"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 10/05/23

Εκλογές

Θα ξεκινήσουμε με τις εκλογές …. Και θα λέγαμε πως τα ποσοστά που είδαμε σε μια τελευταία δημοσκόπηση είναι πολύ κοντά σε αυτά που πιστεύουμε πως θα δούμε στις πρώτες εκλογές.

Προβάδισμα για τη ΝΔ της τάξεως του 6,6% σε πρόθεση ψήφου επί των εγκύρων - 32,3% η ΝΔ και 25,7% ο ΣΥΡΙΖΑ - καταγράφεται σε δημοσκόπηση της ALCO για τον Alpha, 13 ημέρες πριν τις εκλογές της 21ης Μαΐου. 

Στην πρώτη δημοσκόπηση της ALCO  μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου για το κόμμα Κασιδιάρη, αποτυπώθηκε άνοδος για το κυβερνών κόμμα κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες, αντίστοιχη άνοδος για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και οριακή άνοδος κατά 0,1% για το ΠΑΣΟΚ, που δείχνει να απομακρύνεται από την περίοδο κατά την οποία εμφάνιζε συνεχείς απώλειες. 

Στην αναγωγή επί των εγκύρων, η ΝΔ συγκεντρώνει 32,3%, και 25,7% ο ΣΥΡΙΖΑ, διαφορά της τάξεως με το κυβερνών κόμμα να παρουσιάζει μία σημαντική άνοδο σε σχέση με τις προηγούμενες δημοσκοπήσεις. Το ΠΑΣΟΚ είναι στο 9%, το ΚΚΕ στο 6,3, η Ελληνική Λύση στο 3,7% και το ΜεΡΑ25 στο 3,2%. Όλα τα υπόλοιπα κόμματα απέχουν πολύ από το όριο του 3% για την είσοδο στη Βουλή. 

Στο ερώτημα ποιον εμπιστεύονται ως πρωθυπουργό, 36%  απαντά τον Κυριάκο Μητσοτάκη και το 26% τον Αλέξη Τσίπρα,  ενώ στο 5% είναι οι Νίκος Ανδρουλάκης και Δημήτρης  Κουτσούμπας.

Στο ερώτημα «θα επιλέξετε κόμμα επειδή θεωρείται ότι είναι καλύτερο από τα άλλα ή λιγότερο κακό», το 51% λέει το καλύτερο και το 43% το λιγότερο κακό.

Θετική ψήφο στη ΝΔ - ως «το καλύτερο κόμμα» - δίνει το 69% των ψηφοφόρων της , ενώ μόλις το 29% την ψηφίζει ως «το λιγότερο κακό». Στον ΣΥΡΙΖΑ τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 53% και 42%, στο ΠΑΣΟΚ  51% και 47%. Συντριπτικά με γνώμονα το «λιγότερο κακού» εμφανίζονται οι ψηφοφόροι της Ελληνικής Λύσης και του ΜεΡΑ25, ενώ το ΚΚΕ διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό θετικής ψήφου, που φτάνει στο 80%. 

Αν τώρα επιβεβαιωθεί …

Τώρα ας πιάσουμε το υποθετικό σενάριο πως επιβεβαιώνονται τα παραπάνω στατιστικά και η ΝΔ πάει περίπου στο 32%. Υπάρχει ένα ερώτημα ….. Μπορεί η ΝΔ να επιτύχει αυτοδυναμία στις δεύτερες εκλογές; Με απλά λόγια και με βάση αυτά που έχουμε διαβάσει. Να κάνει το θεωρητικό 32% περίπου 37 και 38% στις δεύτερες εκλογές, που μάλλον απαιτείται για αυτοδυναμία.  Ε! δεν είναι εύκολο. Δε φαίνεται εύκολο σε ένα μήνα το 32 να γίνει 37-38%... Αλλά οκ δεν είναι απίθανο …. Anyway όλα αυτά είναι θεωρητικά …. Θα τα δούμε στην κάλπη, με πιθανότερο σενάριο να φαντάζει μια κυβερνητική συνεργασία ΝΔ – ΠΑΣΟΚ ….

Τι ισχύει;

Τώρα πάμε με τη βοήθεια ενός πρόσφατου δημοσιεύματος του aftodioikisi.gr να δούμε τι ισχύει για τις επόμενες εκλογές:

Οι εκλογές της 21ης Μαΐου θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Για πρώτη φορά μετά από 33 έτη, η χώρα οδηγείται στις κάλπες με το σύστημα που πολλοί χαρακτηρίζουν ως “ανόθευτη έκφραση” της λαϊκής βούλησης.

