00:01 - 11/02/25

Έρευνα

Η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών εισοδήματος έχει μετατραπεί σε καθημερινή πραγματικότητα για την πλειονότητα των Ελλήνων, καθώς ένας μισθός ή μια σύνταξη πλέον δεν επαρκούν για την κάλυψη των μηνιαίων αναγκών. Από τη δεύτερη εργασία και τις επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα μέχρι την επιχειρηματική δραστηριότητα, οι Έλληνες αναζητούν τρόπους να ενισχύσουν τα οικονομικά τους.

Οικονομική ανασφάλεια και παράλληλες απασχολήσεις

Σύμφωνα με έρευνες, μόνο δύο στους πέντε Έλληνες μπορούν να ανταπεξέλθουν αποκλειστικά με τη μόνιμη εργασία τους. Από αυτούς, μόλις το 38% δηλώνει ότι τα καταφέρνει οικονομικά με το βασικό του εισόδημα. Παράλληλα, το 17% των εργαζομένων διατηρεί και δεύτερη απασχόληση, ενώ ένας στους δέκα έχει περισσότερες από μία παράλληλες εργασίες προκειμένου να καλύψει τις οικονομικές του ανάγκες.

Το Airbnb και άλλες εναλλακτικές πηγές εισοδήματος

Η ενοικίαση ακινήτων, ιδιαίτερα μέσω Airbnb, αποτελεί μια από τις βασικές εναλλακτικές λύσεις εισοδήματος, με έναν στους τέσσερις Έλληνες να βασίζεται σε αυτήν για μηνιαία έσοδα. Η τάση αυτή ενισχύθηκε σημαντικά τα τελευταία χρόνια, καθιστώντας τη βραχυχρόνια μίσθωση μια σημαντική οικονομική διέξοδο.

Επιπλέον, το 20% των πολιτών αντλεί εισόδημα από τόκους καταθέσεων και μερίσματα μετοχών, ενώ ένα 9% στρέφεται σε κρυπτονομίσματα, Internet marketing και χόμπι, με τις νεότερες γενιές να επιλέγουν περισσότερο ψηφιακές δραστηριότητες, ενώ οι μεγαλύτερες ηλικίες στηρίζονται κυρίως σε επενδύσεις και ακίνητα.

Αποταμίευση και οικονομικές δυσκολίες

Παρά τις οικονομικές προκλήσεις, το 55% των Ελλήνων διατηρεί συνήθειες αποταμίευσης, αν και μόνο το 15% διαθέτει αποταμιεύσεις που επαρκούν για πάνω από έναν χρόνο. Οι νέοι αποταμιεύουν συστηματικά, ενώ οι μεγαλύτεροι ηλικιακά δυσκολεύονται περισσότερο.

Ωστόσο, ο οικονομικός έλεγχος παραμένει προβληματικός, καθώς μόνο ένας στους τέσσερις δηλώνει ότι έχει πλήρη έλεγχο των οικονομικών του. Ένας στους τρεις αναφέρει ότι τα έσοδά του δεν επαρκούν για τις ανάγκες του, ενώ ένας στους δύο επιβιώνει οριακά.

Περικοπές και αβεβαιότητα για το μέλλον

Οι οικονομικές δυσκολίες οδήγησαν το 94% των Ελλήνων να κάνουν περικοπές στα έξοδά τους, με το 24% να αναγκάζεται να μειώσει ακόμα και είδη πρώτης ανάγκης. Τα τελευταία πέντε χρόνια, το 30% των πολιτών περιόρισε δευτερεύοντα έξοδα, το 40% μείωσε τα έξοδα στα απολύτως απαραίτητα και μόλις το 6% δεν προχώρησε σε καμία περικοπή.

Η αβεβαιότητα για το μέλλον είναι διάχυτη, με μόλις το 5% των πολιτών να αισθάνεται οικονομική ασφάλεια. Ένας στους τρεις αναμένει επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ δύο στους πέντε δηλώνουν ότι δεν μπορούν να προβλέψουν την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τον επόμενο χρόνο. Ιδιαίτερα ανήσυχες εμφανίζονται οι γυναίκες, ενώ οι νεότερες ηλικίες παρουσιάζονται πιο αισιόδοξες για το μέλλον.

Η οικονομική πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί καταδεικνύει την ανάγκη για νέες στρατηγικές διαχείρισης εισοδήματος και πιο βιώσιμες λύσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί μια οικονομικά ασφαλέστερη πορεία για το σύνολο της κοινωνίας.

