"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 07/12/23

Βιοτικό επίπεδο

Ας ξεκινήσουμε με μια ενδιαφέρουσα έρευνα, αναφορικά με το πως διαμορφώνονται οι συνθήκες στην κοινωνία και το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων.

Τα πράγματα στην Ελλάδα αυτήν τη στιγμή κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση, σύμφωνα με το 66% των Ελλήνων, ενώ το 87% πιστεύει ότι το βιοτικό του επίπεδο (αγαθά και υπηρεσίες που έχει τη δυνατότητα να αγοράσει) θα υποβαθμιστεί τον επόμενο χρόνο, σύμφωνα με την έρευνα Ευρωβαρόμετρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα, έξι μήνες πριν από τις ευρωεκλογές (6η-9η Ιουνίου). Ανησυχητικό εύρημα της έρευνας είναι ότι το 63% των Ελλήνων δηλώνει «μη ικανοποιημένο» με τον τρόπο που λειτουργεί η Δημοκρατία στην Ελλάδα, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι 45%.

Γολγοθάς οι λογαριασμοί

Σύμφωνα με την έρευνα, στη διάρκεια των τελευταείων 12 μηνών τα ελληνικά νοικοκυριά δυσκολεύτηκαν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους στο τέλος του μήνα. Συγκεκριμένα, το 36% απάντησε «τις περισσότερες φορές», το 50% «κατά καιρούς» και μόλις το 14% «ποτέ/σχεδόν ποτέ».  

Απαισιοδοξία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας

Απαισιόδοξοι δηλώνουν οι Ελληνες για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, καθώς το 66% πιστεύει ότι σε έναν χρόνο από σήμερα θα βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση, με μόλις το 9% να αισιοδοξεί ότι έρχονται καλύτερες ημέρες...

Πόσο συζητούν οι Ελληνες για πολιτικά θέματα

Σχεδόν ένας στους δύο Ελληνες (47%) συζητά για εθνικά πολιτικά θέματα όταν βρίσκεται μαζί με φίλους ή συγγενείς, με το ποσοστό αυτό να μειώνεται στο 26% όσον αφορά τα ευρωπαϊκά πολιτικά θέματα.

Αντίκτυπος των ενεργειών της ΕΕ στην καθημερινή ζωή των πολιτών

Το 87% των Ελλήνων (το τρίτο υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, μετά την Κύπρο και τη Μάλτα), έναντι 70% των Ευρωπαίων, πιστεύουν ότι οι ενέργειες της ΕΕ έχουν αντίκτυπο στην καθημερινή τους ζωή. 

Τι εικόνα έχουν για την ΕΕ οι Ελληνες

Θετική εικόνα για την ΕΕ έχει το 45% των Ευρωπαίων και το 43% των Ελλήνων, ενώ το 38% των Ευρωπαίων και των Ελλήνων έχει ουδέτερη εικόνα και το 16% των Ευρωπαίων έναντι 19% των Ελλήνων αρνητική εικόνα. Για το 61% των Ευρωπαίων, έναντι 49% των Ελλήνων, η συμμετοχή της χώρας τους στην ΕΕ είναι «κάτι καλό». 

7 στους 10 Έλληνες πιστεύουν ότι η χώρα ωφελήθηκε από την ένταξη στην ΕΕ

Επτά και πλέον στους δέκα Έλληνες και Ευρωπαίους πιστεύουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από την ένταξη στην ΕΕ.

Ο κύριος λόγος για το 50% των Ελλήνων ερωτηθέντων είναι η συμβολή της ΕΕ στη διατήρηση της ειρήνης και στην ενίσχυση της ασφάλειας (34% στην ΕΕ). Επίσης, για το 34% των ευρωπαίων ερωτηθέντων, κύριος λόγος είναι η βελτιωμένη συνεργασία μεταξύ των χωρών της Ένωσης.

Αξίες που θα πρέπει να υπερασπίζεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Στο ερώτημα «ποιες αξίες πρέπει να υπερασπιστεί κατά προτεραιότητα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;», το 38% των Ελλήνων και των ευρωπαίων απαντά πρώτα «τη δημοκρατία». Εξίσου σημαντική είναι για το 38% των Ελλήνων (22% των ευρωπαίων), «η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και μεταξύ των περιφερειών της», ενώ για το 36% των Ελλήνων, και το 25% των ευρωπαίων, προτεραιότητα είναι επίσης «το κράτος δικαίου».

