"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 09/06/23

Μην το περνάμε έτσι στα ψιλά

Αν και ανακοινώθηκαν προχθές, δεν προλάβαμε χθες να το σχολιάσουμε. Να μην περνάμε λοιπόν στα ψιλά τα τελευταία στοιχεία για την πορεία του ΑΕΠ, με αποδόσεις πολύ πιο χαμηλές από τις εκτιμήσεις όλων και του οικονομικού επιτελείου, αλλά και όλων ουσιαστικά των οίκων. Αναφερόμαστε στο αδύναμο ήταν το πρώτο τρίμηνο του 2023 για την ελληνική οικονομία, καθώς καταγράφηκε μείωση -0,1% σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2022, με αποτέλεσμα ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης να διαμορφωθεί σε 2,1%, χαμηλότερα από τις προσδοκίες των αναλυτών για μια αύξηση που θα ξεπερνούσε το 3%.

Η κυριότερη αδυναμία εντοπίζεται στις επενδύσεις, όπου ο ρυθμός αύξησης περιορίστηκε στο 1% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Η αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης ήταν επίσης μικρή, κατά 1,4%, κάτι που ήταν πάντως αναμενόμενο.

Σε ετήσια βάση, επενδύσεις και εξαγωγές σημείωσαν αύξηση που ξεπέρασε το 8% και ήταν οι κύριοι παράγοντες που επέτρεψαν να αυξηθεί κατά 2,1% το ΑΕΠ, δηλαδή με ρυθμό πολύ ταχύτερο από τον αντίστοιχο της ευρωζώνης, η οποία για το αντίστοιχο διάστημα είχε ανάπτυξη, σε ετήσια βάση, κατά 1,3%. 

Βάσει των δεδομένων που δημοσιοποίησε στην πρώτη εκτίμησή της για την πορεία του ΑΕΠ η ΕΛΣΤΑΤ: 

Με βάση τα διαθέσιμα εποχικά διορθωμένα στοιχεία, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε όρους όγκου, κατά το 1ο τρίμηνο 2023 παρουσίασε μείωση κατά 0,1%, σε σχέση με το 4ο τρίμηνο 2022, ενώ σε σύγκριση με το 1ο τρίμηνο 2022 παρουσίασε αύξηση κατά 2,1%.

Με βάση τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε όρους όγκου, κατά το 1ο τρίμηνο 2023 παρουσίασε αύξηση κατά 2,3% σε σχέση με το 1ο τρίμηνο 2022.

Οι μεταβολές των κυριότερων μακροοικονομικών μεγεθών σε όρους όγκου με εποχική διόρθωση έχουν ως εξής:

Τριμηνιαίες μεταβολές

Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 1,4% σε σχέση με το 4o τρίμηνο του 2022.

Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν κατά 1,0% σε σχέση με το 4o τρίμηνο του 2022.

Oι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν αύξηση κατά 5,7% σε σχέση με το 4o τρίμηνο του 2022. Οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 9,5%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 4,5%.

Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 5,1% σε σχέση με το 4ο τρίμηνο του 2022. Οι εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 5,0%, ενώ οι εισαγωγές υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 5,5%.

Ετήσιες μεταβολές

Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε αύξηση κατά 2,3% σε σχέση με το 1o τρίμηνο του 2022.

Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 8,2% σε σχέση με το 1o τρίμηνο του 2022.

Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν αύξηση κατά 8,9% σε σχέση με το 1o τρίμηνο του 2022. Οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 10,6%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 6,2%.

Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν αύξηση κατά 5,6% σε σχέση με το 1o τρίμηνο του 2022. Οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 3,2% και οι εισαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 12,7%.

Χαρακτηριστικό άρθρο

Πάμε όμως επί του θέματος να δούμε ένα χαρακτηριστικό άρθρο το οποίο έγραψε ο κ. Τάσος Αναστασάτος, Group Chief Economist της Eurobank:

