"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 11/10/23

Μπράβο μας

Όχι πως κατά καιρούς δεν υπάρχουνε ευχάριστες ειδήσεις, τις οποίες έχουμε πει πως θέλουμε να τις παρουσιάζουμε και το κάνουμε. Αλλά δεν ξέρουμε πως το καταφέρνουμε σε πολλά στατιστικά που αφορούνε την ελληνική κοινωνία και την οικονομία (εισοδήματα, φτώχια, ανεργία), να βρισκόμαστε στις τελευταίες θέσεις της Ε.Ε., ακόμη και αν καταγράφεται κάποια βελτίωση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης (πχ ανεργία). Για να παρακάτω λοιπόν στατιστικά θα πούμε ένα μπράβο, φυσικά με ειρωνική διάθεση.

Με βάση λοιπόν τα στατιστικά τον χαμηλότερο δείκτη ποιότητας ζωής παρουσιάζει η Ελλάδα από όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., με περισσότερους από 1 στους 3 Έλληνες (36%) να ζουν με χαμηλή ποιότητα ζωής, ενώ ακολουθεί στη δεύτερη θέση η Ρουμανία και στην τέταρτη θέση βρίσκεται η Πολωνία. Μάλιστα, οι άνθρωποι στη Ρουμανία ζουν λιγότερα έτη υγιούς επιβίωσης (59,9 έτη) σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ε.Ε. (64 έτη).

Την ίδια στιγμή, οι πολίτες των τριών αυτών κρατών παρουσιάζουν πολυνοσηρότητα (σημειώνεται ότι 6 στους 10 ανθρώπους στην Πολωνία πάσχουν από πολλαπλές παθήσεις), καθώς και υψηλές ανικανοποίητες ιατρικές ανάγκες (το 28% του πληθυσμού στην Ελλάδα, το 21% στη Ρουμανία και το 12% στην Πολωνία αναφέρουν ότι έχουν ανικανοποίητες υγειονομικές ανάγκες), που αυξάνονται με τον καιρό.

Με βάση τα συμπεράσματα των σχετικών ερευνών. Αιτία των παραπάνω είναι ότι οι επενδύσεις στην υγεία, συνολικές δημόσιες και φαρμακευτικές δαπάνες υγείας, δεν επαρκούν σε αυτές τις 3 χώρες, παρά τη μεγάλη οικονομική τους ανάπτυξη τα τελευταία 20 έτη.

Συγκεκριμένα, το ποσοστό του ΑΕΠ που επενδύεται στην υγεία στις συγκεκριμένες χώρες εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο της Ε.Ε. των 27 (Ελλάδα 9%, Πολωνία 6,5%, Ρουμανία 5,7% του ΑΕΠ, με το μέσο όρο της Ε.Ε. να βρίσκεται στο 10%).

Στις χώρες αυτές παρατηρούνται υψηλά επίπεδα ιδιωτικών δαπανών υγείας από τους ασθενείς (Ελλάδα 35%, Πολωνία 20%, Ρουμανία 19% έναντι 15,3% του μέσου όρου της Ε.Ε.).

Αυτό, σε συνδυασμό  με τις καθυστερήσεις στη λειτουργία των υπηρεσιών υγείας που προκλήθηκαν από την πανδημία, την κρίση του κόστους διαβίωσης, τον πληθωρισμό και τις γεωπολιτικές προκλήσεις, έχει οδηγήσει  σε σημαντικά χαμηλότερο προσδόκιμο υγιούς διαβίωσης και λιγότερα έτη υγιούς διαβίωσης στην Ελλάδα, την Πολωνία και τη Ρουμανία, σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε., γεγονός που εντείνει τις υγειονομικές και κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από τη μελέτη ««Ο αντίκτυπος της υπο-επένδυσης στο φάρμακο και τις Υπηρεσίες Υγείας: Οι περιπτώσεις της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Ελλάδας» που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Eurohealth Journal, ενώ θα παρουσιαστεί και στο Συνέδριο ISPOR το Νοέμβριο.

