"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 06/06/23

Good!!

Πάμε να ξεκινήσουμε με μια ευχάριστη είδηση, μην κρύβοντας πως βλέπουμε κάποιες ενδείξεις πως ναι μεν θα έχουμε περαιτέρω αυξήσεις τιμών, αλλά αυτές θα είναι μικρότερες από ότι πιστεύαμε πριν από μερικούς μήνες. Μάλιστα κάτι το οποίο προσωπικά δεν το περιμέναμε, υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να έχουμε μέχρι και μειώσεις τιμών, σε κάποιες κατηγορίες προϊόντων.

Ο παγκόσμιος δείκτης λοιπόν των Ηνωμένων Εθνών για τις τιμές των τροφίμων έπεσε τον Μάιο στο χαμηλότερο επίπεδο των δύο τελευταίων ετών, καθώς η μείωση των τιμών των φυτικών ελαίων, των δημητριακών και των γαλακτοκομικών ήταν μεγαλύτερη από τις αυξήσεις εκείνων της ζάχαρης και του κρέατος.

Ο δείκτης τιμών του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), που παρακολουθεί τις τιμές τροφίμων σε όλο τον κόσμο, ήταν κατά μέσο όρο στις 124,3 μονάδες τον Μάιο έναντι των αναθεωρημέων 127,7 τον προηγούμενο μήνα, ανακοίνωσε σήμερα ο FAO. Η τιμή που είχε δοθεί αρχικά για τον Απρίλιο ήταν 127,2.

Πρόκειται για τη χαμηλότερη τιμή του εν λόγω δείκτη από τον Απρίλιο 2021 και σημαίνει πως ο δείκτης είναι τώρα 22% πιο κάτω από το υψηλό όλων των εποχών που καταγράφηκε τον Μάρτιο 2022 μετά την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ο δείκτης του FAO για τις τιμές των δημητριακών μειώθηκε σχεδόν κατά 5% τον Μάιο σε σχέση με τον προηγούμενο, μήνα υπό την πίεση των πολύ καλών προοπτικών προσφοράς και της παράτασης της Πρωτοβουλίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας που επιτρέπει τη μεταφορά φορτίων από την Ουκρανία.

Όμως οι διεθνείς τιμές του ρυζιού συνέχισαν να αυξάνονται τον Μάιο, εν μέρει λόγω πιο σφιχτής προσφοράς σε ορισμένες εξαγωγικές χώρες, ανέφερε ο FAO. Τον περασμένο μήνα ο οργανισμός εξέφρασε ανησυχία για τις αυξανόμενες τιμές του βασικού αγαθού.

Ο δείκτης για τις τιμές των φυτικών ελαίων μειώθηκε σχεδόν κατά 9% σε μηνιαία βάση, αντανακλώντας τη μεγάλη προσφορά ελαιόσπορων και την αδύναμη ζήτηση φοινικελαίου, ενώ οι παγκόσμιες τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων μειώθηκαν κατά 3% εν μέσω εποχιακής ανόδου της παραγωγής γάλακτος στο βόρειο ημισφαίριο, σύμφωνα με τον οργανισμό.

Αντίθετα, η τιμή της ζάχαρης αυξήθηκε κατά 5,5% σε σχέση με τον Απρίλιο για τέταρτο μήνα στη σειρά, καθώς οι ανησυχίες για το μετεωρολογικό φαινόμενο El Nino προστέθηκαν στους κινδύνους παγκόσμιας προσφοράς, ανέφερε ο FAO.

Ωστόσο, η βελτίωση των μετεωρολογικών συνθηκών στη Βραζιλία και οι χαμηλότερες τιμές του αργού περιόρισαν την τιμή της ζάχαρης στις αγορές. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης έκλεισαν χαμηλότερα τον Μάιο έπειτα από 12μηνο υψηλό στα τέλη Απριλίου.

Σε ξεχωριστή έκθεση για την προσφορά και ζήτηση δημητριακών, ο FAO αύξησε την πρόβλεψή του για την παγκόσμια παραγωγή δημητριακών φέτος στα 2,813 δισεκατομμύρια τόνους, αύξηση κατά 1% σε σχέση με το 2022 λόγω κυρίως της αναμενόμενης αύξησης στην παραγωγή καλαμποκιού.

