|
Πληθωρισμός
Θα ξεκινήσουμε με το
μεγάλο πρόβλημα του πληθωρισμού και τα ενδιαφέροντα
συμπεράσματα σχετικής έρευνας που δείχνουνε τις επιπτώσεις.
Οι ανατιμήσεις και η ακρίβεια σε βασικά είδη τροφίμων
αλλάζει τις διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών,
αναγκάζοντάς τους να επιλέγουν προϊόντα με χαμηλότερη
θρεπτική αξία, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται σε αρκετές
περιπτώσεις η υγεία τους, σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου
Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Συγκεκριμένα, η
ακρίβεια στα λαχανικά, τα φρούτα, το ελαιόλαδο,
τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά και στο κρέας, έχει στρέψει
τους καταναλωτές κατά κύριο λόγο στους υδατάνθρακες
(μακαρόνια, ρύζι), ενώ ανησυχία προκαλεί το εύρημα της
έρευνας για το αλκοόλ, στην κατανάλωση του οποίου, παρά τις
ανατιμήσεις, παρατηρείται αύξηση.
Σημαντικές αλλαγές
στη διατροφή των Ελλήνων την τελευταία δεκαετία, όσον αφορά
στις δαπάνες και την κατανάλωση, καταδεικνύει η έρευνα,
σύμφωνα με την οποία η κατά κεφαλήν δαπάνη σε είδη
παντοπωλείου διαμορφώθηκε το 2022 στα 1.825 ευρώ, μειωμένη
κατά 5,8% σε σχέση με το 2009, τη χρονιά πριν την έναρξη της
πρώτης δημοσιονομικής κρίσης.
Σε σχέση με το 2021,
η συνολική δαπάνη σε είδη παντοπωλείου αυξήθηκε κατά 3,10%,
κάτι που αποδίδεται, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, στον συνδυασμό των
ανατιμήσεων και της μείωσης στον όγκο αγορών των
νοικοκυριών.
Με βάση τα στοιχεία
αυτά, εκτιμάται ότι η συνολική δαπάνη των Ελλήνων για είδη
παντοπωλείου το 2022 ανέρχεται σε 20,28 δισ. ευρώ (έναντι
22,10 δισ. ευρώ το 2009). Το ποσό αυτό περιλαμβάνει μόνο τη
δαπάνη των Ελλήνων καταναλωτών (π.χ. όχι τη δαπάνη μέσω
Ho.Re.Ca., τουρισμού, εστίασης κ.ά.) και αφορά μόνο στα είδη
παντοπωλείου (π.χ. δεν περιλαμβάνονται λοιπά είδη που
βρίσκονται σε καταστήματα σούπερ μάρκετ, όπως γραφική ύλη,
είδη για κατοικίδια, βρεφικό γάλα, είδη bazaar, καλλυντικά,
καπνός κλπ).
Κόβουν το κρέας,
αυξάνουν όσπρια και ξηρούς καρπούς
Μειώνουν το κρέας,
αυξάνουν τα όσπρια
Στην έρευνα
καταγράφονται οι αλλαγές στην οικονομική δαπάνη κατά κεφαλήν
ανά κατηγορία την περίοδο 2009-2022, καθώς επίσης και οι
αλλαγές στις ποσότητες που αγοράζονται και καταναλώνονται.
Συγκεκριμένα, τα
στοιχεία της μηνιαίας χρηματικής δαπάνης δείχνουν αύξηση στη
δαπάνη των αγορών σε βασικές πηγές υδατανθράκων, ενδεικτικά
αύξηση της δαπάνης για ψωμί και είδη αρτοποιίας 12%.
Επίσης, δείχνουν
μείωση της δαπάνης για πηγές πρωτεΐνης (ενδεικτικά, στο
μοσχαρίσιο κρέας μείωση 18% και στο κρέας από αιγοπρόβατα
μείωση 40%), μείωση της δαπάνης σε γαλακτοκομικά (στο νωπό
φρέσκο γάλα μείωση 30%), μείωση της δαπάνης για ελαιόλαδο
17%, μείωση της δαπάνης για φρούτα 7%, για λαχανικά 43%,
αλλά αύξηση στα όσπρια κατά 44% και στους ξηρούς καρπούς
κατά 48%. Μείωση καταγράφεται στη δαπάνη για μη αλκοολούχα
ποτά κατά 9%, αλλά αύξηση της δαπάνης για αλκοολούχα ποτά
κατά 68%.
