"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 07/03/23

Εκλογές

Θα ξεκινήσουμε με το ζήτημα των εκλογών και το πότε θα γίνουνε αυτές, μετά και το δραματικό γεγονός στα Τέμπη. Κορυφαίος βουλευτής της ΝΔ, σε συνάντηση που έγινε το ΣΚ σε σπίτι στην Εκάλη, έλεγε πως οι πρώτες εκλογές θα γίνουνε την Κυριακή 21 Μαΐου και οι δεύτερες στα τέλη Ιουνίου. Μάλιστα το πιο ενδιαφέρον είναι πως ο συγκεκριμένος βουλευτής δεν μίλησε για προσωπική εκτίμηση, αλλά για την επίσημη ενημέρωση που υπάρχει από το Μαξίμου. Και όπως και αν το δει κανείς, αυτές οι αναφορές είναι πολύ ενδιαφέρουσες.

Δεν μπορεί να επηρεάσει

Προσωπικά πάντως πιστεύουμε πως το ατύχημα δε μπορεί να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Δε μπορεί να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα ούτε κατ’ ελάχιστο, αφού αν και φαίνεται να υπάρχει κατά μέσο όρο δυσφορία της κοινής γνώμης κατά την κυβέρνηση, σε καμία περίπτωση αυτήν δεν την καρπώνεται η αντιπολίτευση. Ακόμη και στις πιο Καφενειακές Συζητήσεις, ακούει κανείς τους πολίτες να τα έχουνε με την κυβέρνηση, ωστόσο παράλληλα όμως ακούει τους ίδιους πολίτες να μιλάμε με αρνητικά σχόλια και για το Σύριζα.

Αυτό όμως μπορεί!!

Έχουμε πει πως στις επόμενες εκλογές περιμένουμε υψηλά ποσοστά αποχής. Δεν αποκλείουμε να δούμε ποσοστά που να μην τα πιστεύουμε. Δεν πιστεύουμε λοιπόν πως το τραγικό ατύχημα θα αλλάξει το εκλογικό αποτέλεσμα. Δίνουμε όμως μεγάλες πιθανότητες να οδηγήσει στα υψηλά και πιθανόν ακόμη υψηλότερα ποσοστά αποχής που περιμένουμε. Ειδικά στις πρώτες εκλογές. Ψυχρά αν το δει κανείς, αυτό κυρίως δε συμφέρει τη ΝΔ, έστω σε ένα βαθμό. Αλλά ακόμη και αυτό να συμβεί, συνεχίζουμε να πιστεύουμε πως στις δεύτερες εκλογές, το ατύχημα δε θα παίξει κανένα ρόλο.

Μάλιστα

Αρκετά συχνά αναφερόμαστε σε αντίστοιχα στατιστικά. Πολύ ενδιαφέρον λοιπόν ήτανε ένα τελευταίο άρθρο του Ο.Τ., με βάση τα συμπεράσματα συγκεκριμένης έρευνας.

Συγκριμένα λοιπόν:

Αργή και βασανιστική είναι η «παλινόρθωση» των εισοδημάτων των νοικοκυριών μετά τη δεκαετή οικονομική κρίση, η οποία μάλιστα αντί για βήματα μπροστά – έστω και μικρά – λόγω πανδημίας και πληθωρισμού κάνει βήματα πίσω.

Οι φτωχοί, δηλαδή όσοι διαθέτουν μηνιαίο εισόδημα «μέχρι 750 ευρώ» και η λεγόμενη μεσαία τάξη (μηνιαίο εισόδημα «751 – 1.100», «1.101 – 1.450» και «1.451 – 1.800») από το 2008 έως το 2021 αυξήθηκαν κατά 41,8%, όταν την ίδια ώρα οι πλούσιοι («2.801 – 3.500» και «3.501 και άνω») μειώθηκαν κατά 47,1%, γεγονός που υπογραμμίζει μια συγκέντρωση των μεγαλύτερων διαθέσιμων εισοδημάτων σε μικρότερο αριθμό νοικοκυριών.

Τη σοκαριστική αυτή εξέλιξη, που έχει ως αποτέλεσμα και όχι μόνο τη σημαντική μείωση της καταναλωτικής δαπάνης αλλά και την ανακατανομή αυτής, αποκαλύπτει η ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου 2022, που συνέγραψε το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ).