Εθνικό Σύστημα Υγείας

Μένοντας στο σοβαρό αυτό θέμα και όπως αναφέρονταν σε σχετικό δημοσίευμα. Ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Οικονομικών της Υγείας του ΕΚΠΑ Γιάννης Υφαντόπουλος, επεσήμανε ότι «Η δεκαετής οικονομική κρίση, τα 3 μνημόνια και στη συνέχεια η επιδημιολογική κρίση της COVID-19, επηρέασε σημαντικά την υποχρηματοδότηση του συστήματος υγείας στην Ελλάδα. Η κρατική χρηματοδότηση για την Υγεία στη χώρα μας δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως σπατάλη δημόσιων πόρων, αλλά ως ευκαιρία επένδυσης στην υγεία του πληθυσμού, δηλαδή του ανθρώπινου κεφαλαίου της οικονομίας μας».

Ειδικά για την Ελλάδα, η ανάλυση παρουσιάζει σημαντική υποχρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος υγείας σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και σημαντική μείωση στις δημόσιες δαπάνες υγείας με αντίστοιχη αύξηση στις ιδιωτικές δαπάνες. Η μετακύλιση του κόστους από το δημόσιο τομέα στις τσέπες των Ελλήνων πολιτών επέφερε επιπλέον επιβάρυνση στα ελληνικά νοικοκυριά, δημιουργώντας υψηλά επίπεδα καταστροφικών δαπανών.

Το ζήτημα της χρόνιας υπο-επένδυσης στον τομέα της υγείας κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες στα κράτη της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως η Ελλάδα, η οποία έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά λιγότερα έτη υγιούς επιβίωσης για τους πολίτες τους σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, συζητήθηκε στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ Υγείας Gastein (EHFG 2023) που ολοκληρώθηκε χθες.

Η υγεία σε κρίση

Τα ευρήματα της σχετικής μελέτης παρουσίασε ο καθ. Υφαντόπουλος σε ειδική ενότητα με τον τίτλο «Συστήματα υγείας σε κρίση – η περίπτωση των περιφερειακών ευρωπαϊκών κρατών». Η μελέτη υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για δράση με στόχο την εξισορρόπηση των ανισοτήτων υγείας μεταξύ των πολιτών των περιφερειακών ευρωπαϊκών κρατών και της υπόλοιπης Ευρώπης.

Οι υψηλού επιπέδου ομιλητές του πάνελ, εκπροσωπώντας αρμόδιους φορείς χάραξης πολιτικής, ενώσεις ασθενών και τη φαρμακοβιομηχανία, σχολίασαν τα αποτελέσματα της μελέτης και αναζήτησαν κοινές προσεγγίσεις και πολιτικές παρεμβάσεις για τη βελτίωση της πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη και τις εκβάσεις υγείας στην περιφέρεια.

Πως τελειώνει σε μερικά λεπτά η συζήτηση

Από την πρώτη σχεδόν ημέρα, είχαμε πει πως η πρώτη μας εντύπωση για τον κ. Κασσελάκη είναι η χειρότερη δυνατή. Για την ακρίβεια είναι υπερβολικά κακή. Και δυστυχώς παραμένει. Αλλά οκ ας πούμε πως κάποιος είναι ουδέτερος. Πως κάποιος θέλει να πιστεύει ότι τα όσα λέει είναι αλήθεια, που ήδη έχει αποδειχθεί πως δεν είναι …. Και πάνω από όλα θέλει να περιμένει για να κρίνει. Δεκτό …. Αλλά έχουμε και λέμε … Είσαι νέος άνθρωπος. Και καλά αυτοδημιούργητος. Της λογικής των ελεύθερων αγορών …. Τεχνοκράτης και όλα τα άλλα που διαφημίζει ….. Και μπαίνεις στην ηγεσία ενός κόμματος και επιλέγεις για δεξί σου χέρι τον κ. Πολάκη….. Συγνώμη αλλά και μόνο με αυτό, η συζήτηση για τον κ. Κασσελάκη τελειώνει …. Σκεφτείτε το και θα δείτε πως έχουμε δίκαιο…. Δεν είναι δυνατόν να είσαι 35 χρονών …… Πάνω από όλα να είσαι σοβαρός – πολιτικός. Και να επιλέγεις τον κ. Πολάκη. Απλά δε γίνεται ….]

