"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 06/02/24

Ακίνητα

Με τη μεγάλη μας συμπάθεια μετά τα χρηματιστήρια να είναι ως γνωστών η αγορά ακινήτων ….. Ενδιαφέροντα βρήκαμε τα όσα αναφέρονταν σε ένα τελευταίο δημοσίευμα του Money Review – Καθημερινής, με τίτλο: Ακριβή η ανακαίνιση, δυσεύρετοι οι τεχνίτες.

Χαρακτηριστικά, λόγια που καθημερινά ακούμε στον περίγυρό μας, όπως «ψάχνω τον υδραυλικό επί μέρες για να μου περάσει νέους σωλήνες στο μπάνιο», «χρειάζομαι ηλεκτρολόγο για να μου αλλάξει τον πίνακα στο παλιό σπίτι», «μήπως ξέρεις κάποιον πλακά γιατί δεν βρίσκω κανέναν διαθέσιμο μέχρι τον άλλο μήνα;», αποκαλύπτουν την πραγματικότητα που καλείται να διαχειριστεί όποιος ιδιώτης έχει αποπειραθεί να ανακαινίσει το σπίτι του τα τελευταία χρόνια. Η έλλειψη επαγγελματιών, η μη τήρηση του αρχικού προϋπολογισμού, οι μεγάλες καθυστερήσεις και το γεγονός ότι πρέπει κανείς να αναζητεί ξεχωριστό επαγγελματία για κάθε επιμέρους επισκευή, καθιστά την ανακαίνιση ενός σπιτιού μια διαδικασία που απαιτεί –εκτός από πολλά χρήματα– χρόνο, υπομονή και γνώσεις.

Πολύ συχνά οι ιδιοκτήτες απογοητεύονται και επιλέγουν να μην ασχοληθούν καν με ένα τέτοιο εγχείρημα, ιδίως αν μένουν σε άλλη πόλη ή είναι κάποιας ηλικίας και δεν έχουν τις αντοχές ή την όρεξη να ασχοληθούν, με αποτέλεσμα να απαξιώνεται ένα σημαντικό ποσοστό κατοικιών. Σε πρόσφατη ανάλυσή της η Εθνική Τράπεζα υπολόγισε ότι κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, περίπου 250.000 κατοικίες υποβαθμίστηκαν τόσο, λόγω της απουσίας κεφαλαίων για τη συντήρηση και τις επισκευές τους, ώστε πλέον είναι μη κατοικήσιμες κι έχουν εξέλθει από την αγορά.

Σύμφωνα με την ψηφιακή πλατφόρμα ακινήτων Protio, το 65% των διαμερισμάτων που διατίθεται σήμερα προς ενοικίαση δεν έχει ανακαινιστεί ποτέ. Υπενθυμίζεται ότι το 89% του συνόλου των ακινήτων της χώρας είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 25 ετών, καθώς από το 2000 και μετά έχει κατασκευαστεί μόλις το 11% του συνολικού οικιστικού αποθέματος, απόρροια και της οικονομικής κρίσης που μεσολάβησε.

Οπως αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της πλατφόρμας, Αντώνης Φιοράκης, «μόνο κατά το 2023 συνεργαστήκαμε με πάνω από 15.000 ιδιοκτήτες ακινήτων για την αξιολόγηση των κατοικιών τους και την εύρεση του βέλτιστου τρόπου αξιοποίησής τους (π.χ. μέσω της πώλησης ή της ενοικίασης). Από αυτούς, το 50% μας προσέγγισε για την εύρεση λύσης για κατοικίες που είναι κλειστές επί σειράν ετών». Το γεγονός αυτό ώθησε την Protio στο να προχωρήσει στο λανσάρισμα μιας νέας υπηρεσίας, η οποία αφορά τις ανακαινίσεις και ενεργειακές αναβαθμίσεις των ακινήτων.

«Συνεργαζόμαστε με τους απαραίτητους επαγγελματίες από κάθε επιμέρους κλάδο, ώστε να μπορούμε να διαμορφώσουμε τις απαιτούμενες προτάσεις ανακαίνισης, πλήρως κοστολογημένες και με δύο βασικά πλεονεκτήματα για τον ιδιοκτήτη. Κατ’ αρχάς, δεσμευόμαστε για ολοκλήρωση του κάθε έργου εντός 70 ημερών, με ρήτρες σε περίπτωση που ξεπεραστεί ο χρόνος αυτός. Επίσης, η τιμή την οποία συμφωνούμε είναι κλειδωμένη και δεν μπορεί να τροποποιηθεί, ακόμη κι αν τελικά το κόστος είναι μεγαλύτερο από τον αρχικό προϋπολογισμό», αναφέρει ο κ. Φιοράκης.