Αντιφατική εικόνα

Βέβαια είναι αλήθεια πως υπάρχει κάτι οξύμωρο  ….. Υπάρχουν τα παραπάνω και όλη αυτή η δύσκολη κατάσταση, με εφιαλτικά επίπεδα πληθωρισμού. Την ίδια ώρα όμως υπάρχει μια τελείως διαφορετική αίσθηση πως τα πράγματα πάνε πολύ καλά… Οι χώροι εστίασης είναι αποδεδειγμένα γεμάτοι. Η κατανάλωση σε πολύ υψηλά επίπεδα (όσο και αν τα τελευταία στοιχεία έδειξαν περιορισμό της ανόδου, φυσικά πάντα αυτό σε σχέση με τον πληθωρισμό και την άνοδο των τιμών) …. Οι χειμερινοί τουρισμοί με κρατήσεις στο φουλ. Στα ακόμη πιο “ακριβά γούστα”, κανείς βλέπει παντού καινούργια και πολύ ακριβά αυτοκίνητα, ειδικά σε λίγο πιο ακριβές περιοχές αλλά και όχι μόνο. Οι τιμές των ακινήτων σπάνε τα κοντέρ και γίνονται συναλλαγές, χωρίς φυσικά να αναφερόμαστε στους ξένους ….. Όσο υπερβολικά και αν φαίνονται αυτά, γενικά υπάρχει μια αίσθηση πως στην κοινωνία κυκλοφορεί πολύ χρήμα …. Και όλα αυτά την ώρα που τα υπόλοιπα καταθέσεων των ιδιωτών συντηρούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα ….. Μια ομολογουμένως αντιφατική εικόνα, σε σχέση και με τα όσα αναφέραμε με βάση την παραπάνω έρευνα.

Η απάντηση ….

Όπως είπαμε, σε όλα τα παραπάνω διαπιστώνει κανείς μια πολύ αντιφατική εικόνα. Πως μπορεί κάποιος να την εξηγήσει; Το έχουμε σκεφτεί αρκετές φορές τον τελευταίο καιρό ….. Και πάντα καταλήγουμε στο ίδιο …… Πως πραγματικά κυκλοφορεί πολύ χρήμα στην κοινωνία. Ωστόσο αυτό έχει πάει αναλογικά σε πολύ μικρότερο μέρος της κοινωνίας, από ότι σε παλαιότερες αντίστοιχες εποχές…. Και με τον πληθωρισμό σε αυτά τα τόσο εφιαλτικά επίπεδα. Τα πιο φτωχά και μικρομεσαία νοικοκυριά, σχεδόν υποφέρουνε, βγάζοντας τα πολύ δύσκολα. Αν τη βγάζουνε….

Την ίδια ώρα που ένα αρκετό μέρος της κοινωνίας, κυκλοφορεί πολλά χρήματα, πολλά από τα οποία συσσωρεύτηκαν και τον καιρό της πανδημίας …. Πάντα υπήρχαν εισοδηματικές ανισότητες. Αλλά μετά από την ελληνική κρίση, την πανδημία και τελευταία την κρίση πληθωρισμού. Αυτές οι ανισότητες βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο ever ….. Μια κατάσταση που σίγουρα θέλει μεγάλη προσοχή….

Τα τρία γκολ από τα αποδυτήρια του υπουργού Οικονομικών

Τώρα τα ακόλουθα έγραψε ο Βηματοδότης …..Θα παρακαλούσα να γίνει κατανοητό ότι κάθε Έλληνας υπουργός Οικονομικών ξεκινάει την προσπάθειά του με μερικά γκολ από τα αποδυτήρια που δεν τα έχουν οι άλλοι υπουργοί της Ε.Ε.», είπε ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης σε τηλεοπτική του συνέντευξη (στον Αντένα).

Αλλά ποια είναι αυτά τα τρία γκολ; Κατά τον υπουργό Οικονομικών, πρώτον, είναι η εξυπηρέτηση του χρέους, που, παρά τις ρυθμίσεις που έχουν γίνει και παρά τη μείωσή του ως ποσοστό του ΑΕΠ, παραμένει μεγάλο.

Το δεύτερο είναι οι αμυντικές δαπάνες. Οι φρεγάτες, τα αεροπλάνα στοιχίζουν. Από κάπου πρέπει να βρεθούν τα χρήματα», ενώ πρόσθεσε ότι «Το τρίτο έχει να κάνει με τις συντάξεις. Αν δείτε τώρα στον Προϋπολογισμό, δίνουμε 30-31 δισ. ευρώ ετησίως για τις συντάξεις. Τα μισά από αυτά είναι από τους φορολογουμένους, από τους φόρους. Αν επομένως πάμε και μειώσουμε τον ΦΠΑ αλόγιστα, στο τέλος δεν θα μπορούμε να πληρώσουμε βασικές ανάγκες».