Οι παράγοντες που επηρέασαν το ΑΕΠ του α’ τριμήνου

Με βάση τα διαθέσιμα εποχικά διορθωμένα στοιχεία, η αύξηση του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) κατά το 1ο τρίμηνο 2023 επιβραδύνθηκε σε ετήσια βάση στο 2,1%, από 4,8% το τέταρτο τρίμηνο του 2022, ενώ σε τριμηνιαία βάση κατέγραψε οριακή αρνητική τιμή (-0,1% QoQ) για πρώτη φορά από το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Από την πλευρά των δαπανών, σημειώνεται ότι η ιδιωτική κατανάλωση συνεχίζει να αυξάνεται σε τριμηνιαία βάση, παρότι σε ήδη υψηλό επίπεδο, γεγονός που πρέπει να συσχετιστεί με το αρνητικό ποσοστό αποταμίευσης. Δεδομένου ότι ο δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου συρρικνώθηκε το πρώτο τρίμηνο 2023, καθώς και της επιβράδυνσης των εισαγωγών, η αύξηση της κατανάλωσης φαίνεται πως αφορούσε εγχωρίως παραγόμενες υπηρεσίες (πχ. στην εστίαση), προς τις οποίες πιθανώς σημειώθηκε μετατόπιση έναντι των αγαθών. Επιβράδυνση σημειώνεται και στις επενδύσεις παγίων, η οποία είναι εντονότερη στην υποκατηγορία Μηχανολογικός εξοπλισμός και οπλικά συστήματα (YoY: -10,2%, QoQ: -17,9%), η οποία πιθανώς συσχετίζεται και με την απουσία εγγραφής οπλικών συστημάτων αυτό το τρίμηνο.

Η μεγαλύτερη αρνητική συνεισφορά στη μεταβολή του ΑΕΠ όμως προέρχεται από την αρνητική μεταβολή στα αποθέματα, τόσο σε ετήσια όσο και σε τριμηνιαία βάση, η οποία αντιστρέφει την τάση των προηγούμενων τριμήνων στα οποία σημαντικό μέρος της σημειούμενης ανάπτυξης προερχόταν από τα αποθέματα. Γενικά, το μέγεθος αυτό είναι υπολειμματικό, καθώς ως αποθέματα στατιστικά καταγράφονται οι διαφορές μεταξύ των υπολογισμών του ΑΕΠ σε όρους εισοδημάτων και δαπάνης. Επομένως, εμπεριέχει πολύ θόρυβο και σφάλματα μέτρησης. Δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό τα αποθέματα αφορούν ημιτελή επενδυτικά αγαθά ή εισαγόμενα καταναλωτικά αγαθά. Το πρώτο όμως είναι λιγότερο πιθανό δεδομένου ότι δεν καταγράφεται κάποια αξιόλογη αύξηση των επενδύσεων παγίων στο τρέχον ή αναδρομικά σε προηγούμενα τρίμηνα.

Οι  εξαγωγές παρουσίασαν σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης, έναντι πτώσης των εισαγωγών σε τριμηνιαία βάση, εν μέρει λόγω μείωσης και των τιμών των ενεργειακών προϊόντων. Ως αποτέλεσμα, οι καθαρές εξαγωγές είχαν τη μεγαλύτερη θετική συνεισφορά στην τριμηνιαία μεταβολή του ΑΕΠ.

Υπό το πρίσμα της προσέγγισης της παραγωγής, οι συγκεντρωτικοί κλάδοι που κατέγραψαν την υψηλότερη αύξηση σε όρους πραγματικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας πρώτο τρίμηνο 2023 ήταν: 1ον τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία, επισκευές ειδών νοικοκυριού και άλλες υπηρεσίες (10,8% QoQ, 12,0% YoY), 2ον κατασκευές (2,4% QoQ, 19,9% YoY) και 3ον επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες (3,6% QoQ, 17,2% YoY). Το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευές οχημάτων και μοτοσικλετών, μεταφορά και αποθήκευση, υπηρεσίες παροχής καταλύματος και υπηρεσίες εστίασης παρέμεινε σε ανοδική τροχιά (0,6% QoQ, 4,0% YoY), ενώ το σύνολο της βιομηχανίας, παρά την ενίσχυση των μηνιαίων δεικτών παραγωγής βιομηχανίας-μεταποίησης, κινήθηκε καθοδικά (-0,1 QoQ%, -2,3% ΥοΥ).

Βάσει των σημερινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, η στατιστική επίδραση βάσης του 2022 μειώθηκε στις 1,1 ποσοστιαίες μονάδες από 1,5 μονάδες προηγουμένως. Σημειώνεται ότι το πρώτο τρίμηνο του έτους είναι συνήθως σχετικά πιο αδύναμο ενώ και η επίδραση βάσης δεν είναι ευνοϊκή λόγω της υψηλής περυσινής αύξησης.

