"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 12/10/23

Αγορά ακινήτων

Έχοντας πάρα πολλές φορές ασχοληθεί με το ζήτημα της στεγαστικής κρίσης και της μεγάλης ανόδου των τιμών πώλησης των κατοικιών, την ίδια ώρα που οι τιμές ενοικίασης σπιτιών είναι εφιαλτικές, κάτι ενδεχομένως ακόμη πιο σοβαρό από τη μεγάλη αύξηση των τιμών πώλησης.

Θα μείνουμε σε μερικά τελευταία στοιχεία. Συγκεκριμένα, με αισθητά ταχύτερο ρυθμό έχουν αυξηθεί οι τιμές των ενοικίων σε σχέση με τις αντίστοιχες αυξήσεις των μισθολογικών απολαβών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Οπως προκύπτει από νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε παγκοσμίως από τη βρετανική εταιρεία Online Mortgage Advisor, ένας μέσος εργαζόμενος στην Αθήνα χρειάζεται σήμερα να δαπανήσει το 55,9% του εισοδήματός του για την πληρωμή του ενοικίου της κατοικίας του. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2018 διαμορφωνόταν στο 42,4%.

Όπως αναφέρεται στην έρευνα που παρουσίασε η Καθημερινή, η Αθήνα εμφανίζει και τη χειρότερη εικόνα σε σχέση με άλλες πόλεις της χώρας, κάτι που εξηγείται από το γεγονός ότι τα ενοίκια έχουν αυξηθεί περισσότερο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η δεύτερη χειρότερη επίδοση εντοπίζεται στην Πάτρα, όπου σήμερα απαιτείται το 46,36% του μισθού, όταν το 2018 απαιτούνταν το 38,56% του μηνιαίου εισοδήματος. Στη Θεσσαλονίκη, χρειάζεται κανείς να δαπανήσει το 53,55% του μισθού του. Σε παγκόσμιο επίπεδο, προκύπτει ότι το 45,5% των πόλεων κατέστη λιγότερο προσιτό για διαβίωση (μέσω της ενοικίασης), δείγμα των προκλήσεων που δημιουργούνται σε πολλές χώρες. Ο υπολογισμός έχει γίνει λαμβάνοντας υπόψη το μέσο μηνιαίο εισόδημα, συγκριτικά με το μέσο κόστος ενοικίασης ενός τ.μ. στο κέντρο της πόλης, με βάση στοιχεία από τη Numbeo.

Το συμπέρασμα αυτό αποτυπώνει, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, ότι τα εισοδήματα των νοικοκυριών δεν έχουν αυξηθεί με τον απαιτούμενο ρυθμό, ώστε να αντισταθμίσουν και να υπερκαλύψουν τις αντίστοιχες αυξήσεις των ενοικίων. Ετσι, στην πράξη, οι συνθήκες διαβίωσης για πολλά νοικοκυριά έχουν επιδεινωθεί σε σχέση με το 2018, παρότι έχει μεσολαβήσει η έξοδος από το μνημόνιο και την κρίση και η οικονομία της χώρας έχει ανακάμψει σημαντικά.

Με βάση τα στοιχεία του τρίτου τριμήνου του 2023, από το δίκτυο ηλεκτρονικών αγγελιών Spitogatos, προκύπτει ότι στην Αττική η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης διαμορφώνεται σε 9,25 ευρώ/τ.μ., αυξημένη κατά 8,2% σε ετήσια βάση. Στο κέντρο της Αθήνας, παρατηρείται αύξηση κατά 10,9% στα 10 ευρώ/τ.μ., ενώ στα νότια προάστια, η μέση τιμή αγγίζει τα 12 ευρώ/τ.μ., όντας υψηλότερη κατά 9,1% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Στα βόρεια προάστια, η αύξηση είναι της τάξεως του 7,7%, στα 10,8 ευρώ/τ.μ.

Εν τω μεταξύ, σε έτερη ανάλυση, της εταιρείας Utility Bidder (με βάση στοιχεία του ΟΟΣΑ), προκύπτει ότι κατά τη δεκαετία 2012-2022 η Ελλάδα εμφανίζει τη μικρότερη αύξηση του μέσου ετήσιου μισθού. Συγκεκριμένα, η αύξηση δεν ξεπερνά το 1,5%, από τις 24.339 ευρώ του 2012 στις 24.709 του 2022, που αποτελεί και τη χειρότερη επίδοση μεταξύ των υπολοίπων χωρών.

Στον αντίποδα, σε χώρες όπως η Αυστρία το μέσο ετήσιο εισόδημα έχει αυξηθεί κατά 24,7%, στην Ιρλανδία κατά 23,8%, στο Βέλγιο κατά 22,9%, στην Ιταλία κατά 20,9% και στην Ισπανία κατά 17,9%.

Άλλη έρευνα …

Θυμίζουμε, πως ανάλογα ήτανε και τα ευρήματα ανάλυσης της Attica Bank, σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ, που δημοσιεύθηκε τις τελευταίες ημέρες.

Σε αυτήν τονίζεται ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση του δείκτη Price-toincome (τιμές προς εισόδημα), που μεταφράζεται σε αυξημένο κόστος στέγασης. «Το ποσοστό επιβάρυνσης του κόστους στέγασης υποδηλώνει πως περίπου το 25% των ελληνικών νοικοκυριών δαπανά πάνω από το 40% του εισοδήματός του για ανάγκες στέγασης, όπως επίσης και το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματος τους, ανάμεσα στα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Το υψηλό ενεργειακό κόστος οδηγεί μεγάλο ποσοστό των νοικοκυριών σε καθυστερήσεις πληρωμών, αλλά και δημιουργεί καταναλωτικές στρεβλώσεις», τονίζεται στην έκθεση.

