"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 13/07/22

Δες πουθενά .. έτσι

To έχουμε γράψει πάρα πολλές φορές … Θα το επαναλάβουμε και σήμερα … πως ότι και αν λέμε … Ότι προβλέψεις και να υπάρχουνε. Όσο και να θέλουμε να μιλάμε για μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης κτλ … Χώρα χωρίς πληθυσμό από πίσω …. είναι πρακτικά αδύνατο να δει την οικονομία της να ακμάζει. Ειδικά όταν μιλάμε για την Ελλάδα που τα διαρθρωτικά προβλήματα του παραγωγικού μοντέλου περισσεύουνε. Με αυτό το δημογραφικό πρόβλημα είναι σχεδόν στα όρια της αστειότητας να αισιοδοξούμε, για σταθερά υψηλούς μακροπρόθεσμους ρυθμούς ανάπτυξης. Καλή η αισιοδοξία, αλλά δεν είναι έτσι.

Πάμε να δούμε μερικά τελευταία στοιχεία

Τώρα γιατί λέμε όλα τα παραπάνω; Με βάση τα επίσημα στοιχεία, ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε σημαντικά το 2021, αντίστοιχα με τη συρρίκνωση που είχε καταγραφεί στα πέτρινα χρόνια των μνημονίων.

Η περσινή συρρίκνωση, ωστόσο, δεν οφείλεται κυρίως στο brain drain, όπως στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, αλλά στην μεγάλη αύξηση των θανάτων, προφανώς λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, οι οποίοι είναι πολύ περισσότεροι από τις γεννήσεις.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, πέρυσι καταγράφηκαν 143.329 θάνατοι έναντι 131.047 το 2020, ενώ οι γεννήσεις ήταν σχεδόν 60 χιλιάδες λιγότερες (85.303 έναντι 84.764 το 2020).

Συνεπώς, μόνο εκ του λόγου αυτού, ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 58.026 άτομα έναντι μείωσης κατά 46.283 άτομα το 2020.

Παράλληλα, πέρυσι οι Ελληνες που μετανάστευσαν στο εξωτερικό ήταν περισσότεροι κατά 16.796 από τους ξένους που ήρθαν ως μετανάστες στην Ελλάδα.

Ετσι, ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε κατά περίπου 75.000 άτομα και την 1η Ιανουαρίου 2022 ανερχόταν λίγο πάνω από 10,6 εκατομμύρια. Συνολικά, στην τελευταία διετία 2020-21, ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε περισσότερο από 115.000 άτομα.

Όπως αναφέρονταν σε σχετικά δημοσιεύματα, πρέπει να σημειωθεί ότι η τάση μείωσης του πληθυσμού ξεκίνησε το 2011, όταν είχε ξεπεράσει τα 11,1 εκατομμύρια και συνεχίστηκε καθ’ όλη την περίοδο, αν και με βραδύτερους ρυθμούς από το 2016 έως το 2019.

Μείωση του πληθυσμού στην ΕΕ

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο πληθυσμός της ΕΕ μειώθηκε πέρυσι, για δεύτερο συνεχόμενο έτος. Μετά τη μείωση το 2020, η οποία οφειλόταν στον κορονοϊό, πέρυσι μειώθηκε κατά 171.745 άτομα και διαμορφώθηκε στα 446,8 εκατομμύρια από 447 εκατομμύρια ένα χρόνο πριν.

Ο αριθμός των θανάτων στην ΕΕ πέρυσι ήταν αυξημένος κατά 113.000 άτομα σε σχέση με το 2020, ενώ είχε αυξηθεί κατά 531.000 άτομα το 2020. Παράλληλα, οι γεννήσεις το 2021 ήταν σημαντικά λιγότερες από τους θανάτους και συγκεκριμένα κατά περισσότερο από 1,2 εκατομμύρια.

Ετσι, παρά το γεγονός ότι η καθαρή μετανάστευση στην ΕΕ ήταν θετική κατά περισσότερο από 1 εκατομμύριο άτομα, ο πληθυσμός της ΕΕ μειώθηκε.

Ενδιαφέρουσα έρευνα

Σε μια αρκετά ενδιαφέρουσα έρευνα τώρα:

Υπάρχει μια συναρπαστική συζήτηση σχετικά με τις αγορές, τις τιμές και τον πληθωρισμό. Οι εταιρείες αυξάνουν τις τιμές επειδή πρέπει, προκειμένου να συμβαδίσουν με τον πληθωρισμό; Ή, διαισθανόμενες μια ευκαιρία να σημειώσουν υψηλότερα κέρδη, εκμεταλλεύονται ένα πληθωριστικό περιβάλλον για να αυξήσουν τις τιμές, τροφοδοτώντας έτσι τον πληθωρισμό;

Όπως έγραφε το Fortune, νέα έρευνα δείχνει, τουλάχιστον αυτή τη φορά, ότι μπορεί να έχει διαδραματιστεί το τελευταίο σενάριο.