Ειδικότερα, η πτώση της δαπάνης μεταξύ του 2008 και του 2021 ανέρχεται περίπου στο -33% (32,9%), ενώ αξίζει να επισημανθεί ότι η μείωση διαχέεται σε όλες οι εισοδηματικές κατηγορίες ανεξαιρέτως.

Φαγητό ή ρούχα;

Οι αλλαγές αποτυπώνονται ξεκάθαρα στην ανακατανομή των δαπανών, καθώς πλέον για τους διαθέτοντες χαμηλότερα εισοδήματα προτεραιότητα έχει επιβίωση και όχι τα λούσα εξ ου και η αύξηση των αγορών για είδη διατροφής σε αντίθεση με εκείνες για ρούχα και παπούτσια.

Ειδικότερα, όσον αφορά στην καταναλωτική δαπάνη όλων των νοικοκυριών για τα είδη διατροφής και για τα μη οινοπνευματώδη ποτά, παρατηρείται ότι η δαπάνη αυτή, εκτιμώμενη με ποσοστιαίους όρους ως προς τη συνολική δαπάνη, εμφανίζει μια σημαντική τάση αύξησης της συμμετοχής της στις δαπάνες του νοικοκυριού.

Ενώ το 2008 το ποσοστό της δαπάνης για τα είδη διατροφής ως προς τη συνολική δαπάνη των νοικοκυριών ανέρχεται στο 16,4% μετά από μια δεκαετία (2018) γνωρίζει άνοδο της τάξης του 3,7%. Η αυξητική τάση αυτής της δαπάνης συνεχίζεται περαιτέρω κατά τα δύο έτη της πανδημικής κρίσης, καθώς το ποσοστό της φθάνει στο 23,1% (2020) και σχεδόν στο 22% (2021).

Στον αντίποδα μεταξύ 2008 και 2021 η δαπάνη των νοικοκυριών για τα είδη ένδυσης σημειώνει πτώση κατά 60% και για τα είδη υπόδησης κατά 56%.

Σε αυτό το σημείο ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί και ο ρόλος της μείωσης των εισοδημάτων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η δαπάνη για είδη διατροφής το 2008 αντιστοιχούσε σε 347,4 ευρώ (ποσοστό 16,40%), ενώ το 2021 παρότι σε απόλυτο νούμερο ήταν μικρότερη (311,8 ευρώ) ποσοστιαία ήταν πολύ υψηλότερη (21,96%).

Πού οφείλεται η αύξηση της δαπάνης για είδη διατροφής

Σύμφωνα με τους αναλυτές του ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ, οι αιτίες της αυξητικής αυτής τάσης πρέπει να διερευνηθούν τόσο στον πόλο της προσφοράς όσο και σ’ αυτόν της ζήτησης.

Στην περίπτωση της προσφοράς αναφέρονται παράγοντες, όπως η άνοδος των τιμών των τροφίμων, η αύξηση της προσφερόμενης γκάμας, η τμηματοποίηση, η εξειδίκευση και επέκταση της αγοράς τροφίμων και των καταστημάτων εστίασης κ.λπ.

Σ’ αυτόν της ζήτησης, η προτεραιοποίηση της κάλυψης των διατροφικών αναγκών σε συνθήκες μειωμένων εισοδημάτων, η πολιτισμική-διατροφική τάση του foodyism, η εντονότερη ενασχόληση με την παρασκευή γευμάτων στο σπίτι και αύξηση, γενικότερα, της διατροφικής κατανάλωσης κατά τη διάρκεια των lockdowns ήταν οι λόγοι αύξησης της δαπάνης για είδη διατροφής.

Επισημαίνονται επίσης και μιντιακοί θεσμοί – λόγοι, όπως π.χ.: βιβλία μαγειρικής, τηλεοπτικές και διαδικτυακές εκπομπές μαγειρικής, άρθρα γευσιγνωστικής κριτικής κ.λπ. που, κατά την τελευταία δεκαπενταετία τουλάχιστον, διαχέουν στο ευρύ κοινό γνώσεις περί της διατροφής αλλά και τεχνικές παρασκευής φαγητού.

Οι αναλύσεις του αμερικανού επικοινωνιολόγου

Όπως τώρα έγραφε ο “Βηματοδότης” … Ηταν μόνιμη η απορία κορυφαίου υπουργού από πού αντλεί τις εκτιμήσεις του, τις πληροφορίες του και τις αναλύσεις του για τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί εν όψει εκλογών ο αμερικανός σύμβουλος επικοινωνίας του Πρωθυπουργού Σταν Γκρίνμπεργκ. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Αμερικανός είναι υπέρμαχος της άποψης ότι η κυβέρνηση πρέπει να εξαντλήσει την τετραετία. Μαθαίνω λοιπόν ότι η απάντηση που δόθηκε αρμοδίως στον κορυφαίο υπουργό δεν είχε να κάνει με μυστικές μετρήσεις ή μεθόδους. Απλώς ειπώθηκε ότι ο κ. Γκρίνμπεργκ λαμβάνει τις μετρήσεις από όλους τους δημοσκόπους, μελετά τις έρευνες που γίνονται εδώ ή στο εξωτερικό, εξάγει τα συμπεράσματά του και τα μεταφέρει στον Πρωθυπουργό.

Μια τέτοια έρευνα, που έγινε παράλληλα και σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη, για τη συμπεριφορά των πολιτικών εν όψει εκλογικής αναμετρήσεως μαθαίνω, όπως μου το μετέφερε ο κορυφαίος υπουργός, ότι έχει στα χέρια του ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η έρευνα αυτή θέλει τους πολιτικούς και ιδιαίτερα τους αρχηγούς κομμάτων να εμφανίζονται στην προεκλογική περίοδο με πιο ανθρώπινο πρόσωπο, να αναγνωρίζουν τα λάθη τους και να μη φοβούνται να ζητήσουν και «συγγνώμη». Το κυριότερο; Να σταματήσουν τις «κοκορομαχίες» με τους πολιτικούς αντιπάλους τους και να προσπαθούν να λύσουν προβλήματα, διότι (αναφέρει η έρευνα) ο κόσμος φοβάται και δείχνει καχυποψία σε υπερβολές και προεκλογικές παροχές.

Μοντέλο Σημίτη

Δηλαδή, αν το προσέξατε, η έρευνα αναφέρεται στο μοντέλο που ακολουθούσε εν πολλοίς ο Κώστας Σημίτης, ο οποίος δεν έκανε καμπάνιες με «κοκορομαχίες», ούτε μοίραζε αφειδώς υποσχέσεις, αλλά ακολουθούσε πιο τεχνοκρατική προβολή της ατζέντας του. Δεν γνωρίζω εάν και αυτή την έρευνα την έχει μελετήσει ο Σταν Γκρίνμπεργκ, αλλά σίγουρα όλοι σας έχετε προσέξει πως ο Πρωθυπουργός ζήτησε το τελευταίο διάστημα αρκετές φορές «συγγνώμη» (πυρκαγιά στην Εύβοια, σκάνδαλο υποκλοπών, τραγωδία στα Τέμπη κ.λπ.), περιόρισε τις προεκλογικές υποσχέσεις και υπερβολές του στυλ «το είπαμε και το κάναμε πράξη». Η εικόνα άλλωστε του Πρωθυπουργού στην ταβέρνα-ψητοπωλείο Αδάμος στη Λάρισα (πριν από την τραγωδία) μαζί με τον περιφερειάρχη Κώστα Αγοραστό, τον τότε (ακόμα δεν είχε παραιτηθεί) υπουργό Μεταφορών Κώστα Αχ. Καραμανλή και γαλάζιους βουλευτές να τρώνε αρνάκι στη σούβλα και κοκορέτσι ή στην ταβέρνα 5Φ στην πλατεία του Μετσόβου μαζί με τη Μαρέβα, τον Πρόεδρο της Βουλής Κώστα Τασούλα και τον υφυπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Αμυρά να τρώνε ντόπια κοψίδια και να πίνουν πεπαλαιωμένο τσίπουρο δεν ήταν καθόλου συνηθισμένη. Τη στιγμή μάλιστα που ο Πρωθυπουργός ήταν πάντα λιτοδίαιτος και υπέρμαχος της υγιεινής διατροφής (αυτό των ταβερνών με κοψίδια και κοκορέτσι είναι από άλλο μοντέλο αρχηγού βεβαίως).