Τα παγκόσμια αποθέματα σιτηρών για την περιόδο 2023/24 αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,7% σε ετήσια βάση φθάνοντας το ρεκόρ των 873 εκατομμυρίων τόνων, λόγω μεγαλύτερων αναμενόμενων αποθεμάτων καλαμποκιού, ρυζιού και κριθαριού.

Ωστόσο τα αποθέματα σιταριού αναμένεται να πέσουν καθώς η παραγωγή μειώνεται ενώ η ζήτηση αναμένεται να παραμείνει σταθερή.

Παρατηρήσαμε και κάτι άλλο…

Είχαμε πει πως ένας βασικός λόγος που βλέπαμε περαιτέρω αυξήσεις τιμών στα τρόφιμα και μάλιστα σημαντικές. Ήτανε πως παρακολουθώντας τις λογιστικές καταστάσεις 3 σοβαρών εταιρειών του κλάδου, παρατηρούσαμε πως τα περιθώρια κέρδους ήτανε σημαντικά πιεσμένα, εκτιμώντας πως η βέβαιη στρατηγική των εταιρειών να επιστρέψουν, τουλάχιστον στα περιθώρια κέρδους προ κρίσης, θα οδηγούσε τις τιμές υψηλότερα. Αυτό που λοιπόν που διαπιστώσαμε συνεχίζοντας να παρακολουθούμε τις λογιστικές καταστάσεις των συγκεκριμένων εταιρειών. Είναι πως κατά τους τελευταίους μήνες, για παράδειγμα στο Α τρίμηνο του 2023 (μια από τις εταιρείες είναι εισηγμένη και έβγαλε αποτελέσματα τριμήνου), τα περιθώρια κέρδους όχι μόνο επέστρεψαν στα επίπεδα προ κρίσης, αλλά ξαφνικά απογειώθηκαν, οδηγώντας σε υπέρ-κέρδη. Από εδώ και πέρα λοιπόν πιστεύουμε πως μπαίνουνε στη μέση οι δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης καθώς και ο ανταγωνισμός. Και με όλα να δείχνουνε πως το πραγματικό εισόδημα των πολιτών ελάχιστα θα αυξηθεί (αφού οι ονομαστικές αυξήσεις μισθών θα είναι αρκετά μικρότερες του συνολικού πληθωρισμού των τελευταίων ετών), υπάρχουνε αρκετές πιθανότητες οι αυξήσεις των τιμών των τροφίμων να φτάνουνε στο τέλος τους και πιθανόν να έχουμε και μειώσεις τιμών.

Κερδοσκοπία

Συνεχίζοντας με τις τιμές των τροφίμων. Αρκετά ενδιαφέρουσες ήτανε και κάποιες αναφορές οικονομολόγων. Συγκεκριμένα, η κερδοσκοπία συντηρεί σε υψηλά επίπεδα τις τιμές των τροφίμων; Ολο και περισσότερα στοιχεία συγκλίνουν προς αυτό το συμπέρασμα. Οικονομολόγοι της Allianz εκτιμούν ότι το 10%-20% του πληθωρισμού των τροφίμων στην Ευρώπη μπορεί να αποδοθεί σε κερδοσκοπία. Κι αυτό διότι, ενώ το γεωργικό και το ενεργειακό κόστος μειώνονται, οι καταναλωτές εξακολουθούν να πληρώνουν ακριβά βασικά είδη διατροφής. Μάλιστα, ειδικοί εκτιμούν ότι ο επίμονος πληθωρισμός των τροφίμων θα συνεχίσει να πιέζει τα νοικοκυριά για πολύ καιρό ακόμα. 