Τιμές super market

Αρκετά ανησυχητικά βρήκαμε τώρα τα όσα έγραφε ένα τελευταίο άρθρο του Ο.Τ. Συγκεκριμένα, το πρώτο τετράμηνο του χρόνου είναι κρίσιμο – πρωτίστως για την αγορά και ακολούθως για το υπουργείο Ανάπτυξης.

Σ΄ αυτό το διάστημα -κι από την «διαγωγή» που θα δείξουν προμηθευτές και λιανέμποροι- θα κριθεί αν τελικώς στις 30 Απριλίου θα καταργηθεί το πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους.

Ο μηδενικός πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ

Ο πρώτος μήνας εξελίχθηκε εξαιρετικά. Ο «πληθωρισμός» των σούπερ μάρκετ κινήθηκε σε μηδενικά επίπεδα – βελτιώνοντας τις επιδόσεις του Δεκεμβρίου. Απομένουν βέβαια άλλοι τρεις μήνες, οι οποίοι δεν είναι και τόσο εύκολοι, διότι μεσολαβεί η Καθαρή Δευτέρα και το Πάσχα.

Και σ΄ όλο αυτό το διάστημα οι αλυσίδες των σούπερ μάρκετ, αλλά και οι προμηθευτικές επιχειρήσεις θα είναι με την δαμόκλειο σπάθη» άνωθεν τους. Θα κάνουν βέβαια ότι περνάει από το χέρι τους έτσι ώστε να μην προκαλέσουν το… «θηρίο»! Το υπουργείο Ανάπτυξης. Και στην κυβέρνηση αλλάξουν γνώμη!

Κατάργηση της διάταξης για το πλαφόν

Ωστόσο δεν υπάρχει αμφιβολία ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα η δυναμική του πληθωρισμού έχει εξαντληθεί. Κι ως εκ τούτου στο τέλος του Απριλίου θα καταργηθεί και η διάταξη με την οποία ορίζεται πλαφόν στην μικτή κερδοφορία των επιχειρήσεων στα όρια του 2021.

Η απειλή των ανατιμήσεων

Βέβαια δεδομένου ότι πολλές επιχειρήσεις, κυρίως προμηθευτικές -κι όχι μόνο- εφάρμοζαν την συγκεκριμένη νομοθετική διάταξη πιέζοντας την μικτή τους κερδοφορία, δεν αποκλείεται το αυτονόητο! Δηλαδή δεν αποκλείεται μετά την εκπνοή της ισχύος της συγκεκριμένης διάταξης, να υπάρξει ανατιμήσεις – πρόκειται για την λογική του «πιεσμένου ελατηρίου» κι αυτός είναι ένας από τους φόβους της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης.

Συναντήσεις με το υπουργείο Ανάπτυξης

Ωστόσο θεωρείται βέβαιο ότι λίγες ημέρες πριν από την απελευθέρωση του μικτού περιθωρίου κέρδους, θα πραγματοποιηθούν οι ανάλογες συναντήσεις μεταξύ του υπουργείου και φορέων της αγοράς.

Όπου εκεί θα ασκηθούν οι ανάλογες πιέσεις και θα δοθούν οι ανάλογες διαβεβαιώσεις – ίσως και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, αυτό θα κριθεί από την συγκυρία εκείνων των ημερών.

Το μήνυμα θα είναι ότι αν υπάρξει ανατιμητικό κύμα ή κλίμα τότε οι περιορισμοί θα επανέλθουν «αυθωρεί και παραχρήμα»! Αυτό όμως δεν αποκλείει την ελευθερία διαμόρφωσης της εμπορικής πολιτικής της κάθε εταιρείας σε ένα πλαίσιο εξαιρετικά ανταγωνιστικό και με την κατανάλωση «ταλαιπωρημένη». Ο Ιανουάριος πάντως πέρασε τις εξετάσεις επιτυχώς…

Τουρισμός – Μελέτη

Ο ξενοδοχειακός κλάδος αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με τα ευρήματα μελέτης του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών & Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) με τίτλο «Η Συμβολή του Ξενοδοχειακού Κλάδου στην Ελληνική Οικονομία». Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν από τον Δρα Γεώργιο Σώκλη, Επίκουρο Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου, στο συνέδριο του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης HORECA στο Metropolitan Expo.

Όπως επισημάνθηκε, ο ξενοδοχειακός κλάδος έχει ιδιαίτερο βάρος στην οικονομία της χώρας, καθώς συνδέεται στενά με διεθνείς αγορές και έχει χαμηλή εξάρτηση από εισαγωγές. Η συμβολή του είναι σημαντική τόσο στην ενίσχυση του εξωτερικού ισοζυγίου όσο και στη δημιουργία εισοδημάτων και θέσεων εργασίας σε διάφορους τομείς. Επιπλέον, η λειτουργία των ξενοδοχείων αποφέρει σημαντικά δημόσια έσοδα μέσω της έμμεσης φορολογίας.