Οσον αφορά τη ρήτρα σε περίπτωση καθυστέρησης, αυτή υπολογίζεται ως ποσοστό επί της ημερήσιας αξίας του έργου. Ειδικότερα, για κάθε μέρα καθυστέρησης ο ανάδοχος θα πρέπει να πληρώσει πρόστιμο που αντιστοιχεί με το 1/3 της μέσης τιμής του έργου σε ημερήσια βάση και μέχρι 45 ημέρες καθυστέρησης. Αν, για παράδειγμα, ένα έργο κοστίζει 42.000 ευρώ με μέσο ημερήσιο κόστος 600 ευρώ, ο ιδιοκτήτης θα λάβει αποζημίωση 200 ευρώ για κάθε επιπλέον ημέρα καθυστέρησης. Παράλληλα, η Protio αναλαμβάνει και τη διαδικασία συμμετοχής (εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις και το σχετικό ενδιαφέρον) στο νέο πρόγραμμα της ΔΥΠΑ για την επιδότηση της ανακαίνισης κλειστών διαμερισμάτων, με την προϋπόθεση στη συνέχεια αυτά να εκμισθωθούν για τουλάχιστον τρία χρόνια.

Μια ακόμη ανερχόμενη τάση στην αγορά κατοικίας αφορά την αυξανόμενη προθυμία όλο και περισσότερων ιδιοκτητών να εκμισθώσουν τα ακίνητά τους σε εταιρείες, οι οποίες με τη σειρά τους τα υπενοικιάζουν σε πελάτες τους, ώστε να καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες (π.χ. στελέχη ξένων ομίλων, φοιτητές κτλ.). Οπως αναφέρουν φορείς του κλάδου, η αρνητική εμπειρία πολλών ιδιοκτητών από ενοικιαστές που είχαν στο παρελθόν, τροφοδοτεί την τάση αυτή.

Απλήρωτα ενοίκια, κοινόχρηστα και μεγάλες ζημιές και φθορές στα διαμερίσματα είναι τα συνηθέστερα «παράπονα» των ιδιοκτητών, πολλοί εκ των οποίων έχουν επιλέξει να κρατούν τα ακίνητά τους κλειστά για τον λόγο αυτό. Στο πλαίσιο αυτό, η επιλογή της συνεργασίας με μια εταιρεία αρχίζει να μοιάζει δελεαστική σε αρκετούς, μια και αποφεύγουν όλα τα παραπάνω και παράλληλα δεν χρειάζεται να ασχολούνται καθόλου με τη διαχείριση του ακινήτου τους, ή για τυχόν επισκευές και φθορές, καθώς αυτές καλύπτονται από την εταιρεία, που έχει πλέον τον ρόλο του εκμισθωτή.

Μία από τις εταιρείες που λειτουργεί με τον τρόπο αυτό είναι η Blueground. Σύμφωνα με τον Γιώργο Κλειβοκιώτη, διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, «σήμερα έχουμε 1.374 διαμερίσματα υπό διαχείριση μόνο στην Αττική και βλέπουμε ότι υπάρχει ιδιαίτερα αυξημένο ενδιαφέρον από ιδιοκτήτες να συνεργαστούν μαζί μας». Σύμφωνα με τον ίδιο, άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας ή που μένουν σε άλλη πόλη, προτιμούν τη συνεργασία με την Blueground. Ασφαλώς, για να καταστεί το ακίνητο επιλέξιμο θα πρέπει να πληροί και κάποια κριτήρια. Ακίνητα που δεν έχουν ανακαινιστεί ποτέ, έχουν σημαντικές φθορές και βρίσκονται σε περιοχές χαμηλής ζήτησης, δεν πρόκειται ποτέ να αποτελέσουν αντικείμενο αξιοποίησης από μια εταιρεία ή πλατφόρμα, καθώς δεν υπάρχει το απαιτούμενο κοινό.