Περικοπές και στην
ποσότητα
Ακόμα πιο
ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία της μηνιαίας κατανάλωσης σε
ποσότητες, τα οποία καταγράφουν μεγάλες μεταβολές πλέον σε
επίπεδο διατροφής.
Συγκεκριμένα,
καταγράφεται σταθερή τάση στις κύριες πηγές υδατανθράκων, με
τη μηνιαία κατανάλωση κατά κεφαλήν σε ψωμί και είδη
αρτοποιίας να παρουσιάζει μείωση κατά 6% σε περίπου 4 κιλά
μηνιαίως. Επίσης, μείωση στην κατανάλωση των βασικών ζωικών
πρωτεϊνών κατά περίπου 16%, με περίπου 1 κιλό λιγότερο κρέας
μηνιαίως, με εξαίρεση τα πουλερικά τα οποίαπαρουσιάζουν
αύξηση (είναι άλλωστε πιο οικονομική λύση).
Αύξηση παρουσιάζουν
οι φυτικές πρωτεΐνες και ειδικά τα όσπρια. Την ίδια ώρα,
μείωση καταγράφεται στα γαλακτοκομικά και ιδιαίτερα στο
φρέσκο γάλα κατά 41%, με εξαίρεση το γάλα με χαμηλά λιπαρά
και τα αυγά, μείωση στην κατανάλωση ελαιόλαδου κατά περίπου
30%, μείωση στα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά κατά 15%
περίπου, με μείωση κατά 1 κιλό λιγότερο ανά μήνα τόσο σε
φρούτα, όσο και σε λαχανικά, κάτι που όμως εν μέρει
αποδίδεται στη σπατάλη τροφίμων της δεκαετίας του 2000.
Επίσης, καταγράφεται
μείωση για τα μη αλκοολούχα ποτά με περίπου 1 λίτρο λιγότερα
αναψυκτικά ανά μήνα κατά κεφαλήν, αλλά και αύξηση για τα
αλκοολούχα ποτά, κάτι που σχετίζεται όμως με μεγαλύτερη
κατανάλωση κατ’ οίκον έναντι της κατανάλωσης σε χώρους
εστίασης.
Σε ό,τι αφορά τη
μέση τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής το 2022 σε σχέση με το
2009, όπως προκύπτει από την έρευνα, οι μεγαλύτερες αυξήσεις
καταγράφονται στους ξηρούς καρπούς κατά 61%, στα μαρούλια
κατά 64% και στον καφέ κατά 54%, ενώ οι μεγαλύτερες μειώσεις
καταγράφονται στο συντηρημένο γάλα (-18%), στα μεταλλικά
νερά (-30%) και στα πουλερικά (-4%).
Να σημειωθεί,
παράλληλα, ότι τα τελευταία χρόνια, η κάλυψη των αναγκών των
νοικοκυριών από ίδια παραγωγή, η οποία αφορά κατά κανόνα
στις αγροτικές περιοχές, έχει μειωθεί σημαντικά, με εξαίρεση
μεμονωμένα προϊόντα και κυρίως το ελαιόλαδο. |
|
Πληθωρισμός & Νέοι
Ο πληθωρισμός και οι
επιπτώσεις του θα έχουνε την τιμή τους σήμερα. Σε μια άλλη
έρευνα λοιπόν, σε διαχρονικά brands στρέφουν το ενδιαφέρον
τους οι σημερινοί έφηβοι, έχοντας ως κριτήριο την ποιότητα,
τις τάσεις αλλά και την τιμή, διαψεύδοντας με αυτό τον τρόπο
την πεποίθηση ότι μόνο οι ενήλικες καταναλωτές προσέχουν τις
δαπάνες τους.
Έρευνα που
καταγράφει κάθε σεζόν τις καταναλωτικές συνήθειες 9.193
εφήβων με μέσο όρο ηλικίας τα 15,7 έτη, έκανε λόγο το φετινό
φθινόπωρο για σταθερές τάσεις της μόδας, της τεχνολογίας και
της προτίμησης των εμπορικών σημάτων, επισημαίνοντας
παράλληλα ότι για πρώτη φορά αποτυπώνεται μείωση κατά 1% των
λεγόμενων και «αυτοαναφερόμενων» αγορών των εφήβων στις ΗΠΑ,
που έπεσαν στα 2.316 δολάρια.
