"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 09/09/22

Πραγματικά πολύ ενδιαφέροντα

Τους τελευταίους μήνες και εν μέσω της ενεργειακής κρίσης έχουμε σχολιάσει πως δε γνωρίζαμε καθόλου τις λεπτομέρειες της τιμολόγησης του φυσικού αερίου και του ρεύματος. Και πως προσπαθούμε να την καταλάβουμε. Όσο λοιπόν διαβάζουμε, παρακολουθούμε και μαθαίνουμε …. Έχουμε καταλήξει πως ο τρόπος τιμολόγησης των αγορών είναι τελείως λάθος …. Χωρίς να λέμε πως ξαφνικά γίνεται «expert» της αγοράς ενέργειας. Με διάθεση υπερβολής θα λέγαμε πως ο μηχανισμός τιμολόγησης είναι σχεδόν στα όρια της χαζομάρας δημιουργώντας τεράστιες στρεβλώσεις, τις οποίες πληρώσουμε, παρατηρώντας πως οι αρμόδιοι φορείς είναι απρόθυμοι να προχωρήσουνε σε αλλαγές.

Ασχέτως λοιπόν αυτών που πιστεύουμε και εμείς. Δεν κρύβουμε πως πραγματικά πολύ ενδιαφέροντα βρήκαμε τα όσα έγραψε χθες ένα πρόσωπο που σίγουρα ξέρει την αγορά.

Συγκεκριμένα:

Στην ανάγκη να υπάρξει από πλευράς Ε.Ε. παρέμβαση για τη δημιουργία ενός νέου δείκτη για την αγορά φυσικού αερίου, αναφέρεται ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Κ. Ξιφαράς, τονίζοντας ότι ο δείκτης TTF δεν είναι πλέον αντιπροσωπευτικός ούτε αντανακλά τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς αερίου. 

Πιο συγκεκριμένα σε ανάρτησή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης ο κ. Ξιφαράς εκφράζει την εκτίμηση, η οποία υποστηρίζεται και από τα δεδομένα της αγοράς, ότι ο δείκτης TTF δεν αντανακλά πλέον την ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και ως εκ τούτου θα πρέπει να αποδεχθούμε ότι πρέπει να πάψει να αποτελεί το κύριο σημείο αναφοράς για την Ευρώπη. 

Όπως αναφέρει ο κ. Ξιφαράς, η τρέχουσα προσφορά LNG στην Ευρώπη σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα αποθήκευσης που έχουν ήδη επιτευχθεί θα έπρεπε να έχουν οδηγήσει τις τιμές σε χαμηλότερα επίπεδα.

Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την κερδοσκοπία των συναλλαγών παραγώγων που έχει οδηγήσει σε εξαιρετικά υψηλές τιμές του φυσικού αερίου που δεν αντανακλούν το πραγματικό κόστος του καυσίμου. Ο όγκος που διαπραγματεύεται στο TTF είναι 100 φορές μεγαλύτερος από τον όγκο του αερίου που διακινείται στην Ολλανδική αγορά αναφέρει ο κ. Ξιφαράς. 

Η ανισορροπία ξεκίνησε ακόμη και πριν από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και πλέον ο δείκτης δεν είναι αξιόπιστος, υπογραμμίζει ο κ. Ξιφαράς, ο οποίος καταλήγει τονίζοντας ότι προφανώς θα είναι πιο αποδοτικό για την Ε.Ε. να δημιουργήσει έναν νέο δείκτη αγοράς που θα βασίζεται στη ρευστότητα της αγοράς και στην πραγματική ισορροπία προσφοράς και ζήτησης. 

Να πούμε και το καρφί μας ….

