"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 07/12/22

Σχεδόν έχει κλειδώσει για εκλογές νωρίτερα…

Είχαμε πει τις προηγούμενες ημέρες πως μικρή σημασία έχει αν οι εκλογές θα γίνουνε κανονικά, δηλαδή στις αρχές του καλοκαιριού του 2023 ή μερικούς μήνες νωρίτερα. Θα το επαναλάβουμε λοιπόν και σήμερα, με τις τελευταίες πληροφορίες πάντως, να το θεωρούνε σχεδόν ως δεδομένο πως οι εκλογές θα έλθουνε νωρίτερα, περίπου τον Μάρτιο ή αρχές Απριλίου.

Καλύτερα

… Βέβαια για να είμαστε ειλικρινείς, από το να έχουμε μια προεκλογική περίοδο αρκετών μηνών μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού. Πιστεύουμε πως σίγουρα είναι προτιμότερο οι εκλογές να έλθουνε όσο το δυνατόν νωρίτερα, με τη μικρότερη δυνατή ζημία στην οικονομία. Να μην ξεχνάμε πως σχεδόν σίγουρα θα έχουμε διπλές εκλογές, με άγνωστο τη κυβέρνηση θα σχηματιστεί στο τέλος.

Πλεονάσματα

Έχοντας τώρα η χώρα μπει σε προεκλογική περίοδο, η κυβέρνηση προχωράει σε νέες παροχές, με συνεχείς αναφορές και σχετικά δημοσιεύματα για τις νέες – μόνιμες – μειώσεις φόρων που έρχονται κτλ.. …. Εμείς λοιπόν θα το σχολιάσουμε για ακόμη μια φορά …. Καλές οι μειώσεις φόρων. Τις έχουμε ανάγκη και προσωπικά ως εργαζόμενοι κτλ …. Αλλά δε μας βγαίνει πως αυτή η χώρα (ειδικά αν έχουμε και νέες μειώσεις φόρων και νέες μόνιμες παροχές), θα επιστρέψει στα σχετικά υψηλά πλεονάσματα, από το 2023, όπως και επίσημα προβλέπεται. Ξέρουμε πως σας ζαλίζουμε με κάτι που δεν είναι της παρούσης. Αλλά εμμένουμε σε αυτό, γιατί αρχίζουμε να νιώθουμε πως μετά από διπλές εκλογές το 2023, από τα μέσα της επόμενης χρονιάς θα αρχίσει και η συζήτηση για τα υψηλά πλεονάσματα, με πιέσεις από τους θεσμούς, μην κρύβοντας την ανησυχία μας, μήπως τεθεί και ζήτημα επιστροφής κάποιων φόρων που τώρα αποσύρονται.  

Συγκεντρώνοντας τα όλα λοιπόν. Με δεδομένες και τις δυσκολίες που θα υπάρχουνε το 2023 στην παγκόσμια οικονομία. Δεν κρύβουμε πως πολύ τη φοβόμαστε την επόμενη χρονιά, με αρκετούς κινδύνους και για την ελληνική οικονομία.  

Ε.Ε. – Οικονομία

Και με πάσα από όλα τα παραπάνω. Πάμε σε μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν συνολικά την Ε.Ε. αλλά φυσικά και τη χώρα μας, ειδικά όταν η ελληνική οικονομία βασίζει πολλά στην τουριστική βιομηχανία.  

Απότομη μείωση λοιπόν παρατηρήθηκε τον Οκτώβριο στις δαπάνες των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την Eurostat, οι λιανικές πωλήσεις στην Ευρωζώνη κινήθηκαν ελαφρώς χειρότερα από το αναμενόμενο.

Σύμφωνα λοιπόν με την Wall Street Journal, αυτό αποτελεί ακόμα μία ένδειξη ότι οι υψηλές τιμές που έχουν επικρατήσει από την αρχή της περιόδου.

Στην αρχή του έτους, τα νοικοκυριά είχαν καταφέρει να αντισταθμίσουν το υψηλότερο κόστος με τις αποταμιεύσεις. Την τάση είχε ενισχύσει επίσης η μείωση της ανεργίας που είχε καταγραφεί τότε.