Η νέα πανδημία

Σε ένα διαφορετικό θέμα τώρα. Από τους πρώτους μήνες της πανδημίας είχαμε πει πως ο πλανήτης θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια νέα πανδημία, η οποία επί της ουσίας έχει αρχίσει εδώ και κάποια χρόνια, λόγω και του τρόπου ζωής του δυτικού κόσμου. Και αναμένεται να επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Μια πανδημία που αφορά τις ψυχικές νόσους, αφού όλα δείχνουνε πως όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας (ειδικά των δυτικών χωρών) θα αντιμετωπίζει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται και από τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων δεκαετιών. Ψυχολογικά προβλήματα, με τεράστιες επιπτώσεις και στις οικονομίες, αφού απλά μιλάμε για ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, όσο και το υποτιμούμε….

Οι άνθρωποι λοιπόν που πεθαίνουν λόγω κάποιας ψυχικής νόσου έχουν αυξηθεί σε σχέση με τους συνολικούς θανάτους τα τελευταία χρόνια, ενώ η εκδήλωση ψυχικών ασθενειών αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες αναπηρίας στο γενικό πληθυσμό.

Στην Ευρώπη, το 8,75% του συνολικού ποσοστού αναπηρίας είναι αναπηρία λόγω ψυχικής νόσου, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ ανέρχεται στο 12,5%.

Τα παραπάνω επισημαίνει, επικαλούμενη στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της διεθνούς βιβλιογραφίας, η οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια – επιστημονική συνεργάτιδα της Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, Αιμιλία Αξιωτίδου, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με αφορμή ημερίδα με θέμα: «Η Ψυχική Υγεία μας αφορά όλους». Την ημερίδα διοργανώνει το Τμήμα Προγραμμάτων & Διά Βίου Μάθησης του Δήμου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με εξειδικευμένους επιστήμονες, αύριο (Τρίτη 10 Οκτωβρίου) – Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας (ώρα 18:00), στην Αίθουσα Μανώλης Αναγνωστάκης του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης.

4 στους 10 εργαζομένους στην Ελλάδα νιώθουν μελαγχολία

«Η ψυχική υγεία είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική μας υγεία, από την παιδική ηλικία ως την ενηλικίωση, και είναι απαραίτητο να δείξουμε την κατάλληλη προσοχή και φροντίδα καθώς όλο και περισσότερα άτομα επηρεάζονται παγκοσμίως από την εκδήλωση ψυχικών ασθενειών. Το να βιώνει κάνεις ψυχική ασθένεια δεν είναι ταυτόσημο με το να νιώθει κακή ψυχική υγεία. Μπορεί ένας άνθρωπος να έχει διαγνωστεί με ένα ψυχικό νόσημα και να εξακολουθεί κατά καιρούς να διανύει περιόδους σωματικής και ψυχικής ευεξίας και ισορροπίας και από την άλλη, κάποιος που δεν έχει διαγνωστεί με ψυχική ασθένεια να μην έχει καλή ψυχική υγεία» αναφέρει η κ. Αξιωτίδου.

Ψυχικές ασθένειες από την παιδική ηλικία

Οι ψυχικές ασθένειες συνήθως, όπως επισημαίνει η κ. Αξιωτίδου, ξεκινούν κατά την παιδική ηλικία ή τη νεαρή ενήλικη ζωή και επιβαρύνουν συνολικά την υγεία και την κατάσταση του ανθρώπου καθώς η πορεία και εξέλιξη της ψυχικής ασθένειας μπορεί να διατηρείται αρκετά συχνά για όλη τη ζωή. Παράλληλα σημειώνει ότι οι ψυχικές διαταραχές είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους αντιμετωπίσιμες εφόσον γίνουν οι σωστές και έγκαιρες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις.

«Οι άνθρωποι που πεθαίνουν λόγω κάποιας ψυχικής νόσου έχουν αυξηθεί σε σχέση με τους συνολικούς θανάτους τα τελευταία χρόνια. Περίπου το 17% του πληθυσμού πάσχει από πιο ήπιες ψυχικές διαταραχές, όπως οι αγχώδεις διαταραχές και οι διαταραχές καταθλιπτικού τύπου. Το 25% των ασθενών που απευθύνεται στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας χρειάζεται κάποιου είδους ψυχιατρική φροντίδα. Επίσης φαίνεται να έχουμε αντίστοιχο ποσοστό παιδιών που εμφανίζουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας και χρειάζονται υποστήριξη από ειδικούς. Στις ΗΠΑ, οι ψυχικές ασθένειες είναι από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα υγείας. Περισσότεροι από 1 στους 5 ενήλικες ζουν με ψυχική ασθένεια. Επίσης 1 στους 5 νέους, ηλικίας 13 έως 18 ετών, κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους αντιμετώπισαν μία ψυχική ασθένεια. Περίπου 1 στους 25 ενήλικες στις ΗΠΑ ζει με τη διάγνωση κάποιας ψυχικής σοβαρής ασθένειας, όπως διπολική διαταραχή ή μείζονα κατάθλιψη ή σχιζοφρένεια» προσθέτει η κ. Αξιωτίδου.

