"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 13/10/22

Ελληνική Πραγματικότητα …

Εν μέσω της ενεργειακής κρίσης και της έξαρσης του πληθωρισμού, σχεδόν καθημερινά παρουσιάζουμε συγκεκριμένα στατιστικά και διάφορους αριθμούς. Πάμε σήμερα να δούμε μια ακόμη ενδιαφέρουσα έρευνα, με όχι και τόσο ευχάριστα συμπεράσματα για τη χώρα μας.

Πανάκριβα λοιπόν σε σχέση με το πραγματικό τους εισόδημα πληρώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά το ρεύμα και το φυσικό αέριο ακόμη και μετά τις υψηλές επιδοτήσεις, που συμβαίνει να είναι οι υψηλότερες στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την έκθεση του ACER (Σύνδεσμος των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ε.Ε.) η Ελλάδα εμφανίζει το 2022 το τρίτο υψηλότερο κόστος οικιακού ρεύματος σε ολόκληρη την Ευρώπη, μετά την Πορτογαλία και τη Νορβηγία, και το τρίτο υψηλότερο για φυσικό αέριο, μετά τη Βουλγαρία και τη Γερμανία, σε σχέση με το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών. Βεβαίως η Ελλάδα και προ κρίσης ήταν στις πρώτες θέσεις στον ευρωπαϊκό κατάλογο της ακρίβειας, όμως τα στοιχεία δείχνουν επιδείνωση από το 2020, που βρισκόταν στην πέμπτη θέση. Σύμφωνα με την έκθεση του ACER το ποσοστό εισοδήματος που δαπανούν τα ελληνικά νοικοκυριά για να πληρώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος το 2022 υπερβαίνει το 6% από λίγο πάνω από 4% που ήταν το 2020, και είναι το υψηλότερο μετά την Πορτογαλία (προσεγγίζει το 8%) και τη Νορβηγία (πάνω από 7%). Μάλιστα, ο ACER αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα προσφέρει τις υψηλότερες επιδοτήσεις με όρους ΑΕΠ, που ξεπερνούν το 3,5%.

Με βάση τα στοιχεία της έρευνας που παρουσίασε η Καθημερινή, Την τρίτη θέση καταλαμβάνει η Ελλάδα –πίσω από τη Βουλγαρία και τη Γερμανία αυτή τη φορά– και για το ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος που δαπανάται για τους λογαριασμούς φυσικού αερίου, με το ποσοστό να διαμορφώνεται το 2022 περίπου στο 13% από 3% το 2020. Με τους χαμηλούς μισθούς και όχι με τις τιμές αυτές καθαυτές του ρεύματος και του φυσικού αερίου συνδέουν αρμόδια κυβερνητικά στελέχη το υψηλό ποσοστό πραγματικού εισοδήματος που καταβάλλουν τα ελληνικά νοικοκυριά. «Δουλεύουμε για να αυξηθούν οι μισθοί μέσω της ανάπτυξης», σημειώνουν στην «Κ», παρατηρώντας πάντως ότι πρόκειται για ένα διαχρονικό φαινόμενο, σχολιάζοντας την έκθεση του ACER.

Δεν είναι όμως μόνον αυτές οι αρνητικές πρωτιές της χώρας. Η Ελλάδα ήταν το 2021 η χώρα με τη λιγότερη διείσδυση των έξυπνων μετρητών και μάλιστα σε απόσταση από την αμέσως επόμενη χώρα, την Πολωνία, με βαθμό διείσδυσης κοντά στο 15%. Το ποσοστό διείσδυσης έξυπνων μετρητών στην Ελλάδας είναι μόλις 3% έναντι 54% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με τον ACER να επισημαίνει ότι η έλλειψη έξυπνων μετρητών αποτελεί εμπόδιο στην ενισχυμένη συμμετοχή των καταναλωτών στην αγορά. Το κατά πόσον θα αλλάξει η εικόνα για τη χώρα θα εξαρτηθεί από το πόσο γρήγορα θα προχωρήσει ο διαγωνισμός για την αντικατάσταση 7,5 εκατ. μετρητών περί του 1 δισ. ευρώ που επανεκκίνησε ο ΔΕΔΔΗΕ τον Μάρτιο του 2021 σε συνέχεια μιας μακράς διαδικασίας που καρκινοβατούσε από το 2014.

Η Ελλάδα κατείχε το 2020 την πρώτη θέση στη λίστα ευρωπαϊκών χωρών με τις περισσότερες διακοπές ρεύματος λόγω οφειλών, αλλά και πρώτη στη λίστα με τις υψηλότερες ληξιπρόθεσμες οφειλές ευάλωτων καταναλωτών, που έφτασαν το 50% έναντι 14,6% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Αρνητική είναι η κατάταξη της χώρας το 2020 και σε σχέση με τις δυνατότητες των καταναλωτών να θερμαίνουν τα σπίτια τους, οι οποίες εύλογα θα έχουν επιδεινωθεί μετά την ενεργειακή κρίση. Η χώρα μας κατείχε το 2020 την τρίτη χειρότερη θέση μετά τη Βουλγαρία και την Κύπρο.