Αυτό άλλαξε τον Οκτώβριο, που είναι συνήθως ο πρώτος μήνας του έτους κατά τον οποίο πολλά ευρωπαϊκά νοικοκυριά ανοίγουν την θέρμανση στα σπίτια τους. Φέτος, το κόστος για να γίνει αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο, με τις τιμές της ενέργειας των νοικοκυριών να αυξάνονται κατά 41,5% από πέρυσι, παρά τις προσπάθειες των κυβερνήσεων να στηρίξουν τους καταναλωτές. 

Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με την Eurostat, τα νοικοκυριά μείωσαν τις δαπάνες τους για άλλα αγαθά. Ο δείκτης της Eurostat δείχνει ότι ο όγκος του λιανικού εμπορίου στην Ευρωζώνη μειώθηκε κατά 1,8% τον Οκτώβριο από τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση από τον Ιούλιο του 2021. Ο όγκος του λιανικού εμπορίου μειώθηκε κατά 2,1% για τα μη εδώδιμα προϊόντα και κατά 1,5% για τα τρόφιμα, τα ποτά και τον καπνό, ενώ αυξήθηκε κατά 0,3% για τα καύσιμα αυτοκινήτων.

Αντίστοιχα στην ΕΕ ο όγκος του λιανικού εμπορίου μειώθηκε κατά 1,7% σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα. Συγκεκριμένα μειώθηκε κατά 2,1% για τα μη εδώδιμα προϊόντα και κατά 1,3% για τα τρόφιμα, τα ποτά και τα προϊόντα καπνού, ενώ αυξήθηκε κατά 0,3% για τα καύσιμα αυτοκινήτων.

Μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι μεγαλύτερες μηνιαίες μειώσεις του συνολικού όγκου λιανικού εμπορίου καταγράφηκαν στην Αυστρία (-4,6%), στην Κροατία (-4,0%) και στο Βέλγιο (-3,3%). Αυξήσεις παρατηρήθηκαν σε Λουξεμβούργο (+2,6%), Κύπρος, Μάλτα και Πορτογαλία (και οι τρεις με +0,5%) και Ισπανία (+0,4%).

Σε ετήσια βάση- σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2021- οι λιανικές πωλήσεις στην Ευρωζώνη υποχώρησαν κατά 2,7% και στην ΕΕ κατά 2,4%. Στην Ευρωζώνη ο όγκος του λιανικού εμπορίου μειώθηκε κατά 3,9% για τρόφιμα, ποτά και καπνός και κατά 2,6% για τα μη εδώδιμα προϊόντα, ενώ αυξήθηκε κατά 2,5% για τα καύσιμα αυτοκινήτων.

Στην ΕΕ, ο όγκος λιανικού εμπορίου μειώθηκε κατά 3,6% για τα τρόφιμα, τα ποτά και τον καπνό και κατά 2,6% για τα μη τρόφιμα προϊόντων, ενώ αυξήθηκε κατά 3,3% για τα καύσιμα αυτοκινήτων.

Μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι μεγαλύτερες ετήσιες μειώσεις του συνολικού όγκου λιανικού εμπορίου καταγράφηκαν στη Δανία (-9,5%), στη Σουηδία (-6,4%) και στο Βέλγιο (-5,7%). Οι υψηλότερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στη Σλοβενία ​​(+8,5%), τη Μάλτα (+7,2%) και τη Λετονία (+5,7%).

Το νέο επεισόδιο στα Στενά και τα σχέδια παράκαμψης του Βοσπόρου

Κλείνοντας τώρα. Ενδιαφέρον βρήκαμε αυτό που έγραφε και το The Power Game:

Οι καταχρηστικές πρακτικές της Τουρκίας, με το κόστος και τη γραφειοκρατία διέλευσης των Στενών του Βοσπόρου, ενισχύουν σχέδια που κυοφορούνται επί χρόνια για την αναζήτηση εναλλακτικής διέλευσης, μέσω αγωγών και σιδηροδρομικών αξόνων (για τη μεταφορά φορτίων), που θα συνδέουν τα ελληνικά λιμάνια με λιμένες της Βουλγαρίας, αλλά και της Ρουμανίας στη Μαύρη Θάλασσα. Έτσι, η Σόφια εμφανίζεται να αναζητεί τρόπους υλοποίησης του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, αλλά με αντίστροφη ροή (από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία) και βλέπει πιο ζεστά το σχέδιο σιδηροδρομικής διασύνδεσης της Αλεξανδρούπολης με το Μπουργκάς, τη Βάρνα και το Ρούσε στη Μαύρη Θάλασσα.

Το τελευταίο επεισόδιο σημειώθηκε χθες, καθώς όλα τα πλοία της εμπορικής ναυτιλίας βρίσκονται αντιμέτωπα με τον κίνδυνο έλλειψης ασφαλιστικής κάλυψης όταν διασχίζουν τα τουρκικά χωρικά ύδατα και, φυσικά, τα Στενά του Βοσπόρου. Όπως ενημέρωσε χθες ο διεθνής φορέας ναυτικών αντασφαλίσεων (International Group of P&I Clubs), που εκπροσωπεί όλες τις επιμέρους ασφαλιστικές ενώσεις, η τουρκική κυβέρνηση έχει εκδώσει μια ενημέρωση, βάσει της οποίας από την 1η Δεκεμβρίου όλα τα πλοία που περνούν ή εισέρχονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα θα πρέπει να φέρουν επιστολές επιβεβαίωσης από το αντίστοιχο P&I Club του εκάστοτε πλοίου, βάσει των οποίων να προκύπτει ότι παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, κατά τη διάρκεια της παραμονής του πλοίου εντός της Τουρκίας, είτε κατά τον διάπλου είτε βρίσκεται αγκυροβολημένο σε κάποιο λιμάνι.

Όπως αναφέρει η Skuld, ο φορέας αντασφάλισης της Νορβηγίας, το πρόβλημα οφείλεται στην επιβολή από χθες, 5 Δεκεμβρίου, πλαφόν στην τιμή πώλησης του ρωσικού πετρελαίου. Αυτό σημαίνει ότι εφεξής απαγορεύεται η εμπορία και μεταφορά ρωσικού πετρελαίου σε τιμή μεγαλύτερη της επιβληθείσας, ήτοι 60 δολάρια/βαρέλι. Με την κίνησή τους αυτήν, οι τουρκικές αρχές ουσιαστικά ζητούν από τους φορείς αντασφάλισης να εγγυηθούν τη μεταφορά όλων των φορτίων πετρελαίου, ακόμα κι αν αυτά είναι ουσιαστικά παράνομα, κάτι φυσικά που δεν είναι δυνατόν να συμβεί.

Είχε προηγηθεί ο πενταπλασιασμός των τελών διέλευσης τάνκερ από τα Στενά, που είχε δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα τροφοδοσίας των βουλγαρικών διυλιστηρίων με αργό πετρέλαιο και συνεπώς της γειτονικής αγοράς με καύσιμα. Το πρόβλημα είχε οδηγήσει σε παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να συνεχιστεί ο εφοδιασμός της χώρας.

Ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, Rumen Radev, κατά τη διάρκεια πρόσφατης ομιλίας του σε συνέδριο στη Σόφια δήλωσε πως «πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε την επανεκκίνηση του σχεδίου για τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, αλλά με αντιστροφή της ροής», δηλαδή το καύσιμο να μεταφέρεται από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία. «Οι γεωπολιτικές εξελίξεις απαιτούν την υλοποίηση του έργου με αντίστροφη ροή και η ελληνική πλευρά έχει ενεργοποιηθεί με ενθουσιασμό», είχε δηλώσει ο κ. Radev. Την ίδια ημέρα, στην Αθήνα ο υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας, Rosen Hristov, επιβεβαίωσε πως συζητάει για τον αγωγό των 280 χιλιομέτρων με τον Έλληνα ομόλογό του, Κώστα Σκρέκα.

Η βουλγαρική πλευρά, που μέχρι πρόσφατα δεν ήταν και η πλέον κινητική για την προώθηση του σχεδίου σιδηροδρομικής διασύνδεσης ελληνικών λιμένων (Αλεξανδρούπολη, Καβάλα και Θεσσαλονίκη) με τρία λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα, εμφανίζεται σήμερα έτοιμη να συζητήσει την από κοινού προώθηση του έργου μαζί με τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη. Στόχος είναι να απεξαρτηθεί, κατά σημαντικό ποσοστό, το εμπόριο της γειτονικής χώρας από την Τουρκία και τις διελεύσεις από τον Βόσπορο. Προς το παρόν, πάντως, η ελληνική πλευρά προχωράει πιο γρήγορα, ειδικά για το σιδηροδρομικό δίκτυο.

Σοβαρή στήριξη στους σχεδιασμούς Ελλάδας και Βουλγαρίας αποτελεί η ένταξη του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών. Χθες ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, υποστήριξε πως «εντός 2023 αναμένεται να ξεκινήσει»  η σύνδεση των πέντε θαλάσσιων και ενός ποτάμιου λιμένα που «αναμένεται να προσελκύσει σημαντικά φορτία και ροές μεταξύ χωρών της Μέσης και Άπω Ανατολής και χωρών της Μαύρης Θάλασσας και της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς παρακάμπτει τα Στενά του Βοσπόρου».

Παρά την ακύρωση του διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης, η κυβέρνηση προωθεί σοβαρές επενδύσεις στο λιμάνι, τμήμα του οποίου ήδη χρησιμοποιείται από τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ με βάση διακρατική συμφωνία. Η ένταξη στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών λειτουργεί υποβοηθητικά για την εξασφάλιση των απαιτούμενων κονδυλίων. Οι Αμερικανοί αξιοποιούν ήδη και την υφιστάμενη σιδηροδρομική σύνδεση για τη μεταφορά υλικού και προσωπικού προς την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Η κυβέρνηση έχει εντάξει την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο (στα σύνορα με τη Βουλγαρία) στα έξι μεγάλα έργα σύνδεσης με λιμάνια, συνολικού ύψους περί τα τέσσερα δισ. ευρώ, που προωθούνται με τη μέθοδο μελέτη – κατασκευή.

Αντιδρούν οι φορείς αντασφάλισης στην απαίτηση της Τουρκίας

Σύμφωνα με τον διεθνή φορέα αντασφάλισης, που καλύπτει σχεδόν το σύνολο των πλοίων της ποντοπόρου ναυτιλίας σε παγκόσμιο επίπεδο, το σχετικό αίτημα των τουρκικών αρχών μελετήθηκε με λεπτομέρεια και συμφωνήθηκε ότι τα Club δεν μπορούν και δεν θα έπρεπε να χορηγήσουν τέτοιες επιστολές στα μέλη τους, πλοιοκτήτες ή ναυλωτές. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «οι απαιτήσεις της κυβέρνησης της Τουρκίας υπερβαίνουν κατά πολύ τη γενική πληροφόρηση που περιλαμβάνεται σε μια τυπική επιστολή διαβεβαίωσης εισόδου».

Ουσιαστικά ζητείται από το εκάστοτε P&I Club να καλύψει a priori κάθε είδους κίνδυνο, ακόμα δηλαδή κι αν ο ασφαλισμένος (δηλαδή το πλοίο) προβαίνει σε παράνομες ενέργειες, όπως για παράδειγμα η μη συμμόρφωση με τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε διάφορα φορτία, είτε σκόπιμα είτε αδόκητα. Σε περίπτωση που κάποιος ασφαλιστικός φορέας εξέδιδε ένα τέτοιο έγγραφο, θα ήταν εκτεθειμένο σε μια σειρά από κυρώσεις που έχουν επιβληθεί βάσει του κοινοτικού, του βρετανικού και του αμερικανικού Δικαίου.

Χθες ήταν προγραμματισμένη η διεξαγωγή συζητήσεων ανάμεσα στον Διεθνή Φορέα Αντασφάλισης και τις τουρκικές αρχές, σε μια προσπάθεια να επιλυθεί το ζήτημα. Σημειωτέον ότι για φορτία πετρελαίου που έχουν φορτωθεί στη Ρωσία πριν από τις 5 Δεκεμβρίου υπάρχει μια περίοδος χάριτος, η οποία λήγει στις 19 Ιανουαρίου.