Τέλος, σημειώνεται η σημαντική τριμηνιαία υποχώρηση των αποπληθωριστών στον εξωτερικό τομέα στα εποχικά διορθωμένα στοιχεία το Q1, στις εξαγωγές και τις εισαγωγές, τις υπηρεσίες και τα αγαθά. Ειδικά στις εισαγωγές σημειώνεται πτώση σε ετήσια βάση, δηλαδή οι τιμές, με βάση το 2015, είναι χαμηλότερες στο α’ τρίμ. 2023 από ότι στο α’ τρίμ. 2022, πιθανώς εν μέρει λόγω καυσίμων. Αυτές οι τάσεις στις τιμές των εισαγωγών πιθανώς δεν ευνοούν το εξωτερικό ισοζύγιο σε όρους εθνικών λογαριασμών.

Ενεργειακή κρίση

Με την ενεργειακή κρίση να δείχνει να μας αφήνει, κάτι το οποίο ευχόμαστε πως θα επιβεβαιωθεί τους επόμενους μήνες και κυρίως τον ερχόμενο χειμώνα. Πάμε να δούμε μια αρκετά ενδιαφέρουσα έκθεση:

Πλήρως ανταποκρίθηκε η Ελλάδα στους δύο από τους τρεις στόχους που έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, σύμφωνα με σχετική ανάλυση του Green Tank.

Ειδικά για τους κρίσιμους μήνες Αυγούστου 2022 – Μαρτίου 2023, η ΕΕ υπενθυμίζεται πως ζήτησε μείωση της συνολικής κατανάλωσης ορυκτού αερίου κατά 15%, και τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας τόσο συνολικά κατά 10% όσο και στις ώρες αιχμής κατά 5%, συγκριτικά με συγκεκριμένες περιόδους αναφοράς. Στόχος ήταν η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας και ο μετριασμός των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. 

Αναλύοντας δεδομένα από τον ΔΕΣΦΑ, τον ΑΔΜΗΕ και τη Eurostat, η ανάλυση του Green Tank με τίτλο «Αντιμετωπίζοντας την ενεργειακή κρίση: Οι επιδόσεις της Ελλάδας και η χρήση των οικονομικών πόρων» κατέληξε πως η Ελλάδα πέτυχε:

μείωση κατά 20.9% της συνολικής κατανάλωσης ορυκτού αερίου σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας το οκτάμηνο Αυγούστου 2022 – Μαρτίου 2023.

μείωση κατά 86.2% της εξάρτησης από το εισαγόμενο – μέσω του αγωγού Turkstream – ρωσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης για το οκτάμηνο Αυγούστου 2022 – Μαρτίου 2023. Λαμβάνοντας υπόψη και τις εισαγωγές ρωσικού LNG η μείωση των συνολικών εισαγωγών ρωσικού αερίου που κάλυψαν τμήμα της εγχώριας ζήτησης ήταν 65.4% κατά το επτάμηνο Αυγούστου 2022 – Φεβρουαρίου 2023, μια επίδοση σημαντικά καλύτερη από τον αντίστοιχο μέσο όρο της ΕΕ-27 (-53%).

μείωση κατά 8.4% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο δίκτυο σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας το πεντάμηνο Νοεμβρίου 2022 – Μαρτίου 2023. Παρά την αποτυχία επίτευξης του στόχου για ολόκληρη την πεντάμηνη περίοδο, η Ελλάδα ξεπέρασε το κατώφλι του -10% τους δύο από τους πέντε μήνες της περιόδου και συγκεκριμένα τον Δεκέμβριο του 2022 (-10.9%) και τον Ιανουάριο του 2023 (-12.1%), ενώ η μείωση της συνολικής κατανάλωσης ήταν χαμηλότερη τους υπόλοιπους τρεις μήνες.

μείωση κατά 11.4% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο δίκτυο για όλες τις ώρες αιχμής 18:00-21:00 της τετράμηνης περιόδου εφαρμογής του μέτρου (Δεκέμβριος 2022 – Μάρτιος 2023) σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο πενταετίας.

Όσον αφορά στη διάθεση εθνικών πόρων για τον μετριασμό των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, σημειώνεται ότι: 

Μεταξύ Σεπτεμβρίου 2021 και Δεκεμβρίου 2022 η Ελλάδα συγκέντρωσε από διαφορετικές πηγές 10.7 δισ. ευρώ, τα οποία διοχέτευσε σε μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης.

Από 10.7 δισ. ευρώ, τα 9783 εκ. ευρώ ήταν απευθείας επιδοτήσεις για να καλύψουν την αύξηση στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και ορυκτού αερίου, τα 821 εκ. ευρώ στήριξαν απευθείας εισοδήματα διαφόρων κατηγοριών πολιτών, ενώ τα υπόλοιπα  102 εκ. ευρώ ήταν φορο-ελαφρύνσεις. 