Τα στοιχεία έρευνας στην Ελλάδα

«Μία νέα έρευνα, που έγινε με τη συνεργασία της ΕΥ Ελλάδας, του Εργαστηρίου Πειραματικής Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ και της Hellas ΕΑΡ και στην οποία μετείχαν 329 εργαζόμενοι, κάθε ηλικίας, στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, κατέγραψε πως εντείνονται τα συμπτώματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη, το άγχος και το θυμό» αναφέρει η κ. Αξιωτίδου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας: Μελαγχολία αισθάνονται 4 στους 10 εργαζόμενους και ποσοστό 41% αισθάνεται απαισιοδοξία για το μέλλον (το 2021 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 35%). Αυξημένο εμφανίζεται και το ποσοστό των ανθρώπων που σκέφτηκαν να δώσουν τέλος στη ζωή τους το 2023 φτάνοντας το 2% από το 1,1% το 2022, ενώ 2 στους 10 έχουν αισθήματα αναξιότητας. Αυξήθηκε το ποσοστό των εργαζομένων που εμφανίζουν συμπτώματα άγχους και έτσι 3 στους 4 αισθάνονται εσωτερική ταραχή και νευρικότητα. Επίσης αυξήθηκαν τα ποσοστά εκείνων που βρίσκονται σε υπερένταση από 40% σε 44% και από 8% αυξήθηκε σε 10% το ποσοστό εκείνων που βιώνουν κρίσεις πανικού, 3 στους 10 έχουν ξεσπάσματα θυμού που δεν μπορούν να τα ελέγξουν, ενώ οι εκδηλώσεις θυμού αυξήθηκαν από 70% το 2021 στο 75% το 2023. Επίσης έντονα ήταν και τα φαινόμενα σωματοποίησης, δηλαδή η έκφραση των συμπτωμάτων άγχους μέσα από σωματικά συμπτώματα όπως κεφαλόπονοι.

Το 2% των ανθρώπων στην Ελλάδα σκέφτηκε να βάλει τέλος στη ζωή τους

«Ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο με τον οποίο η πανδημία επηρέασε την ψυχική και σωματική υγεία των νέων δόθηκε στην έκδοση 2022 της έκθεσης «Υγεία με μια ματιά: Ευρώπη» του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» προσθέτει η κ. Αξιωτίδου.

Στην έκθεση αυτή αναφέρεται πως παρόλο που η πανδημία είχε αντίκτυπο στη ζωή σχεδόν όλων, υπήρξαν ιδιαίτερες ανησυχίες για την ψυχική και σωματική υγεία των εκατομμυρίων νέων Ευρωπαίων, των οποίων τα χρόνια της διαμόρφωσης σημαδεύτηκαν από διαταραχές στην εκπαίδευση και στις κοινωνικές τους δραστηριότητες. Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Εσθονία, η Νορβηγία και η Σουηδία, το ποσοστό των νέων που ανέφεραν συμπτώματα κατάθλιψης υπερδιπλασιάστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, φθάνοντας σε επίπεδα επιπολασμού τουλάχιστον διπλάσια από ό,τι στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Πολλά παιδιά και νέοι αφιέρωσαν επίσης σημαντικά λιγότερο χρόνο σε σωματική δραστηριότητα και οι διατροφικές τους συνήθειες επιδεινώθηκαν, ενώ εμφανίστηκαν και ενδείξεις αύξησης του παιδικού υπερβολικού βάρους και της παιδικής παχυσαρκίας σε ορισμένες χώρες. Οι ήδη καταπονημένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας δοκιμάστηκαν από την αυξανόμενη ζήτηση για υποστήριξη της ψυχικής υγείας, σε συνδυασμό με τις διαταραχές στην παροχή φροντίδας κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Περίπου το 50% των νέων Ευρωπαίων ανέφεραν ανεκπλήρωτες ανάγκες για φροντίδα ψυχικής υγείας την άνοιξη του 2021 και ξανά την άνοιξη του 2022. Πολλές χώρες έχουν εφαρμόσει ορισμένα μέτρα για την προστασία και τη φροντίδα της ψυχικής υγείας των νέων, ωστόσο το μέγεθος των επιπτώσεων απαιτεί περαιτέρω δράση ώστε να διασφαλιστεί ότι η πανδημία δεν θα αφήσει μόνιμα σημάδια σε αυτήν τη γενιά.

