"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 14/02/24

Πολύ σοβαρό θέμα

Θα ξεκινήσουμε με ένα θέμα που θα παραδεχθούμε πως δεν γνωρίζαμε. Διαβάσαμε για πρώτη φορά για αυτό στην Ημερησία. Λαμβάνοντας υπόψη τα χρήματα που φαίνεται να χάνονται για το ελληνικό δημόσιο, ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα. Είναι χαρακτηριστικό πως υπήρξαν σχετικές συζητήσεις και κατά τη χθεσινή συνάντηση κυβέρνησης – Αγροτών στο Μαξίμου, ένα ζήτημα που επαναλαμβάνουμε πως δεν το γνωρίζαμε, αν και σε αυτή τη χώρα σχεδόν τίποτα πια δε μας εντυπωσιάζει.

Όπως λοιπόν έγραφε και η Ημερησία σε άρθρο της. Αναλυτές και παράγοντες που είναι σε θέση να γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα αναφέρουν ότι ένα από τα κομβικής σημασίας ζητήματα είναι οι ελληνοποιήσεις αγροτικών προϊόντων.  

Είναι ψηλά στην ατζέντα των αγροτών ενώ παράλληλα το βλέπει ζεστά και η κυβέρνηση, αφού εκτός του ότι πλήττεται η ελληνική παραγωγή και οι ελληνικές επιχειρήσεις, χάνονται και τεράστια ποσά για το ελληνικό δημόσιο, κυρίως από τον ΦΠΑ.

Όμως το εν λόγω θέμα δεν είναι μόνο ελληνικό, αφού οι απάτες ΦΠΑ τύπου Carousel (εξαφανισμένος έμπορος) είναι το πιο σύνηθες φορολογικό αδίκημα στην ΕΕ και σε ετήσια βάση υπάρχει απώλεια εσόδων πάνω από 50 δις ευρώ για τα Κράτη Μέλη, σύμφωνα με τα στοιχεία την Europol.

Για παράδειγμα το 2017 η Ελλάδα δήλωσε εισαγωγές 21.192 τόνους και η Βουλγαρία, αντίστοιχα εξαγωγές προς Ελλάδα, 48.067 τόνους για την ίδια χρονιά και το ίδιο προϊόν. Πρόκειται για διαφορά 26.875 τόνων που μεταφράζεται σε περίπου 1.280 φορτία, δηλαδή γύρω στα 5 αδήλωτα φορτηγά την ημέρα.

Ο ΦΠΑ που γίνονταν κότερα και βίλες 

Και βέβαια η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει ουραγός σε τέτοιου είδους … απάτες, αφού δυστυχώς αποτελούν κάτι ιδιαίτερα σύνηθες στην χώρα. Πρόσφατα μάλιστα εξαρθρώθηκε ένα τέτοιο κύκλωμα, και τα πρόσωπα που συμμετείχαν σε αυτό μόνο άγνωστα δεν ήταν στο ευρύ κοινό. Είχαν συνδέσει το όνομά τους με «χλιδάτη ζωή», «ακριβά αυτοκίνητα», «αγορές σε ακριβούς οίκους μόδας του εξωτερικού» … αλλά τελικά έπεσαν στην τσιμπίδα των ελεγκτικών αρχών, αλλά μέχρι να συμβεί αυτό, το Ελληνικό Δημόσιο είχε απωλέσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.

Εκτός από τον κλάδο των ηλεκτρονικών, που είναι ο «αγαπημένος» των εν λόγω κυκλωμάτων, παρατηρούνται ανάλογες περιπτώσει και στον κλάδο των τροφίμων, οι οποίες, εκτός της απάτης σε βάρος του δημοσίου, δημιουργούν και αθέμιτο ανταγωνισμό.

Αυτό σημαίνει ότι, πρώτον, το κράτος χάνει εκατοντάδες εκατομμύρια από ΦΠΑ που δεν αποδίδεται, και δεύτερον, οι εγχώριες και νόμιμες παραγωγικές επιχειρήσεις πλήττονται, με καταστροφικές συνέπειες όπως χαμένες θέσεις εργασίας.

Αντίστοιχα, όμως, πλήττονται και Έλληνες αγρότες, καθώς η απάτη αφορά και σε αγροτικά προϊόντα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την, ήδη ταλαιπωρημένη, πρωτογενή παραγωγή της χώρας μας.