Τι συμβαίνει με την Αμμόχωστο

Τώρα όπως έγραφε και ο “Βηματοδότης” .. Πληθαίνουν οι πληροφορίες ότι οι Τούρκοι συνεχίζουν την επέκταση της Αμμοχώστου. Σύμφωνα με τουρκικές πηγές στην περίκλειστη πόλη του Βαρωσιού, «όλα βρίσκονται σε διαδικασία αλλαγής. Κάποιες είναι ορατές και κάποιες όχι. Το μη ορατό τμήμα έχει κερδίσει δυναμική στο Βαρώσι, το οποίο παρέμενε στρατιωτική ζώνη», κατά παράβαση όμως των διεθνών κανόνων και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Και όσον αφορά την ιδιοκτησία οι Τούρκοι συμπεριφέρονται ως ιδιοκτήτες της περιοχής. Λένε μάλιστα ότι το Βαρώσι είναι μια περιοχή υπό την κυριαρχία της ΤΔΒΚ (διάβαζε Ψευδοκράτος) και όποιος πάει εκεί θα είναι υπό την κυριαρχία της ‘ΤΔΒΚ’. Οι Ελληνοκύπριοι έχασαν πολλές ευκαιρίες στο παρελθόν στο θέμα του Βαρωσιού».

Τεχνητή νοημοσύνη

Να κλείσουμε με μια ενδιαφέρουσα είδηση από τον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης που τόσο συζήτηση έχει σηκώσει. Συγκεκριμένα, κρατάμε λοιπόν την είδηση πως από την εμφάνιση του ChatGPT, που έφερε την τεχνητή νοημοσύνη στην πρώτη γραμμή των τεχνολογικών εξελίξεων, πολλά έχουν γραφτεί για την απειλή που συνιστά το ΑΙ για τους εργαζόμενους. Η Goldman Sachs έχει υπολογίσει ότι 300 εκατ. θέσεις εργασίας θα χαθούν, λόγω της τεχνητής νοημοσύνης. 

Και την ώρα που όλοι πιστεύουμε πως αυτό είναι κάτι που θα συμβεί μετά από πολλά χρόνια. Σύμφωνα με τη μηνιαία έκθεση της Challenger, Gray, and Christmas για την αμερικανική αγορά εργασίας, τον Μάιο έγιναν στις ΗΠΑ περίπου 80.000 απολύσεις, με 3.900 εξ αυτών να αποδίδονται στην τεχνητή νοημοσύνη. 

Η έκθεση δείχνει ότι από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο χάθηκαν στις ΗΠΑ 417.500 θέσεις εργασίας, καθώς το φετινό πρώτο πεντάμηνο του έτους ήταν το χειρότερο από το 2020, όταν η έναρξη της πανδημίας προκάλεσε περισσότερες από 1,4 εκατ. απολύσεις (στις ΗΠΑ δεν εφαρμόστηκαν ευρεία μέτρα προστασίας των θέσεων εργασίας, όπως έγινε σε μεγάλο μέρος της  Ευρώπης). 

Η έκθεση του Μαΐου ήταν η πρώτη που συμπεριέλαβε την τεχνητή νοημοσύνη σαν λόγο απόλυσης, με τις σχετικές περικοπές θέσεων εργασίας να γίνονται κυρίως στον τεχνολογικό κλάδο. 

Η Challenger εκτιμά ότι η τάση θα έχει και συνέχεια, αν και οι εταιρείες ίσως να διστάζουν να επικαλεστούν την τεχνητή νοημοσύνη σαν λόγο για τις απολύσεις τους. Από την άλλη, δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή στοιχεία που να δίνουν μια εικόνα για τον αριθμό των θέσεων εργασίας που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της τεχνολογίας αυτής. 

Πάντως, μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο μεγαλύτερος μη κερδοσκοπικός οργανισμός για τις διατροφικές διαταραχές, η National Eating Disorder Association, επιβεβαίωσε την αντικατάσταση έξι υπαλλήλων της γραμμής βοήθειάς της με ένα chatbot τεχνητής νοημοσύνης που ονομάζεται Tessa. Παρόλα αυτά, ο οργανισμός αναγκάστηκε να κλείσει προσωρινά την Tessa, αφότου συμβούλεψε έναν χρήστη να ζυγίζεται μια φορά την εβδομάδα και να μετρά τις θερμίδες, συμπεριφορές οι οποίες μπορεί να επιδεινώσουν την διαταραχή.