Η ψυχική υγεία μας αφορά όλους

Η ημερίδα με θέμα «Η Ψυχική Υγεία μας αφορά όλους» έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και την ενημέρωση γύρω από τις ψυχικές ασθένειες και τη σημασία της ψυχικής υγείας. Ειδικοί επιστήμονες θα ενημερώσουν το ευρύ κοινό για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να στηρίξουμε τους ανθρώπους να αντιμετωπίζουν με επιτυχία τα προβλήματα της ζωής, να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στο κοινωνικό τους περιβάλλον, να εργάζονται παραγωγικά και να αντιμετωπίζουν το φυσιολογικό στρες της ζωής. Οι ομιλίες της ημερίδας επιδιώκουν να συμβάλουν στην αλλαγή νοοτροπίας σχετικά με την ψυχική ασθένεια και να προβάλλουν την σημασία της έγκαιρης διάγνωσης, της πρώιμης παρέμβασης και θεραπείας και της εύκολης πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

Στο πλαίσιο της ημερίδας θα μιλήσουν: η Αιμιλία Αξιωτίδου με θέμα «Η Ψυχική Υγεία μας αφορά όλους», η ειδική παιδαγωγός/ζωοθεραπεύτρια Ευγενία Καραζιώτη με θέμα «Πρώιμη παρέμβαση: πόσο σημαντική είναι για την ανάπτυξη και την ψυχική υγεία των παιδιών», ο ψυχίατρος -ψυχοθεραπευτής Πάνος Κουφίδης με θέμα «Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης, της πρώιμης παρέμβασης και θεραπείας και της εύκολης πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας» και η σύμβουλος ψυχικής υγείας, εκπαίδευσης και σταδιοδρομίας Νάνσυ Πιλωνά με θέμα «Βελτίωση της ψυχικής σας υγείας, με απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής».

Γιατί σήμανε συναγερμός στην Ελλάδα από την εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ

Όπως τώρα έγραφε ο Βηματοδότης, συναγερμός έχει σημάνει στις αρχές ασφαλείας της χώρας μας μετά την ανάφλεξη που προκαλεί η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Όπως μαθαίνω η ΕΥΠ, σε συνεργασία με ξένες μυστικές υπηρεσίες και με το ΓΕΕΘΑ παρακολουθούν τις εξελίξεις συστηματικά και ενημερώνουν εγκαίρως όπου χρειάζεται. Ήδη το μεγαλύτερο και ισχυρότερο αμερικανικό πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο Ford (μαζί με τα συνοδευτικά του πλοία) μετακινήθηκε, στις 7.23 το απόγευμα της Δευτέρας από Νοτιοδυτικά της Κρήτης (όπου βρισκόταν) προς το Ισραήλ. Μην ξαφνιαστείτε όμως εάν το δείτε να σταματά στη Σούδα στο περιβόητο κρηπίδωμα Κ-14 προτού πάει στην Ανατολική Μεσόγειο για υποστήριξη.

Οι εξελίξεις στη Γάζα όμως προκαλούν νέο πονοκέφαλο και στον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρη Καιρίδη, καθώς υπάρχει ανησυχία για αύξηση των ροών Παλαιστινίων προς την Ευρώπη. Αν μάλιστα υπάρξει εμπλοκή και του Λιβάνου στη σύγκρουση, μέσω Χεζμπολάχ, τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα. Στον Λίβανο, πέρα από τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, έχουν βρει καταφύγιο και 2,5 εκατομμύρια Σύροι από τον εμφύλιο στην πατρίδα τους. Ήδη, όπως εξηγούσε ο Υπουργός Εσωτερικών της Κύπρου, Κωνσταντίνος Ιωάννου, στη Σύνοδο των MED5 για το μεταναστευτικό στη Θεσσαλονίκη, ο αριθμός των παράνομων θαλάσσιων διελεύσεων από την ακτή του Λιβάνου και της Συρίας προς την Κύπρο βαίνει ανησυχητικά αυξανόμενος.