"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 14/07/23

Η πρώτη μάχη

Έχοντας αρκετές φορές αναφερθεί στο ζήτημα των πρωτογενών πλεονασμάτων, σχολιάζοντας πως η επιστροφή της χώρας στα πλεονάσματα να είναι ένα από τα πιο καυτά ζητήματα. Πάμε να ξεκινήσουμε με ένα ενδιαφέρον δημοσίευμα της Καθημερινής για το ζήτημα:

----------------------------------

Ήρθε η ώρα της πρώτης μάχης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τον νέο υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος βρίσκεται στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχει στο Eurogroup σήμερα και στο Εcofin αύριο. Στο τραπέζι βρίσκονται οι συζητήσεις για τα πλεονάσματα από το 2024 και μετά αλλά και το πώς θα γίνει η μείωση του χρέους τα επόμενα χρόνια, με τη διαπραγματευτική ομάδα με επικεφαλής τον Κ. Χατζηδάκη να  μπαίνει σε σκληρές διαπραγματεύσεις που αναμένεται να κορυφωθούν από το φθινόπωρο.

Σε πρώτη φάση, ο Κωστής Χατζηδάκης θα παρουσιάσει τις προτεραιότητες της ελληνικής κυβέρνησης στον τομέα της οικονομικής πολιτικής, ώστε και στις Βρυξέλλες να είναι ξεκάθαρο το μήνυμα για την προσπάθεια που θα γίνει για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μέσω της αύξησης των επενδύσεων. 

Από το 2024, πάντως, η χώρα  θα πρέπει να επιστρέψει σε πρωτογενή πλεονάσματα της τάξεως του 2%  καθώς παύει να ισχύει η ρήτρα διαφυγής. Επιπλέον, μπαίνει στο παιχνίδι των δημοσιονομικών πολιτικών άλλος ένας σκληρός κανόνας, καθώς τα κράτη θα πρέπει να ακολουθούν μια κλειδωμένη πορεία δαπανών.

Θα υπάρχει, δηλαδή, από του χρόνου ένα ταβάνι δαπανών που θα προκύπτει για κάθε χώρα από την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους.

Σύμφωνα με τις συστάσεις της Κομισιόν για την Ελλάδα, οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες δεν θα πρέπει να αυξηθούν περισσότερο από 2,6% το επόμενο έτος σε σχέση με τις φετινές δαπάνες και καθώς οι ελληνικές καθαρές πρωτογενείς δαπάνες ανέρχονται σε περίπου 100 δισ. ευρώ το 2023, η αύξησή τους αποτιμάται σε περίπου 2,5-2,6 δισ. ευρώ, κάτι που εάν παραμείνει ως έχει, περιορίζει αντικειμενικά τις κινήσεις της νέας κυβέρνησης.

Το ύψος των πλεονασμάτων 

Με βάση το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, η Ελλάδα μέσω μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής έχει ως στόχο  πλεονάσματα της τάξεως του  1,1% το 2023, του 2,1% το 2024, του 2,3% το 2025 και του 2,5% το 2026. 

Πληθωρισμός - τρόφιμα

Πάμε σε μια ενδιαφέρουσα έρευνα, αναφορικά με το μεγάλο πρόβλημα των νοικοκυρών, τον πληθωρισμό στα τρόφιμα:

Χαρακτηριστικά κανονικότητας έχει πάρει πλέον η ακρίβεια με τις ανατιμήσεις στο καλάθι του σουπερμάρκετ να συνεχίζονται χωρίς να φαίνεται ότι τους επόμενους μήνες θα υπάρξει αποκλιμάκωση.

Παρά την υποχώρηση στις τιμές της ενέργειας, των μεταφορικών και των πρώτων υλών, οι τιμές των τροφίμων, των προϊόντων προσωπικής φροντίδας και των ειδών νοικοκυριού καθημερινής χρήσης εξακολουθούν να «καίνε» τα νοικοκυριά.

Αποκαλυπτική είναι η μηνιαία έρευνα, της CIRCANA (πρώην ΙRΙ). Η πληθωριστική αύξηση της αξίας πωλήσεων στην αγορά FMCG (ταχέως κινούμενα καταναλωτικά προϊόντα) ανήλθε σε 9,9% στο πεντάμηνο του 2023 (Ιανουάριος- Μάιος), την ώρα που ο όγκος των πωλήσεων ήταν οριακά ανοδικός, μόλις 0,4%.