Τι αγοράζουν οι
έφηβοι
Σύμφωνα με την 46η
εξαμηνιαία μελέτη«Taking Stock With Teens» της επενδυτικής
τράπεζας και εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Piper
Sandler Companies σε συνεργασία με την DECA, δεν κινήθηκαν
όλες οι κατηγορίες προϊόντων σε χαμηλότερα επίπεδα από την
προηγούμενη έκθεση. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των
δαπανών για καλλυντικά που εκτοξεύθηκε κατά 33%.
Η έρευνα “Taking
Stock With Teens” της Piper Sandler είναι ένα εξαμηνιαίο
ερευνητικό πρόγραμμα που συγκεντρώνει πληροφορίες από 9.193
εφήβους.
Η Nike διατηρεί τη
θέση της ως η αγαπημένη μάρκα των εφήβων σε υποδήματα και
ενδύματα για 12η χρονιά, με 61% και 35% αντίστοιχα. Μετά τη
Nike, η δεύτερη αγαπημένη μάρκα υποδημάτων των εφήβων ήταν η
Converse (9%), ακολουθούμενη από την Adidas (7%).
Η Lululemon
αναδείχθηκε δεύτερη (6%) αγαπημένη μάρκα ένδυσης των εφήβων
μετά τη Nike, ακολουθούμενη από την American Eagle (4%). Η
Shein και η Pacsun συμπλήρωσαν την πρώτη πεντάδα, με ποσοστό
3% η καθεμία.
Η Sephora (37%)
ξεπέρασε την Ulta Beauty (32%) και έγινε ο νούμερο ένα
προτιμώμενος προορισμός για αγορές ομορφιάς. Η Target
κατέλαβε την τρίτη θέση (8%), ακολουθούμενη από τη Walmart
και την Amazon (και οι δύο στο 5%).
Πού οδήγησε τους
εφήβους η ακρίβεια
Από την έρευνα του
φθινοπώρου του 2022, οι προτιμήσεις των καναλιών αγορών
μεταξύ των εφήβων έχουν μετατοπιστεί προς τις προσφορές
(αύξηση 545 μονάδες βάσης σε σχέση με το προηγούμενο έτος)
και τα ηλεκτρονικά καταστήματα (αύξηση 121 μονάδες βάσης σε
σχέση με το προηγούμενο έτος). Έτσι η Amazon κατατάσσεται ως
η αγαπημένη (59%) ιστοσελίδα ηλεκτρονικών αγορών των εφήβων,
με τη Shein (7%) να πέφτει στη δεύτερη θέση.
Ταυτόχρονα, οι
προτιμήσεις τους οδήγησαν από τα εξειδικευμένα/ θεματικά
καταστήματα (μείωση 162 μονάδες βάσης σε ετήσια βάση), τα
discount (μείωση 440 μονάδες βάσης σε ετήσια βάση) και τα
outlet (μείωση 81 μονάδες βάσης).
Δεν υπαναχωρούν από
τα εδραιωμένα brands, απλώς καταναλώνουν λιγότερο. Αυτό
σημαίνει πως οι έφηβοι ξοδεύουν 4% λιγότερα χρήματα για
ρούχα – στα 563 δολάρια ετησίως – σε σύγκριση με πέρυσι, με
τις γυναίκες να υπερβαίνουν τις δαπάνες των ανδρών κατά
περίπου 180 δολάρια.
Ομοίως, το iPhone
συνεχίζει να βασιλεύει, καθώς το 87% των εφήβων έχουν ήδη
στην κατοχή τους ένα, ενώ το 88% αναμένουν ότι το iPhone θα
είναι και η επόμενη συσκευή τους. Οι φορητές συσκευές
εξάλλου παραμένουν η νούμερο 1 προτιμώμενη μέθοδος για την
εξυπηρέτησή τους (μερίδιο 50%) αλλά και για την ολοκλήρωση
αγορών.
Το TikTok βελτιώθηκε
κατά 80 μονάδες βάσης σε σύγκριση με την άνοιξη του 2023 ως
η αγαπημένη κοινωνική πλατφόρμα μεταξύ των εφήβων. Το Snap
κατέλαβε τη δεύτερη θέση, ακολουθούμενο από το Instagram.
