survey Ελλάδα 2023, τηn πέμπτη έκδοση με θέμα την ελκυστικότητα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού, η οποία διενεργήθηκε από την FT Longitude για λογαριασμό της EY Ελλάδος, μεταξύ 3 και 26 Ιουλίου 2023.

Σύμφωνα με το ΕΥ European Investment Monitor, μία εκτεταμένη βάση δεδομένων που επεξεργάζεται η ΕΥ, το 2022 πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα 47 άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ), έναντι 30 το 2021. Ο αριθμός αυτός, κατατάσσει – για πρώτη φορά – την Ελλάδα, στην πρώτη εικοσάδα μεταξύ των 48 χωρών που παρακολουθεί η έρευνα και αποτελεί, με διαφορά, την καλύτερη επίδοση της χώρας από την έναρξη της παγκόσμιας σειράς ερευνών, Attractiveness Survey, το 2000. Αθροιστικά, οι επενδύσεις της τελευταίας τριετίας αντιπροσωπεύουν το 35% του συνόλου των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 23 χρόνια. 
Καταγράφεται, επίσης, μία συνεχιζόμενη βελτίωση της ποιοτικής σύνθεσης των επενδύσεων, με μεγαλύτερη διασπορά σε περισσότερες δραστηριότητες, και σημαντικό ποσοστό να κατευθύνεται σε δραστηριότητες έντασης γνώσης με σχετικά υψηλή προστιθέμενη αξία και κλάδους, όπως του λογισμικού και υπηρεσιών πληροφορικής, που μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας. 

Σε ένα περιβάλλον παγκόσμιων οικονομικών προκλήσεων, η ελκυστικότητα της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού, εξακολουθεί να ενισχύεται, παρατηρεί η ΕΥ. Συγκεκριμένα, 40% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν σε έρευνα της EY Ελλάδος, σχεδιάζουν να επενδύσουν, ή να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη χώρα μας, στη διάρκεια του επόμενου χρόνου, ενώ 67% εκτιμούν ότι η ελκυστικότητα της Ελλάδας θα βελτιωθεί περαιτέρω στα επόμενα τρία χρόνια – το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των υπό σύγκριση ευρωπαϊκών χωρών, όπου πραγματοποιήθηκε η έρευνα φέτος. Αυτά είναι μερικά από τα ευρήματα της 

Τα ευρήματα παρουσίασε ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥ Ελλάδος, κ. Γιώργος Παπαδημητρίου, στην εναρκτήρια συνεδρία του 6th InvestGR Forum 2023: Staying the Course, νωρίτερα σήμερα.

Συνεχίζει να αυξάνεται η διάθεση για επενδύσεις

Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΥ, που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 250 στελεχών ξένων επιχειρήσεων από ολόκληρο τον κόσμο, δύο στις πέντε επιχειρήσεις (40%) σχεδιάζουν να επενδύσουν ή να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη χώρα μας, στη διάρκεια του επόμενου χρόνου. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σταθερά τα τελευταία τρία χρόνια, από 28% το 2020, σε 34% το 2021 και 37% το 2022. 

Όπως και για την υπόλοιπη Ευρώπη, οι σημαντικότεροι οικονομικοί κίνδυνοι που επηρέασαν περισσότερο τα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων για την Ελλάδα το 2023, σύμφωνα με την έρευνα, ήταν ο πληθωρισμός και ο αντίκτυπός του στην καταναλωτική δαπάνη (50%), καθώς και η αύξηση των επιτοκίων και η περιοριστική νομισματική πολιτική (43%). 

Σε ερώτηση προς τις επιχειρήσεις που έχουν ήδη παρουσία στη χώρα, σχετικά με τους τομείς όπου αναμένουν να αυξήσουν το τρέχον επενδυτικό τους αποτύπωμα, κατά την επόμενη τριετία, στις πρώτες θέσεις βρέθηκαν οι υπηρεσίες προς επιχειρήσεις (61%) και τα logistics (58%). Αντίθετα, μία στις τρεις επιχειρήσεις σκοπεύει να αυξήσει το αποτύπωμά της στον κρίσιμο τομέα της έρευνας και ανάπτυξης (R&D) στην Ελλάδα (33%), έναντι 64% στο σύνολο της Ευρώπης, ενώ 25%, μάλιστα, δήλωσαν ότι αναμένουν να το μειώσουν. 

Ως προς τους σημαντικότερους κινδύνους που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη συνολική ελκυστικότητα της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού, οι συμμετέχοντες στην έρευνα ανέφεραν τον εντεινόμενο πληθωρισμό (28%), την ενεργειακή κρίση (23%), την κοινωνική και οικονομική αστάθεια (21%) και το εργατικό κόστος (20%).  

Αγορά εργασίας

Όπως είπαμε, για να μη λέμε μόνο τα αρνητικά, θετικά στοιχεία έρχονται, για την ακρίβεια συνεχίζονται να έρχονται και από την αγορά εργασίας. Όπως χαρακτηριστικά έγραφε το Capital.gr, στο υψηλότερο επίπεδο αναμένει η κυβέρνηση να φτάσει η απασχόληση στην Ελλάδα, μετά από σχεδόν 30 χρόνια, το 2024.

Συγκεκριμένα, αυτό αποκαλύπτει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2024 το οποίο κατατέθηκε χθες στη Βουλή.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως η συνεχιζόμενη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας αναμένεται να διαμορφώσει την ανεργία στο χαμηλότερο ποσοστό επί του εργατικού δυναμικού από το 2009, σε 10,6% βάσει της μεθοδολογίας της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού και σε 9,0% βάσει εθνικών λογαριασμών.

Τα 5,09 εκατομμύρια  απασχολούμενων που προβλέπονται κατά μέσο όρο για το 2024, στο σύνολο της οικονομίας, αντιστοιχούν σε ιστορικό υψηλό για όλη την περίοδο διαθέσιμων εθνικολογιστικών στοιχείων από το  1995, αντανακλώντας αντίστοιχη εικόνα για τους μισθωτούς (με αύξηση του αριθμού των τελευταίων κατά 1,0% το 2024 σε ετήσια βάση).

Ο αριθμός των ανέργων αναμένεται να πέσει σε επίπεδα προ της οικονομικής προσαρμογής, παρά το εκτιμώμενο ιστορικά υψηλό ποσοστό συμμετοχής του πληθυσμού 15 - 64 ετών στο εργατικό δυναμικό (85,1%).

Η διατήρηση της βελτιωτικής τάσης στη συνολική απασχόληση, αν και με μικρή επιβράδυνση έναντι του προηγούμενου έτους λόγω της αυξανόμενης στενότητας στην αγορά εργασίας (+0,9% το 2024 έναντι +1,4% το 2023), αναμένεται να συνεχίσει να στηρίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την πραγματική ιδιωτική κατανάλωση, με τον ρυθμό αύξησης της τελευταίας να προβλέπεται σε  1,6% έναντι του 2023.

Η αγορά εργασίας συνεχίζει να εξελίσσεται ικανοποιητικά και τους πρώτους μήνες του 2023, με τη συνολική απασχόληση να αυξάνεται κατά 1,7% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του έτους 2022.

Ακίνητα

Σε μια ενδιαφέρουσα έκθεση τώρα από την αγορά ακινήτων. Κατά 0,3% αυξήθηκαν οι τιμές των ακινήτων στην Ευρωπαϊκή Ενωση το δεύτερο τρίμηνο του 2023, σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του έτους, ενώ τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 0,7%. 

Σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2022, οι τιμές των ακινήτων στην ΕΕ μειώθηκαν κατά -1,1%, ενώ τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 3,0%, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε σήμερα η Eurostat. 

Οι τιμές των κατοικιών και τα ενοίκια στην ΕΕ ακολούθησαν συγκρίσιμη ανοδική πορεία μεταξύ του 2010 και του δεύτερου τριμήνου του 2011. Μετά από αυτό το τρίμηνο, οι τιμές εξελίχθηκαν διαφορετικά. Ενώ τα ενοίκια αυξάνονταν σταθερά καθ' όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου έως το δεύτερο τρίμηνο του 2023, οι τιμές των ακινήτων παρουσίασαν σημαντικές διακυμάνσεις.

Πηγή: Eurostat

Μεγαλύτερες μειώσεις και αυξήσεις 

Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι η Γερμανία κατέγραψε την πιο έντονη ετήσια μείωση, στο -9,9%, ακολουθούμενη από τη Δανία στο -7,6% και τη Σουηδία στο -6,8%.