Συνολικά οι πωλήσεις των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης στο πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου ανήλθαν στα 3,664 δισ. ευρώ έναντι 3,335 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Ενδεικτικές του ανατιμητικού κύματος που καταγράφεται είναι και οι «επιδόσεις» του Μαΐου όταν η αξία πωλήσεων αυξήθηκε κατά 12,4% και ο όγκος κατά 4,1%.

Ρεκόρ ανατιμήσεων στα γαλακτοκομικά

Παρότι η τιμή παραγωγού στο αγελαδινό γάλα υποχωρεί, τον Μάιο τα γαλακτοκομικά προϊόντα σημείωσαν ρεκόρ ανατίμησης με +14,5%. Ωστόσο ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε κατά -1,9%.

Στη δεύτερη θέση όσον αφορά το ποσοστό αύξησης των τιμών βρέθηκαν τα απορρυπαντικά και τα είδη καθαρισμού σπιτιού με +13,7% αν και σημειώθηκαν πολύ μικρές απώλειες στον όγκο (-0,4%). Ακολουθούν τα διάφορα είδη σπιτιού με +11,9% και τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής με +10,7%.

Στα υλικά μαγειρικής (cooking aids & condiments) η άνοδος των τιμών έφθασε στο 10,6% με υποχώρηση όγκου πωλήσεων στο -3,5%, ενώ τα κατεψυγμένα προϊόντα ανατιμήθηκαν σε ποσοστό 9,7% και τα είδη προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς κατά 8,7%. 

Οι αυξήσεις στα συσκευασμένα τρόφιμα ήταν 8,3%, στα σνακ  7,7%, στα μη αλκοολούχα ποτά 7,3% και στα αλκοολούχα ποτά 5%.

Εκτίναξη των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο μήνα με τον μήνα.

Ειδικότερα, το μερίδιο τους στην αγορά – δεν συμπεριλαμβάνονται οι πωλήσεις της εκπτωτικής αλυσίδας Lidl – ανέρχεται στο 17,4% και ο ρυθμός ανάπτυξης τους στο 19,4% και είναι ο υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης από το 2012 έως σήμερα.

Αξίζει να σημειωθεί πως η ιδιωτική ετικέτα στην Ελλάδα έχει καταγράψει υψηλότερη ανάπτυξη μόνο το 2011 (άνοδος 34,5%) εν μέσω βαθιάς οικονομικής κρίσης.

Αύξηση των προσφορών

Παράλληλα, χάρη κυρίως στην κατηγορία των τροφίμων, οι προσφορές (promo) ενισχύθηκαν στους ταχυκίνητους κωδικούς (FMCG) κατά 3 pp.

Αναλυτικότερα, στην κατηγορία των τροφίμων το ποσοστό ανήλθε στο 27,6%, στην κατηγορία των προϊόντων ατομικής υγιεινής ανήλθε στο 30,7%, μειωμένες έναντι του 2022 και στα είδη σπιτιού ανήλθε στο 25,2%, επίσης μειωμένες συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά.

Συνολικά στην αγορά FMCG, σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana, το 27,4% των πωλήσεων του πενταμήνου προήλθε από προϊόντα σε καθεστώς έκπτωσης, σε μια αύξηση 2,3 ποσοστιαίων μονάδων.

Τουρισμός

Επειδή έχει γίνει τον τελευταίο καιρό μεγάλη συζήτηση για την πορεία του τουρισμού, αν και έχουμε γράψει πως τα πράγματα πηγαίνουνε αρκετά καλά, παρά τα φαινόμενα κερδοσκοπίας που σίγουρα θέλουνε μεγάλη προσοχή. Πάμε στους πιο αρμόδιους:

Κατηγορηματικός ότι η φετινή χρονιά στον τουρισμό θα πιάσει τα επίπεδα – ρεκόρ του 2019 ή και ακόμη καλύτερα είναι ο νέος πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) και διευθύνων σύμβουλος του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, κ. Γιάννης Παράσχης, που χθες έδωσε την πρώτη συνέντευξη Τύπου ως επικεφαλής του κορυφαίου τουριστικού φορέα της χώρας.

Η τρέχουσα σεζόν είναι η πρώτη κανονική σεζόν μετά το 2019, η πρώτη που δεν έχει περιορισμούς ούτε στην Ελλάδα ούτε στις χώρες που την τροφοδοτούν τουριστικά, ενώ έχουν ανοίξει και όλες οι γύρω ανταγωνιστικές αγορές, όπως Τουρκία, Αίγυπτος, Τυνησία, Μαρόκο κ.α., διεκδικώντας τα μερίδιά τους.

