"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 08/06/23

Ενδιαφέρουσα έκθεση

Είχαμε αναφερθεί την Τετάρτη στην αύξηση των ανισοτήτων, βλέποντας χαρακτηριστικά και τα δηλωθέντα εισοδήματα. Αν και πάνε ημέρες που είχε δημοσιευτεί, πάμε να δούμε μια σχετικά, ενδιαφέρουσα έκθεση.

Να σταθούμε σε αυτό το σημείο και σε μια τελευταία έκθεση, στην οποία θέλαμε να αναφερθούμε τις προηγούμενες ημέρες, ωστόσο λόγω εκλογών δεν το καταφέραμε. 

Αναφερόμαστε στο Δελτίο Κοινωνικών Εξελίξεων 2023 του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, καθώς την πανδημική κρίση, οι επιπτώσεις της οποίας εξακολουθούν να δοκιμάζουν, διαδέχονται η ενεργειακή και η κρίση ακρίβειας.

Η έξαρση της πανδημικής νόσου λειτούργησε, σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, ως επιταχυντής διαχρονικών τάσεων, όπως η επίταση των ανισοτήτων, αλλά και ως πρόσφορο έδαφος για την υπονόμευση εργασιακών και άλλων κοινωνικών δικαιωμάτων και τη διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών. Σηματοδότησε έτσι και την αντιστροφή της τάσης συστηματικής βελτίωσης που είχε αρχίσει να καταγράφεται από το 2015 και έπειτα σε μια σειρά από κρίσιμους για την κοινωνική ευημερία τομείς (επίπεδο απασχόλησης, κατανομή εισοδήματος, ποσοστά φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού). Στον αντίποδα της τάσης αυτής και παρά τις περί του αντιθέτου κυρίαρχες εκτιμήσεις σχετικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας, από τα τέλη ήδη του 2021 είχαν αρχίσει να διαγράφονται με σαφήνεια δεδομένα και τάσεις ασύμμετρης ανάκαμψης, με εδραίωση ανισορροπιών και επίταση των ανισοτήτων.

Στα παραπάνω έρχονται να προστεθούν οι επιπτώσεις της ακρίβειας στην αγοραστική δύναμη και στο βιοτικό επίπεδο των νοικοκυριών, καθώς η άνοδος του πληθωρισμού τα έτη 2021 και 2022 που δημιούργησε συνθήκες αυξημένης πίεσης στα εισοδήματα.

Τα σχετικά στοιχεία πιστοποιούν ότι η αύξηση του πληθωρισμού πλήττει πρωτίστως τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα, στο βαθμό που οι ανατιμήσεις αφορούν αγαθά και υπηρεσίες που καλύπτουν βασικές βιοτικές ανάγκες, ενώ επιβεβαιώνονται οι εκτιμήσεις μας ότι θα υπάρξει δυσανάλογα μεγάλη επίπτωση σε σύγκριση με το πραγματικό μέγεθος με ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού να βιώνει συνθήκες υλικής αποστέρησης, όπως πιστοποιούν τα στοιχεία του 2021 και 2022. Η διαφαινόμενη παγίωση των πληθωριστικών πιέσεων αναμένεται έτσι να οξύνει περαιτέρω τις ανισότητες στη βάση μιας διακριτής διαχωριστικής γραμμής που αφορά την ικανότητα των νοικοκυριών να ικανοποιήσουν –ή όχι– βασικές βιοτικές ανάγκες.

Έτσι, τη στιγμή που τα νεότερα ηλικιακά τμήματα του πληθυσμού (παιδιά και νέοι) και οι γυναίκες υφίστανται –διαχρονικά– πολλαπλασιαστικά τις επιπτώσεις της επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσής τους, ιδιαιτέρως ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που δείχνουν ότι η στέρηση βασικών αγαθών και υπηρεσιών αφορά πλέον όχι μόνο τον φτωχό, αλλά και τον μη φτωχό πληθυσμό της χώρας, ότι υψηλό κίνδυνο φτωχοποίησης διατρέχουν όχι μόνον οι άνεργοι, αλλά και οι εργαζόμενοι καθώς και ότι η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στη χειρότερη θέση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τις στεγαστικές δαπάνες ανά νοικοκυριό.