Αμερικανοί – Χρέος

Έχοντας και προσφάτως αναφερθεί στο ζήτημα. Θα κλείσουμε με ένα διαφορετικό ζήτημα, αυτό των χρεών που φαίνεται όλο και περισσότερο να πνίγουν τους αμερικάνους.

Πάνω από το ρεκόρ του 1 τρισ. δολ. εκτινάχθηκε το χρέος που έχουν συσσωρεύσει οι Αμερικανοί σε πιστωτικές κάρτες.

Αυτό συμβαίνει καθώς η επιθετική νομισματική πολιτική αύξηση από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, έχει εκτινάξει το μέσο επιτόκιο για το πλαστικό χρήμα σε περισσότερο από 22% . Τα επιτόκια στις πιστωτικές κάρτες λιανικής είναι ακόμη υψηλότερα, πλησιάζοντας το 29% κατά μέσο όρο .

«Ακόμα κι αν εργάζεστε και οι μισθοί σας είναι αυξημένοι, το ενοίκιό σας κοστίζει πλέον περισσότερο, το σούπερ μάρκετ κοστίζει περισσότερο, το φυσικό αέριο κοστίζει περισσότερο, όλα κοστίζουν περισσότερο» αναφέρει χαρακτηριστικά στο CNBC, o Τεντ Ρόσμαν, ανώτερος βιομηχανικός αναλυτής στο Bankrate.com. «Έτσι οι άνθρωποι δεν αισθάνονται ότι προχωρούν.»

Ωστόσο, παρά το συνεχώς αυξανόμενο κόστος και τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού, ένας αριθμός ρεκόρ καταναλωτών ψώνισε το Σαββατοκύριακο των Ευχαριστιών. Η Εθνική Ομοσπονδία Λιανικού Εμπορίου διαπίστωσε ότι περισσότεροι από 200 εκατομμύρια καταναλωτές έφτασαν στα καταστήματα εκείνο το Σαββατοκύριακο, λίγο παραπάνω από τα 196,7 εκατομμύρια αγοραστές που καταγράφηκαν το 2022.

Ανησυχίες

Ξεπερνώντας κάθε προηγούμενη πρόβλεψη, οι αμερικανοί online αγοραστές κατέβαλαν το εξωφρενικό ποσό των 38 δισ. δολαρίων για διαδικτυακές αγορές την εκπτωτική περίοδο που ακολουθεί παραδοσιακά την Ημέρα των Ευχαριστιών. Μάλιστα, τα 12,4 δισ. δολάρια που δαπανήθηκαν τη λεγόμενη «Cyber Monday» την κατέστησαν τη μεγαλύτερη ημέρα ψηφιακών αγορών στις ΗΠΑ όλων των εποχών, σύμφωνα με την Adobe.

Αυτό το «πάρτι αγορών» – σχεδόν 8% υψηλότερο από πέρυσι – δημιούργησε ελπίδες για μια επίσης κερδοφόρα εορταστική περίοδο. Συνοδεύτηκε από μεγαλύτερη αύξηση των επισκέψεων σε κλειστά εμπορικά κέντρα και πολυκαταστήματα από ό,τι το 2022, καθώς και από κάπως πιο μέτριες ετήσιες αυξήσεις στις συνολικές δαπάνες με πιστωτικές κάρτες, σύμφωνα με την Placer.ai και τη Mastercard.

Αν και οι πρόσφατες έρευνες οικονομικού κλίματος ήταν αρνητικές, η ανθεκτικότητα των Αμερικανών καταναλωτών εξέπληξε τους πάντες. Μάλιστα, οι δαπάνες λιανικής συνέβαλαν στην εκρηκτική αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος κατά 4,9% το τρίτο τρίμηνο.

Ωστόσο, η οικονομική εικόνα παραμένει θολή ενόψει των Χριστουγέννων. Στις ΗΠΑ η αγορά εργασίας επιβραδύνονται, τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων παραμένουν υψηλά και η επανέναρξη των πληρωμών των φοιτητικών δανείων μετά την παύση της πανδημίας, θα μπορούσε να συμπιέσει τις δαπάνες. Από την άλλη πλευρά, η μείωση του πληθωρισμού και η πτώση των τιμών της βενζίνης θα μπορούσαν επίσης να μεταφράζονται σε αγοραστές με λίγο περισσότερα χρήματα για ψώνια.

Αυτό επιβάλλει στις εταιρείες να είναι προσεκτικές και να μην προσδοκούν πολλά ύστερα από μερικές ημέρες με ρεκόρ δαπανών – ιδίως όταν αυτές τροφοδοτούνται από τις προσφορές της Black Friday και της Cyber Monday.