«Η έρευνά μας
αποκαλύπτει τα πρώτα σημάδια επιβράδυνσης των δαπανών των
εφήβων», σχολίασε σχετικά ο Edward Yruma, ανώτερος αναλυτής
της Piper Sandler. «Ο πληθωρισμός σε ποσοστό 9% έφτασε να
τους απασχολεί πάρα πολύ, με τη φυλετική ισότητα (7%) και το
περιβάλλον (18%) να βρίσκονται επίσης στην ατζέντα τους». |
|
Πληθωρισμός και
πείνα
Σε μια ακόμη
ενδιαφέρουσα διεθνή έρευνα για τις μεγάλες επιπτώσεις του
πληθωρισμού στις κοινωνίες. Τα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού και
το αυξημένο κόστος ζωής συμβάλλουν στην παγκόσμια πείνα,
σύμφωνα με έρευνα σε 16 χώρες που ανατέθηκε από την
ανθρωπιστική οργάνωση World Vision International.
Σημειώνεται πως η
έρευνα, η οποία πραγματοποιείται ενόψει της Παγκόσμιας
Ημέρας Διατροφής τη Δευτέρα, διαπίστωσε ότι το 59% των
γονέων που ερωτήθηκαν ανησυχούσαν πολύ για την πείνα των
παιδιών και τον υποσιτισμό στις οικογένειές τους, με το 46%
να ανησυχεί για την εύρεση χρημάτων για να αγοράσει φαγητό.
Διαπίστωσε επίσης
ότι το 37% των γονέων είπε ότι τα παιδιά τους δεν ήταν σε
θέση να λαμβάνουν σωστή διατροφή κάθε μέρα και το 21% είπε
ότι τα παιδιά τους πείνασαν τον τελευταίο μήνα.
Το ποσοστό των
παιδιών που πηγαίνουν για ύπνο πεινασμένα αυξάνεται στο 38%
στις χώρες με χαμηλό εισόδημα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το
18% των ερωτηθέντων είπε ότι ένα παιδί έχει πάει για ύπνο
πεινασμένο στο σπίτι του.
«Η πείνα είναι ένα
παγκόσμιο πρόβλημα και δεν περιορίζεται σε καμία χώρα ή
μέρος του πλανήτη», δήλωσε ο Αντριου Μόρλι, πρόεδρος της
World Vision International.
Στην έρευνα, που
διεξήχθη από την Ipsos, συμμετείχαν περισσότερα από 14.000
άτομα όλων των εισοδηματικών επιπέδων.
Μεταξύ των
ερωτηθέντων που είπαν ότι τα παιδιά τους πήγαν για ύπνο
πεινασμένα, το 46% ανέφερε τον πληθωρισμό και το κόστος ζωής
ως τον κύριο λόγο. Οι επόμενοι δύο πιο συνηθισμένοι λόγοι
που αναφέρθηκαν ήταν το χαμηλό εισόδημα των νοικοκυριών
(39%) και η έλλειψη εστίασης της κυβέρνησης στον τερματισμό
της πείνας (25%).
Η άνοδος των τιμών
έχει επηρεάσει τις οικονομίες σε όλο τον κόσμο λόγω
παραγόντων όπως οι διακοπές που σχετίζονται με την πανδημία
στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και οι επιπτώσεις του
πολέμου στην Ουκρανία. Ο επίμονα υψηλός πληθωρισμός ήταν η
μεγαλύτερη οικονομική ανησυχία των οικονομολόγων φέτος,
σύμφωνα με δημοσκοπήσεις του Reuters.
Οι 16 χώρες
περιελάμβαναν την Αυστραλία, το Μπαγκλαντές, τη Βραζιλία, τη
Βρετανία, τον Καναδά, τη Γερμανία, την Ιαπωνία, το Μεξικό,
το Περού, τις Φιλιππίνες, τη Νότια Κορέα και τις Ηνωμένες
Πολιτείες όπου η Ipsos ρώτησε περίπου 1.000 ενήλικες σε κάθε
χώρα. Στο Τσαντ, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Ιράκ και
το Μαλάουι, ρώτησε περίπου 500 άτομα σε κάθε χώρα.
Ο πληθωρισμός και το
αυξημένο κόστος ζωής ήταν η πιο αναφερόμενη αιτία παιδικής
πείνας σε 11 από τις 16 χώρες, φτάνοντας στο υψηλό του 70%
στο Μπαγκλαντές. Αλλά πλούσιες χώρες όπως ο Καναδάς (68%), η
Αυστραλία (66%) και η Βρετανία (66%) ανέφεραν επίσης τις
υψηλότερες τιμές ως κύρια αιτία. |