Αντίθετα, οι ευρωπαϊκοί πόροι μικρότερου συνολικού ύψους 1.424 δισ. ευρώ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που επίσης αξιοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης μέσω των προγραμμάτων «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή» και «Εξοικονομώ 2021» αφορούν σε αλλαγές που οδηγούν στον περιορισμό της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στα νοικοκυριά.

«Τα αποτελέσματα της ανάλυσης αναδεικνύουν τις μεγάλες δυνατότητες που έχει η Ελλάδα για περιορισμό του ανθρακικού αποτυπώματος και παράλληλη προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από την ενεργειακή κρίση, ειδικά αν οι σημαντικοί πόροι που έχει στη διάθεσή της η ελληνική πολιτεία διοχετευτούν, στο μέλλον, σε έργα και δράσεις που θα ενισχύσουν την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα σε μόνιμη βάση αντί για τη συνέχιση της πολιτικής επιδοτήσεων στην ενεργειακή κατανάλωση», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, αναλυτής πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα και συνιδρυτής, The Green Tank. 

Αεροπορική βιομηχανία 

Αν και όσο περνάει ο καιρός υπάρχει ένας μικρός προβληματισμός για τον πληθωρισμό που καταγράφεται στην τουριστική βιομηχανία (αύξηση της τιμής των αεροπορικών εισιτηρίων, τιμές ξενοδοχείων, εστίαση κτλ), πάντα όλα δείχνουνε πως πάμε για μια εξαιρετική χρονιά, με τη χώρα να φλερτάρει μέχρι και με νέα ρεκόρ.

Πάμε όμως σε μια ενδιαφέρουσα είδηση-έκθεση:

Δυναμική ανάκαμψη της αεροπορικής βιομηχανίας 

Η παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία, δείχνει να ανακάμπτει με εντυπωσιακούς ρυθμούς, μετά την μεγάλη βουτιά που παρατηρήθηκε κατά την διάρκεια της πανδημίας και όλα δείχνουν ότι μπορεί να αγγίξει εκ νέου τα νούμερα του 2019.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA), τα καθαρά κέρδη της αεροπορικής βιομηχανίας αναμένεται να φτάσουν τα 9,8 δισ. δολάρια το 2023 (1,2% καθαρό περιθώριο κέρδους) που είναι υπερδιπλάσιο από την προηγούμενη πρόβλεψη των 4,7 δισ. δολαρίων, που είχε εκτιμηθεί τον Δεκέμβριο του 2022. Τα λειτουργικά κέρδη της βιομηχανίας αναμένεται να φτάσουν τα 22,4 δισ. δολάρια το 2023, πολύ βελτιωμένα σε σχέση με την πρόβλεψη του Δεκεμβρίου για λειτουργικά κέρδη 3,2 δισ. δολαρίων. Είναι επίσης υπερδιπλάσιο από τα λειτουργικά κέρδη 10,1 δισ. δολαρίων που εκτιμάται για το 2022.

Εντυπωσιακός είναι ο αριθμός των ανθρώπων που πρόκειται να ταξιδέψει φέτος, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για περίπου 4,35 δισεκατομμύρια επιβάτες, νούμερο το οποίο πλησιάζει τα 4,54 δισ. που πέταξαν το 2019. Ο όγκος φορτίου αναμένεται να είναι 57,8 εκατ. τόνοι, ο οποίος έχει υποχωρήσει κάτω από τους 61,5 εκατομμύρια τόνους που μεταφέρθηκαν το 2019, λόγω απότομης επιβράδυνσης του όγκου του διεθνούς εμπορίου.

Τα συνολικά έσοδα αναμένεται να αυξηθούν κατά 9,7% σε ετήσια βάση στα 803 δισ. δολάρια και ουσιαστικά είναι η πρώτη φορά που τα έσοδα του κλάδου θα ξεπεράσουν τα 800 δισ. δολάρια μετά από το 2019. Η αύξηση δε των δαπανών αναμένεται να συγκρατηθεί σε ετήσια αύξηση 8,1%.

Οι εκτιμήσεις που υπάρχουν στα υπουργικά γραφεία (Τουρισμού και Οικονομικών) δείχνουν ότι τα έσοδα μπορεί να αυξηθούν 20%, κάτι στο οποίο θα συμβάλει η επιμήκυνση της σεζόν.