Οι εν λόγω εταιρίες που συμμετέχουν σε τέτοια κυκλώματα, έχουν πλέον εδραιωθεί εδώ και χρόνια στην αγορά, αφού έχουν τοποθετήσει προϊόντα ακόμη και σε μεγάλες αλυσίδες, και έχουν έσοδα εκατοντάδων ή δεκάδων εκατομμυρίων σε βάρος νόμιμων επιχειρήσεων.

Πως γίνεται το κόλπο με τις ελληνοποιήσεις 

Πιο συγκεκριμένα, αυτές οι εταιρείες πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές αποκτήσεις των αγαθών και διαθέτουν περαιτέρω το προϊόν στην ελληνική αγορά σε εξαιρετικά χαμηλή τιμή, έχοντας υπεξαιρέσει το ποσό του οφειλόμενου ποσού Φ.Π.Α., καθώς τον έχουν εισπράξει από τους πελάτες, αλλά δεν τον έχουν καταβάλει ποτέ στο Ελληνικό Δημόσιο.

Αυτές οι εικονικές εταιρείες πωλούν τα αγαθά σε τιμές πολύ χαμηλότερες από τις εταιρείες, οι οποίες λειτουργούν σε πλήρη συμμόρφωση με το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο.

Χάνονται πάνω από 6 δισ τον χρόνο 

Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι με τις κυκλικές απάτες τύπου «Carousel» σημειώνεται ετήσια απώλεια δημοσίων εσόδων ύψους άνω των 6 δισ, ευρώ, αν και όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς και στελέχη των ελεγκτικών αρχών, είναι αδύνατον να υπολογιστεί ακριβώς η ζημία για το ελληνικό κράτος.

Είναι, άλλωστε, γνωστό στις Αρχές πως η απάτη τέτοιου τύπου είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες, που η χώρα μας έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εισπραξιμότητας Φ.Π.Α.  (κενό ΦΠΑ).

Τα εμπορεύματα

Παραδείγματα των εν λόγω εμπορευόμενων προϊόντων είναι τα δημητριακά, η ζάχαρη, ζωοτροφές, άλευρα και λάδια (και άλλα) με φορτηγά και βυτία από γειτονικές χώρες της Ε.Ε., όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία.

Ένας εύκολος τρόπος προκειμένου να διαπιστώσει κανείς το μέγεθος των «ελληνοποιήσεων» είναι η μελέτη των στατιστικών στοιχείων για το ενδοκοινοτικό εμπόριο καθώς τα στοιχεία είναι διαφορετικά από κάθε χώρα!

Τεράστιες διαφορές στα στατιστικά στοιχεία 

Συνεχίζοντας …. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω, είναι ότι στα επίσημα δηλωθέντα στοιχεία με τις εισαγωγές της Ελλάδας από την Βουλγαρία και των εξαγωγών της Βουλγαρίας προς την Ελλάδα, υπάρχει πλήρης αναντιστοιχία.

Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι τα στοιχεία αυτά αφορούν μόνο τη δασμολογικά κλάση του ηλιέλαιου ραφινέ. Ανάλογα με το έτος, φαίνεται πως ελληνικές εταιρίες «αποκρύπτουν» εισαγωγές από 42% έως 62,5%, και πρόκειται για τεράστιες ποσότητες.

Για παράδειγμα το 2017 η Ελλάδα δήλωσε εισαγωγές 21.192 τόνους και η Βουλγαρία, αντίστοιχα εξαγωγές προς Ελλάδα, 48.067 τόνους για την ίδια χρονιά και το ίδιο προϊόν.

Πρόκειται για διαφορά 26.875 τόνων που μεταφράζεται σε περίπου 1.280 φορτία, δηλαδή γύρω στα 5 αδήλωτα φορτηγά την ημέρα. Και αν αυτό συμβαίνει σε ένα προϊόν αντιλαμβάνεται κανείς τι συμβαίνει με τα υπόλοιπα και πόσο σοβαρό είναι το θέμα των ελληνοποιήσεων.