Ενοίκια

Αφού πιάσαμε την αγορά ακινήτων, έχοντας σχολιάσει το ζήτημα της υπερβολικής ανόδου των τιμών ενοικίων. Αρκετά ενδιαφέρον ήταν και το άρθρο του Οικονομικού Ταχυδρόμου. Ανηφόρα δίχως τέλος «τραβούν» τα ενοίκια των κατοικιών στη χώρα μας, κάτι που εξελίσσεται σε μείζον πρόβλημα για όσους ψάχνουν σπίτι.

Οι τιμές των ενοικίων, που διαμορφώνονται σε απλησίαστα ύψη, εξακολουθούν να κινούνται ανοδικά με τους ιδιοκτήτες να ζητούν… εξωφρενικό μίσθωμα μέχρι και για παλιά διαμερίσματα των 20 και 30 τετραγωνικών μέτρων.

«Πληρώνουμε πάρα πολύ ακριβά ενοίκια για σπίτια 20 και 30 τ.μ. Οι τιμές δεν κατεβαίνουν, δυσκολευόμαστε να τα βγάλουμε πέρα. Όσο περνάνε τα χρόνια αυξάνονται και τα ενοίκια», λένε οι πολίτες.

Η συγκατοίκηση μοναδική λύση για τους νέους

Oι τιμές των ενοικίων πλέον είναι απλησίαστες, και η συγκατοίκηση για τους νέους φαίνεται πως είναι η μόνη λύση.

«Ειδικά κέντρο, περίχωρα, δεν βρίσκεις. Μόνο συγκατοίκηση. Θα αρχίσει να γίνεται trend και στην Ελλάδα».

Από το 2018 έως και σήμερα, κατεγράφησαν αυξήσεις στις τιμές των ενοικίων έως και 52%, ενώ σοκαριστική είναι η αύξηση στα ακίνητα που αξιοποιούν οι νεότερες γενιές, καθως συμπεραίνεται ότι τα σπίτια από 50 τ.μ. και κάτω κατέγραψαν αύξηση που αγγίζει το 63%.

Παραδείγματα

Ενδεικτικά, στην περιοχή του Νέου Κόσμου το 2020 σπίτι 72 τετραγωνικών ενοικιαζόταν για 550 ευρώ, ενώ τωρα κοστίζει 690 ευρώ. Στους Αμπελόκηπους διαμερισμα 92 τετραγωνικών κόστιζε 590 ευρώ, ενώ σήμερα έχει σκαρφαλώσει στα 730 ευρώ.

Ακόμα ωστόσο κι αν κάποιος έχει την οικονομική ευχέρεια, είναι πολύ πιθανο να δυσκολευτεί να βρει σπίτι, καθώς η διαθεσιμότητα των διαμερισμάτων προς ενοικίαση έχει μειωθεί.

Πώς θα μπει «φρένο» στο ράλι των ενοικίων – Το colpo grosso

Στα ύψη έχουν εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια τα ενοίκια στα ακίνητα. Το έλλειμμα προσφοράς σε σχέση με τη ζήτηση που έχει παγιωθεί τα τελευταία χρόνια, είναι ο βασικός «υπαίτιος» για φαινόμενα υπερβολικών απαιτήσεων από μερίδα ιδιοκτητών.

Για παράδειγμα, ένα διαμέρισμα 28 τ.μ. στο Νέο Κόσμο, ζητεί ενοικιαστή αντί ενοικίου 750 ευρώ μηνιαίως. Η κατάσταση του χώρου που κατά δήλωση του αγγελιοδότη είναι ανακαινισμένο.

Σύμφωνα με ανάλυση του Spitogatos Insights με βάση το δείκτη τιμών του Spitogatos (SPI) τα Νότια και τα Βόρεια Προάστια της Αττικής καθώς και οι Κυκλάδες βρίσκονται ανάμεσα στις πιο ακριβές περιοχές της Ελλάδας για αγορά και ενοικίαση κατοικιών το τέταρτο τρίμηνο του 2023, με τα Νότια Προάστια να σημειώνουν την υψηλότερη μέση ζητούμενη τιμή πώλησης κατοικίας πανελλαδικά.

Η πιο ακριβή περιοχή της Αττικής για ενοικίαση είναι η Βουλιαγμένη στα Νότια Προάστια, με μέση ζητούμενη τιμή 18,1€/τ.μ. Η περιοχή Κολωνάκι – Λυκαβηττός και η Γλυφάδα επίσης κατατάσσονται στις ακριβότερες περιοχές της Αττικής για ενοικίαση.