Να πούμε τώρα και το καρφί μας. Θα θεωρούσαμε πολύ πιο λογικό, τα κέντρα αποφάσεων ανά τον κόσμο, κυρίως στην Ευρώπη, να προσπαθούσανε να επιλύσουνε, έστω σε ένα σημαντικό βαθμό, τα ζήτημα κερδοσκοπίας στην αγορά ενέργειας …. Παρά να μπαίνουνε στο λογική να σκοτώσουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά, με μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων, κάνοντας ακριβότερο το κόστος χρήματος και «πνίγοντας» όσους έχουνε δάνεια. Σεβόμαστε πως οι αποφάσεις λαμβάνονται από κορυφαίους οικονομολόγους με εξαιρετικά βιογραφικά. Προσωπικά όμως και εμείς έχουμε εξειδικευμένες σπουδές χρηματοοικονομικών. Και μας φαίνεται πως ζούμε μια από τις μεγαλύτερες τρέλες, με την προσπάθεια των κεντρικών τραπεζών να προκαλέσουμε τεχνητή ύφεση για να νικήσουμε τον πληθωρισμό να κινδυνεύσει να γυρίσει πραγματικό μπούμερανγκ, προκαλώντας με την αύξηση των επιτοκίων μεγάλα προβλήματα σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, χωρίς όμως στο τέλος να καταφέρνουμε να κερδίσουμε και τη μάχη με τον πολύ υψηλό πληθωρισμό. Και νομίζουμε πως όλοι καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αυτό!!

Ενδιαφέροντα …

Και πάμε σε ένα άλλο ενδιαφέρον ζήτημα, έχοντας τον τελευταίο καιρό αναφερθεί από αυτή τη στήλη στην σημαντική αποκλιμάκωση των ναύλων που παρατηρείται. Χαρακτηριστικά λοιπόν ήτανε τα όσα αναφέρονταν σε μια τελευταία έκθεση.

Ειδικότερα, η ζήτηση για αγαθά μειώνεται, ο όγκος εμπορίου επιβραδύνεται παγκοσμίως και έτσι τα ναύλα βρίσκονται σε πτώση. Αυτό προκύπτει από στοιχεία της S&P Global Market Intelligence, που κάνει λόγο για ακόμη μία σημαντική ένδειξη πως οδεύουμε προς ύφεση. 

Αν και τα ναύλα υποχωρούν επίσης καθώς αμβλύνονται τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα (που είχαν διογκωθεί κατά την πανδημία και τα lockdοwn) σε μεγάλο βαθμό η πτώση τους οφείλεται στην επιβράδυνση της ζήτησης για μεταφορά εμπορευμάτων. 

Τα ναύλα είχαν εκτιναχθεί στα ύψη από πέρυσι, φτάνοντας στο απόγειό τους το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Κατά τους τρεις τελευταίους μήνες ωστόσο βρίσκονται σε διαρκή πτώση. Οι αναλυτές της S&P Global εκτιμούν ότι στο σύνολο του έτους ο δείκτης Baltic Dry Index θα υποχωρήσει κατά 20% έως 30%, για να παραμείνει υπό πίεση και το 2023 και να ανακάμψει τελικά το 2024.

Όσον αφορά στις παγκόσμιες ροές εμπορίου, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα που έχουμε από τον Παγκόσμιο Οργανισμού Εμπορίου για το πρώτο τρίμηνο του 2022, επιβραδύνθηκαν στο 3,2% από 5,7% το τελευταίο τρίμηνο του 2021. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα lockdown στην Κίνα που επιμένει στην πολιτική μηδενικής ανοχής έναντι της Covid-19 είναι οι κύριοι παράγοντες της επιβράδυνσης αυτής, που εκτιμάται ότι εντάθηκε το δεύτερο τρίμηνο του έτους. 

Ελλάδα – ΑΕΠ

Επειδή αρκετά συχνά μιλάμε για το παρωχημένο μοντέλο της ελληνικής οικονομίας, κάτι το οποίο φαίνεται από τις χείριστες αποδόσεις του ελληνικού ΑΕΠ κατά τα τελευταία χρόνια (ασχέτως της ανόδου που καταγράφεται τα τελευταία τρίμηνα, εν μέσω πάντως ενός πληθωρισμού άνω του 10% - όπως έχουμε γράψει η πραγματική ανάπτυξη είναι αρνητική). Πριν από μερικές εβδομάδες είχε δημοσιευτεί ένα αρκετά ενδιαφέρον διάγραμμα, το οποίο αναδημοσιεύσουμε σήμερα. Στο παρακάτω διάγραμμα, το οποίο έχει επιμεληθεί το Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, παρουσιάζεται η διαχρονική πορεία του ΑΕΠ της Ελλάδας ως ποσοστού του παγκόσμιου ΑΕΠ για την περίοδο 1990 – 2021.

Δύσκολα τα επόμενα χρόνια

Λέγοντας την κλασσική «ατάκα» μας πως τελικά ο πλανήτης στο τέλος θα την πατήσει από την κλιματική αλλαγή και όχι από οτιδήποτε άλλο ….  