Η Κροατία κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση με +13,7%, ακολουθούμενη από τη Βουλγαρία με +10,7% και τη Λιθουανία με +9,4%.

Σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2023, οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στη Σλοβακία, το Λουξεμβούργο και την Ουγγαρία, ενώ οι μεγαλύτερες αυξήσεις στη Λετονία, τη Βουλγαρία και την Εσθονία.

Πού υπερδιπλασιάστηκαν οι τιμές - Εξαίρεση η Ελλάδα

Μεταξύ του 2010 και του δεύτερου τριμήνου του 2023, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 46% και τα ενοίκια κατά 21%, με την Ελλάδα να είναι η μόνη χώρα όπου παρατηρείται μείωση των τιμών στα ενοίκια.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι τιμές των κατοικιών υπερδιπλασιάστηκαν στην Εσθονία (+211%), την Ουγγαρία (+180%), τη Λιθουανία (+152%), τη Λετονία (+144%), την Τσεχία (+122%), το Λουξεμβούργο και την Αυστρία (και οι δύο +120%). Μειώσεις παρατηρήθηκαν στην Ελλάδα (-14%), την Ιταλία (-8%) και την Κύπρο (-3%).

Όσον αφορά τα ενοίκια, οι τιμές αυξήθηκαν σε 26 χώρες της ΕΕ με τις υψηλότερες αυξήσεις στην Εσθονία (+208%) και τη Λιθουανία (+168%). Η μόνη μείωση στις τιμές των ενοικίων καταγράφηκε στην Ελλάδα (-21%).

Πηγή: Eurostat

ΗΠΑ – Τουρκία

Είχαμε πει τις προηγούμενες ημέρες πως το ζήτημα που έχει ξεσπάσει με τον Μπόμπ Μενέντεζ είναι αρκετά σημαντικό για τα εθνικά θέματα και ασχολούνται γενικά ελάχιστα τα ελληνικά ΜΜΕ. Ενδιαφέρον έχουνε τα όσα έγραψε σε πρόσφατο άρθρο του ο Βασίλης Νέδος στην Καθημερινή. Συγκεκριμένα, η απομάκρυνση του Μπομπ Μενέντεζ από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας λόγω της υπόθεσης που εκκρεμεί εις βάρος του από τη δικαιοσύνη της Νέας Υόρκης προξένησε πρόσκαιρη ικανοποίηση στην Αγκυρα, ωστόσο η αντικατάστασή του στην προεδρία της Επιτροπής από τον Μπεν Καρντίν, με βάση τουλάχιστον τις πρώτες δηλώσεις, δείχνει ότι η Ουάσιγκτον δεν πρόκειται να δώσει λευκή επιταγή στην Τουρκία για τα F-16.

Ο κ. Καρντίν, σύμφωνα με τη Washington Post, δήλωσε ότι θα εξετάσει υπό όρους τη συμφωνία πώλησης των μαχητικών αεροσκαφών. Μάλιστα, σημείωσε ότι η πώληση θα προχωρήσει μόνο σε περίπτωση που η αμερικανική πλευρά ικανοποιηθεί σε μια σειρά από θέματα. Ενώ ξεκαθάρισε ότι θα σκεφτεί να εγκρίνει την πώληση των μαχητικών μόνο αν ικανοποιηθούν τα αιτήματά του που αφορούν τον κίνδυνο μιας πρόσθετης απειλής προς την Ελλάδα, πέρα, βεβαίως, από ευρύτερα ζητήματα που τίθενται στο Κογκρέσο για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία.

Ο νέος πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών της Γερουσίας κ. Καρντίν ανέφερε για τα F-16 ότι θα δοθούν στην Τουρκία υπό όρους που θα συνδέονται και με την Ελλάδα.

Οι δηλώσεις του κ. Καρντίν είναι, βέβαια, ενδεικτικές της ανάγκης που υπάρχει στην Επιτροπή της Γερουσίας να μην προχωρήσει σε απότομες αλλαγές.