Αντίθετα, στις οικονομικότερες περιοχές για ενοικίαση κατοικίας περιλαμβάνονται οι Αχαρνές και το Κερατσίνι.

Σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι τιμές των ενοικίων στο τραπέζι βρίσκεται σχέδιο για τα κλειστά ακίνητα ώστε να εκτονωθεί η στεγαστική κρίση. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι καλπάζουσες τιμές των ενοικίων, απόρροια του περιορισμένου αποθέματος, μπορούν να μειωθούν.

Μιλώντας στον ΟΤ, ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς για τα κλειστά ακίνητα τόνισε ότι «το κυριότερο αίτιο που τα διαμερίσματα αυτά παραμένουν κλειστά είναι ότι χρήζουν επισκευών καθώς και η υψηλή φορολογική επιβάρυνση που θα έχουν οι ιδιοκτήτες εάν τα νοικιάσουν».

Για τα κλειστά σπίτια που υπάρχουν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα ο κ. Παραδιάς σημείωσε ότι «περιμένει να ανακοινωθούν από την ΕΛΣΤΑΤ τα στοιχεία της απογραφής κτιρίων του 2021, τα οποία είναι υπό επεξεργασία, για να δουν την πραγματική εικόνα της κτηματαγοράς».

«Ο αριθμός είναι τεράστιος. Στον αστικό ιστό είναι εκατοντάδες χιλιάδες τα σπίτια. Δεν υπάρχει πολυκατοικία της Αθήνας που να μην έχει από ένα κλειστό σπίτι», κατέληξε ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ.

Η ΠΟΜΙΔΑ για τα κλειστά ακίνητα

Το μέτρο που έχει προτείνει στην κυβέρνηση η ΠΟΜΙΔΑ προβλέπει τριετή απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος για τους φορολογούμενους που θα διαθέσουν για ενοικίαση τουλάχιστον για μια τριετία, ακίνητα τα οποία είχαν κλειστά ή διέθεταν κατοικίες μέσω κάποιας πλατφόρμας τύπου Airbnb κατά τη διάρκεια όλου του 2023.

Ειδικά για τα Airbnb, η πρόταση αφορά κυρίως αυτούς που προχώρησαν στην ανακαίνιση των ακινήτων τους αλλά είτε λόγω περιοχής είτε λόγω άλλων συνθηκών, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις για τους ίδιους δεν απέδωσαν.

Δηλαδή προβλέπει ότι:

Αν ο εκμισθωτής ή ο παραχωρών είναι φυσικό πρόσωπο να εκπίπτει ποσοστό 5% για δαπάνες επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης ή άλλες πάγιες και λειτουργικές δαπάνες του ακινήτου

Το ποσοστό αυτό να αυξάνεται σε 100% αν το εισόδημα προέρχεται από νέα εκμίσθωση κατοικίας ελάχιστης τριετούς διάρκειας με ημερομηνία έναρξης από την  1.1.2024 έως και 31.12.2026 και για τα πρώτα τρία (3) έτη της κάθε μίσθωσης, εφόσον η κατοικία εκμισθώνεται προς φυσικά πρόσωπα για χρήση ως κύρια κατοικία τους και ήταν κενή τουλάχιστον καθ’ όλο το έτος 2023 ή διέθετε ενεργό ΑΜΑ βραχυχρόνιας μίσθωσης την 31.12.2023.

Όπως τόνισε ο κ. Παραδιάς, η πρόταση αυτή θα ωφελήσει τους ενοικιαστές γιατί θα βρουν αμέσως σπίτι και θα αποκλιμακωθούν τα ενοίκια αλλά και τους  ιδιοκτήτες που με το κίνητρο αυτό θα παρακινηθούν να αξιοποιήσουν τις κενές  κατοικίες τους προς όφελος αυτών αλλά και της κοινωνίας.

Τα «αγκάθια»

Ορισμένες από τις βασικές αιτίες που τα εν λόγω ακίνητα παραμένουν κενά – κλειστά είναι ότι πρόκειται για πολύ παλιά, τα οποία απαιτούν υψηλά ποσά για να καλυφθεί το κόστος ανακαίνισης.

Μάλιστα, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν συμφέρει τον ιδιοκτήτη ανακαίνιση και στη συνέχεια η ενοικίαση αλλά η πώληση.