Ο κ. Παράσχης τόνισε πως η τρέχουσα χρονιά ξεκίνησε εκρηκτικά, με πολύ υψηλές επιδόσεις, με βάση και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. «Μιλάμε για μία τουριστική περίοδο 12 μηνών», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στο γεγονός ότι αυτή η εκρηκτική άνοδος στην έναρξη της εφετινής χρονιάς, δεν εκδηλώνεται σε όλες τις περιοχές, σημείωσε πως «κάποιοι προορισμοί μέχρι στιγμής έχουν καταγράψει χαμηλότερες επιδόσεις τον Απρίλιο ή τον Μάιο, ωστόσο θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μετά την επιστροφή στην κανονικότητα, πλέον ταξιδεύουν οι πολίτες μεσαίου εισοδήματος και όχι μόνο οι εύποροι, όπως έγινε κατά κύριο λόγο στη διάρκεια της πανδημίας».

Σύμφωνα με τον κ. Παράσχη, από όλα τα ποιοτικά στοιχεία μετρήσεων, όπως αεροπορικές αφίξεις, προγραμματιζόμενες αεροπορικές θέσεις και όλα τα υπόλοιπα, προκύπτει ότι θα διαμορφωθεί μία χρονιά τουλάχιστον στα επίπεδα του 2019 και ίσως καλύτερη.

Ερωτηθείς για το θέμα της ακρίβειας στην τουριστική βιομηχανία, ο νέος πρόεδρος του ΣΕΤΕ τόνισε ότι ο τουρισμός είναι μια δημοκρατική βιομηχανία και ο ΣΕΤΕ έχει στόχο να προάγει τον υγιή ανταγωνισμό και επιδιώκει τη δημιουργία ενός τουριστικού περιβάλλοντος, το οποίο να μην αποκλείει καμία επιχείρηση και κανέναν επισκέπτη.

«Οποιαδήποτε ενέργεια μπορεί να κάνει τον τουρισμό πιο προσιτό, τοποθετείται στον πυρήνα των προτεραιοτήτων μας. Προσωπικά θεωρώ ότι ο τουρισμός είναι μια εξαιρετικά δημοκρατική βιομηχανία. Η Ελλάδα προσφέρει μια μεγάλη επιλογή σε προϊόντα και περιοχές. Επομένως, δεν είναι δυνατόν κάποιος να επικεντρωθεί σε ένα αφήγημα που να λέει ότι θέλουμε λίγους και πιο πλούσιους. Επομένως, υπάρχει τουρισμός για όλους τους επισκέπτες ανεξαρτήτως εισοδήματος», συμπλήρωσε ο κ. Παράσχης.

Το μεγάλο φιάσκο της πανεπιστημιακής αστυνομίας

Όπως τώρα σχολίαζε ο “Βηματοδότης” …. «Ο νέος είναι ωραίος», όπως λέει και ένα τραγούδι. Ο νέος υπουργός Προστασίας του Πολίτη (Προ-Πο) Νότης Μηταράκης αποφάσισε με μια υπογραφή και με μια απόφαση να καταργήσει ένα μέτρο που θέσπισαν και στήριξαν παλαιότεροι υπουργοί της Νέας Δημοκρατίας. Το μέτρο της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας, για το οποίο είχε δημιουργηθεί έντονη πολιτική αντιπαράθεση. Ο ίδιος, ίσως για να μην θίξει (και πιθανόν εξοργίσει) προκατόχους του υπουργούς λέει πως δεν την καταργεί, αλλά όταν ανακοινώνει ότι η Αστυνομία δεν θα μπαίνει πλέον στα πανεπιστήμια για να κάνει τον θυρωρό και ότι ο ρόλος της Αστυνομίας θα είναι επικουρικός δεν είναι ουσιαστική κατάργησή της; Αμ το άλλο; Οι 1.060 αστυνομικοί, λέει, που είχαν διατεθεί για την φύλαξη των ΑΕΙ αποκτούν όπλα και ενσωματώνονται στους ειδικούς φρουρούς.

Με δυο λόγια Πανεπιστημιακή Αστυνομία, αν και στην ουσία δεν λειτούργησε, περνά και αυτή στο χρονοντούλαπο της πανεπιστημιακής… ιστορίας. Να σημειώσω ότι η Πανεπιστημιακή Αστυνομία θεσπίσθηκε επί υπουργίας Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, αλλά η απόφαση ήταν ομόφωνη του τότε Υπουργικού Συμβουλίου.