«Τα κέρδη βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από τότε που έχουμε τα δεδομένα για να τα μετρήσουμε με επίσημο τρόπο – τη δεκαετία του 1950», λέει ο Mike Konczal, διευθυντής του προγράμματος μακροοικονομικής ανάλυσης στο Ινστιτούτο Ρούσβελτ, μια αριστερή δεξαμενή σκέψης με έδρα τη Νέα Υόρκη. Είναι συν-συγγραφέας της έκθεσης «Prices, profits, and power» (Τιμές, κέρδη και εξουσία). Ένα εύρημα: τα καθαρά περιθώρια κέρδους αυξήθηκαν από ετήσιο μέσο όρο 5,5% από το 1960 έως το 1980 σε μέσο όρο 6% κατά τη δεκαετία του 2010, και στη συνέχεια σε 9,5% το 2021.

Τα υψηλότερα markups (προσαυξήσεις) δεν μεταφράζονται απαραίτητα σε υψηλότερα περιθώρια κέρδους (λειτουργικά ή καθαρά περιθώρια), αλλά το 2021 αυτό συνέβη. Τα markups το 2021 ήταν «στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί και συνιστούν και τη μεγαλύτερη αύξηση ενός έτους», αναφέρει η έκθεση. Τα ευρήματα βασίζονται σε δεδομένα όπως οι καταθέσεις εγγράφων των εταιρειών στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και οι εκθέσεις των μετόχων που συλλέχθηκαν από την Compustat για τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες μεταξύ 1955 και 2021. «Αυτό μας δίνει αρχικά 586.504 παρατηρήσεις σε επίπεδο επιχείρησης, με 11.490 παρατηρήσεις από επιχειρήσεις το 2021», σύμφωνα με την έκθεση.

Η έκθεση εξηγεί πως η προσφορά και η ζήτηση συνέβαλαν ασφαλώς στον πληθωρισμό και τις αυξήσεις σε όλους τους κλάδους το 2021. Αλλά οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης τις τάσεις των ανατιμήσεων πριν από την πανδημία. «Οι επιχειρήσεις που βρίσκονταν ήδη στην κορυφή της κατανομής το 2019 αύξησαν ακόμη περισσότερο τα markups τους», λέει ο Konczal. «Θα μπορούσατε να το θεωρήσετε ως το ότι οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι. Οι επιχειρήσεις που ήταν ήδη πολύ κερδοφόρες επωφελήθηκαν ακόμη περισσότερο».

Ο ίδιος συνεχίζει: «Νομίζω ότι είναι ένα μικρό μέρος της ιστορίας, αλλά είναι πραγματικά σημαντικό ότι οι εταιρείες αύξησαν καιροσκοπικά τις τιμές το 2021», λέει ο Konczal. «Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τι συνέβη, ως γεγονός. Υπάρχουν επίσης ανησυχίες για τα ίδια κεφάλαια ότι αυτά τα κέρδη δεν πρόκειται να επενδυθούν αλλά απλώς θα δοθούν σε μπόνους στους μετόχους».

Και συνεχίζει: «Τώρα, ορισμένοι οικονομολόγοι μπορεί να διαφωνούν ότι οι επιχειρήσεις με υψηλά markups το 2019 είχαν αναγκαστικά ισχύ στην αγορά ή βρίσκονταν σε θέση ισχύος στην οικονομία, και αυτή είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση. Αλλά κάτι συμβαίνει με τις επιχειρήσεις με πολύ υψηλά markups ακριβώς πριν από την κρίση, ό,τι κι αν ήταν αυτό που τους επέτρεψε να αυξήσουν περισσότερο. Θα ήθελα να δω περισσότερες έρευνες σε αυτό το θέμα».

ΗΠΑ – Αγορά εργασίας

Με τις συζητήσεις γύρω από την παγκόσμια οικονομία αν συνεχίζονται. Πάμε τώρα στις ΗΠΑ και μερικά στοιχεία από την αγορά εργασίας. Οφείλουμε να παραδεχθούμε σε μια νέα ιδιαίτερη εποχή. Το λέμε αυτό γιατί την ώρα που υπάρχει όλη αυτή η συζήτηση για ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας, η ανεργία στις περισσότερες χώρες μειώνεται. Και όλα αυτά την ίδια ώρα που είναι πολύ έντονο και το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού, με πολλούς από τους κλάδους (με τελευταίο πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την τουριστική βιομηχανία) να έχουνε ξεμείνει από εργαζομένους.

Αναφορικά λοιπόν με την αμερικανική αγορά εργασίας, είναι ιστορικό πως κατά τη διάρκεια της περιόδου Μάρτιος 2020 – Απρίλιος 2020 (δηλαδή το ξέσπασμα της πανδημίας), 22εκ εργαζόμενοι έχασαν την εργασία τους. Και από τότε 21,5εκ έχουνε επιστρέψει, το οποίο χαρακτηρίζεται ως το μεγαλύτερο «comeback» αγοράς εργασίας στην ιστορία!!!

ΗΠΑ – Αγορά εργασίας (2)

Και αφού πιάσαμε τα της αμερικανικής αγοράς εργασίας. Να κρατήσουμε πως ο δείκτης ανεργίας διαμορφώνεται στο 3,6%, το οποίο είναι το χαμηλότερο ποσοστό από το ξέσπασμα της πανδημίας. Μάλιστα είναι μόλις 0,1% μεγαλύτερη από την επίδοση του 3,5% του Φεβρουαρίου του 2020, που ήτανε και η χαμηλότερη ανεργία των τελευταίων 50 ετών!!! Είπαμε σε μια εποχή που βλέπουμε πραγματικά πολύ περίεργα - αντιφατικά πράγματα.