Ως εκ τούτου, σε συνθήκες πολλαπλής κρίσης -ενεργειακής και πληθωριστικής, η οποία διαδέχτηκε την πανδημική- που με τη σειρά της ενέσκηψε σε συνέχεια της οικονομικής κρίσης, γίνεται επιτακτική η ανάγκη για διαμόρφωση πολιτικών και εργαλείων που θα προστατεύουν στον βραχύ χρόνο, απορροφώντας όσο το δυνατόν περισσότερους κραδασμούς και θα διαφυλάσσουν την κοινωνική συνοχή από τη μία, και από την άλλη θα ενισχύουν τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα της οικονομίας και της κοινωνίας με στόχο μία δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη.

Στο πλαίσιο αυτό, η αναβάθμιση του κράτους πρόνοιας και μια μακροπρόθεσμη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης, προβάλουν ως ζητούμενα. Η αύξηση του κατώτατου μισθού, η αντιμετώπιση της εργασιακής επισφάλειας, η μείωση των έμμεσων φόρων σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, η αναχαίτιση της στεγαστικής κρίσης και η ομαλή κλιματική μετάβαση μπορούν να λειτουργήσουν προωθητικά προς αυτή την κατεύθυνση.

Τουλάχιστον τόσο απαιτείται

Σε σχέση με τα παραπάνω, στην αύξηση του εισοδήματος των μισθωτών εστιάζει με ανάρτησή του ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του Κυρ. Μητσοτάκη, Αλέξης Πατέλης, σχολιάζουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ. «Η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε 2,1% το πρώτο τρίμηνο, έναντι 1,3% στην ευρωζώνη», αναφέρει ο κ. Πατέλης και προσθέτει: «Το πιο σημαντικό όμως, οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας (δηλαδή το εισόδημα μισθωτών) αυξήθηκε 6,9%, και αυτό προ της αύξησης του κατώτατου … Βέβαια έχουμε ακόμα δρόμο, στόχος μας παραμένει +25%».

Ο λόγος που αναφερόμαστε στις δηλώσεις Πατέλη είναι όχι για να αναφερθούμε στους στόχους της κυβέρνησης και δηλώσεις που εξυπηρετούνε πολιτικές σκοπιμότητες. Απλώς για να επαναλάβουμε πως τα πραγματικά εισοδήματα των μισθωτών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα είναι πραγματικά πολύ χαμηλά, δημιουργώντας προβλήματα στην οικονομία. Και πως απαιτείται μια αύξηση τουλάχιστον 25 με 30% τα επόμενα χρόνια για να αρχίσουνε τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα να βγαίνουνε από το τούνελ.

ΗΠΑ: Στεγαστικά Δάνεια

Σε μερικά ενδιαφέροντα στατιστικά εκτός συνόρων, σε μια εποχή υψηλών επιτοκίων και υψηλού πληθωρισμού. Παρακάτω παρουσιάζεται το βασικό επιτόκιο του 30ετούς αμερικανικού στεγαστικού δανείου, σε βάθος χρόνου. Από το 4,1% του 2010 και του 2022 και το ιστορικό χαμηλό επιτοκίου 2,65% του Ιανουαρίου του 2021, σήμερα βρισκόμαστε στο 6,79%, επιτόκιο που είχαμε να δούμε από τη δεκαετία του 80….

1970s: 8.9%

1980s: 12.7%

1990s: 8.1%

2000s: 6.3%

2010s: 4.1%

2020s: 4.1% ---

All-Time Low (Jan 2021): 2.65%

Today’s Rate: 6.79%

Τι σημαίνουνε τα παραπάνω;

Για να καταλαβαίνουμε τι σημαίνουνε τα παραπάνω:

Με βάση τα επίσημα στατιστικά, 3 χρόνια πριν το επιτόκιο του 30ετούς στεγαστικού δανείου ήτανε 3,15% και η μέση τιμή πώλησης μιας κατοικίας ήτανε 369.000 δολάρια. Σήμερα το αντίστοιχο επιτόκιο είναι 6,79% και η μέση τιμή κατοικίας 501.000 δολάρια.