«Τώρα είμαστε μια κανονική πολεμική αεροπορία»

Τώρα όπως έγραψε ο Βηματοδότης …. Άλλαξαν πολλά τους τελευταίους τρεις μήνες στο Αιγαίο. Επικρατεί μια εκνευριστική για τους πιλότους ηρεμία, με την συνεχή μηδενική πτητική δραστηριότητα από πλευράς των Τούρκων. Ούτε μια πρόκληση, ούτε μια αερομαχία, τη στιγμή που στο πρόσφατο παρελθόν διεξάγονταν δεκάδες καθημερινώς, Μέρα νύχτα. Κι αν καμμιά φορά απογειωνόταν και κανένα τουρκικό ελικόπτερο από τουρκική φρεγάτα και κατά… λάθος παραβίαζε τον εθνικό εναέριο χώρο, έβλεπες τους Τούρκους πιλότους να μην έχουν διάθεση για πρόκληση. Γρήγορα εισέρχονται στο δικό τους FIR. Αλλά η Πολεμική Αεροπορία όταν βλέπει στα ραντάρ παραβίαση δεν έχει άλλη επιλογή σηκώνει μαχητικά για αναγνώριση και αν χρειαστεί αναχαίτιση. Ωστόσο δεν χρειάστηκε. Αλήθεια πώς περνούν τις ημέρες χωρίς τουρκική πτητική δραστηριότητα οι Έλληνες πιλότοι;

«Έχουμε γίνει πλέον μια κανονική πολεμική αεροπορία, όπως οι πολεμικές αεροπορίας της Ευρώπης», εξηγεί στο Βήμα ανώτατος αξιωματικός (Ι) της Πολεμικής Αεροπορίας, για να συμπληρώσει: «Κάνουμε ασκήσεις σύμφωνα με τον προγραμματισμό μας, συντήρηση αεροσκαφών, ξεκούραση πληρωμάτων, εξοικονόμηση πόρων, κάτι που είχαμε να κάνουμε χρόνια, από το 1974».

Άλλαξαν πολλά από τότε που έγινε το άτυπο μορατόριουμ στο Αιγαίο, μετά τους σεισμούς στην Τουρκία. Και έως τώρα η νέα τουρκική κυβέρνηση διατηρεί αυτή την ηρεμία στο Αιγαίο, παρά το γεγονός ότι οι επιτελείς της Πολεμικής Αεροπορίας βρίσκονται πάντοτε σε ετοιμότητα: «Μακάρι να συνεχιστεί και άλλο, αλλά εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να βρισκόμαστε σε ετοιμότητα. Δεν είμαστε αδαείς».

Ακόμα και στο εξωτερικό άλλαξαν ορισμένοι κανόνες όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά. Να, πάρτε για παράδειγμα την άσκηση «Air Defender 23» που διεξάγεται τούτες τις ημέρες στη Γερμανία και θεωρείται ως η μεγαλύτερη άσκηση από τότε που άρχισε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Στην άσκηση μετέχουν 25 χώρες, 250 αεροσκάφη και περίπου 10.000 μέλη των ενόπλων δυνάμεων.

Στείλαμε και εμείς 3 F-16 block50, έστειλαν και οι Τούρκοι άλλα 2 F-16, αλλά αυτή τη φορά οι Γερμανοί δεν έβαλαν τα ελληνικά να παρκάρουν στην μία άκρη του αεροδρομίου και τα τουρκικά στην άλλη (υπό τον φόβο… επεισοδίων), όπως συνέβαινε στα χρόνια των ελληνοτουρκικών κρίσεων. Τουλάχιστον τα πάρκαραν κοντά το ένα με το άλλο και ίσως μετάσχουν και σε κοινές εξόδους.

Άλλαξαν, όπως σας είπα πολλά στην Πολεμική Αεροπορία τους τελευταίους τρεις μήνες με το άτυπο μορατόριουμ. Δεν είναι μόνον ότι ήρθαν συνολικά 15 Rafale και ετοιμάστηκαν συνολικά 8 F-16 Viper αυξήθηκε και ο αριθμός γυναικών πιλότων μαχητικών. Σε λίγο ορκίζονται από την Σχολή Ικάρων και άλλες ιπτάμενες πιλότοι μαχητικών, μόλις πρόσφατα ήρθε στον Αγχίαλο και έπιασε δουλειά στα F-16 και μια Ελληνίδα νέα πιλότος φορώντας με καμάρι την «πουλάδα» της ιπταμένης στην στολή της.