Τουρισμός

Πάμε τώρα στον τουρισμό, με την ειδησεογραφία γύρω από αυτόν σχεδόν πάντα να μας κάνει να χαμογελάμε. Όλα λοιπόν δείχνουνε πως μετά από ένα πολύ καλό 2023, πάμε σε ένα ακόμη εντυπωσιακό 2024. Άντε για να μη γινόμαστε υπερβολικοί, ένα επίσης πολύ καλό 2024.

Χαρακτηριστικά, το 2023 ήταν ένα έτος ρεκόρ για την τουριστική βιομηχανία. Και καθώς φαίνεται, ο αριθμός των κρατήσεων ιδίως στις χώρες της Μεσογείου αναμένεται να αυξηθεί κι άλλο μέσα στο 2024.

Συγκριτικά με πέρυσι, τα δεδομένα από τις μεγαλύτερες διαδικτυακές πλατφόρμες κρατήσεων καταδεικνύουν αύξηση στις κρατήσεις «κατά 7% στην Ισπανία, 9% στην Ιταλία και 4,5% στην Ελλάδα», επισημαίνει η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt. Την ίδια στιγμή, όσον αφορά ειδικότερα την Ελλάδα, «κυκλοφορεί στην τουριστική βιομηχανία η φήμη πως οι τιμές στα ξενοδοχεία θα αυξηθούν κατά 10% μέσα στο έτος».

Κατά το ερχόμενο καλοκαίρι αναμένονται δύο κορυφαία αθλητικά γεγονότα: το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου στη Γερμανία και οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Παρίσι. Ως εκ τούτου το κόστος ταξιδιού αναμένεται να εκτοξευθεί για όσους θελήσουν να ταξιδέψουν από και προς τις δύο αυτές χώρες.

Αύξηση των τιμών όμως αναμένεται και στην Ελλάδα: «Το ελληνικό κράτος ακριβαίνει τις τιμές με μία νέα “εισφορά για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή”, η οποία αντικαθιστά το προϊσχύσαν τέλος διαμονής», εξηγεί η HB. «Η νέα αυτή εισφορά είναι μία από τις επιπτώσεις των καταστροφικών δασικών πυρκαγιών του περασμένου καλοκαιριού. Η κυβέρνηση προβλέπει πως τα έσοδα από αυτήν θα φτάνουν τα 300 περίπου εκατομμύρια ευρώ ετησίως, τα οποία και θα επενδύονται στην πρόληψη των φυσικών καταστροφών».

Ως προς τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, παραμένει ακόμη άγνωστο το πώς αυτή θα επηρεάσει τον τουρισμό. Πολλοί ειδικοί θεωρούν πως η τουριστική περίοδος θα επιμηκυνθεί στους φθινοπωρινούς και ανοιξιάτικους μήνες. «Υπάρχουν ωστόσο κι εκείνοι που θεωρούν ότι η μεγάλη ομάδα των παραθεριστών, δηλαδή οι οικογένειες, δεν θα μπορούν να κάνουν διακοπές φθινόπωρο και άνοιξη, καθώς τα παιδιά τους θα πρέπει να επιστρέψουν στο σχολείο».

Διεθνής οικονομία – αγορά ακινήτων

Σε ένα θέμα με το οποίο έχουμε ασχοληθεί τουλάχιστον 3-4 φορές τους τελευταίους 6 μήνες. Όπως έγραφε σε ένα τελευταίο του δημοσίευμα το Bloomberg. Περίπου το 20% του υπο διαπραγμάτευση χρέους στην αμερικανική αγορά εμπορικών ακινήτων και διαμερισμάτων – αξίας 929 δισ.δολαρίων – θα λήξει φέτος, που σημαίνει ότι θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί ή θα πρέπει να πωληθούν τα ακίνητα. 

Ο όγκος των δανείων που θα χρειαστεί να αναχρηματοδοτηθούν έχει αυξηθεί κατά 40% από την αρχική εκτίμηση της Ένωσης Τραπεζών Χορήγησης Ενυπόθηκων Στεγαστικών Δανείων των ΗΠΑ, που ήταν στα 659 δισ.δολάρια, αύξηση που αποδίδεται στην επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων και σε άλλες καθυστερήσεις παρά σε νέες συμφωνίες. 