Παράλληλα, σύμφωνα με την Attica Bank, σε σχέση με το 2015, ο δείκτης τιμών πώλησης προς ενοίκια (Price-toRent), στην Ελλάδα, είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος στην Ε.Ε., κάτι που σημαίνει ότι παρατηρούνται έντονα ανοδικές πιέσεις στις τιμές πώλησης. Οπως σημειώνει και η Online Mortgage Advisor, οι εργαζόμενοι στην Αθήνα έχουν καταγράψει και τη μεγαλύτερη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης σε ό,τι αφορά την απόκτηση κατοικίας. Το 2018, ο μέσος εργαζόμενος μπορούσε να αγοράζει σχεδόν 6 τ.μ. (με βάση το ετήσιο εισόδημά του), αριθμός που υποχώρησε στα 4,2 τ.μ. το 2022. Η διαφορά αυτή είναι άλλη μία απόδειξη του πόσο γρήγορα αυξήθηκαν οι τιμές πώλησης κατοικιών, σε σχέση με τα εισοδήματα, παράγοντας που δεν αποτελεί θετικό οιωνό για τη διατήρηση της ζήτησης στο ίδιο υψηλό επίπεδο και τα επόμενα χρόνια.

H δική μας έρευνα …

Να σχολιάσουμε σχετικά γρήγορα και κάτι άλλο …. Έτσι και αλλιώς ασχολούμαστε αρκετά με την αγορά ακινήτων… Και κάθε φορά που έχουμε ένα θέμα για το ζήτημα ….. μπαίνουμε και κάνουμε μια δική μας γρήγορη έρευνα, βλέποντας αγγελίες. Το κάναμε και χθες. Και για ακόμη μια φορά διαπιστώσαμε πως κάθε φορά που το κάνουμε, η κατάσταση είναι όλο και πιο εκτός ελέγχου, με όλο και υψηλότερες τιμές. Τιμές που σχεδόν μας σοκάρουν, κάνοντας μας να αναρωτιόμαστε πως ο κόσμος βρίσκει τα λεφτά να πληρώνει τέτοια ενοίκια, ακόμη και σε περιπτώσεις μικρών ακινήτων.

Γήρανση

Σε ένα άλλο ζήτημα, έχοντας χαρακτηρίσει το δημογραφικό ως ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ήδη και συνεχίσει να αντιμετωπίζει τα επόμενα χρόνια η χώρα μας. Πολύ ενδιαφέρον είναι τα συμπεράσματα της τελευταίας έκθεσης του ΠΟΥ. Ειδικότερα, το 2024, οι άνω των 65 ετών θα είναι περισσότεροι από τους κάτω των 15 ετών στην Ευρώπη, προειδοποίησε σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος απηύθυνε έκκληση να βελτιωθούν τα μέτρα για να γερνούν οι άνθρωποι με καλή υγεία.

«Μέχρι το 2024, εκτιμάμε ότι ο πληθυσμός των ανθρώπων ηλικίας άνω των 65 ετών θα είναι μεγαλύτερος απ' αυτόν των κάτω των 15 ετών στην περιφέρεια Ευρώπης του ΠΟΥ», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Σε παγκόσμια κλίμακα, αυτό αναμένεται να συμβεί 60 χρόνια αργότερα, γύρω στο 2064, σύμφωνα με τις προβολές του ινστιτούτου Our World in Data.

«Η τάση αυτή είναι συνώνυμη με νέες κοινωνικές, οικονομικές και υγειονομικές προκλήσεις», επισήμανε ο ευρωπαϊκός κλάδος του υγειονομικού οργανισμού, στον οποίο περιλαμβάνονται 53 χώρες, ορισμένες από τις οποίες βρίσκονται στην κεντρική Ασία.

Στο σύνολο της Γηραιάς Ηπείρου, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής είναι συχνά συνώνυμη με κλονισμένη υγεία.

Για να μετριασθεί ο αντίκτυπος της γήρανσης του πληθυσμού, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καλεί τις αρχές να λάβουν μέτρα για να «επιτραπεί στους ηλικιωμένους να διαφυλάξουν και να βελτιώσουν τη σωματική και την ψυχική υγεία τους, την ανεξαρτησία τους, την κοινωνική ευημερία τους και την ποιότητα ζωής τους».

Μεταξύ των συστάσεων που κάνει, ο παγκόσμιος οργανισμός προκρίνει μια ισορροπημένη διατροφή και σωματική άσκηση για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα.

«Μια ακόμη πιο έντονη σωματική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει κατά 35% τον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία», υπογράμμισε ακόμη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Ιταλία

Να κλείσουμε με ένα ενδιαφέρον στατιστικό, με το spread του 10ετούς ιταλικού ομολόγου να αυξάνεται τις προηγούμενες ημέρες πάνω από τις 200 μονάδες βάσης σε σχέση με το γερμανικό (αν και πάλι έχει επιστρέψει χαμηλότερα), για πρώτη φορά από το Μάρτιο. Όλα αυτά με τις αποδόσεις των ομολόγων σε όλη την Ευρώπη να διευρύνονται κάτι το οποίο αναμένεται να συνεχιστεί για αρκετό καιρό, κάτι το οποίο προβληματίζει για το πως θα εξελιχθούνε τα πράγματα το 2024, που έχουμε ένα μεγάλο.