Η μελέτη εξετάζει τους πολλαπλασιαστές του κλάδου, τις διασυνδέσεις του με άλλους τομείς, τη συμβολή του στο ΑΕΠ, την απασχόληση και το εξωτερικό ισοζύγιο, καθώς και τη συνεισφορά του στα φορολογικά έσοδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται σε ξενοδοχειακές υπηρεσίες, δημιουργείται συνολική αξία 1,55 ευρώ στην ελληνική οικονομία, ενώ κάθε 1 εκατ. ευρώ που δαπανάται, δημιουργεί περίπου 30 θέσεις πλήρους απασχόλησης.

Παράλληλα, περίπου το 35% της οικονομικής ανάπτυξης που προκύπτει από τη δραστηριότητα του κλάδου διαχέεται σε άλλους τομείς, όπως το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, η γεωργία και η ενέργεια. Σημαντική είναι και η σχέση του ξενοδοχειακού κλάδου με τον αγροδιατροφικό τομέα, καθώς το 74% της δαπάνης για τρόφιμα και ποτά αφορά σε ελληνικά προϊόντα, εκ των οποίων το 28% προέρχεται από τοπικούς παραγωγούς.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η συνολική συμβολή των ξενοδοχείων στο ΑΕΠ ανέρχεται στο 4,5%, ενώ στην απασχόληση φτάνει το 6,6%. Ο κλάδος εμφανίζει υψηλή εξωστρέφεια, με πάνω από το 70% των πελατών να προέρχονται από το εξωτερικό, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών της χώρας. Συγκεκριμένα, κάθε 1 δισ. ευρώ εσόδων των ξενοδοχείων βελτιώνει το εξωτερικό ισοζύγιο κατά 552 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, ο ξενοδοχειακός κλάδος στηρίζει την τοπική οικονομία και την κοινωνική συνοχή, καθώς το 87% των ελληνικών ξενοδοχείων απασχολεί εργαζόμενους από την τοπική κοινωνία, με το 65% του συνόλου των εργαζομένων να προέρχεται από αυτήν.

Στο συνέδριο του ΞΕΕ, η υφυπουργός Τουρισμού, Έλενα Ράπτη, τόνισε ότι ο τουρισμός αποτελεί βασικό μοχλό ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία. Παράλληλα, ο πρόεδρος του ΞΕΕ, Αλέξανδρος Βασιλικός, ανέφερε ότι το 2025 σηματοδοτεί τα 90 χρόνια λειτουργίας του Επιμελητηρίου, ενώ παρουσίασε την πρωτοβουλία «Φιλοξενία με Αξία για Όλους», που αποσκοπεί στην ανάδειξη της συμβολής της ελληνικής φιλοξενίας στην οικονομική και κοινωνική πρόοδο της χώρας.

Η πρωτοβουλία αυτή βασίζεται σε τέσσερις άξονες: την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, την προώθηση των αρχών μιας συμπεριληπτικής κοινωνίας, τη συμβολή στη βιωσιμότητα και τη στήριξη της απασχόλησης. Στο πλαίσιο της, θα πραγματοποιηθούν συνέδρια και ημερίδες σε διάφορες Περιφέρειες, ενώ θα δημιουργηθεί τηλεοπτικό σποτ και λεύκωμα για την αξία της φιλοξενίας.

Επενδύσεις & ΑΕΠ

Οι επενδύσεις στην Ελλάδα συνεχίζουν να έχουν θετική συνεισφορά στην οικονομία, παρά την πιο συγκρατημένη αύξηση το 2024, η οποία διαμορφώθηκε στο 2,2% έναντι του κυβερνητικού στόχου 6,7%. Σύμφωνα με την Alpha Bank, οι επενδύσεις αντιπροσωπεύουν 15% του ΑΕΠ, παραμένοντας χαμηλότερες από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (22%). Αν επιβεβαιωθεί η προβλεπόμενη αύξηση 8,4% το 2025, το ποσοστό αυτό θα αγγίξει το 17,5%, μειώνοντας περαιτέρω το «επενδυτικό κενό» που διαμορφώθηκε τα χρόνια της κρίσης.

Αλλαγές στη σύνθεση των επενδύσεων

Η κατανομή των επενδύσεων έχει μεταβληθεί σημαντικά σε σχέση με την προ κρίσης περίοδο:

Οι επενδύσεις σε κατοικίες έχουν μειωθεί δραστικά από το 40% των συνολικών επενδύσεων στο 14,3% το 2024.