Επίσης ένας άλλος παράγοντας που εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα παραμένουν κενά είναι η πολύ-ιδιοκτησία που υφίσταται για τα συγκεκριμένα ακίνητα. Ουσιαστικά δεν τα βρίσκουν μεταξύ τους οι ιδιοκτήτες και έτσι οι κατοικίες παραμένουν ανεκμετάλλευτοι.

Παράλληλα, η φορολογία αλλά και το υψηλό κόστος για ρευματοδότηση του ακινήτου είναι για αρκετούς δύο ακόμη σημαντικοί αποτρεπτικοί παράγοντες για να θέσουν σε λειτουργία το ακίνητο που έχουν στην κατοχή τους. Αυτό παρατηρείται πιο συχνά στις περιπτώσεις δεύτερης ή εξοχικής κατοικίας.

Είναι πάρα πολλά χρήματα

Ξέροντας αρκετές περιπτώσεις ανθρώπων που νοικιάζουνε σπίτια, που είναι αδήλωτα στην εφορία. Ευχόμαστε πραγματικά το δημόσια να καταφέρει να βρει άκρη και να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, αφού χωρίς υπερβολή θεωρούμε πως μιλάμε για ένα αρκετά μεγάλο ποσό. Όλα αυτά με αφορμή το δημοσίευμα που είδαμε το ΣΚ για το μεγάλο αδερφό που ετοιμάζεται για τα ακίνητα, με τα αδήλωτα ενοίκια να είναι στο στόχαστρο.

Η μεγάλη καθυστέρηση διασύνδεσης του κτηματολογίου με την εφορία δημιουργεί μια στρεβλή εικόνα, καθώς η εφορία δεν γνωρίζει επακριβώς τα ακίνητα που διαθέτουν οι πολίτες αλλά και τα πραγματικά τετραγωνικά τους. Σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζονται άλλα τετραγωνικά στο κτηματολόγιο και άλλα είναι δηλωμένα στην εφορία.

Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, αυτό θα επιχειρηθεί να αλλάξει από τον Σεπτέμβριο, μέσω της νέας ηλεκτρονικής εφαρμογής καταγραφής και παρακολούθησης των ακινήτων όλης της χώρας και συγκεκριμένα μέσω του Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων, το οποίο θα περιλαμβάνει τα στοιχεία του ηλεκτρονικού «περιουσιολογίου» που έχει δημιουργήσει η ΑΑΔΕ με βάση τις δηλώσεις Ε9 των φυσικών και των νομικών προσώπων.

Ευρώπη: Αυξήσεις μισθών

Στο ζήτημα τώρα των αυξήσεων των μισθών, όχι στη χώρα μας αλλά συνολικά στην Ε.Ε. Πάμε σε μια τελευταία πρόσφατη ανάλυση της ECB. Χαρακτηριστικά, χαμηλότερες αναμένονται οι αυξήσεις μισθών στην Ευρωζώνη φέτος, σύμφωνα με εκτιμήσεις μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, κάτι που θα διευκολύνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προχωρήσει στην πρώτη μείωση των επιτοκίων έως τον Ιούνιο. 

Από έρευνα της ΕΚΤ που έγινε τον Ιανουάριο σε 70 κορυφαίες επιχειρήσεις της Ευρωζώνης προκύπτει η εκτίμηση για μέση μισθολογική αύξηση 4,4% φέτος έναντι 5,3% το 2023. Οι περισσότερες από τις εταιρείες που ρωτήθηκαν, θεωρούσαν ότι η μείωση του πληθωρισμού και οι υποτονικές προοπτικές ζήτησης συμβάλλουν σε μία συγκράτηση, ή ακόμη και ομαλοποίηση, των αυξήσεων στους μισθούς.

Πολλές από τις επιχειρήσεις, πάντως, εξακολουθούσαν να θεωρούν σφιχτή την αγορά εργασίας, λόγω της έλλειψης προσφοράς εργασίας σε πολλά επαγγέλματα και γεωγραφικές περιοχές, ενώ άλλες είπαν ότι κάλυπταν ευκολότερα από τα προηγούμενα τρίμηνα τις κενές θέσεις εργασίας.

Βεβαίως, το πόσο θα είναι πραγματικά η μέση αύξηση το 2024 θα το μάθουμε πολύ αργότερα καθώς οι συλλογικές συμβάσεις υπογράφονται στη διάρκεια του έτους και αφορούν πολλαπλάσιους εργαζόμενους από αυτούς που απασχολούνται στις επιχειρήσεις που απάντησαν στην έρευνα της ΕΚΤ.