Στις ΗΠΑ ένα μεγάλο μέρος των συναλλαγών γίνεται με προκαταβολή 20% και τα υπόλοιπα με στεγαστικό δάνεια.

Όλα λοιπόν τα παραπάνω σημαίνουνε μια επιπλέον επιβάρυνση 26.000 δολαρίων για την προκαταβολή του 20%. Επίσης και το ακόμη πιο εντυπωσιακό, πως καταγράφεται μια αύξηση της μέσης μηνιαίας δόσης κατά 106%, από 1.268 στα 2.610 δολάρια.

=

Τι γύρευαν πέντε πρέσβεις στην Αλεξανδρούπολη

Τώρα όπως έγραφε ο “Βηματοδότης” …. Πέντε πρέσβεις, ΗΠΑ, Βουλγαρίας, Μολδαβίας, Ρουμανίας (επιτετραμμένη) και Ουκρανίας βρέθηκαν στην Αλεξανδρούπολη. Για ποιο λόγο άραγε; Επισήμως για να επισκεφθούν το λιμάνι. Ανεπισήμως και σύμφωνα με πληροφορίες για να ενημερωθούν για τον «κάθετο διάδρομο». Τον διάδρομο δηλαδή που θα συνδέει την Αλεξανδρούπολη με την Ουκρανία, παρακάμπτοντας τα Δαρδανέλια. Πρόκειται για έναν διάδρομο εξαιρετικά σημαντικό, τώρα με τις εξελίξεις από το ουκρανικό μέτωπο. Ήταν και ένα πλοίο στο λιμάνι, μισθωμένο από τις ιταλικές ένοπλες δυνάμεις που ξεφόρτωνε πολεμικό υλικό. Τους πρέσβεις ενημέρωσαν ότι την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να έρθει και ένα αμερικανικό, από αυτά που έρχονται συνήθως, τα θηριώδη, που φορτώνουν ή ξεφορτώνουν άρματα μάχης και ελικόπτερα.

Δεν ήταν καθόλου τυπική η επίσκεψη. Ήθελαν να μάθουν τα πάντα ακόμα και για το θέμα του LNG. Στο λιμάνι όμως κάθισαν περισσότερο. Συζήτησαν τις προοπτικές εμβάθυνσης της συνεργασίας στους τομείς της ενέργειας, της οικονομίας, των υποδομών, των διαδρομών και δικτύων που συνδέουν την Ελλάδα, με τη Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία.

Ο Αμερικανός πρεσβευτής Τζορτζ Τσούνης τους έκανε το τραπέζι, σε μια ταβέρνα στον Αι Γιώργη. Αυτή τη φορά συναντήθηκε με όλους για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις, όπως την προηγούμενη φορά. Έτσι συναντήθηκε: Με περιφερειάρχη, με δήμαρχο ακόμα και με τον μητροπολίτη κ. Άνθιμο. Είπαν ότι θα ξαναέρθουν, ότι ο «κάθετος διάδρομος» θα πρέπει να προχωρήσει κάτι που θα βοηθήσει σε αυτό και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το λιμάνι τη Αλεξανδρούπολης γίνεται μέρα με την μέρα σταθμός ξένων πρεσβειών. Τις προάλλες το επισκέφθηκε και ο Κινέζος πρεσβευτής στην Αθήνα, δηλώνοντας (με διπλωματικό τρόπο) ιδιαίτερα ενθουσιασμένος με την κομψότητα της πόλης. Κατά την επίσκεψη του συναντήθηκε και με τον δήμαρχο Γιάννη Ζαμπούκη. Οι βρετανοί έχουν δημιουργήσει σταθμό στην περιοχή, το ίδιο και οι Ιταλοί και άλλες χώρες μέλη του ΝΑΤΟ.