Ενδιαφέρον πίνακας

Σε έναν τώρα πραγματικά ενδιαφέρον πίνακα, που είχε σε άρθρο του κ. Δημήτρη Στεργίου στον Οικονομικό Ταχυδρόμο. Σε αυτόν παρουσιάζεται η πορεία των άμεσων και έμμεσων φόρων, με εμφανή την αύξηση των έμμεσων σε σχέση με τους άμεσους φόρους, κάτι το οποίο δε θα έπρεπε να συμβαίνει.  Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Στεργίου, η επιστημονική τεκμηρίωση της άδικης φορολογίας στη χώρα μας.

Ας μείνουμε σε αυτό

Non stop η κατάσταση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, με θεωρητικά αλλά και πρακτικά σε μια όλο και πιο μπερδεμένη κατάσταση, με γενίκευση του πολέμου. Ωστόσο εμείς θα μείνουμε στη χθεσινή δήλωση του Πούτιν πως είναι ανοιχτός στην αποστολή αερίου στην Ευρώπη. Και έστω και αν ο τρόπος που πρότεινε (μέσω Nord Stream 2 - Turkish Stream) δε γίνεται αποδεχτός από τους ευρωπαίους. Την αναφορά αυτήν την κρατάμε. Το πιθανότερο είναι πως τίποτα δε θα γίνει. Και πως στην αγωνία μας να βρούμε θετικές ειδήσεις, εστιάζουμε σε αυτήν την δήλωσε. Αλλά ποτέ κανείς δεν ξέρει, θέλοντας πάντα να πιστεύουμε πως ειδικά όσο πλησιάζει ο χειμώνας, θα βρεθεί στο τέλος άκρη…

Αυτό είναι πραγματικά θετική είδηση…

Βέβαια να μην παραβλέπουμε και κάτι άλλο. Πως με βάση όλα τα επίσημα νούμερα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τον τελευταίο καιρό, η Ευρώπη και χώρες όπως η Γερμανία έχουνε ήδη βρει άκρη με το φετινό χειμώνα, έχοντας αποθηκεύσει πολύ μεγάλες ποσότητες, ικανές να αντιμετωπίσουνε μέχρι και το οριστικό κλείσιμο της ροής ενέργειας από τη Ρωσία. Και αν παραπάνω, με τις δηλώσεις του Πούτιν, προσπαθούμε να γίνουμε αισιόδοξοι. Αυτή η είδηση είναι αποδεδειγμένα θετική. Μια είδηση που δε θα πρέπει να την παραβλέπουμε…

Χαμηλή εξάρτηση της Ελλάδας

Και παραμένοντας στα ενεργειακά, να μην ξεχνάμε και την πρόσφατη ανάλυση της UBS, την οποία επικαλέστηκε χθες και ο Economist, σε αναλυτικό άρθρο για την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη και ποιες χώρες βρίσκονται σε δυσκολότερη θέση. Την εξάρτηση πέντε χωρών – της Τσεχίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Ελλάδας – από το ρωσικό εισαγόμενο αέριο είχανε μελετήσει προσφάτως οι αναλυτές της UBS σε έκθεσή της, με στόχο να αξιολογήσει τα τρωτά σημεία που σχετίζονται με πιθανή διακοπή των ροών ρωσικού αερίου.

Όπως αναφέρονταν στην έκθεση της UBS οι χώρες αυτές εμφανίζουν ένα πολύ αποκλίνον μείγμα διαθέσιμης ενέργειας. Με βάση τα στοιχεία του 2020, η Ουγγαρία ξεχωρίζει με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από εισαγόμενο αέριο από τη Ρωσία – με το ρωσικό αέριο να αντιπροσωπεύει το 27% της εγχώριας
 

χρήσης ενέργειας. Η δεύτερη πιο εκτεθειμένη χώρα είναι η Τσεχία , όπου το 18% των ενεργειακών αναγκών καλύπτεται από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου.

Οι υπόλοιπες χώρες εμφανίζουν πολύ  μικρότερη έκθεση: η Ρουμανία, η Πολωνία και η Ελλάδα καλύπτουν μόνο το 7-9% των ενεργειακών τους αναγκών από ρωσικό αέριο – έτσι αυτές οι οικονομίες έχουν μεγαλύτερη ικανότητα να προσαρμοστούν αν σταματήσουν οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου.

Οι αναλυτές της UBS ανέφεραν πως η Πολωνία δεν λαμβάνει πλέον απευθείας ρωσικό αέριο από τα τέλη Απριλίου, προσθέτοντας ότι υπάρχουν δύο χώρες με πλωτούς τερματικούς σταθμούς LNG: η Πολωνία και η Ελλάδα (Świnoujście και Ρεβυθούσα), οι οποίες ήδη λαμβάνουν LNG από τις ΗΠΑ και το Κατάρ.

«Τονίζουμε τη σχετικά υψηλή εξάρτηση από στερεά καύσιμα στο συνολικό ενεργειακό μείγμα στην Πολωνία και την Τσεχία (30-40%) δεδομένου του ρόλου του άνθρακα. Η Τσεχία και η Ουγγαρία έχουν το υψηλότερο μερίδιο πυρηνικής ενέργειας (16-19%), ενώ η Ελλάδα καλύπτει περισσότερο από το 50% των ενεργειακών της αναγκών από προϊόντα πετρελαίου» προσθέτουν οι αναλυτές της τράπεζας, αναφέροντας ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας διαδραματίζουν τον μεγαλύτερο ρόλο στη Ρουμανία (19%).