Πρέπει κανείς να διαβάσει το παρακάτω δημοσίευμα για να καταλάβει πόσο δύσκολα θα είναι τα επόμενα χρόνια:

Οι καύσωνες, που ήδη αυξάνονται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, θα μπορούσαν να θέσουν τον αγροτικό τομέα σε κατάσταση «ακραίου κινδύνου» έως το 2045 σε περίπου εξήντα χώρες που αντιπροσωπεύουν σχεδόν τα τρία τέταρτα της παραγωγής τροφίμων, σύμφωνα με μία ανάλυση που δημοσιεύεται σήμερα.

Το «θερμικό στρες», το οποίο συνδυάζει τα επίπεδα θερμοκρασίας και τη δυσκολία εργασίας σε εξωτερικούς χώρους κάτω από συγκεκριμένες κλιματικές συνθήκες, έχει ήδη φτάσει σε αυτό το επίπεδο «ακραίου κινδύνου» σε 20 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας--παγκόσμιου αγροτικού κολοσσού--σύμφωνα με αυτή τη μελέτη που εκπόνησε η βρετανική εταιρεία ανάλυσης κινδύνων Verisk Maplecroft.

Οι μελλοντικές προβλέψεις, που βασίζονται σε ένα σενάριο υπερθέρμανσης του πλανήτη στο 2°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή μέχρι το 2045, δείχνουν ότι ως αυτή την ημερομηνία 64 χώρες, που αντιπροσωπεύουν σήμερα το 71% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων, θα επηρεαστούν από αυτόν τον «ακραίο κίνδυνο».

Ανάμεσά τους, μεγάλοι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων - σταθερά η Ινδία, αλλά και η Κίνα, η Βραζιλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

«Με την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας και το θερμικό στρες θα δούμε την παραγωγή να επηρεάζεται σε πιο εύκρατες χώρες», όπως εξηγεί ο Γουίλ Νίκολς, ο επικεφαλής του τομέα κλίματος και ανθεκτικότητας στη Verisk Maplecroft.

«Υπάρχει μια πραγματικά μεγάλη ανησυχία ότι οι άνθρωποι στις αγροτικές περιοχές, οι οποίοι ευλόγως εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργία, θα είναι πολύ πιο ευάλωτοι απέναντι σε αυτούς τους καύσωνες εφεξής», δήλωσε ο Νίκολς στο AFP.

Η Ινδία, που είχε το 12% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων το 2020, είναι η μοναδική μεγάλη γεωργική δύναμη ήδη στην κατηγορία «ακραίου κινδύνου», εξαρτάται επομένως υπερβολικά από ένα πλούσιο γεωργικό εργατικό δυναμικό.

Οι ακραίες κλιματικές συνθήκες θα μπορούσαν επομένως να έχουν συνέπειες στην παραγωγικότητα και να επηρεάσουν έμμεσα τις οικονομικές ισορροπίες συγκεκριμένων χωρών, πυροδοτώντας κρίσεις με πιθανές συνέπειες στην κοινωνικοπολιτική σταθερότητα.

Στις προβλέψεις για το 2045, εννέα από τις 10 χώρες που κινδυνεύουν περισσότερο, βρίσκονται στην Αφρική, συμπεριλαμβανομένης της Γκάνας, του δεύτερου μεγαλύτερου παραγωγού κακάο στον κόσμο.

Μεταξύ των 20 πιο απειλούμενων χωρών είναι επίσης μεγάλοι ασιατικοί παραγωγοί ρυζιού, η Καμπότζη, η Ταϊλάνδη ή το Βιετνάμ. Στην τελευταία αυτή χώρα, πολλοί αγρότες εργάζονται ήδη τη νύχτα στους ορυζώνες για να αποφύγουν την υπερβολική ζέστη, σημειώνουν οι συγγραφείς της έκθεσης.

Σε χώρες που διατρέχουν κίνδυνο, αλλά έχουν μεγάλη έκταση, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες ή η Κίνα, οι περιοχές επηρεάζονται με διαφορετικό τρόπο.

Επτά ευρωπαϊκές χώρες συγκαταλέγονται επίσης στις 10 χώρες που αναμένεται να σημειώσουν την μεγαλύτερη κατ΄αναλογία αύξηση κινδύνου έως το 2045.