Οι τρεις κυρίαρχοι τομείς επενδύσεων είναι η βιομηχανία, η δημόσια διοίκηση & άμυνα και τα ακίνητα, συγκεντρώνοντας πάνω από το 50% των συνολικών επενδύσεων.

Η βιομηχανία σημειώνει συνεχή άνοδο, φτάνοντας τα 5,4 δισ. ευρώ το 2023.

Οι επενδύσεις σε δημόσια διοίκηση και άμυνα ξεπέρασαν τα 5,3 δισ. ευρώ.

Τα ακίνητα προσέλκυσαν 5 δισ. ευρώ σε επενδύσεις.

Πτώση σημειώθηκε στους τομείς των μεταφορών (-14%), της εκπαίδευσης (-5,6%) και των επιστημονικών δραστηριοτήτων (-3,3%).

Δημόσιες επενδύσεις και Ταμείο Ανάκαμψης

Οι δημόσιες επενδύσεις αναμένεται να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στην οικονομία. Για την περίοδο 2025-2028, θα ανέλθουν σε 64,2 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των συγχρηματοδοτούμενων έργων με την Ε.Ε. και του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το Ταμείο Ανάκαμψης θα διαθέσει 9,8 δισ. ευρώ το 2025 και 11,6 δισ. ευρώ το 2026.

Οι επιχορηγήσεις από το Ταμείο θα λήξουν το 2026, αλλά οι εκταμιεύσεις δανείων θα συνεχιστούν έως το 2028.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του Ταμείου Ανάκαμψης για την Ελλάδα ανέρχεται σε 36 δισ. ευρώ (18,2 δισ. σε επιχορηγήσεις και 17,8 δισ. σε δάνεια).

Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για την περίοδο 2025-2028 εκτιμάται στα 9,4 δισ. ευρώ ετησίως, αυξημένο σε σχέση με το 6-6,5 δισ. ευρώ της προηγούμενης δεκαετίας.

Άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) και ελκυστικότητα της Ελλάδας

Οι άμεσες ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν σημαντικά την τελευταία 5ετία, ξεπερνώντας τα 5 δισ. ευρώ ετησίως. Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι το 50% των ερωτηθέντων σχεδιάζει να επεκτείνει τις δραστηριότητές του στην Ελλάδα, έναντι 30% το 2019.

Ωστόσο, η Ελλάδα κατατάσσεται 19η πιο ελκυστική χώρα για επενδύσεις στην Ευρώπη, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος. Παράλληλα, παρατηρείται αύξηση των επενδύσεων σε πράσινη ανάπτυξη, η οποία συμβάλλει θετικά στην οικονομία μέσω δημιουργίας θέσεων εργασίας, βελτίωσης υποδομών και ενίσχυσης φορολογικών εσόδων.

Συμπέρασμα

Η ελληνική οικονομία συνεχίζει να προσελκύει επενδύσεις, αλλά εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις. Η ενίσχυση του επενδυτικού περιβάλλοντος, η διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής και η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης θα είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη μελλοντική πορεία των επενδύσεων στη χώρα.

Το μπλοκάκι του ανασχηματισμού

Όπως έγραψε τώρα ο Βηματοδότης.  Επειδή αυτόν τον καιρό, μετά τη συνέντευξη του Πρωθυπουργού για τα Τέμπη, το θέμα που κυρίως συζητείται στο πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία είναι ο ανασχηματισμός, θα υποκύψω στον πειρασμό και θα σας μεταφέρω ό,τι νεότερο κυκλοφορεί για τις επερχόμενες «διορθωτικές κινήσεις» επί του κυβερνητικού σχήματος του Πρωθυπουργού. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιμένει να μιλάει για «διορθώσεις», αποφεύγοντας τη λέξη «ανασχηματισμός», όμως δεν αποκλείεται να δούμε σαρωτικές αλλαγές, αφού σε πολλά επίπεδα το κυβερνητικό έργο έχει βαλτώσει και πολλοί υπουργοί και υφυπουργοί δεν έχουν σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

Κατ’ αρχάς να σας θυμίσω τη γνωστή σε όλους φράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ότι «ανασχηματισμός χωρίς να αλλάξεις τον υπουργό Οικονομικών δεν λογιέται». Και θα καταλάβετε πιο κάτω τι εννοώ. Από τα λεγόμενα στους κυβερνητικούς κύκλους, αλλά και στα πηγαδάκια της Βουλής, αυτή τη στιγμή έχουν διαμορφωθεί 3 κατηγορίες υπουργών: Οι αμετακίνητοι, οι παραμένοντες αλλά μετακινούμενοι και αυτοί που θα πάρουν την άγουσα για τα αποδυτήρια.