Την περιόδο 1989-1990 διεξήχθησαν στην Ελλάδα τρεις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις με απλή αναλογική. Για να πάρει 150 έδρες, η Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη χρειάστηκε ποσοστό… 46,89% (Απρίλιος 1990).

Το σύστημα της απλής αναλογικής προκρίνει τις κυβερνήσεις συνεργασίας, τους λεγόμενους “μεγάλους συνασπισμούς” όπως τους αποκαλούν και στην Γερμανία. Ωστόσο, στην Ελλάδα, η συγκεκριμένη κουλτούρα των συνεργασιών εκλείπει, ενώ και στις χώρες που είναι εδραιωμένη (όπως στη Γερμανία) παρατηρούνται τεράστια προβλήματα κυβερνησιμότητας και άσκησης της εξουσίας.

Τι ισχύει εν Ελλάδι

Όμως τι ακριβώς ισχύει; Με την απλή αναλογική οι έδρες που λαμβάνει κάθε κόμμα υπολογίζονται βάσει του ποσοστού που συγκεντρώνει στην επικράτεια. Για παράδειγμα, με την απλή αναλογική στην καθαρή μορφή της, αν ένα κόμμα στην Ελλάδα λάμβανε 10%, τότε θα έπαιρνε 30 έδρες -δηλαδή το 10% των 300 εδρών. Η βασική αρχή είναι ότι με την απλή αναλογική το πρώτο κόμμα -ή ένας συνασπισμός κομμάτων- θα πρέπει να πλησιάσει το 50% του συνόλου των έγκυρων ψήφων για να είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση.

Βέβαια, η ακριβέστερη περιγραφή του συστήματος των προσεχών εθνικών εκλογών είναι «απλή αναλογική με όριο». Και τούτο, διότι, εξακολουθεί να ισχύει το κατώφλι του 3% για την είσοδο των κομμάτων στη Βουλή.

Ποσοστά και προϋποθέσεις αυτοδυναμίας

Ως εκ τούτου, προκειμένου το πρώτο κόμμα να κερδίσει την αυτοδυναμία χρειάζεται να συντρέξουν μια σειρά από… δύσκολες προϋποθέσεις.

Ειδικότερα:

Με 0% εκτός Βουλής στην Απλή Αναλογική χρειάζεται 50,2%

Με 1% στην Απλή Αναλογική 49,7%

Με 2% στην Απλή Αναλογική 49,2%

Με 3% στην Απλή Αναλογική 48,7%

Με 4% στην Απλή Αναλογική 48,2%

Με 5% στην Απλή Αναλογική 47,7%

Με 6% στην Απλή Αναλογική 47,2%

Με 7% στην Απλή Αναλογική 46,7%

Με 8% στην Απλή Αναλογική 46,2%

Με 9% στην Απλή Αναλογική 45,7%

Με 10% στην Απλή Αναλογική 45,2%

Συνεπώς για να πετύχει αυτοδυναμία το πρώτο κόμμα, εν προκειμένω η ΝΔ βάσει δημοσκοπήσεων, πρέπει να λάβει ποσοστό από 45,2% έως 50, 2%. Κάτι που βάσει των μετρήσεων δεν μπορεί να σταθεί ούτε ως… σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Άρα, οι δεύτερες κάλπες πρέπει να θεωρούνται περίπου αυτονόητες.

2019 με… απλή αναλογική

Τι θα γινόταν εάν το 2019, τα πολιτικά κόμματα έπαιρναν τα ίδια ποσοστά αλλά ίσχυε η απλή αναλογική;

Η ΝΔ θα λάμβανε 130 έδρες αντί 158 που πήρε, ο ΣΥΡΙΖΑ 103 έδρες αντί 86 που κέρδισε ενώ για τα υπόλοιπα κόμματα θα ίσχυαν τα ακόλουθα:

ΚΙΝΑΛ 27 (22)

ΚΚΕ 17 (15)

Ελληνική Λύση 12 (10)

ΜέΡΑ25 11 (9)

Διαφορές και… επόμενες κάλπες

Η ενισχυμένη αναλογική με τη μορφή που ίσχυε μέχρι το 2016 στην Ελλάδα, προέβλεπε μπόνους 50 εδρών για το πρώτο κόμμα.