Στο Κογκρέσο, πάντως, υπάρχει μια σειρά από γερουσιαστές και βουλευτές η στάση των οποίων δεν υπαγορεύεται από τον –πράγματι καταλυτικό– ρόλο του κ. Μενέντεζ, αλλά αντανακλούσε παλαιόθεν ανησυχίες σχετικά με τις προθέσεις της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο Κρις βαν Χόλεν (Μέριλαντ), ή ακόμα και ο Κόρι Μπούκερ (Νιου Τζέρσεϊ) ο οποίος ήταν μεταξύ των γερουσιαστών που ζήτησαν την παραίτηση του κ. Μενέντεζ τις προηγούμενες ημέρες. Περιττεύει να υπενθυμιστεί η δράση του Hellenic Caucus του οποίου είναι από κοινού επικεφαλής οι βουλευτές Γκας Μπιλιράκης και Κρις Πάππας. Υπενθυμίζεται ότι βουλευτές του Hellenic Caucus, όπως η Γκρέις Μενγκ (Νέα Υόρκη), κατέθεσαν πρόσφατα τροπολογία με την οποία δίνεται η δυνατότητα πιθανής περαιτέρω ενίσχυσης των ελληνοαμερικανικών αμυντικών σχέσεων.

Ο Φρανκ Παλόουν (Νιου Τζέρσεϊ) επίσης είχε ταχθεί κατά της αγοράς νέων F-16 και τον εκσυγχρονισμό υφιστάμενων στο οπλοστάσιο της τουρκικής αεροπορίας, μάλιστα προωθώντας και σχετική νομοθεσία στο Κογκρέσο.

Αν και η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει πολύ σημαντικούς συμμάχους και στα δύο σώματα (Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων) το ζήτημα των F-16 είναι κάτι που αφορά ευρύτερα τις σχέσεις Τουρκίας και ΗΠΑ αλλά και τη συνοχή του ΝΑΤΟ (λόγω Σουηδίας).

Οπως είναι γνωστό εδώ και κάποιους μήνες η απεμπλοκή των F-16 θα οδηγήσει σε ξεκλείδωμα και των διαδικασιών διαπραγμάτευσης της Ελλάδας με τις ΗΠΑ για τα F-35.

Χθες, πάντως, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ επανέλαβε την άποψη της Αγκυρας ότι τα θέματα προμήθειας F-16 και η ένταξη της Σουηδίας είναι άσχετα.

Ελληνική Οικονομία

Κλείνοντας με την ελληνική οικονομία. Σειρά προτάσεων για την περαιτέρω ανάπτυξη της βιομηχανίας με στόχο την αύξηση της συμμετοχής της στο ΑΕΠ κατέθεσε σήμερα ο ΣΕΒ, ενόψει του βιομηχανικού συνεδρίου και της γενικής συνέλευσης που πρόκειται να πραγματοποιηθούν την επόμενη εβδομάδα.

Στις προτάσεις αυτές περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η επιβάρυνση του ηττηθέντος διαδίκου με το σύνολο της δικαστικής δαπάνης και των αμοιβών καθώς και η διαμόρφωση πλαισίου για την επιτάχυνση των επενδύσεων υψηλής τεχνολογίας.

"Είναι εφικτός ο μεσοπρόθεσμος στόχος του 15% του ΑΕΠ για τη μεταποίηση, και του 20% του ΑΕΠ για τη βιομηχανία. Και αυτό γιατί η θετική συγκυρία της ευρωπαϊκής προσπάθειας «επαναπατρισμού» μέρους της παραγωγής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας στην Ευρώπη, δημιουργεί και ευκαιρίες για τη χώρα που δεν πρέπει να χαθούν", αναφέρει ο Σύνδεσμος.

Οι προτάσεις του ΣΕΒ διαρθρώνονται σε επτά άξονες που είναι:

1. Μεγέθυνση των επιχειρήσεων για περισσότερη καινοτομία, εξωστρέφεια και διεθνή ανταγωνιστικότητα

2. Ενίσχυση των επενδύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας με εγχώριο αποτύπωμα και δουλειές σε πράσινες ή ψηφιακές τεχνολογίες, τεχνολογίες βελτίωσης περιβαλλοντικών επιδόσεων, παραγωγή κρίσιμων πρώτων υλών για την απεξάρτηση από τρίτες χώρες, ώστε να αποφευχθεί η αποβιομηχάνιση

3. Ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στην πράσινη μετάβαση με διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας.