Τέλη Απριλίου θα υπάρχει μία καλή εικόνα

Η κεντρική τράπεζα θεωρεί ότι έως τα τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου θα έχει μία ικανοποιητική εικόνα καθώς στο πρώτο τετράμηνο του 2024 θα υπογραφεί μεγάλος αριθμός συλλογικών συμβάσεων εργασίας στις χώρες της Ευρωζώνης που καλύπτει περίπου το 40% των εργαζομένων.

Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η ηγεσία της ΕΚΤ δεν φαίνεται να επιθυμεί, τουλάχιστον επί του παρόντος, να προχωρήσει στην πρώτη μείωση των επιτοκίων πριν τον Ιούνιο. Καθώς οι μισθολογικές αυξήσεις αποτελούν μία βασική παράμετρο που καθορίζει τον πληθωρισμό, η σκέψη, που έχει εκφρασθεί και επίσημα από την Κριστίν Λαγκάρντ,  είναι ότι θα πρέπει πρώτα να εξασφαλισθεί πως δεν θα υπάρξουν εκπλήξεις από το μέτωπο των μισθολογικών μισθών, οι οποίες δεν θα ήταν συμβατές με την επάνοδο του πληθωρισμού στον στόχο του 2%.

Συμβατές με τον στόχο αυξήσεις 4%-5%

Αν, πάντως, οι αυξήσεις μισθών κινηθούν μεταξύ 4% και 5%, η τροχιά αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού αναμένεται να συνεχισθεί, εφόσον βέβαια οι επιχειρήσεις δεν αυξήσουν ξανά τα περιθώρια κέρδους τους, όπως έκαναν κατά κόρο την περασμένη διετία, αλλά θα τα μειώσουν και λίγο.

Από την έρευνα της ΕΚΤ προκύπτει πως σε τομείς, όπου η ζήτηση είναι περιορισμένη, όπως σε πολλούς κλάδους της βιομηχανίας, οι επιχειρήσεις έχουν είτε σταθεροποιήσει είτε περιορίσει πολύ τις αυξήσεις τιμών, με τη βοήθεια βέβαια της συγκράτησης του μη μισθολογικού κόστους τους, όπως το κόστος ενέργειας και πρώτων υλών.

Η αύξηση των ναύλων λόγω της αναταραχής στην Ερυθρά Θάλασσα είναι ένας παράγοντας που πιέζει το κόστος για αρκετές επιχειρήσεις, αλλά όπως είπαν στην έρευνα της ΕΚΤ δεν θεωρούν ότι θα φθάσει στα επίπεδα που διαμορφώνονταν την περίοδο του κορονοϊού.

Πέμπτος κύκλος στο παζάρι με τις ΗΠΑ

Όπως τώρα έγραφε ο “Βηματοδότης”. Οι επίσημες αναφορές κάνουν λόγο για την έναρξη του πέμπτου κύκλου του στρατηγικού διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ. Αλλά στην πραγματικότητα στις 9 Φεβρουαρίου ξεκινά στην Ουάσιγκτον ένα νέο παζάρι ανάμεσα στον Γιώργο Γεραπετρίτη και τον αμερικανό ομόλογό του Αντονι Μπλίνκεν, για ένα δούναι και λαβείν που θα ενισχύσει περαιτέρω τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.

Το επισημαίνω, καθώς πληροφορούμαι ότι ο διάλογος επικεντρώνεται σε μια σειρά θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, αλλά υπάρχουν και δύο παράλληλες ατζέντες, με θέματα που επιδιώκουν να προωθήσουν από τη μία πλευρά η Αθήνα και από την άλλη η Ουάσιγκτον.

Στο κοινό ανακοινωθέν που θα ακολουθήσει, προεξοφλώ ότι θα επιβεβαιώνεται πως βρισκόμαστε στο βέλτιστο σημείο των διμερών σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ και ότι η στρατηγική εταιρική σχέση μας είναι στέρεη. Εν ολίγοις, έχει γερά θεμέλια.

Οπως στοιχηματίζω ότι οι ΗΠΑ θα επισημαίνουν εκ νέου τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας ως περιφερειακού πυλώνα σταθερότητας και τον αναβαθμισμένο ρόλο της ως αξιόπιστου εταίρου των ΗΠΑ και αναπόσπαστου τμήματος της περιφερειακής αρχιτεκτονικής ασφάλειας στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο.