"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 11/02/22

Όλα δείχνουνε πως το παρατάμε παγκοσμίως

Θα ξεκινήσουμε σχολιάζοντας την τελευταία ειδησεογραφία γύρω από την πανδημία, όχι μόνο όσον αφορά τη χώρα μας. Κυρίως διεθνώς, όπου η μια μετά τις άλλες χώρες, κατά τις τελευταίες ημέρες, ανακοινώνουνε χαλάρωση των μέτρων … Ανακοινώνουνε χαλάρωση των μέτρων, χωρίς πάντως οι αριθμοί να δικαιολογούνε αυτήν την απόφαση…. Την ώρα που οι γιατροί προειδοποιούνε ..… Το ίδιο γίνεται και στη χώρα μας, που παρά τον υψηλό αριθμό νεκρών και διασωληνωμένων, ανακοινώνεται σειρά χαλαρώσεων, κυρίως στο κομμάτι της εστίασης που τόσο πολύ το έχει ανάγκη ο κλάδος.

Νιώθουμε λοιπόν πως το μήνυμα είναι παγκοσμίως ξεκάθαρο …. Ουσιαστικά μιλάμε για μια πολιτική απόφαση. Μέχρι εδώ με τα μέτρα περιορισμών … Δεν πάει άλλο …. Το αφήνουμε από εδώ και πέρα ελεύθερα και ότι γίνει, με τους πολίτες να καλούνται να πάρουν την ευθύνη τους …. Δηλαδή αν θέλουνε να είναι εμβολιασμένοι ή όχι …..

Ας ευχηθούμε πως θα διαψευστούμε …

Είχαμε αναφερθεί στο ζήτημα και κατά τις τελευταίες ημέρες … Αν λοιπόν δεχθούμε πως φτάνουμε στο τέλος με την πανδημία, με χρονικό σημείο καμπής τις αρχές του β΄ εξαμήνου του 2022. Την ανησυχία μας την έχουμε πει. Πως με το που τελειώνει η πανδημία, αρχίζει για 1 με 1,5 χρόνο τουλάχιστον ένα μεγάλο slowdown της παγκόσμιας οικονομίας. Δε λέμε μια μεγάλη οικονομική κρίση, για να μη φανούμε υπερβολικοί. Αλλά όπως συνεχώς γράφουμε. Κυρίως λόγω της μαζικής άρσης των μέτρων κρατικής στήριξης, εμείς βλέπουμε πως οι επιδόσεις των εθνικών οικονομιών θα είναι πολύ κατώτερες των προβλέψεων.  Και φυσικά ένα τέτοιο σενάριο θα επηρέαζε σημαντικά και την ελληνική οικονομία, όσο και αν υπάρχουνε ενδείξεις πως η φετινή τουριστική χρονιά θα είναι καταπληκτική.

Η επόμενη πανδημία …

Όπως πάντα συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις ….. Μετά τα όσα έχουμε περάσει τα τελευταία δύο χρόνια, οι πάντες και κυρίως οι λάτρεις των θεωριών συνομωσίας, προσπαθούνε να προβλέψουνε την επόμενη πανδημία ….

Μπορεί λοιπόν να ακουστεί υπερβολικό, αλλά κατά την άποψη μας, η νέα πανδημία βρίσκεται σε εξέλιξη, εδώ και περίπου 5  με 10 χρόνια, με την πανδημία του Covid-19 να είναι το κερασάκι στην τούρτα. Αναφερόμαστε στην κατάθλιψη και τα ψυχικά νοσήματα από τα οποία πάσχει όλο και μεγαλύτερο ποσοστό του δυτικού κυρίως κόσμου. Ένα πρόβλημα το οποίο επειδή το έχουμε συνηθίσει, το υποτιμούνε όλοι. Αλλά όπως δείχνουνε όλοι οι αριθμοί είναι, αυτό θα είναι ένα αρκετά μεγαλύτερο πρόβλημα ακόμη και σε σχέση με την πανδημία. Γιατί η πανδημία έχει ημερομηνία λήξης, τα ψυχικά νοσήματα που ήδη βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ και θα αυξάνονται χρόνο με το χρόνο (όπως δείχνουνε όλες οι επιστημονικές έρευνες) δεν έχουνε …. Μπορεί τα παραπάνω να ακούγονται απλά, αλλά δεν είναι καθόλου έτσι ….

Αρκετά θετική εξέλιξη

Πάμε τώρα σε μια κατά την άποψη μας θετική εξέλιξη. Όχι πως κάποια στιγμή δε θα επιστρέψουνε οι πιέσεις των δανειστών για υψηλά σχετικά πλεονάσματα, με σύσφιξη της δημοσιονομικής πολιτικής. Αλλά όσο περισσότερο χρόνο κερδίσουμε, τόσο καλύτερα …

Θετικά λοιπόν βρήκαμε τα όσα ανέφερε χθες το Politico, εφόσον φυσικά επιβεβαιωθούνε …. Ειδικότερα, να παγώσει τον κανόνα χρέους και το 2023 σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico. Υπενθυμίζεται πως ο κανόνας του χρέους, όπως διατυπώνεται στο προς αναθεώρηση Σύμφωνο Σταθερότητας, ορίζει πως το χρέος των κρατών μελών δεν πρέπει να ξεπερνά το 60% του ΑΕΠ.

Ως εκ τούτου, ιδιαίτερα οι οικονομίες του Νότου, δηλαδή η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, αλλά και η Ελλάδα, αναμένεται, αν τα πράγματα παραμείνουν ως αναφέρει το δημοσίευμα, να λάβουν μια βαθιά, δημοσιονομική ανάσα επιείκειας και το 2023. 

Αρχικός στόχος ήταν η επανενεργοποίηση του δημοσιονομικού πλαισίου τον Ιανουάριο του 2023, όμως αυτό, σύμφωνα με το Politico, θα αλλάξει, αφού η Κομισιόν φαίνεται πως θα αποδειχθεί επιεικής υπό τον όρο ότι οι κυβερνήσεις θα θέσουν υπό έλεγχο τα οικονομικά τους και θα αρχίσουν να μειώνουν τα χρέη τους.

Ενδιαφέροντα

Κλείνοντας … Πολύ ενδιαφέροντα βρήκαμε και τα όσα έγραψε σε άρθρο του ο Σόλων Μόλχο … Ειδικότερα, διαβάζοντας προσεκτικά την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ για το Νοέμβριο, διαπιστώνει κανείς κάτι φαινομενικά παράδοξο. Φαίνεται στην έρευνα ότι ενώ οι άνεργοι αυξήθηκαν (από 621 χιλ τον Οκτώβριο, σε 625 χιλ τον Νοέμβριο), η ανεργία μειώθηκε (από 13,4% σε 13,3%). Βέβαια, αυτό έχει να κάνει με το πως μετράμε την ανεργία – όχι ως ποσοστό του πληθυσμού, ο οποίος μειώνεται (από 7853χιλ σε 7851 χιλ στο εύρος 15-74 χρ., οπότε το αποτέλεσμα θα ήταν χειρότερο), αλλά ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού.

Το εργατικό δυναμικό είναι το σύνολο των ανθρώπων που θέλουν να εργαστούν. Εκείνοι, δηλαδή, που είτε έχουν, είτε αναζητούν εργασία. Έτσι, αυτό που συμβαίνει είναι ότι ενώ έχουν αυξηθεί οι άνεργοι σε απόλυτο αριθμό, έχουν αυξηθεί και οι εργαζόμενοι, και μάλιστα ακόμη περισσότερο. Το αποτέλεσμα είναι η ποσοστιαία (όχι απόλυτη) μείωση της ανεργίας.

Πως, όμως, αυξάνεται το εργατικό δυναμικό ενώ μειώνεται ο πληθυσμός; Εδώ φαίνεται να υπάρχει μία κρυφή επιτυχία. Στην Ελλάδα, το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό είναι διαχρονικά χαμηλό. Από το εργατικό δυναμικό απουσιάζουν φυσικά όλοι/ες όσοι δεν επιθυμούν εργασία, π.χ. μαθητές/ριες, σπουδαστές/ριες, συνταξιούχοι, αλλά και οι επί των οικιακών απασχολούμενοι/ες. Σε περιόδους κρίσης όμως, και μακροχρόνια άνεργοι που απογοητεύονται και σταματούν να αναζητούν εργασία, παύουν στατιστικά να προσμετρώνται στο εργατικό δυναμικό. Σε τέτοιες περιόδους έχουμε δει π.χ. να μειώνονται οι εργαζόμενοι, αλλά να μην αυξάνεται η ανεργία.

Τα τελευταία στοιχεία λοιπόν είναι ενθαρρυντικά για αυτόν ακριβώς το λόγο. Γιατί φαίνεται να επανέρχεται μία αισιοδοξία στην αγορά εργασίας, περισσότεροι άνθρωποι ενδιαφέρονται να συμμετέχουν στην αγορά και ενεργοποιούνται, κάποιοι μετά από καιρό.

Από τον Ιανουάριο του 2004 που δίνει μηνιαία στοιχεία η ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό έχει ξεπεράσει το 60% 14 φορές (σε 215 μήνες). Από αυτές, οι μισές ήταν στην αρχή της κρίσης, όταν η ανεργία αυξήθηκε κατά 200 χιλ σε ένα χρόνο. Από τις υπόλοιπες, οι μισές ήταν τον τελευταίο χρόνο, και όλες ήταν εποχικά συνδεδεμένες με την τουριστική σεζόν. Πλην του Νοεμβρίου 2021. Αν η τάση επιμείνει και στα στοιχεία του Δεκεμβρίου που θα δημοσιευτούν την επόμενη εβδομάδα, θα είναι πρωτοφανές.