«Η μεταβλητότητα και η αβεβαιότητα όσον αφορά στα επιτόκια, η έλλειψη σαφήνειας για τις αποτιμήσεις των ακινήτων και ερωτήματα ως προς τα θεμελιώδη της αγοράς ακινήτων έχουν πλήξει τις πωλήσεις και τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές», αναφέρει ο Τζέιμι Γουντγουελ, επικεφαλής έρευνας για την αγορά εμπορικών ακινήτων της ένωσης τραπεζών. 

Χρέός αξίας 4,7 τρισ.δολαρίων από κάθε είδους πηγή είναι εγγυημένο από την αγορά εμπορικών ακινήτων των ΗΠΑ, γεγονός που ενισχύει τις ανησυχίες μεταξύ ρυθμιστικών αρχών και επενδυτών ως προς τις αποτιμήσεις. 

Περίπου χρέος από την αγορά εμπορικών ακινήτων αξίας 86 δισ.δολαρίων θεωρείται προβληματικό, με  βάση στοιχεία στα τέλη του 2023 της MSCI Real Assets. 

Οι τιμές στην αμερικανική αγορά εμπορικών ακινήτων έχουν υποχωρήσει 21% από τα ύψη των αρχών του 2022, προτού η Φέντεραλ Ριζέρβ αρχίσει τις επιθετικές επιτοκιακές αυξήσεις για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό. Οι τιμές γραφείων γνώρισαν τη μεγαλύτερη πτώση, της τάξης του 35%. 

Οι τράπεζες έχουν χορηγήσει δάνεια αξίας 441 δισ.δολαρίων στην αγορά εμπορικών ακινήτων που λήξουν φέτος, σύμφωνα με την ένωση τραπεζών. Περίπου χρέος ύψους 234 δισ.δολαρίων που λήγει είναι τιτλοποιημένο σε δανειακές υποχρεώσεις και σε χρεόγραφα με την εγγύηση ενεργητικού, ενώ δάνεια αξίας 168 δισ.δολαρίων που θα λήξουν φέτος έχουν δοθεί από το σκιώδες τραπεζικό συστημα, όπως κεφάλαια ιδιωτιού μετοχικού κεφαλαίου. 

Διεθνής τουρισμός

Και μια που αναφερθήκαμε στον εγχώριο τουρισμό. Δυναμική ανάκαμψη εμφάνισαν τα ταξίδια στο εξωτερικό το 2023, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία του Euromonitor International, υπολογίζεται ότι αυξήθηκαν κατά 38%, στα 1,3 δισεκατομμύρια.

Οι δαπάνες του τουρισμού παγκοσμίως εκτιμάται ότι έφτασαν το 2023 στα 1,7 τρισ. δολάρια, αφότου ο κλάδος πέτυχε ένα σημαντικό ορόσημο, με την επιστροφή των Κινέζων ταξιδιωτών, καθώς το Πεκίνο αποφάσισε να άρει τα σχετικά περιοριστικά μέτρα.

Η έκθεση του οργανισμού δείχνει ότι η πόλη που είχε τις περισσότερες αφίξεις ξένων για το 2023 ήταν η Κωνσταντινούπολη, με 20,2 εκατ. ξένους επισκέπτες, δηλαδή κατά 26% περισσότερους σε σχέση με το 2022.

Η δεύτερη δημοφιλέστερη πόλη του κόσμου για τους ταξιδιώτες ήταν το Λονδίνο, με 18,8 εκατ. αφίξεις από το εξωτερικό, αυξημένες κατά 17%.

Ακολουθεί το Ντουμπάι, με 16,8 εκατ. αφίξεις και η Αττάλεια της Τουρκίας με 16,5 εκατ. ξένους επισκέπτες. Την πεντάδα συμπληρώνει το Παρίσι, με 15,5 εκατ. επισκέπτες, δηλαδή 4% περισσότερους σε σχέση με το 2022.

Στην πρώτη 10άδα συγκαταλέγονται επίσης το Χονγκ Κονγκ, η Μπανγκόγκ, η Νέα Υόρκη, το Κανκούν και η Μέκκα.

Σημειώνεται ότι η μεγάλη αύξηση των ταξιδιωτών στο Χονγκ Κονγκ και τη Μπανγκόγκ οφείλεται στο γεγονός ότι οι δύο αυτές πόλεις ήταν ανάμεσα στις τελευταίες που άνοιξαν μετά την πανδημία του κορωνοϊού.