4. Εκσυγχρονισμός της αγοράς εργασίας και ένα άλμα μπροστά στην ανάπτυξη ταλέντου. Η ποσοτική και ποιοτική έλλειψη εργαζομένων σε τεχνικά επαγγέλματα αλλά και σε επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης πρέπει να καλυφθεί ώστε να μην εξελιχθεί σε αναπτυξιακό ανάχωμα, σε συνδυασμό με τις χρόνιες γραφειοκρατικές αγκυλώσεις στην αγορά εργασίας

5. Ισότητα στην εργασία, χωρίς αποκλεισμούς με ανάδειξη του πλούτου ιδεών που φέρνει κάθε εργαζόμενη/ος

6. Δομική μείωση της γραφειοκρατίας. Η προσέλκυση επενδύσεων βασίζεται μεν σε επιδοτήσεις, αλλά κερδίζεται με την απλούστερη λειτουργία των επιχειρήσεων. Πλέον, κανένας νόμος για τη βιομηχανία δεν πρέπει να ψηφίζεται αν προσθέτει περισσότερη γραφειοκρατία από ό,τι αφαιρεί.

7. Έγκαιρη αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, που απαιτεί νέα λογική στο σχεδιασμό των υποδομών, αλλά και νέες διαδικασίες πολιτικής προστασίας και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.

Ορισμένες από τις ειδικότερες προτάσεις περιλαμβάνουν:

-Σε περίπτωση απόρριψης ενδίκου μέσου (>2ου βαθμού), ο ηττηθείς διάδικος να αναλαμβάνει το σύνολο της δικαστικής δαπάνης, συμπεριλαμβανομένης της δικαστικής αμοιβής με την οποία επιβαρύνθηκε ο αντίδικος.

-Υιοθέτηση ενός Μηχανισμού δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για συμφωνίες-πλαίσιο (με βάση τις οποίες δεσμεύεται ο ιδιωτικός τομέας να κάνει σημαντικές επενδύσεις για την ανάπτυξη βιομηχανικής παραγωγής σε τομείς με σημαντικό τεχνολογικό / πράσινο πρόσημο και αντίστοιχα ο δημόσιος τομέας να διαμορφώσει κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία και ρυθμιστικό πλαίσιο.

-Διαμόρφωση ειδικών οικονομικών / επενδυτικών ζωνών. Ειδικό επενδυτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για την ανάπτυξη τεχνολογικών και βιομηχανικών οικοσυστημάτων σε συγκεκριμένες περιοχές (πχ μια ανά περιφέρεια). Ειδικές ρυθμίσεις αδειοδότησης, χωροθέτησης, φορολογίας, ανάπτυξης υποδομών, κτλ. Ενδεικτικές δραστηριότητες: ημιαγωγοί, έξυπνα υλικά, βιοτεχνολογίες, πράσινες τεχνολογίες.

-Ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων και διπλασιασμός του αριθμού των εισακτέων σε σχολές ΤΠΕ.

-Μετατόπιση των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης από οριζόντιες δεξιότητες σε επαγγέλματα που συνδέονται με υπαρκτές κενές θέσεις εργασίας.

Προώθηση των ΑΠΕ και ενίσχυση παραγωγής κρίσιμων υλών για την κατασκευή τους, ενδεικτικά:

-Πάταξη της γραφειοκρατίας πριν τη νομοθέτηση της. Σταθερό ισοζύγιο γραφειοκρατίας σε κάθε νέο νόμο, εφαρμόζοντας το πλέον πετυχημένο υπόδειγμα ρυθμιστικής απλοποίησης στην ΕΕ, τον «κανόνα 1-in, 1-out». Η ψήφιση κάθε νέου νόμου ο οποίος προσθέτει διοικητικά βάρη στις επιχειρήσεις συνοδεύεται υποχρεωτικά από αφαίρεση τουλάχιστον ισοδύναμων βαρών. Με δημόσια μεθοδολογία κάθε νόμος υπολογίζει το διοικητικό κόστος που εισάγει / αφαιρεί στις επιχειρήσεις και καθοδηγεί την πολιτεία στη διατήρηση σταθερού ισοζυγίου.

-Σχεδιασμός και εφαρμογή προγράμματος μείωσης 25% των διοικητικών αναφορών προς τη δημόσια διοίκηση, κατ' αναλογία του στόχου της ΕΕ.