Ο εκλογικός νόμος που πέρασε η ΝΔ τον Ιανουάριο του 2020 έφερε αλλαγές σε σχέση με το προηγούμενο σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.

Έτσι, με τον νόμο που θα ισχύσει για δεύτερες εκλογές 2023, αν το πρώτο κόμμα λάβει ποσοστό έως 25%, τότε θα λάβει μπόνους 20 εδρών. Οι υπόλοιπες 280 έδρες θα κατανεμηθούν αναλογικά.

Για κάθε επιπλέον 0,5%, το πρώτο κόμμα θα παίρνει μπόνους μία έδρα. Το μέγιστο μπόνους των 50 εδρών στις δεύτερες εκλογές του 2023 θα επιτευχθεί μόνο αν λάβει το 40% των έγκυρων ψήφων.

Κάλπες και προβλέψεις

Τώρα όπως έγραφε ο “Βηματοδότης” .. Όσο πλησιάζει η ημερομηνία των εκλογών τόσο μεγαλώνει και η αγωνία και το ενδιαφέρον ξένων πρεσβειών αλλά και των… Τούρκων για το αποτέλεσμα. Οι γείτονες μαθαίνω ότι παρακολουθούν με ενδιαφέρον τις δημοσκοπήσεις, κάνουν τις εκτιμήσεις τους, βάζουν στοιχήματα και ρωτούν τους έλληνες υπουργούς που τυγχάνει να συναντούν ποιος θα νικήσει στις εκλογές. Μια τέτοια ερώτηση έγινε… εν πτήσει. Στο στρατιωτικό ελικόπτερο που μετέφερε τις προάλλες τους υπουργούς Αμυνας των δύο χωρών Νίκο Παναγιωτόπουλο και Χουλουσί Ακάρ στις σεισμόπληκτες περιοχές του Χατάι ο Τούρκος ρώτησε για μια στιγμή τον κ. Παναγιωτόπουλο: «Ποιος νομίζεις ότι θα κερδίσει τις εκλογές στην Τουρκία;». Ο υπουργός Αμυνας αιφνιδιάστηκε στην αρχή αλλά του αποκάλυψε ότι έχει… στοιχηματίσει πως τις εκλογές θα τις κερδίσει ο Ερντογάν, κάτι που εντυπωσίασε τον Ακάρ. Αμέσως μετά ο Τούρκος ρώτησε για τις εκλογές στην Ελλάδα και πώς τα πάει ο Μητσοτάκης: «Πάει καλά, πάμε πολύ καλά» ήταν η απάντηση του έλληνα υπουργού. Δηλαδή, αν καταλάβατε καλά, έβαλαν στοίχημα μεταξύ τους για να νικήσουν οι «δικοί τους».

Τα σχόλια δικά σας …

Να κλείσουμε με τα σχόλια του υποψηφίου βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Α' Θεσσαλονίκης Κώστας Ζουράρις,  ο οποίος δεν απέκλεισε την πιθανότητα μετεκλογικής συνεργασίας του ΣΥΡΙΖΑ με την Ελληνική Λύση, "ακόμα και με τον διάβολο", όπως είπε χαρακτηριστικά, βάσει προγραμματικής συμφωνίας.

Τι μπορεί να σχολιάσει κανείς ;

Σας αναφέρουμε τα όσα είπε ο κ. Ζουράρις και τα σχόλια δικά σας….

Μιλώντας στην ΕΡΤ3 και απαντώντας στην ερώτηση ποιες θα μπορούσαν να είναι οι συνεργασίες του ΣΥΡΙΖΑ με άλλα κόμματα για τον σχηματισμό κυβέρνησης, ο Κώστας Ζουράρις απάντησε αρχικά και "και με τον Βελόπουλο και με οτιδήποτε επίσης τη βάσει προγραμματικής συμφωνίας".

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε ότι "δεν είναι επιστημονική δυνατότητα σε μένα να δώσω απάντηση, γιατί η ερώτηση σας είναι περιγραφική και δεν έχει στοιχεία επιστήμης", ωστόσο πρόσθεεσε ότι θα μπορούσαν να συνεργαστούν ακόμα "και με τον διάβολο επί τη βάσει προγραμματικής συμφωνίας".

Μάλιστα έθεσε και το ρητορικό ερώτημα: "γιατί δεν συνεργάστηκε (σ.σ. ΣΥΡΙΖΑ) με τους ΑΝΕΛ που ήταν εθνικό πατριωτικό;".