"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 10/07/23

Τρόφιμα

Ας ξεκινήσουμε με τον προβληματισμό που υπάρχει για την πορεία της τιμής των τροφίμων. Λογικό όταν με βάση τα επίσημα στατιστικά, μετά από τέσσερις μήνες, όπου ο δείκτης των τροφίμων υποχωρούσε, έστω και με αργούς ρυθμούς, η τάση αναστράφηκε. Μάλιστα, ένα στοιχείο που δημιουργεί ιδιαίτερη ανησυχία είναι το γεγονός ότι ο δείκτης τον Μάιο σε σχέση με τον Απρίλιο, παρουσίασε αύξηση της τάξεως του 2,1%, ποσοστό μεγάλο, όχι μόνο γιατί μιλάμε για τρόφιμα, αλλά γιατί έρχεται μετά τις μεγάλες αυξήσεις των προηγούμενων μηνών.

Σε 12μηνη βάση ο εν δείκτης πληθωρισμού στα τρόφιμα τρέχει με ρυθμό 12,2%, έναντι 11,4%, με το momentum μείωσης των τιμών που είχε διαφανεί να χάνεται.

Είναι πολύ μεγαλύτερες οι αυξήσεις

Προσωπικά πιστεύουμε πως οι αυξήσεις στις τιμές είναι πολύ μεγαλύτερες. Αναφερόμαστε στις πονηρές αυξήσεις, με μειώσεις ποσοτήτων και αρκετά άλλα. Για παράδειγμα από τα προϊόντα που ψωνίζουμε συχνά, έχουμε παρατηρήσει τουλάχιστον 2-3 περιπτώσεις που οι ποσότητες έχουνε μειωθεί από περίπου 8% μέχρι και 12%, με την τιμή θεωρητικά να έχει κρατηθεί, με μικρές ανατιμήσεις. Αλλά όταν αυξάνεις την τιμή 5% και μειώνεις την ποσότητα 10%, δε μπορεί να μιλάμε για πληθωρισμό 5%. Έχουμε πραγματικά αύξηση της τιμής κατά 15%. Και αυτές οι περιπτώσεις είναι πάρα πολλές.  

Σύριζα

Στα του Σύριζα τώρα. Με βάση κάποιες πληροφορίες, μετά την παραίτηση Α. Τσίπρα, έχουνε γίνει δύο “κρυφές” δημοσκοπήσεις το τελευταίο διάστημα. Τι ποσοστό δείχνουνε αυτές για το Σύριζα; 12,5% και 13%!!! Κάτι λογικό σχολιάζουνε κάποιοι μετά από 2 απανωτές κακές εκλογικές αναμετρήσεις και την παραίτηση του Α. Τσίπρα.

Στο Σύριζα υποβαθμίζουνε αυτά τα ποσοστά και λένε πως όλα είναι ελεγχόμενα και πως το κόμμα θα ανακάμψει μετά την εκλογή νέου προέδρου. Στην πολιτική τίποτα δεν αποκλείεται. Ωστόσο η άποψη μας είναι πως σίγουρα ο Σύριζα τελείωσε από κόμμα εξουσίας και πως τα επόμενα χρόνια θα είναι επιτυχία να παραμείνει σε ποσοστά άνω του 10 με 12%.

Αχτσιογλου

Από τα ονόματα που ακούγονται στο Σύριζα, έχουμε θετική άποψη και για Ευκλείδη Τσακαλώτο, από την εποχή που ήτανε ΥΠΟΙΚ της χώρας (τον θεωρούμε από τα λίγα σοβαρά στελέχη του Σύριζα). Αλλά σε ένα βαθμό και για την κα Έφη Αχτσιόγλου. Τον κ. Τσακαλώτο τον συμπαθούμε περισσότερο, αν και δε νομίζουμε πως ως αρχηγός του Σύριζα θα είχε απήχηση στο μέσο ψηφοφόρο του Σύριζα και γενικά. Πιστεύουμε πως καλύτερα θα μπορούσε να μιλήσει στο μέσο ψηφοφόρο η κα Αχτσιόγλου, που μάλλον είναι η πιο ενδεδειγμένη επιλογή για την ηγεσία του κόμματος, αν και την άποψη μας για το μέλλον του Σύριζα την είπαμε.  

Επιτόκια

Για όποιον δεν την διάβασε, αρκετά ενδιαφέρουσα ήτανε η παρακάτω έρευνα:

Η απόκλιση μεταξύ Ελλάδας και Ευρωζώνης περιορίζεται, τόσο στα επιτόκια των νέων προθεσμιακών καταθέσεων, όσο και στο spread (περιθώριο μεταξύ των επιτοκίων για τα νέα δάνεια και τις νέες προθεσμιακές καταθέσεις) παρόλο που το κόστος δανεισμού από τις κεφαλαιαγορές είναι για τις Ελληνικές τράπεζες πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο άλλων χωρών. Αυτό άλλωστε αντικατοπτρίζεται στις αποδόσεις πρόσφατων εκδόσεων Ελληνικών τραπεζών στις διεθνείς αγορές, οι οποίες είναι αρκετά υψηλότερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, επισημαίνεται μεταξύ άλλων σε σημερινή ανακοίνωση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) με τίτλο @Επιτόκια νέων δανείων και καταθέσεων και το μεταξύ τους περιθώριο (spread) - Μάιος 2023»

   Στην ανακοίνωση της ΕΕΤ αναφέρεται:

   Για τα επιτόκια των νέων δανείων και καταθέσεων, όπως επίσης και για το μεταξύ τους περιθώριο (spread), η ΤτΕ (όπως και η ΕΚΤ) συμπεριλαμβάνει το κόστος του συνόλου των καταθέσεων πρώτης ζήτησης (ταμιευτηρίου και όψεως).

   Οι καταθέσεις πρώτης ζήτησης, λόγω των χαρακτηριστικών τους, τιμολογούνται σε όλη την Ευρώπη πολύ χαμηλά, πρακτικά κοντά στο 0%. Επιπλέον, η μερική μετατροπή τους σε προθεσμιακές καταθέσεις άρχισε μόλις λίγους μήνες πριν και είναι ακόμα σε εξέλιξη, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωζώνη.

   Στο από 5 Ιουλίου 2023 Δελτίο Τύπου της ΤτΕ για τον μήνα Μάιο, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων εμφανίζεται στο 0,28%, ήτοι 5 μονάδες βάσης κάτω από το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων (0,33%).

   Ωστόσο, ο μέσος όρος των νέων προθεσμιακών καταθέσεων για το συγκεκριμένο μήνα είναι πάνω από το 1% (βλέπε κατωτέρω σημείο 2).

   Επομένως,  στο παρόν περιβάλλον των αυξήσεων των επιτοκίων από την ΕΚΤ, η αύξηση του περιθωρίου μεταξύ νέων δανείων και καταθέσεων, επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το υφιστάμενο επιτόκιο των καταθέσεων πρώτης ζήτησης, το οποίο δεν θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό αυτό.

   1. Ποια είναι λοιπόν εκείνα τα στοιχεία που πρέπει κανείς να παρακολουθεί για να κατανοήσει τις τάσεις τιμολόγησης και να συγκρίνει με την υπόλοιπη Ευρωζώνη;

   Τα νέα επιτόκια που προσφέρονται για δάνεια σε ιδιώτες και επιχειρήσεις έναντι των νέων επιτοκίων που προσφέρονται στις προθεσμιακές καταθέσεις.

   2. Τι έγινε στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη τον Μάιο με τα νέα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων και δανείων;

   Στις προθεσμιακές καταθέσεις έως 1 έτος, το επιτόκιο στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 9 μ.β. και ανήλθε στο 1,31% (Απρίλιος 2023: 1,22%) στους ιδιώτες και κατά 23 μ.β. στις επιχειρήσεις και ανήλθε στο 2,10% (Απρίλιος 2023: 1,87%). Για διάρκειες άνω του 1 έτους, οι οποίες σύμφωνα με τις εποπτικές οδηγίες είναι αυτές  που συνεκτιμώνται στους δείκτες ρευστότητας για τις τράπεζες της Ευρωζώνης το επιτόκιο ανήλθε στο 1,70%. Ο μέσος όρος της Ευρωζώνης για τις προθεσμιακές καταθέσεις σε ιδιώτες άνω του 1 έτους ανήλθε στο 2,46%. Ειδικά για τα κράτη μέλη της νότιας Ευρώπης, πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε σχέση με τις λοιπές χώρες. Λ.χ. στην Ισπανία το επιτόκιο για προθεσμιακές καταθέσεις ιδιωτών, διάρκειας μέχρι ενός έτους, διαμορφώθηκε στο 1,64%, στην Πορτογαλία στο 1,18% και στην Κύπρο στο 0,79%. Για προθεσμιακές καταθέσεις διάρκειας μεγαλύτερης του έτους τα επιτόκια ανήλθαν στο 1,67%, 1,52% και 0,94% για την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Κύπρο αντίστοιχα.

   Παρά το γεγονός ότι οι Ελληνικές τράπεζες προσφέρουν υψηλά επιτόκια για καταθέσεις διάρκειας 18-24 μηνών, η προτίμηση των καταθετών αφορά σε μικρότερες διάρκειες που έχουν και χαμηλότερες αποδόσεις.

   Σε ότι αφορά τα νέα δάνεια, με ιδιαίτερη αναφορά στα στεγαστικά δάνεια διάρκειας 5 έως 10 ετών, το επιτόκιο τον Μάιο αυξήθηκε κατά 30 μ.β. στο 3,96% (Απρίλιος 2023: 3,66%). Στην Ευρωζώνη, το μέσο επιτόκιο για την ίδια κατηγορία στεγαστικών δανείων ήταν 3,65%, έναντι 2,02% πριν από ένα χρόνο (Μάιος 2022). Το επιτόκιο στο σύνολο των δανείων των νοικοκυριών τον Μάιο αυξήθηκε κατά 3 μ.β. στην Ελλάδα, στο 3,91% ενώ στην Ευρωζώνη αυξήθηκε κατά 10 μ.β. στο 3.64%, έναντι 1,77% πριν από ένα χρόνο (Μάιος 2022).

   3. Ποιο είναι το κύριο συμπέρασμα για το περιθώριο (spread) μεταξύ των επιτοκίων για τα νέα δάνεια και τις νέες προθεσμιακές καταθέσεις;

   *   Το spread μειώνεται σταδιακά, κυρίως μετά τις αυξήσεις στα επιτόκια των νέων προθεσμιακών καταθέσεων από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

   *   Η απόκλιση μεταξύ Ελλάδας και Ευρωζώνης περιορίζεται, τόσο στα επιτόκια των νέων προθεσμιακών καταθέσεων, όσο και στο spread, παρόλο που το κόστος δανεισμού από τις κεφαλαιαγορές είναι για τις Ελληνικές τράπεζες πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο άλλων χωρών. Αυτό άλλωστε αντικατοπτρίζεται στις αποδόσεις πρόσφατων εκδόσεων Ελληνικών τραπεζών στις διεθνείς αγορές, οι οποίες είναι αρκετά υψηλότερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

   *   Τον Μάιο του 2023 το περιθώριο των νέων στεγαστικών δανείων για αγορά κατοικίας σε σχέση με τις νέες προθεσμιακές καταθέσεις Ιδιωτών με συμφωνημένη διάρκεια άνω του 1 έτους, ήταν μεγαλύτερο στην Ελλάδα (2,26%) σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (1,19%).

   *   Τον Μάιο του 2023, το περιθώριο του συνολικού κόστους νέου δανεισμού για ιδιώτες σε σχέση με τις νέες προθεσμιακές καταθέσεις ιδιωτών με συμφωνημένη διάρκεια άνω του 1 έτους, ήταν μεγαλύτερο στην Ελλάδα (2,21%) σε σχέση με το μέσο όρο της Ευρωζώνης (1,18%).

   *   Υπενθυμίζεται ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν υιοθετήσει, χωριστά η καθεμία, μέτρα «παγώματος», από τον Μάρτιο του 2023 και για 12 μήνες των αυξήσεων του κυμαινόμενου επιτοκίου στα στεγαστικά δάνεια για τους συνεπείς δανειολήπτες τους.